مسلمان
توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 
جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام می‌کند و جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان واجب نیست.
عنوان مسئله:
جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام می‌کند و جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان واجب نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در طلاق خُلع زن در زمان عدّه رجوع به مبذول نمود لکن مرد رجوع ننموده، آیا ذمّه مرد مشغول می‌گردد به مبذول؟ و به صِرف رجوع زن بدون رجوع مرد علقه زوجیّت بین آنها بر می‌گردد یا خیر؟
- شخصی زن خود را طلاق رجعی داده است پس از آن رجوع می‌کند و قبل از آن که احراز طُهر زن را بنماید طلاق دوّم را نیز جاری می‌نماید، زوج مسافر می‌شود، پس از مراجعت زنی را برای استفسار این که زن طلاق داده شده در حال حیض بوده یا پاکی می‌فرستد. آن زن می‌گوید: زن شما گفت: در حال حیض بوده‌ام و پس از آن که به اعتقادش طلاقش باطل بوده، گاهی نظرهایی می‌کند بدون قصد شهوت که اطّلاع از حالش پیدا کند و بعداً چون طلاق دوّم را باطل می‌داند دو مرتبه طلاق دوّم را جاری می‌سازد و پس از آن در بین عدّه رجوع می‌کند و دخول هم واقع می‌شود و از زن سؤال می‌کند: آیا در حال طلاق دوّم پاک بودی یا در حال حیض؟ می‌گوید: پاک بودم. و دو مرتبه سؤال می‌کند: درست دقّت کن که آیا در حال طلاق حائض بودی یا پاک؟ می‌گوید: حیض بودم. زوج می‌گوید: پس چرا اوّل گفتی پاک بودم؟ جواب می‌دهد: حواسم پرت بود اشتباهاً گفتم و کراراً از او سؤال می‌کند، قسم یاد می‌کند که در حال حیض بودم. آیا حرف اوّلش صحیح است و یا قول دوّمش؟ و آیا اگر شک کند که نظری که بدون قصد رجوع، به زن کرده‌ام به قصد شهوت بوده یا نه، چه حکم دارد؟
- مجامعت با زن مطلّقه به طلاق خُلع و مبارات، یا در عدّه وفات نشرحرمت ابدی می‌کند یا خیر؟
- بعد از وفات مردی پنج زن ادّعا می‌کنند که ما عیال آن مرد هستیم و همه مدارکی برای مدّعای خود دارند به عقد دوام، تکلیف مهر و ارث آنها چیست؟
- زنی در سال گذشته از شخصی که مورد وثوق او بوده از لزوم طواف نساء از برای زنان پرسیده، آن شخص به گمان آن که او سؤال از این می‌کند که آیا ترک طواف نساء به صحّت حج مضر است یا نه؟ به او جواب منفی داده و گفته: طواف نساء شرط صحّت حج نیست و زن به گمان آن که او می‌گوید اصلاً برای زنان لازم نیست، لذا به اطمینان گفته آن شخص ترک کرده، بعداً پس از ورود به تهران فهمیده که بر زن لازم بوده، فوراً نوشته به مکّه در غیر موسم نایب برای طواف بگیرند. آیا بر این زن لازم است که خودش هم برود و یا همان نایب گرفتن کافی است؟ و آیا در صورت کفایت نیابت، لازم است در موسم باشد، یا همان نیابت غیرموسم کافی است؟ و نیز شوهر این زن پس از آمدن به تهران - با آن که در عمره تمتّع احتیاطاً طواف نساء را به جا آورده، مع ذلک - مردّد شده که آیا طواف نساء را در حج تمتّع به جا آورده، یا آن که فراموش کرده، آن هم به مکّه نوشته نایب گرفته. آیا نایب گرفتن او هم کفایت می‌کند، یا باید امسال خود برود، یا اصلاً بر او اعاده لازم نیست، یا نیابت در موسم حج لازم است؟ و آیا حج این زن و شوهرصحیح است یا خیر؟
