بدل از غسل
تيمّمی كه جايگزين غسل می‌شود.
فردی که در شب ماه رمضان غسل جنابت برعهده‌اش میآید، ولی امکان غسل و تیمّم بدل از غسل برایش فراهم نمیشود، چه وظیفه‌ای دارد؟
روزه چنین شخصی در ماه رمضان با حالت جنابت، محکوم به صحّت است و اشکالی ندارد. البته اگر با علم به این وضعیت، عمدا قبل از طلوع فجر خودش را جنب کرده باشد، بنا بر احتیاط باید پس از گرفتن روزه آن روز، آن را قضا نیز بنماید
روزه چنین شخصی در ماه رمضان با حالت جنابت، محکوم به صحّت است و اشکالی ندارد. البته اگر با علم به این وضعیت، عمدا قبل از طلوع فجر خودش را جنب کرده باشد، بنا بر احتیاط باید پس از گرفتن روزه آن روز، آن را قضا نیز بنماید
عنوان سوال:
فردی که در شب ماه رمضان غسل جنابت برعهده‌اش میآید، ولی امکان غسل و تیمّم بدل از غسل برایش فراهم نمیشود، چه وظیفه‌ای دارد؟
پاسخ:
روزه چنین شخصی در ماه رمضان با حالت جنابت، محکوم به صحّت است و اشکالی ندارد. البته اگر با علم به این وضعیت، عمدا قبل از طلوع فجر خودش را جنب کرده باشد، بنا بر احتیاط باید پس از گرفتن روزه آن روز، آن را قضا نیز بنماید
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر بعد از تیمّم بدل از غسل، حدث اصغر پیش آمد و امکان غسل هم فراهم نشد، برای خواندن نماز، وضو یا تیمّم بدل از وضو کافی است یا تیمّم بدل از غسل هم باید تکرار شود؟
- زنی بعد از پاک شدن از حیض، عذری دارد و امکان غسل برایش فراهم نیست. به همین جهت، تیمّم بدل از غسل حیض میکند. حال برای نماز تکلیفش چیست؟
- مکلّفی که در شب ماه رمضان غسل بر او واجب شده، ولی عذر شرعی دارد و نمیتواند غسل کند و میداند که اگر بخوابد، قبل از اذان صبح بیدار نمیشود، آیا میتواند تیمّم بدل از غسل و نیّت روزه نماید و بخوابد؟
- اگر کسی در ماه مبارک رمضان در جایی مهمان باشد و هنگام شب محتلم شود و خجالت بکشد که بگوید من محتلم شدهام یا احتیاج به غسل دارم، آیا میتواند تیمّم بدل از غسل کند و روزه بگیرد؟
- کسی که به جهت تنگی وقت، تیمّم بدل از غسل جنابت یا حیض کرده، آیا کارهایی که بر جنب و حائض حرام است، برای او حلال می‌شود؟
- روزهداری که در شب ماه رمضان جنب می‌شود و بعد از چند روز شک میکند که غسل جنابت را به جا آورده یا نه، روزههای پس از جنابتش، حکمش چیست؟
- شخصی یقین دارد که فردا قبل از اذان ظهر مسافرت میکند و بدین جهت در شب ماه مبارک رمضان خود را جنب میکند و بعد از اذان صبح غسل مینماید و نماز میخواند و سپس به مسافرت میرود. آیا چیزی بر عهده این شخص میآید یا نه؟ اگر با این فرض، موفّق به مسافرت نشود، حکمش چیست؟
- اگر مردی به کیفیت انجام غسل جنابت جاهل باشد و چندین سال، غسل را به همان صورتی که خودش میداند، انجام دهد، حکم نماز و روزههای ماه رمضان او در این مدت چیست؟
- مکلّفی که در شب، نیّت روزه مستحبّی یا روزه قضای رمضان یا روزه نذری یا روزه کفّاره میکند و میخوابد، ولی بعد از اذان صبح با حالت جنابت بیدار می‌شود، آیا میتواند در آن روز روزه بگیرد؟
- میّتی را به جای غسل، تیمّم دادهاند و کفن کرده و بر او نماز خواندهاند؛ ولی قبل از دفن کردن، امکان غسل دادن او فراهم شده است. آیا در این حالت، غسل دادن واجب است؟ در صورت وجوب، پس از غسل و کفن باید نماز مجدّدا خوانده شود یا نماز اول کافی است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر در شب ماه مبارک رمضان، غسل جنابت بر زن و مرد واجب شود و بخوابند و پس از اذان صبح بیدار شوند، حکم روزه آنها چیست؟ و از نظر کفّاره و قضا، چه وظیفه‌ای دارند؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و یا زنی که در شب ماه رمضان از حیض پاک شده است، اگر اینها یقین دارند تا اذان صبح آب پیدا نمیشود تا غسل کنند، آیا میتوانند قبل از اینکه اذان صبح شود، تیمم کنند و بخوابند و یا اینکه باید تا اذان صبح بیدار بمانند و نزدیک اذان صبح تیمّم بکنند و بخوابند؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر شخصی در ماه رمضان با همسر خود نزدیکی کند در صورتی که مطمئن باشد قبل از اذان صبح نمی تواند غسل کند ( مثلاً شب در جایی میهمان باشند و به خاطر خجالت و یا آب نباشد) آیا می تواند قبل از اذان صبح تیمم بدل از غسل کرده و تا قبل از اذان ظهر غسل جنابت کند؟
