خواهر
خواهر دختر همسان با شخص در پدر و مادر یا یکی از آن دو می‌باشد. از این عنوان در بابهای صلات، تجارت، نکاح، اطعمه و اشربه و ارث سخن رفته است.
مادر من در حالی فوت شده که پدر و مادرشان در قید حیات هستند. از آنجایی که پدرمان نیز زنده‌اند و ما 2 خواهر و2 برادریم واز مادرم 1 خانه به ارث مانده، تقسیم این ارث به چه صورت است؟
در مفروض سؤال یک ششم خانه مذکور سهم الارث پدر میت و یک ششم آن نیز سهم مادر او و یک چهارم آن سهم شوهر او است و بقیه سهم فرزندان او می‌باشد و سهم هر پسر دو برابر سهم دختر است.
در مفروض سؤال یک ششم خانه مذکور سهم الارث پدر میت و یک ششم آن نیز سهم مادر او و یک چهارم آن سهم شوهر او است و بقیه سهم فرزندان او می‌باشد و سهم هر پسر دو برابر سهم دختر است.
عنوان سوال:
مادر من در حالی فوت شده که پدر و مادرشان در قید حیات هستند. از آنجایی که پدرمان نیز زنده‌اند و ما 2 خواهر و2 برادریم واز مادرم 1 خانه به ارث مانده، تقسیم این ارث به چه صورت است؟
پاسخ:
در مفروض سؤال یک ششم خانه مذکور سهم الارث پدر میت و یک ششم آن نیز سهم مادر او و یک چهارم آن سهم شوهر او است و بقیه سهم فرزندان او می‌باشد و سهم هر پسر دو برابر سهم دختر است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اینجانب دارای دو برادر و پنج خواهر بالغ میباشم و در بین ما کسی صغیر نیست و یکی از خواهرانم مجرد و در سن 40 سالگی با مادرم که بیش از شصت سال دارد زندگی می‌کند و از مستمریبگیران تأمین اجتماعی می‌باشد. مرحوم پدرم سیزده سال است که به رحمت خدا رفته است. از ارث بجا مانده پدرم یک ملک دارای دو واحد مسکونی بجا مانده است. در یکی از آن دو منزل، مادرم و خواهر مجردم زندگی میکنند و خانة دیگر از تاریخ فوت پدرم تا الآن اجاره داده شده و اجارة آن را مادر دریافت می‌کند. حال یکی از فرزندان تقاضای گرفتن سهمالارث خود را می‌کند. آیا وی چنین حقی دارد؟ آیا نماز و روزة مادر و خواهر در آن واحد مسکونی صحیح است؟ مابقی افراد خانواده که در همان شهر یا در شهر دیگر سکونت دارند ولی برای دیدن مادر چند روز در ماه یا در سال به منزل یاد شده مراجعه میکنند، نماز و روزة آنها چه حکمی دارد؟
- پدر اینجانب به رحمت خدا رفته است و علاوه بر مادر یک پسر و 2 دختر از وی باقی ماندهاند اکنون در بحث میراث یکی از دختران مرحوم، نامههایی را ارائه می‌کند که پدر برخی املاک خود را در زمان حیات به نام او کرده است، البته در شمار ارثیه او قید کرده است و وصیت نامه نیز به حساب نمیآید، اکنون برخی دیگر از وراث مرحوم به این امر اعتراض دارد و میگوید پدر بیسواد بوده است و شاید فشار نامهها را انگشت زده باشد لذا خواهان آن است که تقسیم ماترک بدون در نظر گرفتن نامهها باشد 1- آیا نامهها معتبر است یا خیر؟ 2- با توجه به باقی ماندن 10 میلیون تومان وجه نقد متعلق به ایشان و مادرمان البته قبل از مخمس شدن باقی مانده است آیا مرحوم مستطیع بوده یا خیر؟ 3- برذمه مادرمان نیز حج واجب است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] پسری در تصادف فوت کرده و ورثه بجا مانده او، مادر بزرگ پدری مرحوم و یک خواهر از پدر یکی و از طرف مادر جداست. تقسیم دیه و دارایی این شخص چگونه می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] زنی قبل از پدر خود فوت می کند. پدر در زمان حیات خود وصیت می کند که به دخترش همچون سایر ورثه ارث برسد. لطفا بفرمایید نحوه تقسیم ارث بین ورثه آن زن چگونه است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی وصیت کرده که خانه و یک مغازه از او را تا زمانی که همسرش در قید حیات است دراختیار او بگذارند در حالی که اکنون قیمت آنها بیش از یک سوم ماترک می باشد ضمن اینکه شخص در وصیت نامه از خانواده خواسته است که به وصیت او عمل کنند.