مسخره کردن
مسخره کردن به قصد تحقیر، توهین یا اهدافی دیگر را استهزاء گویند. در فقه از آن در باب‌های طهارت، صلات، تجارت و حدود به مناسبت سخن رفته است.
اگر ستر وجه برای زن در جایی موجب مسخره کردن او یا حرج گردد آیا جایز است برای او باز نماید صورت خود را؟
اگر موجب حرج گردد جایز است آن برای او.
اگر موجب حرج گردد جایز است آن برای او.
عنوان سوال:
اگر ستر وجه برای زن در جایی موجب مسخره کردن او یا حرج گردد آیا جایز است برای او باز نماید صورت خود را؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا جایز است برای زن کار کردن به صورت گوینده در رادیو یا تلویزیون در حالی که منافات با ستر او ندارد؟
- آیا سحرخیزی که موجب فوت نماز صبح میشود جایز است یا خیر؟
- تأخیر ذبح از روز عید عامّه (اهل سنت) برای کسی که بخواهد احتیاط به وجه مشروع در وقوف به مشعر یا وقوفین نماید، جایز است یا خیر؟
- قرض گرفتن از بانک در صورتی که بانک به قصد بهره ولی گیرنده وجه به قصد کارمزد اضافه میدهد جایز است یا خیر؟
- علماء تجوید گفتهاند در حروف مدّ (واو - و یاء - و الف) که بعد آنها سکون عارض شده باشد به سبب وقف مانند (العالمین - الرحیم - الدین - نستعین) این که سه وجه جایز است قصر و مدّ و توسط، آیا قرائت به این صور سهگانه صحیح است یا خیر و کدام وجه بهتر است؟
- آیا انجام طواف مستحب و یا نماز در مقام ابراهیم با علم به اینکه موجب نقصان و یا بطلان اعمال واجبه سائرین میگردد، جایز است یا خیر؟
- زید از زمینهای قبرستان کهنه خانه ساخته، حال میخواهد وجه قیمت زمین را به مصرف فرش یا چیز دیگر مسجد محل خود بنماید، جایز است یا آنکه به فقرا بدهد؟
- استعمال تریاک یعنی خوردن آن برای کسی که معتاد هست و به هیچ وجه نمیتواند ترک کند و ترک آن منجر به مرگ اگر نباشد یقیناً موجب بیماری شدیدی خواهد بود چه صورت دارد و نیز برای غیر معتاد از جهت دوای خوردن آن به مقداری که اعتیاد پیدا نکند چه صورت دارد؟
- آیا جایز است برای زن نظر نمودن به صورت اجنبی که میشناسد او را؟
- نظر کردن به مو و بدن زن دیوانه جایز است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] آیا ماساژ دادن بدن مرد به وسیله مرد و بدن زن به وسیله زن در یک فضای محدود با رعایت ستر عورت جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] در مسأله پوشش بانوان: الف: آیا بازگذاشتن وجه و کفین در ملأ عام، برای زن جایز است یا خیر؟ ب: در صورتی که جایز باشد، آیا نگاه مرد نامحرم به وجه و کفین بدون قصد لذت و خوف گناه، جایز است یا خیر؟ ج: نگاه کردن به وجه و کفین گویندگان زن اخبار که به صورت مستقیم پخش میشود، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] . دیدن فیلمهای مستهجن و حاوی منکرات، موجب تقویت هواهای شیطانی نفس، تضعیف اراده و ایمان و زمینهساز ترتّب مفاسد و گناهان بوده و به هیچ وجه جایز نیست.
- [آیت الله بهجت] عسر و حرج در قیام که موجب نشسته خواندن نماز می شود چه تعریفی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زن در زندگی با همسر خود مشکل دارد و طبق تشخیص دادگاه ادامه زندگی موجب عسر و حرج شدید برای زن می باشد و بنابراین زن راضی است مهریه خود را بخشیده و طلاق بگیرد حال اگر شوهر به هر علتی راضی به طلاق دادن او نباشد، تکلیف این زن چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] برای جلوگیری از بارداری اعمال جرّاحی انجام میشود چه در مرد و چه در زن آیا اگر اعمال جرّاحی موجب عقیم شدن زن یا مرد شود جایز است؟
- [آیت الله سبحانی] حرج و ضرری که موجب سقوط روزه می شود، آیا نسبت به شخص روزه گیرنده در نظر گرفته می شود یا نوع مردم را باید ملاحظه نمود؟
- [آیت الله بهجت] اگر مردی عادت به استمتاع از پشت (دُبُر) داشته باشد و این امر موجب عسر و حرج زوجه شود، تکلیف زوجه چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر مردی چند سال قبل بمدت چند ماه نفقه زنش را نپردازد سپس هم نفقه جاری و حال وی را بدهد و هم نفقه معوقه آن چند ماه را هم بصورت یک جا به زن بدهد آیا آن عدم پرداخت چند ماه که بعداً پرداخت شده، الان موجب حق طلاق برای زن میباشد؟ آیا این موضوع از مصادیق عسر و حرج است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا جایز است مرد یا زن دارو یا چیزی مصرف کنند که موجب قطع نیروی جنسی و یا عقیم شدن گردد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر زنی از زنا آبستن شود، درصورتی که خود آن زن یا مردی که با او زنا کرده یا هر دوی آنان مسلمان باشند برای آن زن جایز نیست بچه را سقط کند.
