تخلی
تَخَلّی در فقه اسلامی، به معنای دفع ادرار و مدفوع، در باب طهارت ذکر شده و احکامی دارد؛ از جمله اینکه پوشاندن عورت از دیگران در هنگام تخلّی واجب است.
تخلّی یا وضو گرفتن در مسجد یا مدرسه‌ای که نمیدانیم وقف نمازگزاران یا محصّلین شده است یا نه، چه صورتی دارد؟
جایز نیست، مگر آن که اطمینان به عمومیت وقف و یا اذن متولّی پیدا کنیم.
جایز نیست، مگر آن که اطمینان به عمومیت وقف و یا اذن متولّی پیدا کنیم.
عنوان سوال:
تخلّی یا وضو گرفتن در مسجد یا مدرسه‌ای که نمیدانیم وقف نمازگزاران یا محصّلین شده است یا نه، چه صورتی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- بعضی از نمازگزاران هنگام وضو گرفتن، هر دو پا را با هم مسح میکنند، حکم وضو و نماز آنها چیست؟
- میدانیم که جایی از مسجد نجس شده است، ولی مشکوک بین چند مکان از مسجد است و یا این که قطرهای نجاست روی فرش مسجد افتاده، ولی نمیدانیم کجای فرش است، آیا در این صورت وظیفهای داریم یا خیر؟
- اگر بعد از وضو چیزی در اعضای وضو مشاهده کنیم که نمیدانیم مانع رسیدن آب به بدن می‌شود یا خیر و بدانیم که موقع وضو گرفتن موجود بوده، چه وظیفهای داریم؟
- آیا احداث محلّ تخلّی (دستشویی) در پشت بام یا طبقه دوم یا سوم مسجد، جایز است یا خیر؟
- در بعضی از مساجد، بخصوص مساجد بزرگ یا توسعه یافته، نمیدانیم که بعضی از قسمتها جزء مسجد است یا نه. آیا با این قسمتها به عنوان مسجد برخورد کنیم؟ و آیا لازم است تحقیق کنیم تا بفهمیم که این قسمتها جزء مسجد است یا خیر؟
- دو ظرف آب داریم که یکی از آنها نجس است؛ ولی نمیدانیم که کدام یک نجس است و آب دیگری هم نداریم. در این صورت باید وضو بگیریم یا تیمّم کنیم؟
- با توجه به اینکه تذکرات فراوانی به نمازگزاران مبنی بر خاموش کردن تلفن همراه در موقع نماز داده می‌شود ولی متأسفانه مؤثر واقع نگردیده است و هنگام اقامه فریضه نماز جماعت در مسجد، صدای زنگ تلفن همراه باعث حواسپرتی و مزاحمت نمازگزاران میگردد. آیا استفاده از مسدود کننده تلفن همراه در موقع نماز (حداکثر 10 دقیقه) اشکالی دارد؟
- حکم نصب تماثیل شهدای گرانقدر در مساجد، به گونهای که پیش روی نمازگزاران (طرف قبله) نباشد، چیست؟ و آیا تفاوتی بین تمثال منقّش شده روی کاشی (دائمی) و تمثال روی کاغذ یا پارچه (موقّت) وجود دارد؟
- با توجه به این که تعداد نمازگزاران در اعیاد و ایّام روضه و ماه مبارک رمضان، زیاد و جا در مسجد کم می‌شود، آیا اقتدا کننده میتواند در مکانی پایینتر از امام جماعت قرار بگیرد؟ و مقدار آن چه قدر است؟
- وارد مسجد میشویم و میبینیم که امام جماعت مشغول نماز است؛ ولی نمیدانیم که نافله ظهر را میخواند یا نماز ظهر را. در این صورت آیا میتوانیم نماز ظهر را به او اقتدا کنیم و اگر بعدا معلوم شد که نافله بوده، دوباره نماز ظهر را با او بخوانیم؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی محصّل مدرسه ای نیست، ولی میهمان محصّلین است، آیا میتواند از امکانات آن مدرسه که وقف محصلین می باشد استفاده کند؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] شخصی امام جماعت مسجد یا مدرسه‌ای می باشد. آیا در حال اعتکاف جهت اقامه نماز جماعت میتواند از مسجد خارج شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] زمینی وقف برای دفن اموات است آیا می‌شود در آن مسجد یا حسینیه یا غسّالخانه ساخت؟ اگر وقف نباشد چه صورتی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا تبدیل کردن حسینیّه به مسجد توسّط عدّه ای از نمازگزاران جایز است؟
- [آیت الله بهجت] اگر همسایگان مسجد از سر و صدا و پارک وسایل نقلیه و رفت و آمد نمازگزاران مسجد ناراحت باشند، تکلیف آنان چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] فردی که بعد از تخلّی طهارت ننموده است آیا میتواند وضو بگیرد یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] حسینیه ای در کنار مسجدی قدیمی ساخته شده است، در حال حاضر مسجد قدیم گنجایش نمازگزاران را ندارد، آیا می توان حسینیه را در مسجد ادغام کرد و از آن به عنوان مسجد استفاده نمود؟
- [آیت الله بهجت] آیا استفاده ی همسایگان مسجد از آب و برق مسجد و یا استفاده نمازگزاران از برق مسجد جهت ضبط، شارژ موبایل، شارژ دوربین فیلم برداری و عکاسی و یا نمایش فیلم جهت امور فرهنگی جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] کیفیت وقف مسجد
- [آیت الله وحید خراسانی] در صورتی که شخص نمازگزار وارد یکی از مساجد مدینه منوره و یا مکه معظمه شد و مشاهده کرد که جماعت خاتمه یافته است ولی نمازگزاران در مسجد هستند ایا می تواند نماز را فرادی بر طبق شرایط موجود بجای اورد یا باید بیاید مسافرخانه و یا هتل و نمازش را با چیزی که سجده بر ان صحیح است انجام دهد
مسائل مرتبط از این مرجع
- در چهار جا تخلّی حرام است: اوّل:در کوچههای بن بست و مانند آن در صورتی که صاحبان آن اجازه نداده باشند. دوم:در ملک کسی که اجازه تخلّی نداده است. سوم:در جایی که برای عده مخصوصی وقف شده است، مثل بعضی از مدرسهها. چهارم:روی قبر مؤمنین در صورتی که بیاحترامی به آنان باشد؛ و یا در هر جایی که موجب بیاحترامی به مقدسات دینی گردد.
- شروطی که واقف برای استفاده از وقف قرار میدهد، در صورتی که مشروع باشند، صحیح است و باید به آنها عمل شود، به عنوان مثال اگر برای سکونت طلاّب در مدرسه‌ای شرط نماید که نماز شب بخوانند، باید به آن شرط عمل نمایند و در غیر این صورت نمیتوانند در آن مدرسه سکونت داشته باشند.
- معامله چیزی که وقف شده باطل است؛ ولی اگر آن چیز به گونهای خراب شود که نتوانند استفادهای را که مال برای آنها وقف شده از آن ببرند، مثلاً حصیر مسجد به گونهای پاره شود که نتوانند روی آن نماز بخوانند، فروش آن اشکال ندارد و در صورتی که ممکن باشد، باید پول آن را در همان مسجد به مصرفی برسانند که به مقصود وقف کننده نزدیکتر باشد.
- اگر ملکی را به عنوان مسجد وقف کنند، بعد از آن که واقف به قصد واگذار کردن اجازه دهد که در آن مسجد نماز بخوانند، همین که یک نفر در آن محل نماز خواند، وقف درست می‌شود.
- ساختن مسجد و تعمیر مسجدی که نزدیک به خرابی میباشد، مستحب است و اگر مسجد به گونهای خراب شود که تعمیر آن ممکن نباشد، میتوانند آن را خراب کنند و دوباره بسازند، بلکه میتوانند مسجدی را که خراب نشده ولی جا برای نمازگزاران در آن کم میباشد، خراب کنند و مسجد بزرگتری بسازند.
- وقف بر دو نوع است: اوّل:(وقف خاص) مانند آن که چیزی را برای اولاد خود وقف نماید. دوم:(وقف عام) که اختصاص به افراد خاصّی ندارد، مانند آن که چیزی را برای مسجد یا حسینیّه و یا فقرا وقف کند.
- وقف در صورتی صحیح است که مال وقف را تحویل متولّی وقف یا کسی که برای او وقف شده یا وکیل یا ولیّ او بدهند؛ ولی اگر چیزی را بر اولاد صغیر خود وقف کند و به قصد این که آن چیز وقف آنان باشد، از طرف آنان نگهداری نماید، وقف صحیح است.