- [سایر] کسی که در تنگی وقت، قبل از اذان صبح در شب های ماه رمضان، به جهت جنابت تیمم کند ؛ آیا می تواند با آن نماز بخواند، یا باید غسل به جا آورد؟
- [آیت الله بهجت] با تیمم بدل از غسل جنابت، آیا می توان وارد مسجد شد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا می‌توان با تیمّم بدل از غسل جنابت وارد مسجد شد؟
- [سایر] آیا کسی که برای جنابت، تیمم بدل از غسل کرده است، میتواند نمازهای بعدی را نیز با آن تیمم بخواند؟
- [سایر] آیا کسی که برای جنابت، تیمم بدل از غسل کرده است، میتواند نمازهای بعدی را نیز با آن تیمم بخواند؟
- [آیت الله سیستانی] کسی که در شب ماه رمضان برای هیچ کدام از غسل و تیمم وقت ندارد حکمش چیست ؟
- [سایر] اگر به دلیل خجالت، نتوانیم غسل جنابت کنیم، آیا تیمم بدل از غسل برای نماز صبح کافی است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بدل از غسل جنابت تیمّم کند، لازم نیست برای نماز وضو بگیرد، ولی اگر بدل از غسلهای دیگر تیمّم کند، احتیاطا برای نماز باید وضو بگیرد و اگر نتواند وضو بگیرد، باید تیمّم دیگری نیز بدل از وضو بنماید.
- اگر بدل از غسل جنابت تیمّم کند و بعد کاری که وضو را باطل میکند برای او پیش آید، چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند، باید وضو بگیرد و بنابر احتیاط واجب، تیمّم بدل از غسل نیز بکند و اگر وضو نیز نتواند بگیرد، میتواند یک تیمّم به نیّت ما فی الذمّه (اعم از وضو و غسل جنابت) به جا آورد و کافی است.
- کسی که باید بدل از غسل جنابت، حیض یا نفاس برای روزه، تیمّم کند، بنابر احتیاط واجب پس از تیمّم نباید تا اذان صبح بخوابد و حدث دیگری نیز نباید از او سر بزند.
- کسی که در شب ماه رمضان برای هیچکدام از غسل و تیمّم وقت ندارد، اگر خود را جنب کند، روزه او باطل است و قضا و کفّاره بر او واجب می‌شود؛ امّا اگر برای تیمّم وقت داشته باشد، چنانچه خود را جنب کند گناهکار است و باید تیمم کند و علاوه بر روزه آن روز، احتیاطا قضای آن را نیز بگیرد.
- هرگاه جنب در شب ماه رمضان بخوابد و بیدار شود، چنانچه احتمال بدهد که اگر دوباره بخوابد برای غسل بیدار می‌شود، میتواند بخوابد.
- اگر زن در روزه رمضان پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و عمدا غسل نکند یا اگر وظیفه او تیمّم است عمدا تیمّم نکند، روزه او باطل است و بنابر احتیاط واجب حکم قضای روزه رمضان و بقیه روزههای واجب نیز همین است.
- در روزه رمضان و قضای آن اگر جنب عمدا تا اذان صبح غسل نکند یا اگر وظیفه او تیمّم است عمدا تیمّم ننماید، روزه او باطل است و بنابر احتیاط واجب، حکم بقیه روزههای واجب نیز همین است.
- اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود، ولی به اندازه غسل کردن وقت نداشته باشد، چنانچه بخواهد روزه رمضان و یا روزه واجب معین دیگری را بگیرد، باید تیمم کند و روزه او صحیح است و همچنین اگر برای هیچکدام از غسل و تیمّم وقت نداشته باشد یا بعد از اذان بفهمد که پیش از اذان پاک شده، میتواند روزه رمضان و یا روزه واجب معیّن دیگری را بگیرد و روزه او صحیح است؛ ولی بنابر احتیاط واجب در هیچ یک از دو صورتی که گفته شد، نمیتواند روزه واجب غیر معیّن مثل روزه قضای رمضان را بگیرد.
- کسی که در شب ماه رمضان جنب است و میداند یا احتمال میدهد که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می‌شود، چنانچه نخواهد بعد از بیدار شدن غسل کند یا تردید داشته باشد که غسل کند یا نه، در صورتی که بخوابد و بیدار نشود، روزه او باطل است و قضا و کفّاره بر او واجب است.