- اگر میت و کسی که او را غسل میدهد، هر دو مرد یا هر دو زن باشند، جائز است که غیر از عورت، جاهای دیگر میت برهنه باشد.
- اگر زن بخواهد در چیزهائی که از آنها ارث نمیبرد مانند زمین و خانه مسکونی تصرف کند، باید از ورثه دیگر اجازه بگیرد. و جایز نیست که ورثه تا سهم زن را ندادهاند در چیزهایی که زن از قیمت آنها ارث میبرد، مانند بنا و درخت بدون اجاز او تصرف کند.
- سفتههائی را که میفروشند دولت قانونی وضع کرده که به موجب آن قانون اگر سفتهدهنده در سررسید سفته وجه را نپردازد بانکها یا خریدارهای دیگر این اختیار را دارند که به هر کدام از فروشنده یا امضاءکنندگان سفته مراجعه نموده و وجه سفته را از او مطالبه و سفته را به او در مقابل معادل وجه سفته بدون کسر واگذار نمایند و فروشنده یا امضاءکنندهگان هم ملزمند که در صورت معاملة بانک یا خریدار دیگر وجه را بپردازند و این الزام و التزام را همه یا اغلب آنهائی که سفته میدهند و یا امضاء میکنند میدانند و معاملات سفته و بنای عمل روی این شرط که او را شرط ضمنی گویند بوده پس بنابراین سفتههائی که روی این شرط عمل میشود نسبت به کسانی که این الزام را میداند شرط ضمنی و لازمالمراعاة است و این شرط نظیر شرط ثبت معاملات غیر منقول است که دولت هر معاملة غیر منقولی را که به ثبت نرسد قابل اجراء نمیداند، و همة مردم در خرید و فروش به ثبت دادن ملزم میباشند چنانکه هیچکس از ثبت دادن امتناع نباید نماید، چون بنای عمل به آن شرط است. و چنانکه گذشت این گونه شرطها را که عمل روی او انجام میشود شرط ضمنی گویند.
- مردی که زن خود را طلاق رجعی داده اگر مالی از او بگیرد و با او صلح کند که دیگر به او رجوع نکند این مصالحه اگرچه صحیح است و لازم است که رجوع ننماید ولی حق رجوع او از بین نمیرود و درصورتی که رجوع کند طلاقی که داده موجب جدائی نمیشود.
- کسی که زنش سیده است بنابر احتیاط واجب نباید به او خمس بدهد که به مصرف مخارج خودش برساند، ولی اگر مخارج دیگران بر آن زن واجب باشد و نتواند مخارج آنان را بدهد، جایز است انسان خمسش را به آن زن بدهد که به مصرف آنان برساند و همچنین است دادن خمس به او که در نفقات غیر واجبهاش صرف نماید.
- اگر مرد نداند که زن در عده است و با او ازدواج کند، چنانچه زن هم نداند و بچهای از آنان به دنیا آید، حلالزاده است و شرعاً فرزند هر دو میباشد ولی اگر زن میدانسته که در عده است، و تزویج در عده جایز نیست شرعاً بچه فرزند پدر است و در هر دو صورت عقد آنان باطل است و به یکدیگر حرام میباشند.
- اگر به واسط شیر دادن حق شوهر از بین نرود، زن میتواند بدون اجاز شوهر، بچ کس دیگر را شیر دهد، ولی جایز نیست بچهای را شیر دهد که به واسط شیر دادن به آن بچه به شوهر خود حرام شود مثلًا اگر شوهر او دختر شیرخواری را برای خود عقد کرده باشد، زن نباید آن دختر را شیر دهد، چون اگر آن دختر را شیر دهد، خودش مادر زن شوهر میشود و بر او حرام میگردد.
- اگر زنی بچهای را با شرایطی که در مسأل (2483) گفته میشود شیر دهد، پدر آن بچه نمیتواند با دخترهایی که از آن زن به دنیا آمدهاند ازدواج کند ولی جائز است با دخترهای رضاعی آن زن ازدواج کند اگرچه احتیاط مستحب آن است که با آنان ازدواج نکند. و نیز نمیتواند دخترهای شوهری را که شیر مال اوست اگرچه دخترهای رضایی او باشند برای خود عقد نماید و در هر دو صورت چنانچه یکی از آنها فعلًا زن او باشد عقد او باطل میشود.
