نماز صبح
نماز صبح از نمازهای یومیه که دو رکعت است و بین طلوع فجر و طلوع آفتاب خوانده می‌شود.
آیا سحرخیزی که موجب فوت نماز صبح می‌شود جایز است یا خیر؟
حرام نیست اگر چه کار خوبی نیست.
حرام نیست اگر چه کار خوبی نیست.
پاسخ:
حرام نیست اگر چه کار خوبی نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا انجام طواف مستحب و یا نماز در مقام ابراهیم با علم به اینکه موجب نقصان و یا بطلان اعمال واجبه سائرین می‌گردد، جایز است یا خیر؟
- زید فوت نموده وصیت کرده از ثلث مبلغ معین را بعد از فوت برایش خرج کنند و معین نکرده که در چه راهی مصرف شود، میّت نام برده نماز و روزه قضایی هم دارد که بر پسر بزرگتر واجب است، حال پسر بزرگتر می‌خواهد نماز و روزه پدر را از همین ثلث، اجیر بگیرد، جایز است یا خیر؟
- اگر ستر وجه برای زن در جایی موجب مسخره کردن او یا حرج گردد آیا جایز است برای او باز نماید صورت خود را؟
- اگر فرضاً انسانی برود به یک ستاره‌ای که روز آن یک ساعت و شب آن یک ساعت باشد، آیا جایز است برای این شخص خوابیدن با این که می‌داند به سبب خوابیدن او چندین نماز از او فوت خواهد شد و حال آن که علم دارد که بی‌نیاز از خواب نمی‌تواند باشد؟
- آیا جایز است خرید و فروش کتاب‌هایی که محتوی بر آراء صحیحه نیست یا کلامی که در آن نفع نیست یا محتوی بر عکسهای زنهای مبتذل می‌باشد یا محتوی بر آراء اهل خلاف به طوری که موجب ضلال نمی‌گردد؟
- در نماز ظهر روز جمعه جهر جایز است یا نه؟
- زیدی که اسما مسلمان و شیعه بوده، یا تمام مدت تکلیفش نماز باطل خوانده، و یا عمداً چند وقتی نماز نخوانده، بفرمائید بعد از فوت وی، ولد اکبر او چه وظیفه دارد؟
- اگر بداند انسان این که بر نمی‌خیزد برای نماز صبح مگر به وسیله ساعت و امثال آن آیا واجب است تحصیل آن چیز؟
- نماز عشا را عمداً یا نسیاناً نخوانده خوابید، یا خوابید و تصمیم داشت بعد از ساعتی برخیزد تا صبح بیدار نشد وظیفهء فردا چیست؟
- آیا جایز است وضو گرفتن برای نماز، قبل از داخل شدن وقت نماز، به قصد نماز و وجوب، و حکم چنین شخصی چیست اگر سهواً انجام داد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] به جا آوردن نماز قضا، بلافاصله بعد از فوت وقت اداء واجب است یا تأخیر آن جایز می‌باشد؟ مثلاً وقتی نماز صبح انسان قضا می‌شود، هنگامی که بیدار شد واجب است قبل از هر کاری نماز خود را قضا کند، یا میتواند آن را به وقت دیگری موکول نماید؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا جایز است کسی کودک نابالغ را برای اینکه به نماز خواندن عادت کند، هر روز بین الطلوعین بیدار کند تا نماز صبح بخواند؟ اگر جایز باشد، آیا فقط برای ولیّ او جایز است یا برای غیر ولیّ هم جایز است؟
- [آیت الله سیستانی] آیا جایز است که نماز طواف را پس از نماز عشا به جای آورند و سعی را تا پس از نماز صبح به تأخیر اندازند؟
- [آیت الله بهجت] مصرف خوراکی هایی که موجب ازدیاد قوای جنسی، یا تقلیل آن و یا موجب عقیم شدن می گردد، جایز است؟
- [آیت الله بهجت] در تصادفی که موجب تسریع در فوت فرد شود، نوع قتل چیست؟ مثلاً مصدوم در تصادف که پایش شکسته، در اثر کهولت سنّ یا برخی بیماری ها پس از چند روز فوت می کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسانی که می دانند اگر تا آخر شب بیدار بمانند برای نماز صبح بیدار نمی شوند، آیا جایز است بیدار بمانند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان نزدیک اذان صبح بیدار شود و بداند یا احتمال قوی بدهد که اگر مجدداً بخوابد، نماز صبحش قضا می شود، آیا جایز است بخوابد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر شخصی موجب تصادف شود و باعث فوت دیگری شود در صورتی که شخص فوت شده بیمه باشد و شرکت بیمه مبلغی به مقدار دیه بپردازد آیا متخلف نیز باید دیه را بپردازد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخص بی نماز و گناهکاری فوت کرده است، آیا جایز و صحیح است در نماز بر جنازه او، بعد از تکبیر چهارم، گفته شود: (اللّهم انّا لانعلم منه الاخیراً) یا باید دعای دیگری خوانده شود؟
- [آیت الله بهجت] اگر در اداره جات، انجام بعضی کارهای مستحبی مانند دعا یا سخنرانی در بین دو نماز، موجب طولانی شدن نماز جماعت و گرفته شدن وقت اداری شود، این کارها جایز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر امام جماعت قضای نماز یومیه خود یا کس دیگر را که فوت آن یقینی باشد میخواند، می‌شود به او اقتدا کرد، ولی اگر نماز خود یا کس دیگر را احتیاطا قضا میکند اقتدا به او جائز نیست.