- عدّه طلاق چند ماه است؟ و هرگاه مدّتی بیش از یک سال مرد زن خود را ملاقات نکرده باشد و بعد او را طلاق بدهد، آیا ممکن است این مدّتی که زوج زوجه خود را ملاقات ننموده از عدّه محسوب شود؟ آیا ممکن است که زن عدّه او کمتر از سه ماه منقضی شود؟
- زنی با شوهرش و دو دختر و یک پسرشان در اثر زلزله زیر آوار مرده تقدّم و تأخّرِ مردن آنها معلوم نیست و فقط آن زن مال دارد و دیگران مال ندارند و آن زن دو پسر از شوهر اوّل خود دارد و آن مرد مادر دارد، طریق ارث آنها به چه نحو است؟
- هرگاه زن شیعه در خانه مخالف باشد و مردِ مخالف برای حج به مکّه برود و موافق مذهب خود طواف نساء را به جا نیاورد، آیا برای آن زن شیعه درخانه او بودن اشکالی ندارد؟ و اگر بعداً از او اولادی بشود اولاد او حلال‌زاده خواهند بود؟ وهم چنین اگر در این صورت آن مخالف بخواهد زنِ دیگری تزویج کند، آیا برزنِ شیعه جایز است که تزویج به او شود؟
- در رسائل عملیّه است که: واجب است قمیص تا نصف ساق بوده باشد، آیا واجب است از طرفین زیر و رو، کما این که ظاهر از عبارات هم همین است، یا آن که کفایت می‌کند از طرف روی میّت و از طرف زیر کمتر کما این که معمول بیشتر مردم است؟
- شخصی در محلّی واقع شده که دستش به اهل علم نمی‌رسد و زنش را طلاق داده و خیال می‌گرده بعد از طلاق هر وقت بخواهد تا آخر عمر می‌تواند رجوع کند، لذا بعد از یک سال از طلاقِ آن زن رجوع نموده و از او بچّه دار شده و فعلاً آن مرد مرده، آیا آن زن و آن بچّه‌ها از او ارث می‌برند یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا جواب سلام به کافر و غیر مسلمان هم واجب است؟ سلام کردن به آنها چطور؟ آیا جایز است به کافر یا غیر مسلمان سلام کنیم؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا ازدواج مرد مسلمان با زن کافر کتابی و غیر کتابی و مرد کافر با زن مسلمان جایز است؟
- [سایر] آیا جواب سلام ندادن، گناهان فرد سلام گوینده را به فردی که پاسخ نداده منتقل می‌کند؟
- [سایر] چرا ازدواج مرد مسلمان با زن غیرمسلمان(مسیحی و یهودی) مشکلی ندارد ولی ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان حرام است؟
- [سایر] نابرابری زن و مرد در اسلام؟
- [سایر] شبهه: زن و مرد از جهت انسان بودن و مسلمان بودن برابرند، ولی در اسلام حقوق زن نصف حقوق مرد است.
- [سایر] ماهیت نفقۀ زن که از نظر اسلام بر مرد واجب است چیست؟ و هدف و فلسفۀ این وجوب با شرایطش چه می باشد؟
- [سایر] چرا یک زن مسلمان با یک مرد مسیحی نمیتواند ازدواج کند امّا یک مرد مسلمان می‌تواند با یک زن مسیحی ازدواج کند؟
- [سایر] با توجه به اینکه زن و مرد از جهت انسان بودن و مسلمان بودن برابرند، چرا در اسلام حقوق زن نصف حقوق مرد است؟
- [سایر] آیا از دید اسلام، زن فرع، و مرد اصل است، و یا زن، در انسانیّت از مرد پست تر است ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر زن یا مرد نامحرم یا بچّهی ممیز یعنی بچّهای که خوب و بد را میفهمد به نمازگزار سلام کند، نمازگزار می‌تواند جواب او را بدهد، ولی در جواب سلام زن باید بگوید:(سلامٌ علیکْ) و (کاف) را زیر و زبر و پیش ندهد.
- اگر مرد زن خود را مجبور کند که غیر جماع کار دیگری که روزه را باطل می‌کند به جا آورد، کفارهی زن را نباید بدهد و بر خود زن هم کفاره واجب نیست.
