متکفل
ضامن، آنكه مخارج ديگری را به عهده دارد.
آیا کسی که نزدیک به بلوغ است، ولی بالغ نشده، میتواند نماز و روزه استیجاری به جا آورد؟ اگر شخص بالغی متکفّل انجام دادن نماز و روزه استیجاری شود و انجام مقداری از آن را به کسی که نزدیک بلوغ است، واگذار نماید، صحیح است یا خیر؟
بچه ممیّز نابالغ میتواند نماز و روزه استیجاری به جا آورد؛ ولی اگر شخص بالغ برای به جا آوردن آنها اجیر شده باشد، به شرطی میتواند به جا آوردن آنها را به نابالغ واگذار کند که اجیر کننده اجازه بدهد و یا اجیر بداند که اجیر کننده راضی به این کار است.
بچه ممیّز نابالغ میتواند نماز و روزه استیجاری به جا آورد؛ ولی اگر شخص بالغ برای به جا آوردن آنها اجیر شده باشد، به شرطی میتواند به جا آوردن آنها را به نابالغ واگذار کند که اجیر کننده اجازه بدهد و یا اجیر بداند که اجیر کننده راضی به این کار است.
عنوان سوال:
آیا کسی که نزدیک به بلوغ است، ولی بالغ نشده، میتواند نماز و روزه استیجاری به جا آورد؟ اگر شخص بالغی متکفّل انجام دادن نماز و روزه استیجاری شود و انجام مقداری از آن را به کسی که نزدیک بلوغ است، واگذار نماید، صحیح است یا خیر؟
پاسخ:
بچه ممیّز نابالغ میتواند نماز و روزه استیجاری به جا آورد؛ ولی اگر شخص بالغ برای به جا آوردن آنها اجیر شده باشد، به شرطی میتواند به جا آوردن آنها را به نابالغ واگذار کند که اجیر کننده اجازه بدهد و یا اجیر بداند که اجیر کننده راضی به این کار است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- جوانی که به سنّ بلوغ نرسیده، آیا میتواند نماز و روزه استیجاری به جا آورد؟
- اگر کسی قرائت نمازش صحیح نباشد، آیا میتواند روزه استیجاری بگیرد؟
- آیا مکلّفی که قضای نماز و روزه خودش و یا روزه کفّاره و یا قضای نماز و روزه پدر و مادر برعهده اوست، میتواند نماز و روزه استیجاری قبول کند یا نمیتواند؟
- کسی که سال خمسی او فرا رسیده و فقط مقداری پول بابت نماز و روزه استیجاری در دست اوست، آیا باید خمس آنها را بدهد یا خیر؟
- شخصی که نذر کرده تا در روزهای معیّنی اعتکاف کند، آیا میتواند در همان روزها، روزه نذری یا استیجاری یا روزه واجب دیگری را که برعهده اوست، به جا آورد و هر دو واجب را از ذمّه خود ساقط کند؟
- آیا میتوان به امام جماعتی که در حال خواندن نماز استیجاری برای شخص دیگری است، اقتدا کرد؟
- انجام نماز و روزه قضا شده میّت که برعهده پسر بزرگ میّت است، آیا وظیفه اختصاصی پسر بزرگ است و باید خودش انجام دهد یا میتواند با اجیر کردن شخص دیگر نیز آن را به انجام برساند؟
- با توجه به این که بسیاری از نمازهای استیجاری، از باب احتیاط خوانده می‌شود، آیا کسی که برای خواندن نماز میّت اجیر شده، میتواند این نمازها را به جماعت و در حالی که مأموم است، بخواند؟
- کسی که مقداری مال دارد و برای انجام دادن حج، بدون احتساب پول قربانی کافی است و میتواند به جای قربانی کردن روزه بگیرد، آیا مستطیع محسوب می‌شود؟
- کسی که نماز و روزه استیجاری گرفته تا انجام دهد، اما اسم میّت را فراموش کرده و به هیچ عنوان هم نمیتواند نام او را به دست آورد، به چه نیّت نماز و روزه او را به جا آورد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در روزه استیجاری شخص بیدار شد و معلوم شد پیش از طلوع فجر محتلم بوده، آیا روزه او صحیح است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شخص بالغ غیر بالغی را کتک زد (عمدایا غیر عمد) دیه را در صورت وجوب به چه کسی باید بدهد؟
- [سایر] در نماز و روزه استیجاری، در مسایلی که بین علما اختلاف نظر است، باید به نظرات و فتاوای مستأجر عمل شود یا شخص اجیر شده؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] پدر اینجانب مقداری نماز و روزه استیجاری گرفته و قبل از انجام آنها فوت شده، آیا بر من که پسر بزرگتر هستم واجب است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا کسی که روزه یا نماز قضا دارد میتواند نماز و روزه استیجاری بگیرد؟