در عین حال همسرش رضایت به ترک خانه ندارد.عده ای از فرزندان قصد دارند مغازه و خانه را فروخته و معادل یک سوم ماترک برای مادرشان خانه ای خریداری کنند.در حالی که عده دیگری به خاطر وصیت پدر و رضایت مادر به این عمل راضی نمی شوند.آیا اینها مدیون دیگر ورثه هستند و باید چه کنند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] زنی فوت کرده و مهریه خود را نگرفته است. در حالی که شوهر او زنده است آیا ورثه او شامل پدر و مادر و خواهر و برادر یا دیگر ورثه می توانند ادعایی در خصوص مطالبه مهریه او داشته باشند در دو حالت زیر: 1- زن فرزند دارد 2- زن فرزند ندارد
- [آیت الله سبحانی] پدرم وصیت نمود تا زمانی که مادر در قید حیات است منزل را نفروشید و احترامش را حفظ کنید ولی پدر پس از چند سال آن منزل را به مادر با سند رسمی منتقل نمود مادر پس از فوت پدر این منزل را به یکی از فرزندانش تملیک نمود آیا مادر مالک منزل می باشد یا وصیت به قوت خود باقی است؟
- [آیت الله بروجردی] حاج محمّد نام در حادثه زلزله با یک پسر و یک دختر که از زن فعلی او بوده زیر آوار فوت نمودهاند و چند اولاد دیگر هم دارد که زنده‌اند و فقط حاج محمّد دارای املاک منقول و غیر منقول می‌باشد، چون تقدّم فوت پدر و پسر معلوم نیست مرقوم فرمایید سهم الاِرث پسر و دختر متوفّی به مادر آنها که درقید حیات است میرسد، یا آن که بین ورّاث باید تقسیم شود؟
- [سایر] با سلام. اگر متوفی در زمان حیات خود،50 درصد اموال خود را به نام زن خود نموده و در هنگام فوت دارای مادر، زن، و چهار دختر باشد، نحوه تقسیم ارث به چه صورت خواهد بود؟ با تشکر.
- [آیت الله نوری همدانی] پدری دارای چهار فرزند - دو پسر و دو دختر - و یک همسر می‌باشد. پدر که فوت نمود ارث تقسیم نشده بود که دو فرزندِ پسر نیز فوت نمودند و ارث به دو دختر و همسر رسید، آیا سهم دو پسر که فوت نمودهاند به مادر میرسد یا اصلاً سهمی ندارند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زید به همراه مادر و همسر خود در سانحه رانندگی فوت می کنند. و معلوم نیست فوت کدامیک مقدم است. با توجه به این که مادر زید دارای دو پسر و یک دختر دیگر می باشد، و همسر او نیز دارای پدر و مادر است، و از زید و همسرش نیز یک دختر باقی مانده است، کیفیت ارث بردن آنها را بیان فرمایید:
- [آیت الله سبحانی] شخصی فوت کرده و اولاد و پدر و مادر و خواهر و برادر ندارد و برادرانش همه قبل از خودش از دنیا رفته اند ولی هر کدام از برادران برخی دارای دختر و برخی پسر می باشند، ارث چگونه تقسیم می شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر وارث میت فقط پدر و مادر او باشند؛ مال سه قسمت می شود؛ دو قسمت آن را پدر و یک قسمت را مادر می برد؛ ولی اگر میت دو برادر یا چهار خواهر یا یک برادر و دو خواهر داشته باشد که همه آنان مسلمان و آزاد و پدری باشند؛ یعنی پدر آنان با پدر میت یکی باشد؛ خواه مادرشان هم با مادر میت یکی باشد یا نه؛ اگرچه تا میت پدر و مادر دارد اینها ارث نمی برند؛ اما به واسطه بودن اینها؛ مادر شش یک مال را می برد و بقیه را به پدر می دهند.
