خرید و فروش
بیع، مبادله‌ی مال در برابر مال است. معنای یاد شده، معنای لغوی بیع است و در باب تجارت یا بیع- بنابر اختلاف تعبیر در کلمات فقها- به تفصیل از احکام، اقسام و شرایط آن سخن رفته است.
خرید و فروش بلیط بخت آزمایی جایز است یا نه؟
خرید و فروش آن جایز نیست ولی پولی که گیرش می‌آید به عنوان مجهول المالک مراجعه به حاکم شرع یا وکیل او نماید.
خرید و فروش آن جایز نیست ولی پولی که گیرش می‌آید به عنوان مجهول المالک مراجعه به حاکم شرع یا وکیل او نماید.
پاسخ:
خرید و فروش آن جایز نیست ولی پولی که گیرش می‌آید به عنوان مجهول المالک مراجعه به حاکم شرع یا وکیل او نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- انگشتر طلا که مخصوص مردها ساخته شده است خرید و فروش آن‌ها جایز است یا خیر؟
- خرید و فروش رادیو در صورتی که منفعت محلله و محرمه دارد جایز است یا خیر؟ و در صورت جواز، خمس آن واجب است یا خیر؟
- خرید و فروش رادیو در صورتی که منفعت محلله و محرمه دارد جایز است یا خیر؟ و در صورت جواز، خمس آن واجب است یا خیر؟
- گوشت و مرغهای سر بریده از بلاد خارج میآورند و انسان نمیداند به دستور شرع آن را ذبح کردهاند یا خیر، خرید و فروش و خوردن آن‌ها جایز است یا خیر؟
- آیا جایز است خرید و فروش کتابهایی که محتوی بر آراء صحیحه نیست یا کلامی که در آن نفع نیست یا محتوی بر عکسهای زنهای مبتذل میباشد یا محتوی بر آراء اهل خلاف به طوری که موجب ضلال نمیگردد؟
- گوشت و مرغهای سربریده که از بلد خارج میآورند و انسان نمیداند به دستور شرع آن‌ها را ذبح کردهاند یا خیر، خرید و فروش و خوردن آن‌ها جایز است یا خیر؟
- خرید و فروش پول و اسکناس به کمی و زیادی چگونه است؟
- خرید و فروش و آشامیدن دواجات روانی که الکل دارد حلال است یا حرام؟
- موقعی که وارد اتوبوس شهری میشویم باید بلیط بدهیم اگر ندهیم مدیون هستیم؟
- خرید و فروش و تعمیر کردن تلویزیون و نصب آنتن چگونه است آیا راه صحت دارد یا نه؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] خرید و فروش بلیطهای بخت آزمایی و جایزه ای که مکلّف می برد، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی در زمان طاغوت یک عدد بلیط بخت آزمایی به قیمت 5 تومان خرید و مبلغ 100هزار تومان برنده شد و با آن خانه ای تهیه کرد، آیا نماز خواندن در این خانه جایز است؟
- [آیت الله سیستانی] یکی از مسلمانان بلیط بخت آزمایی خریده و برنده شده است و قرار گذاشته است که قسمتی از آن را اگر به دستش رسیده در راه خیر به مصرف برساند ایا آن خیریه چنان مالی را می تواند بگیرد و آن را در مصالح مسلمین خرج کند؟ و اگر چنین تصمیمی را پیش از خرید بلیط داشته باشد، مسئله فرق می کند؟
- [آیت الله نوری همدانی] در تبلیغات مکرر تلویزیون و مطبوعات مشاهده می‌شود که سازمان بهزیستی، مسابقهی ارمغان بهزیستی برگزار میکند،با توجه به اینکه چنین مسابقهای با مسابقه بلیط بخت آزمایی در زمان طاغوت شباهت بسیار دارد، لذا بفرمائید حکم شرعی آن چگونه است؟
- [آیت الله سیستانی] آیا می توان عسلی را خرید که روی آن برگ بخت ازمایی چسبانده اند و احتمال دارد که در صرت خرید، برنده شویم؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا خرید اوراق قرعه کشی بخت آزمایی(لوتو)، با توجه به اینکه تحت مالکیت شرکت خاصی است و 20% سود آن به مؤسسه های خیریّه زنان پرداخت می شود، جایز است یاخیر؟
