وقف معاطاتی
وقفی كه در آن صيغه خوانده نشده باشد.
کسی زمینی را وقف معاطاتی برای مسجد کرده آیا می‌تواند پشیمان شود و آیا ساختن توالت در حیاط مسجد چه صورت دارد؟
با فرض مذکور پشیمان شدن اعتباری ندارد و مسجد وقف است ولی حیاط مسجد حکم مسجد را ندارد و لذا ساخت توالت و دیگر بناهای مورد نیاز مسجد اشکال ندارد.
با فرض مذکور پشیمان شدن اعتباری ندارد و مسجد وقف است ولی حیاط مسجد حکم مسجد را ندارد و لذا ساخت توالت و دیگر بناهای مورد نیاز مسجد اشکال ندارد.
عنوان سوال:
کسی زمینی را وقف معاطاتی برای مسجد کرده آیا می‌تواند پشیمان شود و آیا ساختن توالت در حیاط مسجد چه صورت دارد؟
پاسخ:
با فرض مذکور پشیمان شدن اعتباری ندارد و مسجد وقف است ولی حیاط مسجد حکم مسجد را ندارد و لذا ساخت توالت و دیگر بناهای مورد نیاز مسجد اشکال ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- حیاطی را که وقف مسجد کردهاند، آیا با گسترش مسجد میتوان حیاط را داخل مسجد کرد و آیا ثواب موعود خواندن نماز در مسجد را دارد؟
- آیا در وقف صیغه لازم است یا وقف معاطاتی هم کفایت میکند؟
- در قطعه زمینی که سابقامرتع و چراگاه بوده و بعد به صورت زراعت در آمده، ساختن مسجد چه صورت دارد؟
- زمینی بعنوان مسجد و متعلّقات آن خریداری شده آیا ساختن خانه برای خادم مسجد در آن زمین جایز است یا خیر؟
- زمینی است در کنار امامزاده و وقف امامزاده است، آیا میشود آن را مسجد نمود؟
- آیا میشود، زمینی را که وقف عزاداری سیدالشهداء 7 است مسجد نمود؟
- آیا میشود زمینی را که وقف عزاداری سیدالشهداء 7 است، مسجد نمود؟
- زمینی وقف برای دفن اموات است آیا میشود در آن مسجد یا حسینیه یا غسّالخانه ساخت؟ اگر وقف نباشد چه صورتی دارد؟
- آیا حائض وجنب میتوانند وارد حیاط و صحن مسجد شوند؟
- آیا ساختن مسجد نیاز به صیغه مخصوص دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] زن حائض می‌تواند به حیاط مسجد داخل شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا وقف معاطاتی صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر شخصی زمینی را برای مسجد، حسینیه و یا امر خیر دیگری وقف کند و تحویل متولی وقف دهد، ولی قبل از آنکه متولی، در آن زمین دخل و تصرفی کند، واقف از وقف پشیمان شود یا فوت کند، آیا در این صورت وقف محقق شده یا اینکه زمین به مالک آن یا ورثه منتقل می شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زمینی را برای مسجد درنظر گرفته بودم و ساختن آن را به اهالی محل واگذار کرده بودم، چندین سال می گذرد و هیچ اقدامی برای ساختن آن از طرف اهالی به عمل نیامده و صیغه وقف هم خوانده نشده و نماز هم در آن خوانده نشده است، آیا می توان از نیت خود برگشته و زمین را صرف امور خیریه دیگر بکنم؟
- [آیت الله مظاهری] اگر شخصی زمینی را وقف مسجد کند تا چه اندازه اجازه دخالت در امورات داخلی مسجد را دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر زمینی برای حسینیّه وقف شده باشد، آیا می شود بالای آن حسینیّه، مسجد ساخت؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که زمینی را وقف مسجد نموده، ایستادن فرد جنب در این زمین چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی به دروغ به دیگری می گوید در خواب دیدم شما زمینی را برای مسجد وقف نموده اید ایشان نیز وقف می کند آیا وقف صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] زمینی جهت ساخت مسجد وقف شده در طراحی جهت ساخت ، قسمت زیر زمینی آن جهت امور فرهنگی ورزشی مسجد در نظر گرفته شده است. (این قسمت از شبستان مسجد کاملاً مجزا است) آیا این امر اشکالی دارد؟
- [آیت الله مظاهری] زمینی را که متصل به مسجد است برای ساختمان مسجد واگذار کرده اند و شخصی برای اینکه واگذار کنندگان پشیمان نشوند دو رکعت نماز در آن خوانده است. آیا این زمین جزء مسجد شده است یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر ملکی را برای وقف معیّن کند و پیش از قصد انشأ وقف پشیمان شود، یا بمیرد، وقف درست نیست.