- [آیت الله بروجردی] اگر وارث میت فقط پدر و مادر او باشند، مال سه قسمت می‌شود:دو قسمت آن را پدر و یک قسمت را مادر میبرد، ولی اگر میت دو برادر، یا چهار خواهر، یا یک برادر و دو خواهر داشته باشد که همهی آنان پدری باشند یعنی پدر آنان با پدر میت یکی باشد، خواه مادرشان هم با مادر میت یکی باشد یا نه، اگر چه تا میت پدر و مادر دارد اینها ارث نمیبرند، اما به واسطهی بودن اینها [افراد مذکور] مادر شش یک مال را میبرد و بقّیه [] را به پدر میدهند.
- [امام خمینی] اگر وارث میت فقط پدر و مادر او باشند، مال سه قسمت می‌شود، دو قسمت آن را پدر و یک قسمت را مادر میبرد ولی اگر میت دو برادر، یا چهار خواهر، یا یک برادر و دو خواهر داشته باشد که همه آنان پدری باشند یعنی پدر آنان با پدر میت یکی باشد، خواه مادرشان هم با مادر میت یکی باشد یا نه، اگر چه تا میت پدر و مادر دارد اینها ارث نمیبرند، اما به واسطه بودن اینها مادر شش یک مال را میبرد و بقیه را به پدر میدهند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه وارث میت فقط پدر و مادر و یک دختر باشند، مال را پنج قسمت می کنند پدر و مادر هر کدام یک قسمت و دختر سه قسمت آن را می برد، مگر این که میت دو برادر یا چهار خواهر یا یک برادر و دو خواهر پدری داشته باشد، در این صورت مال را شش قسمت می کنند، پدر و مادر هر کدام یک قسمت و دختر سه قسمت می برد و یک قسمت باقی مانده را پدر و دختر در میان خود تقسیم می کنند و احتیاط آن است که آن دو در این تقسیم باهم صلح کنند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وارث میّت فقط پدر و مادر و یک دختر باشد، چنانچه مادر حاجب (که در مسأله پیش توضیح داده شد) نداشته باشد، پدر و مادر هر یک 16 و دختر12 ارث میبرد و 16 باقی مانده را هم به همین نسبت بین آنها قسمت میکنند، در نتیجه سرانجام پدر و مادر هر یک 15 کلّ مال و دختر 35 آن را ارث میبرد و اگر مادر حاجب داشته باشد پدر و مادر هر یک 16 و دختر 12 ارث میبرد16 باقی مانده را نیز بین پدر و دختر به نسبت سهمهایشان تقسیم کرده، 14 آن را به پدر و 34 آن را به دختر میدهند، بنابراین سهم دختر 1524 از کلّ مال، سهم پدر524 آن و سهم مادر 424 آن خواهد بود.
