تقسیم
تقسیم (بلاغت)، استیفای اقسام موجود برای یک شیء و بیان وضع آن‌ها است.
آیا می‌توان خمس را بین فقرا تقسیم کرد؟
خمس نصفش سهم سادات است که باید به فقراء سادات داده شود و نصف دیگرش سهم مبارک امام(ع) است که بنابر احتیاط یا باید به دست مرجع تقلید برسد و یا با اذن او مصرف شود.
خمس نصفش سهم سادات است که باید به فقراء سادات داده شود و نصف دیگرش سهم مبارک امام(ع) است که بنابر احتیاط یا باید به دست مرجع تقلید برسد و یا با اذن او مصرف شود.
پاسخ:
خمس نصفش سهم سادات است که باید به فقراء سادات داده شود و نصف دیگرش سهم مبارک امام(ع) است که بنابر احتیاط یا باید به دست مرجع تقلید برسد و یا با اذن او مصرف شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا برای ردّ مظالم به فقرا، باید از مجتهد اجازه بگیریم یا خیر؟
- چه غسلهایی را می‌توان بجای وضو انجام داد؟
- آیا می‌توان از بانکهای دولتهای غیر اسلامی قرض ربوی گرفت؟
- چه غسلهایی را می‌توان بجای وضو انجام داد؟
- آیا با غسل جنابت مستحب می‌توان نماز واجب خواند؟
- چه غسلهایی را می‌توان بجای وضو انجام داد؟
- چه غسلهایی را می‌توان بجای وضو انجام داد؟
- اگر خرج کردن برای مراسم عزاداری توسط افراد متمکّن، باعث چشم و همچشمی دیگران گردد و دیگران، خصوصا فقرا را برای مراسم عزاداری اموات خود به زحمت ومخارج بیهوده بیندازد، چه حکمی دارد؟
- آیا می‌توان در روزهای ماه مبارک رمضان عورتین همسر خود را لمس کرد یا دید؟
- آیا غسل را می‌توان مثلاً با استفاده از اسفنج یا پارچة خیس انجام داد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا جایز است به مقدار یک گوسفند گوشت خریداری کنند و بین فقرا تقسیم کنند؟
- [سایر] داستانهای قرآن را به چند دسته می‌توان تقسیم کرد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا شخص میتواند خمس مال خود را بین فقرا و نیازمندان محل زندگی خود مصرف کند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اموالی به هیأتی داده یا وقف شده، و این هیأت به دو قسمت تقسیم شده است. آیا می‌توان اموال را به دو قسمت تقسیم کرد؟
- [آیت الله خوئی] زیدی در حال احرام عملی انجام داده که وظیفهاش ذبح گوسفند و تقسیم بین فقرا بوده گوسفندی هم ذبح نموده و به فقرا داده لکن مقداری از گوشت یا کله یا جگر این گوسفند را عمداً یا سهواً یا جهلاً خودش و یا زن و فرزندش خوردهاند، آیا وظیفه زید چیست؟
- [سایر] سلام. آیا می توان بخشی از خمس را خودمان به فقرا بدهیم؟ آیا می توان خمس را به روحانیون تحویل بهیم یا حتما باید به مرجعمان خمس را بدهیم؟
- [سایر] آیا می‌توان به سادات بیش از نیاز سالشان خمس داد؟
- [سایر] آیا می‌توان در مال خمس نداده تصرف کرد؟
- [سایر] آیا به سیدی که معصیتکار است، می‌توان خمس داد؟
- [آیت الله خامنه ای] این که در رابطه با نماز آیات فرمودهاید، سوره را می‌توان به پنج قسمت تقسیم کرد، آیا منظور از هر قسمت، یک آیه است یا می‌توان آیهای را به دو قسمت تقسیم کرد؛ مثل این که (لم یلد) یک قسمت و (ولم یولد) یک قسمت باشد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- به سیّدی که عادل نیست می‌توان خُمس داد، ولی به سیّدی که دوازده امامی نیست، نباید خُمس بدهند.
- سیّد یتیمی که به او خُمس می‌دهند، باید فقیر باشد، ولی به سیّدی که در سفر درمانده شده، اگرچه در وطن خود فقیر نباشد، می‌توان خُمس داد.
- به صرف این که کسی بگوید: (سیّد هستم)، نمیتوان به او خُمس داد، ولی اگر در شهر خودش مشهور به سیادت باشد به نحوی که موجب وثوق و اطمینان شود، می‌توان به او خُمس داد.
- به سیّد فقیری که مخارج او بر دیگری واجب است و او نمیتواند مخارج آن سیّد را بدهد، می‌توان خُمس داد.
- کسی که خمس یا زکات بدهکار است و کفاره و نذر و مظالم هم بر او واجب است و قرض هم دارد، چنانچه نتواند همه آن‌ها را بدهد، اگر مالی که خمس یا زکات آن واجب شده، از بین نرفته باشد، باید دادن خمس و زکات را بر بقیه مقدم کند و اگر از بین رفته باشد، پرداخت واجبات دیگر غیر از نذر و کفّاره را بر آن دو مقدّم می‌کند و بنابر احتیاط واجب مال را به نسبت بین آن‌ها تقسیم نماید.
- سیّد نمیتواند از غیر سیّد به عنوان سهم فقرا زکات بگیرد، بلکه احتیاط واجب این است که به عنوان دیگر نیز از غیر سیّد زکات نگیرد؛ اما اگر خمس و سایر وجوه شرعی کفایت مخارج او را نکند و ناچار از گرفتن زکات باشد، میتواند از غیر سیّد زکات بگیرد، ولی احتیاط واجب آن است که اگر ممکن باشد فقط به مقداری که برای مخارج روزانهاش به آن احتیاج دارد، از وی زکات بگیرد.
