الات موسیقی
به ابزاری که برای نواختن موسیقی ساخته شده و در این جهت کاربرد دارد، آلات موسیقی گفته میشود. از آن در باب تجارت، بحث مکاسب محرّمه سخن رفته است.
آیا واقعاً آلاتی هست که غیر لهوی بوده باشد که جایز باشد بازی با آنها یا آنکه جمیع آلات موسیقی لهو است، ما نمی‌دانیم کدام یک لهو است و کدام آنها غیر لهوی است.
آلات موسیقی مختلف است بعضی از آنها لهوی است و جایز نیست استعمال آنها مطلقاً و نه فروش و خرید آن، و بعضی از آنها غیر لهوی است اشکال ندارد فروش و خرید آنها. و نوع دیگری که غیر لهوی است مرجع وصف آن مربوط به اهل خبره از عرف است. و چنانچه سابقاً ذکر کردیم موسیقی حرام آن غناهایی است که مناسب مجالس لهو و رقص است و استعمال برای آنها میشود. و اما صداهای غیر لهوی حرام نیست چنانچه در تعزیه‌ها استعمال می‌گردد و امثال آن.
آلات موسیقی مختلف است بعضی از آنها لهوی است و جایز نیست استعمال آنها مطلقاً و نه فروش و خرید آن، و بعضی از آنها غیر لهوی است اشکال ندارد فروش و خرید آنها. و نوع دیگری که غیر لهوی است مرجع وصف آن مربوط به اهل خبره از عرف است. و چنانچه سابقاً ذکر کردیم موسیقی حرام آن غناهایی است که مناسب مجالس لهو و رقص است و استعمال برای آنها میشود. و اما صداهای غیر لهوی حرام نیست چنانچه در تعزیه‌ها استعمال می‌گردد و امثال آن.
عنوان سوال:
آیا واقعاً آلاتی هست که غیر لهوی بوده باشد که جایز باشد بازی با آنها یا آنکه جمیع آلات موسیقی لهو است، ما نمی‌دانیم کدام یک لهو است و کدام آنها غیر لهوی است.
پاسخ:
آلات موسیقی مختلف است بعضی از آنها لهوی است و جایز نیست استعمال آنها مطلقاً و نه فروش و خرید آن، و بعضی از آنها غیر لهوی است اشکال ندارد فروش و خرید آنها. و نوع دیگری که غیر لهوی است مرجع وصف آن مربوط به اهل خبره از عرف است. و چنانچه سابقاً ذکر کردیم موسیقی حرام آن غناهایی است که مناسب مجالس لهو و رقص است و استعمال برای آنها میشود. و اما صداهای غیر لهوی حرام نیست چنانچه در تعزیه‌ها استعمال می‌گردد و امثال آن.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آلات موسیقی هست مانند طبل و مزمار و زدن به نی آیا اینها آلات لهو هستند و آیا اینها برای لهو ساخته شده؟
- چرا مراجع تقلید در عوض اینکه مردم را در حیرت و سرگردانی و شبههء لهوی و غیر لهوی بودن موسیقی و غنا قرار دهند، موسیقی و غنا را بالکل حرام ننمودند؟
- آیا استعمال تلویزیون که از آلات لهو شمرده شده در برنامههای حلال جایز است یا آنکه مشاهده آن فقط جایز است بدون استعمال برای تلویزیون؟
- آیا نوعی از انواع موسیقی وجود دارد که گوش دادن به آنها جایز باشد؟ و معنی کلامتان که در جواب بعضی از استفتاءات وارد شده که فرمودهاید موسیقی که مناسب با مجالس لهو است فقط حرام می‌باشد، چیست؟
- چه حکمی دارد بازی و زدن بر این آلات مذکوره؟
- آیا حرام است گوش دادن به موسیقی و آلات آن اگر دارای طرب نباشد؟
- آیا جایز است استعمال نمودن دستگاه تلویزیون با ویدئو برای دیدن درسهای دینی و مجالس امام حسین علیه السلام و فیلمهای حلال در فرض اینکه استعمال تلویزیون فقط از آلات لهو شمرده نشده؟
- سرودهایی است ملی یا راجع به مدح وطن یا قبیله و بعضی اشخاص که دور از منزل هستند و بعضی شعرا آن سرودها را با بعضی آلات موسیقی مانند نی و تار و امثال آن میخوانند آیا جایز است گوش دادن به آن و حکم استعمال آن آلات چیست؟
- در شناخت اینکه غنا یا موسیقی مناسب با مجلس لهو و لعب است به چه کسی باید رجوع نمود و در صورت شک چه حکمی دارد؟
- آیا یادگیری موسیقی و سرودها جایز است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] آیا نواختن موسیقی همراه قرائت قرآن با غیر از آلاتی که استفاده از آنها در مجالس لهو و لعب معمول است، جایز است؟
- [سایر] حضرت آیت الله بهجت چه نوع آلات موسیقی را لهوی و حرام نمی دانند و چه موسیقی را حلال؟
- [سایر] آلات موسیقی مختص به لهو و آلات مشترک کدام است؟ برای هر یک نمونه هایی بیان کنید؟
- [سایر] استفاده از آلات لهو و موسیقی در مراسم عزاداری چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سبحانی] حکم استعمال آلات لهو و شنیدن ساز و آواز و تعلیم و تعلّم موسیقی چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] چه آلاتی لهو محسوب می شوند و استفاده از آنها به هیچ وجه جایز نیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] استعمال آلات موسیقی در دسته های عزاداری، آیا جایز است؟
- [سایر] فلسفه حرمت موسیقی (لهوی) و غنا چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] س . بازی با آلاتی مثل شطرنج و بیلیارد با کفّار در کشورهای خارجی چه حکمی دارد؟ مصرف مال برای استفاده از این آلات بدون شرط بندی چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا استعمال آلات و ابزار موسیقی بطور کلّی و مطلق جایز نیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- خرید و فروش آلات لهو مثل تار و ساز حرام است و بنابر احتیاط سازهای کوچک که بازیچة بچههاست نیز آن حکم را دارد و اما آلات مشترکه مثل رادیو و ضبط صوت درصورتی که به قصد استعمال در حرام نباشد خرید و فروش آن مانعی ندارد.