- [آیت الله مظاهری] اگر میّت اولاد داشته باشد، هر کدام از پدر و مادر یک ششم مال را میبرند مگر در سه صورت: اوّل: صورتی که وارث میّت پدر و مادر و یک دختر باشد که در این صورت مال را پنج قسمت میکنند پدر و مادر هر کدام یک قسمت و دختر سه قسمت آن را میبرد به شرطی که میّت دو برادر یا چهار خواهر یا یک برادر و دو خواهر نداشته باشد چون اگر اینها موجود باشند مال را شش قسمت میکنند پدر و مادر هر کدام یک قسمت و دختر سه قسمت میبرد، و یک قسمت باقی مانده را چهار قسمت میکنند یک قسمت را پدر و سه قسمت را دختر میبرد. دوّم: صورتی که وارث میّت پدر یا مادر و یک دختر باشند که در این صورت مال را چهار قسمت میکنند یک قسمت آن را پدر یا مادر و بقیه را دختر میبرد. سوّم: صورتی که وارث میّت فقط پدر یا مادر و چند دختر باشند که در این صورت مال را پنج قسمت میکنند یک قسمت را پدر یا مادر و چهار قسمت را دخترها به طور مساوی بین خودشان قسمت میکنند. ارث دسته دوّم: جد یعنی پدر بزرگ و جده یعنی مادر بزرگ و برادر و خواهر میّت است و اگر برادر و خواهر نداشته باشد اولادشان ارث میبرند، در صورتی که از دسته اوّل کسی نباشد.
- [آیت الله سیستانی] کسانی که بواسطه خویشی ارث میبرند سه دسته ، هستند : دسته اول : پدر و مادر و اولاد میّت است ، و با نبودن اولاد ، اولادِ اولاد هر چه پائین روند ، هر کدام آنان که به میّت نزدیکتر است ارث میبرد ، و تا یک نفر از این دسته هست دسته دوم ارث نمیبرند . دسته دوم : جد یعنی پدر بزرگ ، و جدّه یعنی مادر بزرگ ، و خواهر و برادر است ، و با نبودن برادر و خواهر ، اولاد ایشان هر کدام آنان که به میّت نزدیکتر است ارث میبرد ، و تا یک نفر از این دسته هست دسته سوم ارث نمیبرند . دسته سوم : عمو و عمه و دائی و خاله و اولاد آنان است ، و تا یک نفر از عموها وعمهها و دائیها و خالههای میّت زنده‌اند ، اولاد آنان ارث نمیبرند ، ولی اگر میّت یک عموی پدری و یک پسر عموی پدر و مادری داشته باشد ، و دائی و خاله نداشته باشد ، ارث به پسر عموی پدر و مادری میرسد ، و عموی پدری ارث نمیبرد ، لیکن اگر عمو یا پسر عمو متعدد باشد ، و یا اینکه همسر میت حیات داشته باشد ، این حکم خالی از اشکال نیست .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر همراه طبقه اوّل، شوهر یا زن وجود داشته باشد و در طبقه اوّل وارث قرابتبر وجود داشته باشد، تقسیم ارث روشن است: نخست شوهر و زن و وارث فرضبر دیگر (اگر وجود داشته باشد) ارث خود را میبرد و باقی مانده به وارث قرابتبر میرسد، بنابراین اگر وارث شوهر و پسر باشد، شوهر 14 و بقیّه به پسر میرسد و اگر شوهر و پدر و مادر و پسر و دختر باشد، شوهر 14 و هر یک از پدر و مادر 16 و 512 باقی مانده را پسر و دختر برده و پسر دو برابر دختر میبرد، در نتیجه سهام نهایی بدین گونه خواهد بود: شوهر 936، پدر و مادر هر یک636، پسر 1036 و دختر 536.