- برای یاد دادن واجبات یا مستحبات نماز می‌توان مزد گرفت.
- اگر ملکی را مثلاً بر فقرا یا سادات وقف کند یا وقف کند که منافع آن به مصرف خیرات برسد، در صورتی که برای آن ملک متولّی معیّن نکرده باشد، اختیار آن با حاکم شرع است.
- کسی که مال ندارد و مخارجی مثل خرج زن و بچّه بر او واجب است، باید کسب و کار نماید و برای کارهای مستحب، مانند بهبود زندگی زن و فرزندان و دستگیری از فقرا، کاسبی کردن مستحب است.
- اگر کسی نباشد که بتواند ایستاده نماز میّت را بخواند، می‌توان نشسته بر او نماز خواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر خمس را از خود مال ندهد و قیمت او را بدهد باید به زیادتر از قیمت واقعی حساب نکند، چنانکه اهل خمس نمیتواند خمس را بگیرد و به مالک ببخشد مگر اینکه مصلحت مهمی باشد نظیر کسی که فقیر شده و خمس بدهکار است و چارهای ندارد، می‌توان خمس را به او بخشید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر وصیت کند که از ثلث او خمس و زکاه یا بدهی دیگر او را بدهند و برای نماز و روزه او اجیر بگیرند و کار مستحبی هم مثل اطعام به فقرا انجام دهند؛ باید اول بدهی و اجرت قضاء نماز و روزه او را از ثلث بدهند و اگر زیاد آمد به مصرف کار مستحبی که معین کرده برسانند و چنانچه ثلث مال او فقط به اندازه بدهی او باشد و ورثه هم اجازه ندهند که بیشتر از ثلث مال مصرف شود؛ باید ثلث مال برای نماز و روزه و بدهی تقسیم شود و بقیه بدهی از اصل خارج گردد.
- [آیت الله جوادی آملی] .در صورتی که مالک مالی که مخلوط شده است، مردد بین چند نفر باشد، اگر مال یاد شده قابل تقسیم میان آن ها باشد، آن ما ل بین آنان تقسیم می شود و اگر قابل توزیع نباشد، میان آنان قرعه زده می شود و قرعه به نام هرکس درآمد، آن مال به او داده میشود. بیشتر بودن مال حرام معیّن از خمس
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که خمس یا زکات بدهکار است، و کفّاره و نذر و مانند اینها هم بر او واجب است و قرض هم دارد، چنانچه نتواند همه آن‌ها را بدهد، اگر مالی که خمس یا زکات آن واجب شده از بین نرفته باشد باید خمس و زکات را بدهد، و اگر از بین رفته باشد مخیّر است می تواند خمس یا زکات را بدهد یا کفّاره و نذر و قرض و مانند اینها را ادا نماید ولی بهتر است بین آن‌ها تقسیم کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] انسان میتواند در بین سال هر وقت منفعتی به دستش آید خمس آن را بدهد، بلکه اگر بداند که منفعت صرف مخارج وی نمیگردد، لازم است همان وقت که منفعت به دست میآورد خمس آن را بدهد و در صورتی که نمیداند که منفعت وی از مخارج سال وی زیاد میآید یا نه، جایز است دادن خمس را تا آخر سال تأخیر بیندازد و برای دادن خمس می‌توان سال شمسی یا سال قمری را ملاک قرار داد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر آذوقهای که برای مصرف سالش خریده، در آخر سال زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهد و چنانچه بخواهد قیمت آن را بدهد هر وقت خمس را ادا می‌کند قیمت آن زمان را باید حساب کند. برای محاسبه خمس می‌توان هر مال را جداگانه حساب کرد، بنابراین کسی که برای خود سالی قرار داده است، اگر قبل از آن آذوقه تهیّه کرده باشد که هنوز بر آن سال نگذشته، میتواند خمس آن را ندهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مال ناصبی احترام ندارد و می‌توان آن را به ملکیت خود درآورد که در این صورت همچون سودهای تجاریست که اگر از مخارج سال خود و عیالاتش زیاد بیاید خمس دارد.
- [آیت الله بهجت] انسان میتواند به فقیر و مسکین بیش از مخارج سالیانهاش زکات بدهد، ولی اگر این کار موجب بیانصافی شده و به دیگر فقرا اجحاف شود، مثل اینکه همه مردم بخواهند زکاتشان را به یک فقیر بدهند و بقیه فقرا تنگدست بمانند، خالی از اشکال نیست. و مستحب است که به هر فقیر کمتر از زکات نصاب اول طلا و نقره که قبلاً گفته شد ندهند.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی قبل از مرگش در مال متعلق خمس، به گونه ای تصرف کرد که نه مال باقی است , نه عوض آن، در این صورت , خمس از عین مال به ذمّه او منتقل می شود و پس از مرگش، مالی که در ذمّه او بود, منتقل به عین می شود و ورثه باید پیش از تقسیم مال، خمس آن را همانند بدهکاری های او بپردازند.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که خمس یا زکات بدهکار است و کفاره و نذر و مانند اینها هم بر او واجب است و قرض هم دارد چنانچه نتواند همه انها را بدهد اگر مالی که خمس یا زکات به ان تعلق گرفته از بین نرفته باشد باید خمس و زکات را بدهد و اگر از بین رفته باشد مال را بنابر احتیاط واجب بر قرض و خمس و زکات به نسبت تقسیم کند و ادای اینها را بر ادای کفاره و ادای مالی را که نذر کرده مقدم بدارد