رد مظالم
رَدّ مظالم بازگرداندن مالی هست که به ناحق گرفته شده است.
آیا برای ردّ مظالم به فقرا، باید از مجتهد اجازه بگیریم یا خیر؟
احتیاط، در اجازه گرفتن است.
احتیاط، در اجازه گرفتن است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی که (ردّ مظالم) بر عهده اوست و از طرفی برای حج مستطیع شده است، آیا باید مالی را که در نزد اوست، در حج صرف کند یا اقدام به ردّ مظالم نماید؟
- انسانی که میخواهد برای میّتی پولی را هزینه کند، بهتر است نیّت صدقه کند یا ردّ مظالم؟
- آیا جایز است سهم امام علیهالسلام را بدون اجازه مجتهد، در جای خودش مصرف کنیم و بعدا از مجتهد اجازه بگیریم؟
- اگر به فردی از باب ردّ مظالم یا کفّاره یا خمس و یا زکات چیزی بدهند و از خرج سال او زیاد بیاید، آیا لازم است خمس زیادی را پرداخت کند یا خیر؟
- شخصی با اجازه مجتهد زنده، بر فتوای مجتهدی که فوت کرده، باقی مانده است. آیا اکنون میتواند از مجتهد دیگری تقلید نماید؟
- آیا زکات را خودمان میتوانیم بدون اجازه مجتهد، به مصارف معیّن شده در شرع برسانیم؟
- فردی که از مرجع تقلید، دارای اجازه در بعضی از امور است، آیا پس از فوت نمودن مرجع، لازم است که برای ابقای اجازه خود به مجتهد زنده رجوع کند یا خیر؟
- حکم کسی که از روی جهل، بدون اجازه مجتهد زنده، بر تقلید میّت باقی بماند، چیست؟ اگر عمدا باقی بماند، عمل او صحیح است یا خیر؟
- وقتی میدانیم مجتهد به مصرف کردن سهم امام علیهالسلام در موردی راضی است، آیا باز هم لازم است برای مصرف در آن مورد، از او اجازه بگیریم؟
- آیا میتوان خمس را بین فقرا تقسیم کرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] در تقاص و پرداخت رد مظالم اجازه فقیه لازم است یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] ردّ مظالم یعنی چه و چه حکمی دارد و مصرف آن چگونه است؟ آیا در مصرف آن اجازه مجتهد لازم است؟
- [آیت الله بهجت] آیا اجازه برای پرداخت ردّ مظالم حتما باید از مرجع تقلید، یعنی مرجع اعلم هر زمان باشد یا می توان از مجتهد دیگری غیر از مرجع تقلید اجازه گرفت؟
- [آیت الله علوی گرگانی] مظالم یعنی چه؟ آیا مصرف آن نیاز به اجازه مجتهد دارد؟
- [سایر] رد مظالم چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] ردّ مظالم یعنی چه؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا سهم امام 7، سهم سادات، زکات، ردّ مظالم، کفّارات و سایر چیزهائی که باید بدست مجتهد برسد پس از رسیدن به دست او، میتواند قرض بدهد یا خیر؟
- [آیت الله سیستانی] رد مظالم را توضیح دهید ؟
- [سایر] ردّ مظالم و حکم شرعی آن چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا پدر میتواند مخارج تحصیل فرزند ذکور یا اناث خود را از باب زکات به سعه، زکات فطره، سهم سادات اگر فرزند سیّد باشد و یا ردّ مظالم و سهم امام 7 البتّه با اجازه مجتهد بدهد و در صورت مثبت بودن تمامی صدر مذکور، اطّلاع فرزندان لازم است یا پدر خودش خرج کند ولی نیّت وجوه منطبقه کند، در صورت لزوم اطفال صغار که متوجّه اینگونه مسائل نمیشوند با اجازه مجتهد حلّ میشود یا نه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- سیّد میتواند صدقات واجب یا مستحب خود را به سیّد یا غیر سیّد بدهد و غیر سیّد میتواند صدقه مستحب خود را به سیّد بپردازد، ولی نمیتواند صدقه واجب خود نظیر زکات مال و زکات فطره را به سیّد بدهد، و چنانچه پرداخت کفّارات و ردّ مظالم بر غیر سیّد واجب شود، بنابر احتیاط واجب نمیتواند آن را به سیّد بدهد.