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وارث میّت هم از صنف برادر و خواهر و برادر زادگان و خواهرزادگان باشد و هم از صنف پدربزرگ و مادربزرگ، مسأله صورتهای مختلفی دارد، قبل از ذکر این صورتها و حکم آنها مبنای کلّی این مسأله را متذکّر میشویم: (که پدربزرگ پدری به منزله یک برادر پدری یا پدر و مادری و مادربزرگ پدری به منزله یک خواهر پدری یا پدر و مادریست و پدربزرگ و مادربزرگ مادری مانند یک برادر یا خواهر مادری هستند) و اینک صورتهای مختلف مسأله: اوّل: پدربزرگ و مادربزرگ و برادر و خواهر (یا برخی از آنها) همه از طرف مادر باشند، در این صورت مال بین آنها به طور مساوی تقسیم می‌شود و جنس مذکّر یا مؤنّث بودن وارثان نقشی در حکم این صورت ندارد. دوم: مانند صورت پیشین، ولی همه ورثه از طرف پدر باشند، در این صورت اگر همه مذکّر یا همه مؤنّث باشند، مال به طور مساوی بین آنها قسمت می‌شود و اگر برخی مذکّر و برخی مؤنّث، هر مذکّر دو برابر مؤنّث میبرد. سوم: مادربزرگ یا پدربزرگ از طرف پدر باشد و برادر یا خواهر از طرف پدر و مادر. حکم این صورت همانند حکم صورت دوم است و اگر علاوه بر مادربزرگ یا پدربزرگ پدری و برادر یا خواهر پدر و مادری، برادر یا خواهر پدری هم باشد، برادر یا خواهر پدری ارث نمیبرد. چهارم: پدربزرگها یا مادربزرگها برخی پدری باشند و برخی مادری (چه همه مذکّر باشند یا همه مؤنّث یا برخی مذکّر و برخی مؤنّث) و برادرها یا خواهرها برخی مادری باشند و برخی پدر و مادری یا پدری، در این صورت سهم کلیّه خویشاوندان تنها مادری، از برادرها و خواهرها و پدر بزرگها و مادربزرگها، 13 از مال است که به طور مساوی بین آنها تقسیم می‌شود و به مذکّر یا مؤنّث بودن آنها توجّهی نمیشود و سهم خویشاوندان پدر و مادری یا پدری23 مال است که اگر همه مذکّر یا همه مؤنّث باشند، به طور مساوی تقسیم می‌شود و اگر برخی مذکّر و برخی مؤنّث، 23 مال را به گونهای تقسیم میکنند که به هر مذکّر دو برابر مؤنّث برسد. پنجم: پدربزرگ یا مادربزرگ از طرف پدر باشد و برادر یا خواهر تنها از طرف مادر، در این صورت برادر یا خواهر اگر یکی باشد 16 مال و اگر متعدّد باشند 13 مال را برده، به طور مساوی بین خود تقسیم میکنند و باقی مانده سهم پدربزرگ و مادربزرگ است که اگر پدربزرگ و مادربزرگ هر دو باشند، پدربزرگ دو برابر مادربزرگ میبرد. ششم: اگر پدربزرگ یا مادربزرگ از طرف مادر باشد و برادر یا برادر و خواهر پدری یا پدر و مادری باشد، در این صورت پدربزرگ یا مادر بزرگ مادری 13 میبرد، اگر چه یکی باشد و چنانچه متعدّد باشند، 13 را به طور مساوی بین خود تقسیم میکنند و 23 سهم برادر یا برادر و خواهر است، پس اگر تنها یک برادر بود، 23 را به او میدهند و اگر چند برادر بودند، آن را به طور مساوی تقسیم میکنند و اگر برادر و خواهر بودند، طوری تقسیم میکنند که سهم یک برادر دو برابر سهم یک خواهر باشد. و اگر همراه با پدربزرگ یا مادر بزرگ مادری، خواهر پدری یا پدر و مادری باشد، چنین خواهری در صورتی که یکی باشد 12 و در صورت متعدّد بودن 23 ارث میبرد و در هر صورت سهم پدربزرگ یا مادربزرگ مادری 13 است، بنابراین اگر خواهران متعدّد باشند، چیزی از ترکه باقی نمیماند و اگر یک خواهر باشد 16 از ترکه باقی میماند که مردّد است که تمام آن به خواهر داده شود یا بین خواهر و پدربزرگ یا مادربزرگ به نسبت سهام آنان تقسیم گردد، در نتیجه سهم قطعی خواهر 1830 و سهم قطعی پدربزرگ یا مادربزرگ 1030 است و صاحب 230 باقی مانده مردّد است که احتیاط در مصالحه در این مقدار است، در نتیجه اگر این مقدار را به