- اگر اعتکافِ واجب را با غیر جماع باطل کند، کفّاره ندارد و اگر با جماع هر چند در شب باطل نماید، علاوه بر قضا باید کفّاره نیز بدهد و کفّاره آن مانند کفّاره باطل نمودن عمدی روزه ماه رمضان است و بنابر احتیاط واجب، ترتیب در کفاره را نیز باید رعایت کند؛ یعنی در صورت امکان یک بنده آزاد کند و اگر امکان نداشت، دو ماه پشت سر هم روزه بگیرد و اگر آن نیز ممکن نبود، به شصت فقیر طعام بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] در موقع نیت باید معین کند که تیمّم او بدل از غسل است، یا بدل از وضو و اگر بدل از غسل باشد باید آن غسل را معین نماید و چنانچه اشتباهاً به جای بدل از وضو بدل از غسل، یا به جای بدل از غسل بدل از وضو نیت کند، یا مثلاً در تیمّم بدل از غسل جنابت، نیت تیمّم بدل از غسل مس میت نماید، تیمّم او باطل است.
- [امام خمینی] در موقع نیت باید معین کند که تیمم او بدل از غسل است یا بدل از وضو. و اگر بدل از غسل باشد، باید آن غسل را معین نماید. و چنانچه اشتباها به جای بدل از وضو، بدل از غسل، یا به جای بدل از غسل، بدل از وضو، نیت کند یا مثلا در تیمم بدل از غسل جنابت، نیت تیمم بدل از غسل مس میت نماید، تیمم او باطل است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در موقع نیت باید معین کند که تیمم او بدل از غسل است، یا بدل از وضو و اگر بدل از غسل باشد، باید آن غسل را معین نماید و چنان چه اشتباهاً به جای بدل از وضو، بدل از غسل یا به جای بدل از غسل، بدل از وضو نیت کند، یا مثلاً در تیمم بدل از غسل جنابت، نیت تیمم بدل از غسل مس میت نماید، تیمم باطل است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر بدل از غسل جنابت تیمم کند، نباید برای نماز وضو بگیرد ولی اگر بدل از غسل های دیگر تیمم کند، باید وضو بگیرد و اگر نتواند وضو بگیرد، باید تیمم دیگری هم بدل از وضو بنماید.
- [آیت الله سبحانی] اگر بدل از غسل جنابت تیمّم کند، لازم نیست برای نماز وضو بگیرد، ولی اگر بدل از غسل های دیگر تیمّم کند، باید وضو بگیرد و اگر نتواند وضو بگیرد، باید تیمّم دیگری هم بدل از وضو بنماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بر او هم تیمم بدل از غسل واجب باشد هم تیمم بدل از وضو در موقع نیت باید معین کند که تیمم او بدل از غسل است یا بدل از وضو، و نیز اگر چند تیمم بدل از غسل باشد باید آن غسل را معین نماید و چنانچه اشتباهاً به جای بدل از وضو، بدل از غسل یا به جای بدل از غسل، بدل از وضو نیّت کند، یا مثلاً در تیمم بدل از غسل جنابت، نیت تیمم بدل از غسل مس میّت نماید، اگر اشتباه او اشتباه در تشخیص نباشد تیمم، او باطل است و اگر بر او یک تیمم واجب باشد قصد امر فعلی را بنماید کافیست.
- [آیت الله مظاهری] اگر بدل از غسل جنابت یا غسلهای دیگر تیمّم کند، لازم نیست وضو بگیرد یا تیمّم دیگری بدل از وضو کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بدل از غسل تیمم کند و بعد کاری که وضو را باطل میکند برای او پیش آید، باید وضو بگیرد؛ و احتیاط مستحب آن است که تیمم بدل از غسل هم بنماید و اگر نمیتواند وضو بگیرد تیمم بدل از وضو مینماید؛ و بنا بر احتیاط مستحب در غیر غسل جنابت، تیمم دیگری بدل از غسل نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که نمی تواند غسل کند اگر چند غسل بر او واجب باشد در صورتی که یکی از انها غسل جنابت باشد یک تیمم بدل از غسل جنابت برای همه کفایت می کند و اگر غیر از غسل جنابت باشد باید بدل هر یک از انها یک تیمم بنماید
- [آیت الله سبحانی] در موقع نیت اگر یک تیمّم بر او واجب باشد، تنها نیت تیمّم کافی است. و اگر تیمم های متعدد بر او باشد، باید معین کند که تیمّم او بدل از غسل است یا بدل از وضو و اگر بدل از غسل باشد، باید آن غسل را معین نماید، و چنانچه اشتباهاً به جای بدل از وضو، بدل از غسل یا به جای بدل از غسل، بدل از وضو نیّت کند، یا مثلا در تیمّم بدل از غسل جنابت، نیّت تیمّم بدل از غسل مس میّت نماید، بنابر احتیاط، دوباره تیمم کند.