- نافل صبح پیش از نماز صبح خوانده می‌شود. و وقت فضیلت آن بعد از فجر اول است تا وقتی که سرخی طرف مشرق پیدا شود. و نشانة فجر اول در وقت نماز صبح گفته شد. و ممکن است نافل صبح را بعد از نافل شب بلافاصله بخوانند.
- کسی که مثلًا چند نماز صبح یا چند نماز ظهر از او قضا شده و شمارهی آنها را نمیداند یا فراموش کرده مثلًا نمیداند که سه یا چهار یا پنج نماز بوده، چنانچه مقدار کمتر را بخواند کافی است. ولی بهتر این است که به قدری نماز بخواند که یقین کند که تمام آنها را خواندهاست، مثلًا اگر فراموش کرده که چند نماز صبح از او قضا شده است و یقین دارد که بیشتر از ده نماز نبوده، احتیاطا ده نماز صبح بخواند.
- در استحاضه متوسطه باید برای نماز صبح غسل کند و تا صبح دیگر برای نمازهای خود، کارهای استحاضة قلیله را که در مسألة پیش گفته شد انجام دهد و اگر عمداً یا از روی فراموشی برای نماز صبح غسل نکند، باید برای نماز ظهر و عصر غسل کند. و اگر برای نماز ظهر و عصر غسل نکند، باید پیش از نماز مغرب و عشاء غسل نماید، چه آنکه خون بیاید یا قطع شده باشد.
- .-. کسی که پنج نماز پشت سر هم از او قضا شده و نمیداند اولی آنها کدام است، چنانچه نه نماز به ترتیب بخواند مثلًا از نماز صبح شروع کند و بعد از آنکه ظهر و عصر و مغرب و عشا را خواند دو مرتبه نماز صبح و ظهر و عصر و مغرب را بخواند یقین به ترتیب حاصل نموده است.
- اگر در بین نماز یادش بیاید که یک نماز یا بیشتر از همان روز از او قضا شده، یا فقط یک نماز قضا از روزهای پیش دارد چنانچه وقت وسعت دارد و ممکن است نیت را به نماز قضا برگرداند، بهتر این است که نیت نماز قضا کند، مثلًا اگر در نماز ظهر پیش از رکوع رکعت سوم یادش بیاید که نماز صبح آن روز قضا شده درصورتی که وقت نماز ظهر تنگ نباشد، نیت را به نماز ظهر برگرداند و آن را دو رکعتی تمام کند بعد ظهر را بخواند، ولی اگر وقت تنگ است یا نمی‌تواند نیت را به نماز قضا برگرداند، مثلًا در رکوع رکعت سوم نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبح را نخوانده، چون اگر بخواهد نیت نماز صبح کند یک رکوع که رکن است زیاد می‌شود نباید نیت را به قضای صبح برگرداند.
- کسی که وظیفة او روزه گرفتن در مسافرت است مانند مکاری و کسانی که سفر شغل آنان می‌باشد اگر پس از طلوع صبح و نیت روزه با هواپیما به محل دیگری مسافرت بکند که در آنجا صبح نشده باشد آیا خوردن و آشامیدن و بهجا آوردن سایر مفطرات بر او جایز است یا نه؟ ظاهر آن است که جایز باشد بلکه شبههای در جایز بودن آن نیست چون او در محلی وارد شده است که آنجا شب است و شب روزه گرفتن جایز نیست.
- نماز قضا را با جماعت می‌شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا، و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلًا اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد.
- اگر در بین نماز کاری انجام دهد، یا مدتی ساکت شود و شک کند که نماز به هم خورده یا نه، جائز است نماز را قطع کرده و اعاده نماید و بهتر این است که نماز را تمام کرده و دوباره بخواند. دهم- از مبطلات نماز، خوردن و آشامیدن است، که اگر در نماز طوری بخورد یا بیاشامد که نگویند نماز میخواند، عمداً باشد یا از روی فراموشی نمازش باطل می‌شود. ولی کسی که می‌خواهد روزه بگیرد، اگر پیش از اذان صبح نماز مستحبی بخواند و تشنه باشد، چنانچه بترسد که اگر نماز را تمام کند صبح شود، درصورتی که آب رو به روی او در دو سه قدمی باشد میتواند در بین نماز آب بیاشامد، اما باید کاری که نماز را باطل میکند، مثل رو گرداندن از قبله انجام ندهد.
