طلوع افتاب
طلوع، دمیدن و بر آمدن خورشید و مانند آن را گویند.
نصف شب که واجب است بودنش در منی آیا تا طلوع آفتاب است یا تا طلوع فجر است؟
تا طلوع فجر است نه طلوع آفتاب.
تا طلوع فجر است نه طلوع آفتاب.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اختلافی پیدا شده در بعضی فتاوایی که به دست ما رسیده نسبت به نصف شب برای مبیت به منی آیا تا طلوع فجر است یا طلوع آفتاب است، آخرین فتوای حضرت عالی را بیان فرمائید؟
- کسانی که کوچ نمودن آنها از مزدلفه پیش از طلوع فجر و رمی نمودن در شب بر آنها جایز است مثل زن و غیر آن، آیا میتوانند نیابت از غیر کنند یا نه؟
- خدمه کاروانها معمولاً در شب عید، اضطراری اول شب را درک کرده و به منظور مهیا کردن امور حجاج قبل از فجر به منی کوچ میکنند، آیا چنین اشخاصی میتوانند نائب در حج از طرف دیگری شوند یا خیر؟
- نقاره خانهای که موقع نزدیک طلوع و غروب آفتاب میزنند گوش کردنش چه صورت دارد؟
- دو رکعت نمازی که روز اول ماه مستحب است به جا آورده شود آیا قبل از طلوع آفتاب هم جایز است به جا آورده شود یا باید بعد از طلوع باشد؟
- زیدی در تنگی وقت نماز تیمم بدل از وضو یا بدل از غسل کرد لکن در بین رکعت اول قبل از اکمال سجدتین، آفتاب طلوع کرد، آیا تیمم و نماز زید صحیح است یا باطل؟
- برای کسی که جایز است رمی در شب دوازدهم به جای روز دوازدهم، آیا خارج شدن از منی بعد از نیمه شب به قصد برنگشتن به منی جایز است یا خیر؟
- کسی که بیتوته ننماید در منی بعض شب را یا تمام شب را برای خاطر طواف دادن بعضی حجاج حکم او چه می‌شود؟
- در فرض جواز آمدن شب به منی، آیا جایز است اعمال روز دهم را که رمی جمره و ذبح و حلق باشد در شب دهم انجام دهند؟
- آیا جایز است به جهت ازدحام در شب دهم، موقف اضطراری مشعر را حجاج با گفتن چند تسبیح درک بنمایند و به منی بروند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] وقوف اضطراری عرفه ایا از اول شب تا طلوع فجر است یا طلوع افتاب
- [آیت الله وحید خراسانی] در مساله قبل از طلوع فجر ایا نصف شب به بعد است یا اول شب هم جایز است
- [آیت الله وحید خراسانی] خدمهای که با زنها قبل از طلوع فجر به منی می روند ولی خود را قبل از طلوع افتاب به مشعر می رسانند و وقوف رکنی مشعر را درک می کنند ایانیابت انان صحیح است یا نه
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که شب عید قبل از طلوع فجر خوابش برده و تمام مدت وقوف مزدلفه را ما بین طلوع فجر و طلوع شمس را خواب بوده است ایا قصد وقوف از او محقق است با توجه به این که نیت ارتکازی داشته است همین سوال نسبت به مبیت در منی نیز هست
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در شب عید قربان از عرفات به مشعر امده و بدون قصد وقوف در مشعر الحرام به طرف منی رفته و سپس قبل از طلوع فجر برای درک وقوف اختیاری به مشعر الحرام برگردد ایا مشکلی دارد و همچنین اگر بعد از وقوف در عرفات برای استراحت به مکه رود و قبل از طلوع فجر برای وقوف به مشعر اید اشکال دارد یا خیر
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کسی بداند که شب عید باید همراه زنان و ضعفا قبل از طلوع فجر به منی برود، ولی می تواند برگردد و وقوف اختیاری مشعرالحرام را درک کند. آیا می تواند نیابت قبول کند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] سابقاً فرمودید شخصی که نصف اوّل شب را در منی نبوده واجب است نصف دوم را در منی بماند. آیا چنین شخصی کفّاره هم باید بپردازد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] سابقاً فرمودید شخصی که نصف اوّل شب را در منی نبوده واجب است نصف دوم را در منی بماند. آیا چنین شخصی کفّاره هم باید بپردازد؟
