استفتائات آیت الله فاضل لنکرانی
آدرس: http://www.lankarani.com

شخصی عمداً کسی را به قتل رسانده و بعداً خودکشی کرده است، حال ولیّ مقتول تقاضای دیه دارد، وظیفه چیست؟
در فرض مذکور که قتل عمد بوده و قاتل خودکشی کرده است موضوع قصاص منتفی شده و دلیلی هم بر ثبوت دیه نداریم. لذا ولی مقتول حق مطالبه دیه ندارد. بلی اگر ولی دم پس از وقوع قتل، با قاتل به گرفتن دیه عضوی، با دیه آن عضو اگر دیه مقدره دارد، محاسبه می شود، بنابر این اگر پوست یک دست پاره شود، چون دیه مقدره یک دست، پنجاه شتر یا پانصد دینار است و دیه پاره شدن و خراش پوست سر یک صدم دیه کامل انسان است، پس دیه آن روی این حساب، یک صدم دیه دست، یعنی نصف شتر یا پنج دینار است، و اگر پوست یک بند از انگشت ابهام که دو بند دارد، پاره شود، چون دیه یک بند آن پنج شتر یا پنجاه دینار است، به حساب یک صدم دیه آن، یک بیستم شتر یا نصف دینار (یک صدم پنجاه دینار) است. و اگر پوست یک بند از سایر انگشتان که سه بند دارند، پاره شود، چون دیه مقدّره یک بند، سه شتر و ثلث آن، یا سی و سه دینار و ثلث دینار است. به حساب یک صدم، یک سی ام شتر یا یک ثلث دینار است.و اگر جراحت وارده بر یک شست، به گوشت برسد و کمی از آن را هم پاره کند، دیه آن دو صدم از پنجاه شتر یا دو صدم از پانصد دینار است (که دیه یک دست می باشد) (یعنی دیه، یک شتر، یا ده دینار است چون همین زخم اگر بر سر و صورت واقع شود، دیه آن دو شتر یا بیست دینار که دو صدم دیه کامله است می باشد) و اگر جراحت وارده بر یک بند انگشت شست، مثلاً به گوشت برسد و کمی از گوشت را هم پاره کند، دیه آن به حساب دوصدمِ یک دهم شتر یا یک دینار می شود و به همین حساب، سایر مراتب جراحات وارده بر بدن، محاسبه و دیه تعیین می شود. اما اگر جراحت، بر عضوی وارد شود که دیه مقدّره ندارد دیه آن ارش و با حکومت تعیین می شود. والله العالم (به تفصیل الشریعه فی کتاب الدیات دیة الشجاج و الجراح، مسأله 6 و جواهر الکلام، ج 42، ص350 و مهذب الأحکام، ج29، ص299 مراجعه شود).صلح و مصالحه کرده و بعد از آن قاتل خودکشی کرده است در این صورت حق مطالبه دیه را دارد.
عنوان سوال:

شخصی عمداً کسی را به قتل رسانده و بعداً خودکشی کرده است، حال ولیّ مقتول تقاضای دیه دارد، وظیفه چیست؟


پاسخ:

در فرض مذکور که قتل عمد بوده و قاتل خودکشی کرده است موضوع قصاص منتفی شده و دلیلی هم بر ثبوت دیه نداریم. لذا ولی مقتول حق مطالبه دیه ندارد. بلی اگر ولی دم پس از وقوع قتل، با قاتل به گرفتن دیه عضوی، با دیه آن عضو اگر دیه مقدره دارد، محاسبه می شود، بنابر این اگر پوست یک دست پاره شود، چون دیه مقدره یک دست، پنجاه شتر یا پانصد دینار است و دیه پاره شدن و خراش پوست سر یک صدم دیه کامل انسان است، پس دیه آن روی این حساب، یک صدم دیه دست، یعنی نصف شتر یا پنج دینار است، و اگر پوست یک بند از انگشت ابهام که دو بند دارد، پاره شود، چون دیه یک بند آن پنج شتر یا پنجاه دینار است، به حساب یک صدم دیه آن، یک بیستم شتر یا نصف دینار (یک صدم پنجاه دینار) است. و اگر پوست یک بند از سایر انگشتان که سه بند دارند، پاره شود، چون دیه مقدّره یک بند، سه شتر و ثلث آن، یا سی و سه دینار و ثلث دینار است. به حساب یک صدم، یک سی ام شتر یا یک ثلث دینار است.و اگر جراحت وارده بر یک شست، به گوشت برسد و کمی از آن را هم پاره کند، دیه آن دو صدم از پنجاه شتر یا دو صدم از پانصد دینار است (که دیه یک دست می باشد) (یعنی دیه، یک شتر، یا ده دینار است چون همین زخم اگر بر سر و صورت واقع شود، دیه آن دو شتر یا بیست دینار که دو صدم دیه کامله است می باشد) و اگر جراحت وارده بر یک بند انگشت شست، مثلاً به گوشت برسد و کمی از گوشت را هم پاره کند، دیه آن به حساب دوصدمِ یک دهم شتر یا یک دینار می شود و به همین حساب، سایر مراتب جراحات وارده بر بدن، محاسبه و دیه تعیین می شود. اما اگر جراحت، بر عضوی وارد شود که دیه مقدّره ندارد دیه آن ارش و با حکومت تعیین می شود. والله العالم (به تفصیل الشریعه فی کتاب الدیات دیة الشجاج و الجراح، مسأله 6 و جواهر الکلام، ج 42، ص350 و مهذب الأحکام، ج29، ص299 مراجعه شود).صلح و مصالحه کرده و بعد از آن قاتل خودکشی کرده است در این صورت حق مطالبه دیه را دارد.





پرسش‌های مرتبط از این مرجع
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
مسائل مرتبط از این مرجع
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین