استعمال
به کار گرفتن و مورد استفاده قرار دادن را استعمال گویند. از آن به مناسبت در باب‌های طهارت، صلات، حج و اجاره بحث به میان آمده است.
اگر کسی بدون استعمال آمپول دارویی یا سرم غذایی در روز، قدرت روزه گرفتن را نداشته باشد، ولی با استعمال آنها قدرت پیدا کند، باید روزه بگیرد یا خیر؟
در صورت ضرر نداشتن روزه، روزه را بگیرد و آمپول و سرم را مصرف کند و احتیاطا بعد از ماه رمضان، قضای آن را نیز بگیرد.
در صورت ضرر نداشتن روزه، روزه را بگیرد و آمپول و سرم را مصرف کند و احتیاطا بعد از ماه رمضان، قضای آن را نیز بگیرد.
عنوان سوال:
اگر کسی بدون استعمال آمپول دارویی یا سرم غذایی در روز، قدرت روزه گرفتن را نداشته باشد، ولی با استعمال آنها قدرت پیدا کند، باید روزه بگیرد یا خیر؟
پاسخ:
در صورت ضرر نداشتن روزه، روزه را بگیرد و آمپول و سرم را مصرف کند و احتیاطا بعد از ماه رمضان، قضای آن را نیز بگیرد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- استفاده از آمپول تقویتی در هنگام روزه جایز است؟
- آیا روزه، با استعمال دود (سیگار، قلیان و...) باطل میشود؟
- کسی که برای رفع تنگی نفس ناچار است از دارویی استفاده کند که به صورت بخار و یا به صورت پودر گاز از راه حلق به ریهها پاشیده میشود، تا راه تنفسی او باز شود، آیا میتواند روزه بگیرد؟
- در نُه سالگی که سال اول تکلیفم بود، بنابه گفته مادرم که میگفت تو توانایی گرفتن روزه را نداری، روزه نگرفتم و در آن موقع، خودم هم قدرت تشخیص این امر را نداشتم که توانایی گرفتن روزه را دارم یا خیر. اکنون برای روزههایی که در آن سال نگرفتهام، چه کار باید بکنم؟
- به چه دلیل دختر بچه نُه سالهای که به تکلیف رسیده و توانایی انجام دادن نماز را دارد، ولی قدرت روزه گرفتن را ندارد، بعدا باید قضای این روزهها را به جا آورد؟
- من فرزند یک سال و هفت ماهه دارم. غذا میخورد ولی شیر خودم را هم میخورد. وقتی نمیخورد انگار من هیچ غذایی نخوردم وگرسنهام میشود. آیا باید روزه بگیرم با توجه به اینکه شوهرم هم اصلاً از روزه گرفتن من راضی نیست.
- آیا توصیه پزشک و پرستار مبنی بر ضرر داشتن روزه یا مضر بودنِ حرکت دادن اعضای بدن یا ضرر داشتن استعمال آب برای وضو، مجوّز شرعی برای بیمار محسوب میشود یا خیر؟
- پدر اینجانب 2 هفته قبل درگذشت. ایشان در طول حیات به نماز اول وقت و روزه و نماز جمعه و مستحبات همیشه مقید بود. 2 سال قبل ایشان دچار سکته مغزی شدند و سمت راست بدنشان فلج شد و قدرت تکلم را نیز از دست دادند. ایشان توانایی خواندن متن را نیز از دست دادند. حتی با گفتن اسم اشیا نمیتوانستند شکل آن را تشخیص بدهند. تلاش فرزندان هم برای طهارت و کمک به نماز خواندن ایشان به علت عدم تمرکز روی کاری که انجام میدادند بیهوده بود و خودشان نیز دچار تنش عصبی میشدند. اکنون تکلیف شرعی نماز و روزه این 2 سال چیست و تکلیف فرزندان چه میباشد؟ آیا باید کفاره بپردازیم؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] زدن آمپول تقویتی یا خوراکی یا سرم و مانند اینها برای فرد روزه دار حکمش چیست؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا شخص روزه دار در ماه مبارک رمضان، می تواند سرم یا آمپول، تزریق کند؟
- [آیت الله مظاهری] آیا تزریق آمپول اعم از تقویتی، مغذی، دارویی و ... در ماه رمضان ضرری به صحت روزه میرساند؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] تزریق خون، آمپول و سرم برای روزهدار چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا تزریق آمپول و سرم موجب باطل شدن روزه می شود؟ و آیا تفاوتی بین انواع تقویتی و درمانی آن وجود دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا استعمال آمپولهائی که برای دارو و درمان است یا آمپولهای تقویتی و سرم برای روزه اشکال دارد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا شخص روزهدار در ماه مبارک رمضان، میتواند سرم یا آمپول، تزریق کند؟
- [آیت الله سبحانی] اگر فردی در صورتی می تواند روزه بگیرد که شب قبل از آمپول یا داروی خاصی استفاده کند آیا استعمال آن واجب است؟
- [سایر] آیا آمپول دگزامتازون مبطل روزه هست یا نه؟
- [آیت الله خامنه ای] حکم تزریق سرم در حال روزه ماه رمضان چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر غذایی را که در ظرف طلا و نقره است به منظور پرهیز از حرام در ظرف دیگری بریزند، این استعمال اشکال ندارد؛ ولی اگر بخواهند در ظرف دوم غذا بخورند، چنانچه خالی کردن ظرف طلا و نقره به این خاطر نباشد که غذا خوردن از ظرف طلا و نقره جایز نیست، این استعمال حرام میباشد.
- کسی که میخواهد روزه بگیرد، لازم نیست پیش از اذان صبح دندانهای خود را خلال کند؛ ولی اگر بداند غذایی که لای دندان مانده در روز فرو میرود، چنانچه خلال نکند و چیزی از آن فرو رود، روزه او باطل میشود بلکه اگر فرو نیز نرود، باید روزه آن روز را قضا کند.
- اماله کردن با مایعات اگرچه از روی ناچاری و برای معالجه باشد، روزه را باطل میکند؛ ولی استعمال شیاف، چه برای معالجه و چه برای غیر آن اشکال ندارد.
- اگر روزهدار آروغ بزند وچیزی در دهان او بیاید، چنانچه عمدا آن را فرو ببرد، روزه او باطل است و باید قضای آن را بگیرد و کفّاره نیز بر او واجب میشود و اگر خوردن آن چیز حرام باشد، مثلاً هنگام آروغ زدن خون یا غذایی که از صورت غذا بودن خارج شده به دهان او بیاید و عمدا آن را فرو برد، باید قضای آن روزه را بگیرد و بنابر احتیاط، کفاره جمع نیز بر او واجب میشود.
- چند چیز برای روزهدار مکروه است و از آن جمله است: دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد؛ انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمّام رفتن باعث ضعف شود؛ انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق میرسد و اگر بداند به حلق میرسد، جایز نیست؛ بو کردن گیاههای معطر؛ استعمال شیاف؛ تر کردن لباسی که در بدن است؛ کشیدن دندان و هر عملی که به واسطه آن از دهان خون بیاید؛ مسواک کردن با مسواکِ تر و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی، زن خود را ببوسد یا عملی انجام دهد که شهوت خود را تحریک کند؛ ولی اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد و یا احتمال دهد که منی خارج شود، گرچه منی نیز خارج نشود، روزه او باطل میشود. همچنین نشستن زن روزهدار در آب مکروه است بلکه احتیاط مستحب این است که در آب ننشیند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] تمام انواع آمپول های دارویی یا تقویتی که به صورت عضلانی تزریق می شوند و همچنین تزریق عضلانی واکسن برای افراد روزه دار اشکالی ندارد ولی تزریق آمپول ها و سرم های وریدی (که در رگ تزریق می¬شوند) جایز نیست. همچنین، تزریق خون روزه را باطل می¬کند؛ امّا باید تا آخر روز از کارهایی که روزه را باطل می¬کند خود داری نماید و احتیاطاً قضای آن روز را نیز بجا آورد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] احتیاط واجب آن است که روزهدار از استعمال سرم و آمپولی که به جای غذا بکار میرود خودداری کند، ولی تزریق آمپول دوایی و آمپولی که عضو را بیحس میکند، اشکال ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . احتیاط مستحب آن است که روزهدار از استعمال آمپول خودداری کند، و فرقی بین آمپولها نیست، و اگر لازم شد و تزریق کرد، روزه او باطل نمیشود.
- [آیت الله مظاهری] خرید و فروش موادّ غذایی و دارویی و امثال آن که از ممالک غیر اسلامی میآورند اشکال ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مواد غذایی و دارویی و امثال آن، که از کشورهای غیر اسلامی می آورند اگر نجس بودن آنها قطعی نباشد معامله آنها اشکالی ندارد، مثل این که احتمال دهیم شیر و پنیر و روغن را به وسیله دستگاه می گیرند.
- [آیت الله مظاهری] جلوگیری از عادت شدن یا قطع نمودن عادت، قبل از سه روز با خوردن قرص یا استعمال آمپول و مانند اینها اشکال ندارد، و خونهایی که کمتر از سه روز دیده است، حکم استحاضه را دارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] لازم نیست که روزهدار از استعمال آمپولی که به جای دوا و غذا بکار میرود خودداری کند، ولی اگر از آمپول دوا و غذا احتیاط کند در غیر ضرورت خوب است.
- [آیت الله مظاهری] تزریق آمپولی که عضو را بی حسّ میکند یا به جای دارو استعمال میشود اشکال ندارد، ولی بهتر است که روزهدار از استعمال آمپول یا سُرُمی که به جای غذا به کار میرود خودداری کند. مسئله 1209 - اگر روزهدار چیزی را که لای دندان مانده است عمداً فرو ببرد روزهاش باطل میشود.
- [امام خمینی] اگر انسان غذایی را که در ظرف طلا یا نقره است در ظرف دیگر بریزد، این استعمال جایز است. ولی اگر بخواهد از ظرف دوم غذا بخورد و خالی کردن ظرف برای آن نباشد که غذا خوردن از ظرف طلا یا نقره جایز نیست، این استعمال حرام می باشد.
- [آیت الله بهجت] اگر انسان غذایی را که در ظرف طلا یا نقره است در ظرف دیگر بریزد این استعمال جایز است . ولی اگر بخواهد از ظرف دوم غذا بخورد و خالی کردن ظرف اول برای آن نباشد که غذا خوردن از ظرف طلا یا نقره جایز نیست ، این استعمال حرام می باشد .