- [آیت الله سبحانی] در بعضی موارد سرپرست خانواده روزه و نماز استیجاری را بعهده می گیرد سپس اعمال مزبور را با اجازه شخص مستأجر ( صاحب روزه و نماز) در بین اعضاء خانواده اش که بعضی از آنان صغیر هستند تقسیم می کند تا در اسرع وقت عمل را به اتمام برساند آیا این اجاره و استنابه صحیح است؟
- [سایر] اگر کسی روزه و نماز قضا و استیجاری داشته باشد می تواند برای میت روزه بگیرد؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا امام جماعت میتواند نماز استیجاری را به جماعت بخواند؟ و اقتدا نمودن به امام جماعتی که نماز استیجاری میخواند صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] آیا جایز است در سفر، نماز یا روزه ی استیجاری بگیریم؟
- [سایر] سلام کسی که خودش نماز روزه قضا دارد میتواند برای میت نماز روزه بجا اورد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اقرار به نسب، مانند اقرار به فرزند بودن برای کسی، با چند شرط پذیرفته می‌شود: اوّل: احتمال داده شود که اقرار کننده راست میگوید و تحقّق نسب، عادتا ممکن باشد.دوم: تحقّق نسب شرعا صحیح باشد.سوم: شخص دیگری مدّعی آن نباشد. چهارم:نسبت به کودکی باشد که در اختیار اوست و در صورت تحقّق این شرایط، نیازی به تصدیق کودک نیست و انکار او نیز پس از بلوغ مسموع نخواهد بود، ولی ادّعای فرزندی شخص بالغ در صورتی پذیرفته می‌شود که او هم تصدیق نماید.
- کسی که خودش نماز و روزه قضا دارد، اگر نماز و روزه پدر هم بر او واجب شود، هر کدام را اوّل بجا آورد صحیح است.
- وکالت تنها در مواردی صحیح است که شرعا مباشرت شخص در آن شرط نباشد، پس در مواردی همچون قسم خوردن و شهادت دادن نزد حاکم شرع و عبادات بدنی مثل نماز و روزه که مباشرت در آنها شرط میباشد، وکیل گرفتن صحیح نیست، امّا در عبادات مالی مثل پرداختن زکات و خمس، وکالت مانعی ندارد.
- اگر میّت وصیّت کرده باشد که برای نماز و روزه او اجیر بگیرند، بعد از آن که اجیر نماز و روزه او را به نحو صحیح بجا آورد، بر پسر بزرگتر چیزی واجب نیست.
- پسری که مکلّف نشده ولی خوب و بد را تشخیص می‌دهد و نماز و روزه خود را به نحو صحیح به جا می‌آورد، میتواند قضای نماز و روزه پدر خود را بجا آورد.
- مسافری که قصد کرده ده روز در محلّی بماند، اگر روزه بگیرد و بعد از ظهر از ماندن در آنجا منصرف شود، چنانچه یک نماز چهار رکعتیِ اداء خوانده باشد، روزه او صحیح است و تا وقتی در آنجاست باید نمازهای خود را تمام بخواند و اگر یک نماز چهار رکعتی نخوانده باشد نیز روزه آن روز او صحیح است، امّا نمازهای خود را باید شکسته بخواند و روزهای بعد نیز نمیتواند روزه بگیرد.
- اگر برای شخص ثابت شود که وقت نماز شده و مشغول نماز شود و در بین نماز بفهمد که هنوز وقت فرا نرسیده و یا بعد از نماز بفهمد که تمام نماز را پیش از وقت خوانده، نماز او باطل است؛ ولی اگر در بین نماز یا بعد از آن بفهمد که در بین نماز وقت داخل شده، نماز او صحیح است.
- روزه زن مستحاضهای که غسل بر او واجب میباشد، بنابر احتیاط در صورتی صحیح است که غسلهایی را که برای خواندن نمازهای روز بر وی واجب است، در روز انجام دهد؛ بنابر این چنانچه قبل از خواندن نماز صبح یا ظهر و عصر مستحاضه شود و استحاضه وی متوسطه یا کثیره باشد و برای نماز غسل نکند، روزه آن روز او باطل است و بنابر احتیاط واجب، غسل نماز مغرب و عشای شبی که میخواهد فردای آن را روزه بگیرد نیز شرط صحّت روزه فردا میباشد؛ ولی چنانچه برای نماز مغرب و عشاء غسل نکند، اگر پیش از طلوع فجر به جهتی (مثل نماز شب) غسل کند، برای صحّت روزه فردا کافی است.
- امام جماعت باید عاقل، شیعه دوازده امامی، عادل و حلالزاده و بنابر احتیاط بالغ باشد و نماز را به نحو صحیح بخواند و نیز اگر مأموم مرد باشد، امام او نیز باید مرد باشد و احتیاط واجب آن است که امام زنان نیز مرد باشد و اقتدا کردن بچّه ممّیز که خوب و بد را میفهمد به بچّه ممّیز دیگر بنابر احتیاط صحیح نیست.