- [آیت الله سیستانی] آیا یک مسلمان بالغ می تواند بچه ای را وادارد که بلیط بخت آزمایی بخرد و به او بدهد؟ و یا یک شخص کتابی (یهود، نصاری و غیره) را به چنین کاری وادار کند و قصدش آن باشد که برنده شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] برگههای همای رحمت در پوشش مسابقه قرآنی با طرح چند سئوال قرآنی که معمولاً توسط فروشندگان جواب داده می‌شود با عنوان کمک به مؤسسه مهد قرآن کریم فروخته می‌شود و افراد با نیت برنده شدن در جوایز میلیونی این برگهها رإ؛گک ظظ خریداری مینمایند. با توجه به اینکه این پدیده تداعی کننده بلیطهای بخت آزمائی است نظر حضرتعالی را در خصوص خرید و فروش این اوراق بیان فرمائید؟
- [آیت الله سیستانی] آیا خرید و فروش عروسک جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] بعض از شرکتهای محصولات غذائی جهت جلب مشتریان اشیای قیمتی از جمله خودکار , دفترچه جیبی , بلیت بخت آزمائی و امثال آن در داخل محصولات خودشان مثل کیسه برنج و چای و غیره میگذارند و موقع خرید از مغازه بدست میاوریم . خواهشمند است مرقوم فرمائید، از نظر شرعی تصرف و استفاده از این چیزها حکمش چیست ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- خرید و فروش دواهای نجس خوردنی اگرچه جائز است ولی باید نجاستش را به مشتری بگویند و همچنین است اگر خوردنی نباشد ولی در معرض این باشد که خوراک یا بدن مشتری آلوده به نجاست شود.
- ساختن مجسمة جاندار بلکه نقاشی آن نیز حرام است ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد اگرچه احوط ترک است.
- خرید و فروش آلات لهو مثل تار و ساز حرام است و بنابر احتیاط سازهای کوچک که بازیچة بچههاست نیز آن حکم را دارد و اما آلات مشترکه مثل رادیو و ضبط صوت درصورتی که به قصد استعمال در حرام نباشد خرید و فروش آن مانعی ندارد.
- در خرید و فروش لازم نیست صیغه عربی بخوانند، مثلًا اگر فروشنده به فارسی بگوید این مال را در عوض این پول فروختم و مشتری بگوید قبول کردم معامله صحیح است، ولی خریدار و فروشنده باید قصد انشاء داشته باشند، یعنی به گفتن این دو جمله مقصودشان خرید و فروش باشد.
- اگر معین نکنند که کدام یک آنان با سرمایه خرید و فروش نماید، هیچ یک آنان بدون اجازة دیگری نمیتواند با آن سرمایه معامله کند.
- چیزی را که گرو میگذارند باید خرید و فروش آن صحیح باشد، پس اگر شراب و مانند آن را گرو بگذارند درست نیست.
- پولهای کاغذی مانند اسکناسها چون از نوع کالاهائی نیست که با پیمانه و یا وزن و کشیمنی خرید و فروش شوند، پس جایز است کسی که پولی از کسی طلب دارد آن را به کمتر از آن نقداً بفروشد مثلًا ده تومان طلب خود را در ذمة کسی به نه تومان یا صد تومان را به نود تومان بفروشد.
- معاملات حرام شش است: (اول): خرید و فروش عین نجس، مثل مشروبات مسکر، سگ شکاری، مردار، خوک، و در غیر اینها درصورتی که بشود از آن استفادة حلال نمود مثلًا غائط را کود نمایند خرید و فروش جائز است اگرچه احتیاط در ترک است. (دوم): خرید و فروش مال غصبی، (سوم): بنابر احتیاط خرید و فروش چیزی که نزد مردم مال نیست مثل حیوانات درنده. (چهارم): معاملة چیزی که منافع معمولی آن فقط کار حرام باشد، مانند اسباب قمار. (پنجم): معاملهای که در آن ربا باشد. (ششم): فروش جنسی که با چیز دیگر مخلوط است، در صورتی که آن چیز معلوم نباشد و فروشنده هم به خریدار نگوید، مثل فروختن روغنی که آن را با پیه مخلوط کرده است و این عمل را غش می‌گویند. پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: از ما نیست کسی که در معامله با مسلمانان غش کند یا به آنان ضرر بزند یا تقلب و حیله نماید، و هر که با برادر مسلمان خود غش کند، خداوند برکت روزی او را میبرد و راه معاش او را میبندد و او را به خودش واگذار میکند.