- اگر جلوگیری از معصیت بر کتک زدن و سخت گرفتن بر گناهکار متوقّف باشد، جایز است، ولی باید زیاده روی نشود و بهتر است در این صورت از مجتهد جامعالشرایط اجازه گرفته شود؛ بلکه در صورتی که متوقف بر کتک زدن شدید باشد و یا موجب اغتشاش، بینظمی و بلوا شود، باید از طریق قانون و در صورت عدم وجود نظام صالح، با اجازه مجتهد جامعالشرایط و آگاه انجام شود.
- بچّه صغیری که ولیّ ندارد، چنانچه خودش طالب اجاره باشد، با اجازه مجتهد میتوان او را اجیر کرد وکسی که به مجتهد دسترسی ندارد، میتواند از یک نفر مؤمن که عادل باشد اجازه بگیرد و او را اجیر نماید، به شرط آن که اجیر گرفتن بچّه نابالغ به مصلحت او باشد بلکه بنابر احتیاط واجب باید به گونهای باشد که ترک آن دارای مفسده برای بچّه نابالغ باشد.
- امام جمعه باید بالغ، عاقل، مرد، شیعه دوازده امامی و عادل باشد و توانایی خواندن خطبهها را در حال ایستاده داشته باشد و بنابر احتیاط واجب بیماری خوره و یا پیسی نمایان نداشته و نیز حدّ شرعی نخورده باشد و باید امام جمعه از طرف مجتهد جامع الشرایط منصوب باشد و اگر چند مجتهد واجد الشرایط باشند، هر کدام قبلاً اجازه داده باشند کافی است و در صورت تعارض، نظر مجتهد اعلم و اعدل مقدّم است.
- (اَنفال) یعنی اموال عمومی که برای اداره جامعه در اختیار امام معصوم علیهالسلام قرار دارد و در زمان غیبت برای تصرّف در آن بنابر احتیاط واجب باید از حاکم شرعی (یعنی مجتهد جامع الشرایط) اجازه گرفت.
- اگر جلوگیری از معصیت یا اقامه واجب بر مجروح کردن یا کشتن متوقّف باشد، باید با اجازه مجتهد جامعالشرایط و آگاه و با حصول شرایط آن صورت پذیرد و اقدام خودسرانه جایز نیست.
- اگر به جای کُشتن عقیقه، پول آن را به فقرا بدهند، کفایت نمیکند، ولی اگر پول آن را به فرد یا مؤسسه خیریهای بدهند تا از آن پول عقیقهای تهیّه کرده و آن را بکشند و بین فقرا تقسیم نمایند، کافی است.
- بنابر احتیاط عدول از مجتهد زنده به مجتهد زنده دیگر جایز نیست، مگر این که مجتهد دوم اعلم باشد که در این صورت عدول واجب است.
- تقلید از میّت ابتداءً جایز نیست ولی باقی ماندن بر تقلید میّت چنانچه مجتهد میّت اعلم از مجتهد زنده باشد، واجب است. و در صورت تساوی مجتهد زنده و میت در علم، بین بقاء بر تقلید میت و رجوع به زنده مخیر است؛ گرچه رجوع به مجتهد زنده بهتر و مطابق با احتیاط است. و چنانچه مجتهد زنده اعلم از مجتهد میّت باشد، رجوع به مجتهد زنده واجب است و بقاء بر تقلید میّت جایز نیست. و باید بقاء بر تقلید میّت به فتوای مجتهد زنده باشد. و اگر کسی در هنگام عمل التزام و تصمیم به عمل به فتوای مجتهد داشته است، برای بقاء در آن مسأله کافی است.