- این گونه محل کسبها سه قسمند: در یک قسم آن کسب کردن و سرقفلی گرفتن برای آن بدون اذن و رضای مالک حرام و در دو قسم دیگر سرقفلی گرفتن مشروع است و ملاک مشروعیت و عدم مشروعیت آن این است که در هر مورد که موجر حق تخلیه و بالا بردن مبلغ اجاره را داشته باشد و مستأجر بزور متکی شده نه به اجاره بیفزاید و نه تخلیه کند در این مورد سرقفلی گرفتن و کسب کردن در آن محل بدون رضای صاحب ملک جائز نبوده و حرام است و در هر مورد که صاحب ملک حق بالا بردن وجه اجاره و یا تخلیه را ندارد و مستأجر حق تخلیه را به دیگری دارد بدون رضای مالک سرقفلی گرفتن مشروع و کسب کردن جائز است و در مسائل بعد برای هر سه قسمت مثال واضحی ذکر میشود تا مطلب روشن گردد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام میکند و جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان واجب نیست و چنانچه در حال نماز باشد جایز نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] پوشیدن لباسی که پارچه یا رنگ یا دوخت ان برای کسی که می خواهد ان را بپوشد معمول نیست در صورتی که موجب هتک حرمت او یا موجب شهرت و انگشت نما شدنش بشود حرام است و اگر با ان در نماز ستر عورت کند بعید نیست که حکمش حکم لباس غصبی باشد که در مساله گذشت
- [آیت الله اردبیلی] زن میتواند در جایی که نامحرم هست با صدای بلند صحبت کند، مگر این که صدای او موجب تحریک مردهای نامحرم باشد که در این صورت جایز نیست.
- [آیت الله بروجردی] جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام میکند و جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان واجب نیست.
- [آیت الله سیستانی] جایز است زن با عمل جراحی لولههای رحم را ببندد هرچند مستلزم این باشد که دیگر هرگز باردار نشود، ولی این عمل جایز نیست در صورتی که متوقف باشد بر کشف قسمتی از بدن که ستر آن واجب باشد، یا لمس قسمتی که لمس آن بدون دستکش جایز نیست، مگر در حال ضرورت با تفصیلی که گذشت. و جایز نیست عمل جراحی برای برداشتن رحم، یا تخمدانها و مانند آن که ضرر مهمی مانند قطع عضو دارد، مگر اینکه بیماری این ضرورت را ایجاب نماید. و مانند این احکام در مورد مرد نیز جاری است البته، اگر عمل جراحی به دست کسی جز شوهر صورت گیرد، و موجب نگاه به آنچه به آن جایز نیست و لمس قسمتی از بدن که لمس آن جایز نیست، باشد، در این صورت این عمل جایز نیست، مگر در صورت ضرورت، مانند اینکه بچهدار شدن برای او ضرر داشته باشد، حکم این مسأله تماماً درباره مرد نیز جاری است.
- [آیت الله وحید خراسانی] امر به معروف و نهی از منکر در مواردی که برای امر کننده و نهی کننده موجب حرج و مشقت غیر قابل تحمل از نظر عرف باشد واجب نیست مگر در اموری که اهمیت انها در شرع مقدس به مرتبه ای باشد که تکلیف به انها به واسطه حرج رفع نشود مانند حفظ دین و نفوس مسلمین
- [آیت الله مظاهری] لباس زنانه برای مرد و لباس مردانه برای زن، وقتی حرام است که زن بخواهد شبیه مرد یا مرد شبیه زن شود، ولی اگر تشبّه نباشد، نظیر اینکه زن برای رفع سرما کت و شلوار مرد را بپوشد و یا مرد برای ستر عورت پیراهن زن را بپوشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان کلمهای را صحیح بداند و در نماز همانطور بخواند و بعد بفهمد غلط خوانده حتیاط واجب آن است که دوباره نماز را بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید مگر آنکه موجب عسر و حرج شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در جای وضو یا غسل چیزی چسبیده است که برداشتن ان ممکن نیست یا موجب حرج است بنابر احتیاط واجب جمع کند بین وضو یا غسل جبیره ای و تیمم
- [آیت الله اردبیلی] هرگاه روزهدار بداند که اگر در حال روزه بخوابد محتلم میشود، یعنی در خواب منی از او بیرون میآید، اگر موجب حرج و مشقت نباشد، بنابر احتیاط نباید بخوابد.