- فرشی را که برای حسینیه وقف کردهاند، نمیشود برای نماز به مسجد ببرند، اگرچه آن مسجد نزدیک حسینیه باشد و به طور کلی هر چه را که برای مکان یا جهت خاصی وقف شده باشد، نباید به محلّ دیگری انتقال دهند یا استفاده دیگری از آن بنمایند.
- (وقف) آن است که انسان ملکی را ثابت نگهدارد و منافع آن را برای شخص یا اشخاص یا برای کار ویا مصرفی تعیین نماید، مانند این که زمینی را برای مسجد یا حسینیّه یا مدرسه و یا فقرا مخصوص سازد. به این کار در اصطلاح (وقف) و به مالی که وقف می‌شود (موقوفه) و به وقف کننده (واقف) و به شخص یا مصرفی که مال برای آن وقف شده (موقوف علیه) گفته می‌شود.
- مصرفی که ملک را برای آن وقف میکند، باید معیّن و حلال باشد، بنابر این اگر ملک خود را برای یکی از چند مسجد، بدون تعیین آن وقف نماید یا آن را برای ترویج باطل و نظایر آن وقف کند، صحیح نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] وضو گرفتن از حوض مدرسه‌ای که انسان نمیداند آن حوض را برای همهی مردم وقف کردهاند یا برای محصّلین همان مدرسه، در صورتی که معمولاً مردم از آب آن وضو بگیرند اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] وضو گرفتن از حوض مدرسه‌ای که انسان نمیداند آن حوض را برای همه مردم وقف کردهاند یا برای محصلین همان مدرسه، در صورتی که معمولًا مردم از آن حوض وضو میگیرند اشکال ندارد.
- [امام خمینی] وضو گرفتن از حوض مدرسه‌ای که انسان نمیداند آن حوض را برای هم? مردم وقف کردهاند یا برای محصلین همان مدرسه، در صورتی که معمولاً مردم از آب آن وضو بگیرند اشکال ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] وضو گرفتن از حوض مدرسه‌ای که انسان نمیداند آن حوض را برای همه مردم وقف کردهاند یا برای محصلین همان مدرسه، در صورتی که معمولاً مردم از آب آن وضو بگیرند اشکال ندارد، اگر وضو گرفتن مردم کاشف از اجازه عمومی باشد.
- [آیت الله بهجت] وضو گرفتن از حوض مدرسه‌ای که انسان نمیداند آن حوض را برای همه مردم وقف کردهاند یا برای محصلین همان مدرسه، در صورتی که معمولاً مردم از آب آن وضو بگیرند و معلوم نباشد که از روی غفلت و یا عدم مبالات وضو میگیرند، اشکال ندارد اگر با ساکنین مزاحمت نداشته باشد.
- [آیت الله نوری همدانی] وضو گرفتن از حوض مدرسه ای که انسان نمی داند آن حوض را برای همة مردم وقف کرده اند یا برای محصلین همان مدرسه ، در صورتی که معمولا مردم از آب آن وضو بگیرند ، اشکال ندارد .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] وضو گرفتن از حوض مدرسه ای که انسان نمی داند آن حوض را برای همه مردم وقف کرده اند یا برای محصلین همان مدرسه؛ در صورتی که معمولا مردم از آن حوض وضو می گیرند اشکال ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] لازم نیست صیغه وقف را به عربی بخوانند، بلکه اگر مثلا بگوید خانه خود را وقف کردم وقف صحیح است و وقف به عمل نیز محقق می شود مثلا چنانچه حصیری را به قصد وقف بودن در مسجد بیندازد و یا جائی را به قصد مسجد بودن بسازد و در اختیار نمازگزاران بگذارد وقفیّت محقق می شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] وضو گرفتن از حوض مدرسه ای که انسان نمی داند آن حوض را برای همه مردم وقف کرده اند یا برای محصلین همان مدرسه، در صورتی که معمولاً مردم از آب آن وضو بگیرند و وضوء گرفتن مردم کاشف از اجازه عمومی باشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] تخلی در ملک کسی که اجازه تخلّی نداده و در جایی که برای عدّه مخصوصی وقف شده مثل بعضی از مدرسه ها، وروی قبر مؤمنین در صورتی که بیاحترامی به آنان باشد حرام است.