- اگر کسی سهم امام علیهالسلام را به دست مجتهد جامع الشرایط یا نماینده او نرساند یا به مصرفی که او اجازه نداده است برساند، تکلیف از او ساقط نمیشود و باید دوباره سهم امام علیهالسلام را به مجتهدی که دارای همه شرایط است یا نماینده او بپردازد و یا به مصرفی که او اجازه میدهد برساند، مگر این که پس از مصرف، مرجع تقلید آن مصرف را قبول نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] سهم سادات را بدون اجازه مجتهد نمی توان به ساداتی که در بالا گفته شد پرداخت (بنابر احتیاط واجب)، و سهم امام(علیه السلام) را نیز اگر بدون اجازه مجتهد بپردازد قبول نیست، مگر این که مجتهد بعداً بپذیرد و اجازه دهد.
- [آیت الله سیستانی] اگر مصرفی را که میت معین کرده، از ثلث مال او بیشتر باشد، و ورثه آن را اجازه نمایند، دیگر نمیتوانند از اجازه خود برگردند، و اگر در حال حیات موصی رد کردند میتوانند پس از مرگ اجازه دهند، ولی اگر پس از مرگ رد کردند، اجازه بعد اثری ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] سهم سادات را بدون اجازه مجتهد نمی توان به ساداتی که در بالا گفته شد پرداخت (بنابر احتیاط واجب)، و سهم امام(علیه السلام) را نیز اگر بدون اجازه مجتهد که از او تقلید کند بپردازد قبول نیست، مگر این که مجتهد بعداً بپذیرد و اجازه دهد.
- [آیت الله نوری همدانی] بچّه صغیری را که ولیّ ندارد بدون اجازة مجتهد نمی شود اجیر کرد و کسی که به مجتهد دسترسی ندارد ، می تواند از یک نفر مؤمن که عادل باشد ؛ اجازه بگیرد و او را اجیر نماید .
- [آیت الله علوی گرگانی] بچه صغیری که ولیّ ندارد بدون اجازه مجتهد نمیتوان اجیر کرد و کسی که به مجتهد دسترسی ندارد، میتواند از چند نفر مؤمن که عادل باشند، اجازه بگیرد و او را اجیر نماید.
- [آیت الله سبحانی] بچه صغیری را که ولیّ ندارد بدون اجازه مجتهد نمی شود اجیر کرد. و کسی که به مجتهد دسترسی ندارد، می تواند از یک نفر مؤمن که عادل باشد; اجازه بگیرد و او را اجیر نماید.
- [آیت الله مظاهری] بچهای را که ولیّ ندارد بدون اجازه مجتهد نمیشود اجیر کرد و کسی که به مجتهد دسترسی ندارد، میتواند از یک نفر مؤمن که عادل باشد اجازه بگیرد و او را اجیر نماید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] بچه صغیری را که ولی ندارد بدون اجازه مجتهد نمی شود اجیر کرد. و کسی که به مجتهد دسترسی ندارد؛ می تواند از چند نفر مؤمن که عادل باشند؛ اجازه بگیرد و او را اجیر نماید.
- [آیت الله سیستانی] بچه صغیری را که ولیّ ندارد ، بدون اجازه مجتهد نمیشود اجیر کرد ، و کسی که به مجتهد دسترسی ندارد ، میتواند از یک نفر مؤمن که عادل باشد ، اجازه بگیرد و او را اجیر نماید .
- [آیت الله خوئی] بچه صغیری را که ولیً ندارد بدون اجازه مجتهد نمیشود اجیر کرد، و کسی که به مجتهد دسترسی ندارد میتواند از چند نفر مؤمن که عادل باشند، اجازه بگیرد واو را اجیر نماید.