- [آیت الله وحید خراسانی] ایا نسبت به معذورین از زنها و بچه ها و غیر ایندو که می توانند مقداری از شب عید را در مزدلفه بمانند و پیش از طلوع از ان جا به طرف منی کوچ کنند مراد از وقوف مقداری از شب عید در مزدلفه و کوچ کردن قبل از طلوع فجر برای معذورین که در مساله مناسک امده است چیست
- [آیت الله سیستانی] اگر حاجی قسمتی از شب عید را در مزدلفه بماند سپس برای انجام پاره ای کارها پیش از طلوع فجر به منی برود و دیگر برای وقوف مابین الطلوعین به مزدلفه بازنگردد، حجش چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر چوب یا چیزی مانند آن را (شاخص) راست در زمین هموار فرو برند، صبح که خورشید بیرون میآید، سایه آن به طرف مغرب میافتد و هر چه آفتاب بالا میآید این سایه کم می‌شود، و در شهرهای ما در اول ظهر شرعی (1) به آخرین درج کمی میرسد، و ظهر که گذشت، سایه آن به طرف مشرق برمیگردد و هر چه خورشید رو به مغرب میرود سایه زیادتر می‌شود، بنابر این وقتی سایه به آخرین درجه کمی رسید و دو مرتبه رو به زیاد شدن گذاشت معلوم ______________________________ (1). ظهر شرعی عبارت از گذشتن نصف روز است. مثلًا اگر روز دوازده ساعت باشد پس از گذشتن شش ساعت از طلوع آفتاب ظهر شرعی است و اگر روز سیزده ساعت باشد پس از گذشتن شش ساعت و نیم از طلوع آفتاب ظهر شرعی است و اگر روز یازده ساعت باشد پس از گذشتن پنج ساعت و نیم از طلوع آفتاب ظهر شرعی که عبارت از گذشتن نصف از طلوع آفتاب تا غروب آن است در بعضی از مواقع سال، چند دقیقه پیش از ساعت دوازده (به ساعت ظهر کوک) و گاهی چند دقیقه بعد از ساعت دوازده است. توضیح المسائل، ص: 105 می‌شود ظهر شرعی شده است، ولی در بعضی شهرها مثل مکه که گاهی موقع ظهر سایه به کلی از بین میرود، بعد از آن که سایه دوباره پیدا شد، معلوم می‌شود ظهر شده است.
- مستحاضة کثیره یا متوسطه اگر پیش از داخل شدن وقت نماز برای نماز غسل کند، غسل او باطل است. ولی نزدیک اذان صبح جائز است به قصد رجاء غسل نموده و نماز شب بخواند، ولی بعد از طلوع فجر برای نماز صبح باید غسل را اعاده نماید.
- وقت نافل شب از نصف شب است تا اذان صبح، و بهتر است نزدیک اذان صبح خوانده شود.
- اگر شخصی وقت نماز در شهر و محل خودش گذشته باشد به آفتاب طلوع کرده و او نماز صبح را نخوانده و یا آفتاب غروب کرده و او نماز ظهر و عصر را نخوانده و سپس با هواپیما به محلی مسافرت میکند که در آنجا آفتاب طلوع نکرده و یا غروب نکرده آیا لازم است بر او نمازهائی که از او فوت شده به طور اداء یا قضاء یا به قصد مافیالذمه بهجا آورد؟ در اینجا چند وجه دارد و احتیاط آن است که نمازها را به قصد مافیالذمه اعم از قضاء و یا اداء بهجا آورد.
- نافل صبح پیش از نماز صبح خوانده می‌شود. و وقت فضیلت آن بعد از فجر اول است تا وقتی که سرخی طرف مشرق پیدا شود. و نشانة فجر اول در وقت نماز صبح گفته شد. و ممکن است نافل صبح را بعد از نافل شب بلافاصله بخوانند.
- وقت نافل عشا، بعد از تمام شدن نماز عشا تا نصف شب است و بهتر است بعد از نماز عشا بلافاصله خوانده شود.
- اگر گرفتن آفتاب یا ماه نداند و بعد از باز شدن آفتاب یا ماه بفهمد که تمام آن گرفته بوده، باید قضای نماز آیات را بخواند ولی اگر بفهمد مقداری از آن گرفته بوده قضا بر او واجب نیست.