- مسافر باید در صورت وجود هشت شرط نماز ظهر و عصر و عشاء را شکسته (یعنی دو رکعتی) بجا آورد و روزه او نیز صحیح نیست: * شرط اوّل: آن که سفر او کمتر از هشت فرسخ شرعی نباشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] کسی که نماز قضا دارد میتواند نماز مستحبّی و یا نماز استیجاری بخواند، و همچنین است کسی که روزه قضا دارد.
- [امام خمینی] مالک میتواند هر مقداری بخواهد به عنوان سرقفلی از شخص بگیرد که محل را به او اجاره دهد، و اگر مستأجر حق اجاره به غیر داشته باشد میتواند از او مقداری بگیرد که اجاره به او بدهد، و این نحو سرقفلی مانع ندارد.
- [آیت الله سیستانی] - اعتکاف کننده باید در ایّام اعتکاف، روزه باشد، بنابراین کسی که نمیتواند روزه بگیرد مانند مسافری که قصد اقامه ده روز ندارد و مریض و زن حائض و نفساء اعتکافش صحیح نیست، و در ایام اعتکاف لازم نیست که روزه مخصوص به اعتکاف باشد بلکه هر روزهای باشد صحیح است حتّی روزه استیجاری، مستحبی و قضاء هم کافی است.
- [آیت الله بهجت] اگر بچه قبل از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود، باید روزه بگیرد؛ و اگر بعد از اذان و قبل از ظهر بالغ شود، اگر چیزی که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد احتیاط واجب در این است که بقیه آن روز را روزه بگیرد و بعداً قضای آن روز را نیز بگیرد، و همچنین است اگر شخصی که جنون دارد جنونش از بین برود. و این احتیاط درباره غیربالغی است که از اول صبح نیت روزه نداشته است، ولی چون روزه بچه ممیز صحیح است اگرچه بر او واجب نیست اگر نیت روزه داشته باشد و در بین روز بالغ شود، روزه آن روز او صحیح است و قضا ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلال زاده باشد و نماز را بطور صحیح بخواند، و نیز اگر مأموم مرد است، امام او هم باید مرد باشد واقتدا کردن بچه ممیّز که خوب و بد را میفهمد به بچه ممیّز دیگر اشکال ندارد و لکن اقتدا کردن شخص بالغ به بچه ممیّز اشکال دارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] صلح آن است که انسان با دیگری سازش کند که مقداری از مال یا منفعت مال خود را ملک او کند، یا از طلب یا حقّ خود بگذرد که او هم در عوض، مقداری از مال یا منفعت مال خود را به او واگذار نماید، یا از طلب یا حقّی که دارد بگذرد بلکه اگر بدون آن که عوض بگیرد مقداری از مال یا منفعت مال خود را به کسی واگذار کند، یا از طلب یا حقّ خود بگذرد بازهم صلح صحیح است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] صلح آن است که انسان با دیگری سازش کند که مقداری از مال یا منفعت مال خود را ملک او کند، یا از طلب، یا حق خود بگذرد که او هم در عوض مقداری از مال، یا منفعت مال خود را باو واگذار نماید یا از طلب، یا حقّی که دارد بگذرد. بلکه اگر بدون آنکه عوض بگیرد مقداری از مال، یا منفعت مال خود را بکسی واگذار کند، یا از طلب یا حق خود بگذرد باز هم صلح صحیح است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] صلح آن است که انسان با دیگری سازش کند که مقداری از مال یا منفعت مال خود را ملک او کند؛ یا از طلب یا حق خود بگذرد که او هم در عوض؛ مقداری از مال یا منفعت مال خود را به او واگذار نماید یا از طلب یا حقی که دارد بگذرد؛ بلکه اگر بدون آنکه عوض بگیرد مقداری از مال یا منفعت مال خود را به کسی واگذار کند یا از طلب یا حق خود بگذرد؛ باز هم صلح صحیح است.
- [آیت الله خوئی] صلح آن است که انسان با دیگری سازش کند که مقداری از مال یا منفعت مال خود را ملک او کند، یا از طلب یا حق خود بگذرد، که او هم در عوض، مقداری از مال یا منفعت مال خود را به او واگذار نماید یا از طلب یا حقی که دارد بگذرد. بلکه اگر بدون آنکه عوض بگیرد مقداری از مال یا منفعت مال خود را به کسی واگذار کند، یا از طلب یا حق خود بگذرد، باز هم صلح صحیح است.
- [آیت الله جوادی آملی] .خرید و فروش بچه های نابالغ با یکدیگر و نیز معامله بالغ با نابالغ باطل است , مگر آنکه داد و ستد بین بالغ ها باشد و نابالغ وسیله نقل و انتقال قرار گیرد یا فقط صیغه عقد را در صورت اطلاع کافی، اجرا نماید . معامله نابالغی که به رشد و تمییز رسیده است , در اشیای کمارزش با اذن ولیّ میتواند صحیح باشد.