- اگر استحاضه قلیلة زن، بعد از نماز صبح متوسطه شود باید برای نماز ظهر و عصر غسل کند، و اگر بعد از نماز ظهر و عصر متوسطه شود، باید برای نماز مغرب و عشا غسل نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] نافله صبح پیش از نماز صبح خوانده می‌شود و وقت فضیلت آن بعد از فجر اول است تا وقتی که سرخی طرف مشرق پیدا شود و نشانه فجر اول در وقت نماز صبح گفته شد و جایز است نافله صبح را بعد از نافله شب بلافاصله بخوانند.
- [آیت الله بهجت] طول دادن رکوع و سجود و خواندن سورههای بزرگ، موالات را بههم نمیزند، مگر آنقدر طول بدهد که وقت نماز فوت شود. مثل عمداً خواندن سوره بزرگ در نماز صبح.
- [آیت الله بهجت] نافله خواندن در وقت فریضه، ولو نافله غیر یومیه باشد، در صورتی که باعث فوت فریضه نشود جایز است و همچنین جایز است نافله خواندن برای کسی که نماز قضا یا واجب دیگر مثل نماز استیجاری به گردن دارد.
- [آیت الله اردبیلی] نافله صبح پیش از نماز صبح خوانده می‌شود و وقت آن از61 آخر شب شروع می‌شود و اگر نافله شب را به جا آورد، میتواند نافله صبح را متّصل به نافله شب پس از نیمه شب بخواند و اگر از کسانی باشد که تقدیم نافله شب بر نیمه شب برای آنان جایز است، میتواند نافله صبح را همراه نافله شب قبل از نیمه شب بجا آورد.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحاضه کثیره یا متوسطه در صورتی که تا داخل شدن وقت نماز بر ان حالت باقی باشد اگر پیش از داخل شدن وقت نماز برای نماز غسل کند غسل او باطل است ولی نزدیک اذان صبح جایز است به قصد رجاء غسل نماید و نماز شب را بخواند و بنابر احتیاط بعد از طلوع فجر برای نماز صبح باید غسل را اعاده کند
- [آیت الله سیستانی] اگر در بین نماز یادش بیاید که یک نماز یا بیشتر از همان روز از او قضا شده ، یا فقط یک نماز قضا از روزهای پیش دارد ، چنانچه وقت وسعت دارد و ممکن است نیّت را به نماز قضا برگرداند ، بهتر این است که نیّت نماز قضا کند اگر وقت فضیلت نماز آن روز فوت نمیشود ، مثلاً اگر در نماز ظهر پیش از رکوع رکعت سوم یادش بیاید که نماز صبح آن روز مثلاً قضا شده ، در صورتی که وقت فضیلت نماز ظهر تنگ نباشد ، نیّت را به نماز صبح برگرداند و آن را دو رکعتی تمام کند ، بعد ظهر را بخواند ، ولی اگر وقت فضیلت تنگ است یا نمی‌تواند نیّت را به نماز قضا برگرداند ، مثلاً در رکوع رکعت سوم نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبح را نخوانده ، چون اگر بخواهد نیّت نماز صبح کند یک رکوع که رکن است زیاد می‌شود ، نباید نیّت را به قضای صبح برگرداند .
- [آیت الله مکارم شیرازی] 14 چنانچه موجب فساد و انحراف نشود جایز است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحاضه کثیره یا متوسطه اگر پیش از داخل شدن وقت نماز برای نماز غسل کند، غسل او باطل است، ولی نزدیک اذان صبح جایز است به قصد رجاءً غسل نموده و نماز شب را بخواند، هرچند مستحاضه کثیره بعد از طلوع فجر برای نماز صبح باید غسل را اعاده کند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مستحاضه کثیره یا متوسطه اگر پیش از داخل شدن وقت نماز برای نماز غسل کند؛ غسل او باطل است؛ ولی نزدیک اذان صبح جایز است به قصد رجاء غسل نموده و نماز شب را بخواند؛ ولی بعد از طلوع فجر برای نماز صبح باید غسل را اعاده نماید.
- [آیت الله بهجت] اگر کسی نداند و گمان هم ندارد که نمازهایی که از او قضا شده کدامیک جلوتر بوده، بنابر اقوی لازم نیست به طوری بخواند که ترتیب حاصل شود و می تواند هر کدام را خواست مقدم بدارد، اگر چه احتیاط، در صورتی که عسر و حرج پیش نیاید و موجب فوت آنچه یقینا فوت شده، نشود، تحصیل یقین به ترتیب است، پس اگر نداند نماز مغرب و ظهر که از او فوت شده کدامیک جلوتر بوده یک نماز مغرب بین دو ظهر یا یک نماز ظهر بین دو مغرب بنابراحتیاط مستحب بخواند.