عنوان مصالحه به طور مساوی بین خودشان قسمت کنند، سهم خواهر 1930 و سهم پدربزرگ یا مادربزرگ 1130 خواهد بود و اگر برخی از ورثه نابالغ یا دیوانه باشد، احتیاط مستحبّ آن است که به جای مصالحه، افراد بالغ و عاقل، مقدار مردّد را به نابالغ یا دیوانه ببخشند. هفتم: پدربزرگها یا مادربزرگها برخی پدری و برخی مادری باشند و همراه آنها برادر یا خواهر پدری یا پدر و مادری باشد، چه یکی باشد یا بیشتر، در این صورت سهم پدربزرگ یا مادربزرگ مادری 13 است که در صورتی که متعدّد باشند به طور مساوی بین خود قسمت میکنند و به مذکّر و مونّث بودن ایشان توجّهی نمیشود و 23 باقی مانده را به خویشاوندان پدری میدهند که اگر همه مذکّر یا همه مونّث باشند به طور مساوی و اگر برخی مذکّر و برخی مؤنّث باشند، به گونهای تقسیم میکنند که هر مذکّری دو برابر مونّث ببرد. و اگر همراه آن پدربزرگها یا مادربزرگها، برادر یا خواهر مادری باشد، 13 ترکه سهم خویشاوندان مادری (یعنی پدربزرگ یا مادربزرگ مادری و برادر یا خواهر مادری) است که به طور مساوی بین آنان تقسیم می‌شود و به مذکّر و مونّث بودنشان توجّهی نمیشود و پدر بزرگ یا مادربزرگ پدری 23 باقی مانده را میبرد که در صورت متعدّد بودن اگر همه مذکّر یا همه مونّث باشند، آن را به طور مساوی و اگر برخی مذکّر و برخی مؤنّث باشند، به گونهای تقسیم میکنند که هر مذکّر دو برابر مؤنّث ببرد. هشتم: برادرها یا خواهرها برخی پدری یا پدر و مادری و برخی مادری باشند و همراه آنها پدربزرگ یا مادربزرگ پدری باشد، در این صورت اگر برادر یا خواهر مادری یکی باشد 16 واگر بیشتر از یکی باشد 13 ترکه را میبرند که به طور مساوی بین آنها تقسیم می‌شود و بقیّه ترکه به برادر یا خواهر پدری یا پدر و مادری و پدربزرگ یا مادربزرگ پدری میرسد که اگر همه مذکّر یا همه مؤنّث باشند به طور مساوی و اگر برخی مذکّر و برخی مؤنّث، به گونهای تقسیم میکنند که هر مذکّر دو برابر مونّث ببرد. و اگر همراه آن برادرها یا خواهرها، پدربزرگ یا مادربزرگ مادری باشد، سهم خویشاوندان مادری (پدربزرگ یا مادربزرگ مادری و برادر یا خواهر مادری) بر روی هم13 است که به طور مساوی بین آنان تقسیم می‌شود و برادر یا خواهر پدری یا پدر و مادری23 باقی مانده را میبرد که اگر همه مذکّر یا همه مونّث باشند به طور مساوی و اگر برخی مذکّر و برخی مؤنّث باشند، به گونهای تقسیم میکنند که هر مذکّر دو برابر مؤنّث ببرد. لازم به ذکر است که به طور کلّی در صورت وجود برادر یا خواهر پدر و مادری، برادر یا خواهر پدری ارث نمیبرد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث میت چند دایی و خاله پدری و مادری و پدر و مادری باشند: همانطور که در مسائل سابق بیان شد با وجود دایی یا خاله پدر و مادری دایی و خاله پدری ارث نمی برند بنابر این مال میت به صورت زیر بین دایی و خاله مادری و پدر و مادری تقسیم می شود: 1 اگر فقط یک دایی یا خاله مادری باشد 61 مال متوفی به او می رسد و بقیه مال بین دایی و خاله پدر و مادری بالسویه تقسیم می شود. 2 اگر چند دایی و خاله مادری یا چند دایی یا خاله مادری داشته باشد 31 مال میت به آنان میرسد که بین آنها بالسویه تقسیم می شود و بقیه مال نیز بین ورثه پدر و مادری بالسویه تقسیم می شود.