- سینه زدن در کوچه و بازار با این که زنها عبور می‌کنند، اشکال ندارد ولی بنابر احتیاط سینهزن باید پ- ی- راهن پوشیده باشد و نیز اگر جلوی جمعیت عزادار بیرق و مانند آن ببرند، مانعی ندارد ولی باید آلات لهو استعمال نشود.
- آنچه از زمین مساجدی که بعد از خیابان کشیدن باقی مانده است اگ به اندازهای باشد که میشود از آنها برای نماز و سایر عبادات استفاده کرد، تمام احکام مسجد بر آن باقیمانده مترتب است و اگر شخص متجاوزی آنجا را دکان و محل کار و یا خانه قرار دهد، آیا جایز است استفاده از آن به همان نحوی که قرار داده شده است؟ در این صورت باید تفصیل قائل شد که اگر استفادة از آن با مسجد بودن منافات ندارد مانند خوردن و خوابیدن در آن محل، در این مورد این نوع استفادهها بیشبهه جایز است، چون مانع از استفاده در جهت مسجدی مانند اقامة نماز جماعت و مجالس وعظ و تبلیغ از طرف غاصب می‌باشد و با بودن این مانع و عدم امکان استفاده در آن جهات مسجدیت استفاده در جهات دیگر مانع ندارد و مانند این است مسجدی که در یک محل متروک قرار گرفته و از آن استفادة مسجدی نمیشود، مانع ندارد که زمین آن مسجد محل زراعت و یا کسب قرار داده شود، ولی جایز نیست در آن محل کارهای منافی با مسجدیت انجام داد، مانند این که محل بازی و یا لهو و لعب و مانند اینها قرار گیرد، و اگر متجاوزی آن مسجد را محل برای کاری که منافات با مسجدیت دارد قرار داده باشد استفاده از آنجا برای آن نوع کارها جایز نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] استعمال آلات مختص به لهو در غیر لهو بنابر احتیاط واجب جایز نیست، و استعمال آنها در لهو مطلقاً حرام است، و موسیقی مطرب استماع آن هم حرام است، و میزان در مطرب بودن اطراب شأنی است نه فعلی، و تشخیص آن با خود مکلف است.
- [آیت الله سبحانی] خرید و فروش آلات لهو و لعب مانند تار و ساز حتّی سازهای کوچک حرام است، مگر این که بازیچه باشد و از آلات لهو حساب نشود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] خرید و فروش آلات لهو و لعب مانند تار و ساز حتی سازهای کوچک حرام است، مگراین که از آلات مشترک باشد یا بازیچه باشد و از آلات لهو حساب نشود.
- [آیت الله اردبیلی] بازی و مسابقه با آلات و وسایلی که وضع آنها برای قمار است، مانند شطرنج، ورق و نرد، به قصد برد و باخت و با شرطبندی حرام است، بلکه چنانچه به قصد سرگرمی و بدون شرطبندی باشد نیز بنابر احتیاط جایز نیست؛ ولی بازی و مسابقه با آلاتی که در نظر عرف مردم مخصوص قمار نیستند و قبلاً هم نبودهاند و یا قبلاً مخصوص قمار بودهاند، ولی اکنون از آلت قمار بودن به طور کلّی خارج شدهاند، بدون شرطبندی، اشکال ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] خرید و فروش آلاتی که برای خصوص لهو به کار میروند و استفاده عقلایی حلالی برای آنها وجود ندارد، حرام و باطل است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خرید و فروش آلات لهو که فقط در حرام استعمال می شود حرام است.
- [آیت الله بروجردی] خرید و فروش آلات لهو مثل تار و ساز حتّی سازهای کوچک حرام است.
- [امام خمینی] خرید و فروش آلات لهو مثل تار و ساز حتی سازهای کوچک حرام است.
- [آیت الله علوی گرگانی] خرید و فروش آلات لهو مثل تار وساز حتّی سازهای کوچک حرام است.
- [آیت الله نوری همدانی] خرید و فروش آلات لهو مثل تار و ساز حتی سازهای کوچک حرام است .