- خرید و فروش روغنهایی که از ممالک غیر اسلامی میآورند اگر نجس بودن آن‌ها معلوم نباشد اشکال ندارد، ولی روغنی را که از حیوان بعد از جان دادن آن میگیرند، درصورتی که احتمال آن برود که از حیوانی است که بهدستور شرع کشته شده چنانچه از دست کافر بگیرند یا از ممالک غیراسلامی بیاورند اگرچه پاک و خرید و فروش آنجایز است ولی خوردنش حرام و بر فروشنده لازم است کیفیت را به مشتری بفهماند.
- اگر مسلمان زمینی را به غیر خرید و فروش، ملک کافر ذمی کند و عوض آن را بگیرد مثلًا به او صلح نماید، کافر ذمی باید خمس آن را بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] رادیو و تلویزیون و ویدئو و مانند اینها که دارای منافع حلال و حرام است، خرید و فروش آن‌ها و انتفاع بردن از منافع حلال آن‌ها جایز است، ولی اگر موجب فساد اخلاقی یا متزلزل شدن عقاید باشد خرید و فروش آن‌ها حرام است، چنان‌که خرید و فروش آن‌ها برای انتفاع بردن از آن‌ها به نحو حرام جایز نیست.
- [آیت الله سیستانی] جایز نیست که بانکها به خرید و فروش این اوراق بپردازند، و همچنین گرفتن کارمزد برای این کار جایز نیست.
- [آیت الله مظاهری] ساختن مجسّمه انسان و حیوانات جایز نیست ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] خرید و فروش سهام شرکتهای سهامی در صورتی که در ان شرکتها معاملات حرام مانند معاملات ربوی انجام نشود جایز است و خرید و فروش سهام شرکتهایی که معاملات حرام انجام می دهند در صورتی که سود حاصل از حرام جزء سرمایه شرکت باشد جایز نیست و در غیر این صورت خرید و فروش خود سهام جایز است ولی باید از درامدهای حرام ان پرهیز شود
- [آیت الله اردبیلی] خرید و فروش خون برای انتفاع حلال جایز است؛ بنابراین خرید و فروش خون برای تزریق به بیمار اشکال ندارد، مگر این که گرفتن خون برای خون دهنده ضرر قابل توجه داشته باشد.
- [آیت الله بهجت] خرید و فروش خوک و سگ حرام است، مگر سگ شکاری، سگ گله و سگ محافظ باغ و بستان، که بنابر اظهر خرید و فروش آن‌ها به قصد همین منافع جایز است.
- [امام خمینی] اخیراً اسم بلیط بختآزمایی را عوض کردهاند و به اسم اعانه ملی بلیط را میدهند ولی عمل، همان عمل است، و چون بلیط بختآزمایی مورد اشکال بوده است، و جمعی از خرید آن خودداری مینمودند، سودجویان اسم را برای اغفال این دسته عوض نموده، لکن در عمل فرقی ندارد، و در این صورت با تغییر اسم حلال نمیشود، و پول بلیط و پول قرعه حرام و موجب ضمان است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خرید و فروش دواهای نجس خوردنی اگر چه جائز است ولی باید نجاستش را به مشتری بگویند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] ساختن مجسمه جان دار و نقاشی آن جایز است و خرید و فروش آن مانعی ندارد اگرچه احوط ترک است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 36 خرید و فروش رادیو و تلویزیون و سایر وسایلی که دارای منافع مباح ومشروع قابل ملاحظه است، جایز است.