- اگر منی از جای خود حرکت کند و بیرون نیاید، یا انسان شک کند که منی ازاو بیرون آمده یا نه، غسل بر او واجب نیست.
- اگر شخص مکلف نماز صبح را در محل خود بهجا آورد و سپس به طرف مغرب به محلی که هنوز صبح طلوع نکرده است، مسافرت کند و یا نماز ظهر و عصر را خوانده و بعداً به طرفی که هنوز در آنجا ظهر نشده مسافرت میکند و یا نماز مغرب را خوانده و بعداً به محلی که هنوز آفتاب در آنجا غروب نکرده مسافرت میکند، آیا لازم و واجب است که در تمام این موارد نمازهای خود را اعاده کند؟ دو وجه دارد و احتیاط واجب آن است که نمازهای خوانده شده را دوباره بخواند.
- احتیاط واجب آن است که قبل از سرخی طرف مشرق که بعد از غروب آفتاب پیدا می‌شود- از بالای سر انسان بگذرد انسان نماز مغرب را بهجا نیاورد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] آخر وقت نماز عشا برای شخص مختار همچنان که گذشت نصف شب است . و شب از اول غروب است تا طلوع فجر .
- [آیت الله شبیری زنجانی] آخر وقت نماز مغرب برای افراد غیر معذور موقعیست که به اندازه خواندن نماز عشا به نصف شب وقت مانده باشد و آخر وقت نماز عشا برای افراد غیر معذور نصف شب است و شب را باید از اول غروب تا طلوع فجر حساب کرد، نه تا اول آفتاب. (5)
- [آیت الله جوادی آملی] .در پایان شب , سفیده ای در مشرق به صورت عمودی به بالا حرکت می کند که فجر اول و فجر کاذب است، چون به زودی برط رف می‌شود, سپس در کرانه مشرق , دو نوار کاملاً پهن و از هم ممتاز، یکی در بالا و دیگری پایین قرار دارند که هر لحظه سفیدی نوار پایین , بیشتر و سیاهی نوار بالا کمتر می‌شود که فجر دوم و فجر صادق است، چون در گزارش فرا رسیدن صبح، صادق است . اول وقت نماز صبح , آغاز فجر صادق است و آخر وقت آن، اول طلوع آفتاب.
- [آیت الله جوادی آملی] . وقت نافله شب , از اول نصف شب تا اول صبح صادق است و افضل, آن است که در سحر و نزدیک به اذان صبح انجام شود, چنانکه تفریق آن در مدت نیمه شب, فضیلت دارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .آخر وقت نماز عشا ء چهار رکعت برای غیر مسافر و دو رکعت برای مسافر مانده به نصف شب است و شب , از اول غروب تا اول طلوع فجر (اذان صبح) است.
- [آیت الله سبحانی] وقت اذان صبح برای نماز و روزه در شب های مهتابی و غیر مهتابی یکسان است و معیار ظاهر شدن نور شفق در افق است هرچند بر اثر مهتاب یا عوامل دیگر نمایان نباشد و وقت نماز صبح از اول طلوع فجر صادق تا طلوع آفتاب است، و فجر صادق سپیده صبح است. که در افق پهن می شود. نمازهایی که باید به ترتیب خوانده شود
- [آیت الله شبیری زنجانی] نزدیک اذان صبح از طرف مشرق، سفیدهای رو به بالا حرکت میکند که آن را فجر اول یا فجر کاذب گویند، موقعی که آن سفیده پهن شد، فجر دوم یا فجر صادق و اول وقت نماز صبح است و آخر وقت نماز صبح موقعیست که آفتاب بیرون میآید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] آخر وقت نماز عشا نصف شب است و احتیاط واجب آن است که شب را از اول غروب آفتاب تا اذان صبح حساب کند ولی برای نماز شب و مانند آن تا اول آفتاب حساب کند.
- [آیت الله سیستانی] اگر هنگام طلوع فجر بیدار شود ، میتواند نماز شب را بدون قصد اداء و قضا بخواند . نماز غفیله
- [آیت الله وحید خراسانی] اخر وقت نماز عشاء برای مختار نصف شب است و بنابر احتیاط واجب شب را از اول غروب تا اذان صبح حساب کند نه تا اول افتاب