- اگر کسی به عدّهای سلام کند، جواب سلام او بر همهی آنان واجب است، ولی اگر یکی از آنان جواب دهد کافی است.
- انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فوراً بگوید و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد که اگر جواب بگوید، جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد جواب دادن واجب نیست.
- اگر کسی به عدّهای سلام کند و کسی که سلام کننده قصد سلام دادنِ به او را نداشته جواب دهد، باز هم جواب سلام او بر آن عدّه واجب است.
- اگر کسی به نمازگزار غلط سلام کند به طوری که سلام حساب نشود، جواب او واجب نیست.
- اگر دو نفر با هم به یکدیگر سلام کنند، بر هر یک واجب است جواب سلام دیگری را بدهد.
- احتیاط واجب آن است که نمازگزار جواب سلام را به قصد دعا بگوید، یعنی از خداوند عالم برای کسی که سلام کرده، سلامتی بخواهد.
- اگر صیغهی عقد دائم را خود زن و مرد بخوانند و اوّل زن بگوید:(زَوَّجْتُکَ نَفْسی عَلَی الصِّداقِ الْمَعلُوم)(یعنی خود را زن تو نمودم به مهری که معین شده)، پس از آن بدون فاصله مرد بگوید:(قَبِلْتُ التَّزْویجَ) (یعنی قبول کردم ازدواج را) عقد صحیح است و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغهی عقد را بخواند، چنانچه مثلاً اسم مرد احمد و اسم زن فاطمه باشد و وکیل زن بگوید:(زَوَّجْتُ مُوَکِّلَتِی فاطِمةَ مُوَکِّلَکَ اَحْمَدَ عَلَی الصِّداقِ الْمَعْلُوم)، پس بدون فاصله وکیل مرد بگوید:(قَبِلْتُ لِمُوَکِّلی اَحْمَدَ عَلَی الصِّدَاقِ) صحیح میباشد و بنا بر احتیاط واجب باید لفظی که مرد می‌گوید با لفظی که زن می‌گوید مطابق باشد، مثلاً اگر زن (زَوَّجتُ) می‌گوید مرد هم (قَبِلتُ التَزویجَ) بگوید.
- در غیر نماز مستحب است جواب سلام را بهتر از سلام بگوید، مثلاً اگر کسی گفت:(سَلامٌ عَلَیکُم) در جواب بگوید:(سَلامٌ عَلَیکُمْ وَ رَحمَةُ اللهِ).
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام می‌کند و جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان درصورتی که ذمی نباشند واجب نیست و اگر ذمی باشند بنابر احتیاط واجب به کلمة (علیک) اکتفا شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام می‌کند و جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان واجب نیست و چنانچه در حال نماز باشد جایز نیست.
- [آیت الله مظاهری] جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام می‌کند واجب نیست و خوب است در جواب سلام غیر مسلمان گفته شود علیک.
- [آیت الله نوری همدانی] جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام می کند واجب نیست و احتیاط واجب آن است که در جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان بگوید سلام یا فقط ، علیک .
- [امام خمینی] جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام می کند واجب نیست و احتیاط واجب آن است که در جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان بگوید:(سلام ) یا فقط (علیک ).
- [آیت الله فاضل لنکرانی] جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام می کند واجب نیست، و احتیاط واجب آن است که در جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان اهل ذمه بگوید (علیک).
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام می کند و جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان در صورتی که ذمی نباشند؛ واجب نیست و اگر ذمی باشند بنا بر احتیاط واجب به کلمه (علیک) اکتفا شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام می‌کند واجب نیست.
- [آیت الله اردبیلی] جواب سلام کسی که از روی تمسخر یا شوخی سلام می‌کند، واجب نیست و احتیاط واجب آن است که در جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان فقط بگوید: (سَلام) یا (عَلَیک).
- [آیت الله وحید خراسانی] جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام می کند واجب نیست و جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان بنابر احتیاط واجب است و در جواب اکتفا کند به کلمه سلام یا کلمه علیک هر چند احوط ان است که به کلمه علیک جواب بگوید