- فرشی را که برای حسینیّه وقف کردهاند، نمیشود برای نماز به مسجد ببرند، اگرچه آن مسجد نزدیک حسینیّه باشد مگر آن که کیفیّت وقف بگونهای باشد که شامل آن بشود.
- ملکی که مقداری از آن وقف است ومقداری از آن وقف نیست اگر تقسیم نشده باشد، حاکم شرع یا متولّی وقف می‌تواند با نظر خبره، سهم وقف را جدا کند.
- لازم نیست صیغه وقف را به عربی بخوانند بلکه اگر مثلاً بگوید خانه خود را وقف کردم وخودش یا کسی که خانه را برای او وقف کرده یا وکیل یا ولیّ آن کس بگوید قبول کردم وقف صحیح است ولی اگر برای افراد مخصوصی وقف نکند بلکه مثل مسجد ومدرسه برای عموم وقف کند، یا مثلاً بر فقرا یا سادات وقف نماید، قبول کردن کسی لازم نیست بلکه در صورت اوّلی هم قبول لازم نیست اگرچه بنابر احتیاط مستحبّ قبول بهتر است.
- اگر چیزی را بر خودش وقف کند مثل آن که دکانی را وقف کند که عایدی آن را بعد از مرگ او خرج مقبرهاش نمایند، صحیح نیست. ولی اگر مثلاً مالیرا بر فقرا وقف کند و خودش فقیر شود، می‌تواند از منافع وقف استفاده کند.
- انسان می‌تواند از زکاْ از سهم سبیل ا&، قرآن یا کتاب دینی یا کتاب دعا بخرد ووقف نماید، اگرچه بر اولاد خود وبر کسانی وقف کند که خرج آنان بر او واجب است، و نیز می‌تواند تولیت وقف را برای خود یا اولاد خود قرار دهد.
- ساختن مسجد وتعمیر مسجدی که نزدیک به خرابی میباشد، مستحبّ است و اگر مسجد به قدری خراب شود که تعمیر آن ممکن نباشد، میتوانند آن را خراب کنند ودوباره بسازند بلکه میتوانند مسجدی را که خراب نشده، برای احتیاج مردم خراب کنند وبزرگتر بسازند.
- اگر متولّی وقف خیانت کند وعایدات آن را به مصرفی که معیّن شده نرساند، حاکم شرع می‌تواند به جای او متولّی امینی معیّن نماید.
- معامله چیزی که وقف شده باشد باطل است ولی اگر به طوری خراب شود که نتوانند استفادهای را که مال برای آن وقف شده از آن ببرند، مثلاً حصیر مسجدی به طوری پاره شود که نتوانند روی آن نماز بخوانند، فروش آن اشکال ندارد و بنابر احوط وجوبی مراجعه به حاکم شرع در فروش آن بنمایند در صورتی که ممکن باشد، و احوط هم آن است که پول آن را در همان مسجد به مصرفی برسانند که به مقصود وقف کننده نزدیکتر باشد.
- اگر ملکی را برای تعمیر مسجدی وقف نمایند، چنانچه آن مسجد احتیاج به تعمیر ندارد وانتظار هم نمیرود که تا مدّتی احتیاج به تعمیر پیدا کند، نمیتوانند عایدات آن ملک را به مصرف مسجدی که احتیاج به تعمیر دارد برسانند بلکه باید ذخیره کنند مگر آن که احتمال تلف داده شود که در اینصورت جائز است به مصرف تعمیر مسجد دیگری برسانند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] دفن میت در جای غصبی و در زمینی که مثل مسجد برای غیر دفن کردن وقف شده؛ جایز نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . دفن میت، در جای غصبی و در زمینی که مثل مسجد برای غیر دفن میت وقف شده، جایز نیست.
- [آیت الله بروجردی] دفن میت در جای غصبی و در زمینی که مثل مسجد برای غیر دفن کردن وقف شده، جایز نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر ملکی را برای وقف معیّن کند و پیش از خواندن صیغة وقف پشیمان شود ؛ یا بمیرد ؛ وقف درست نیست .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر ملکی را برای وقف معین کند و پیش از انشاء وقف پشیمان شود یا بمیرد وقف واقع نمی شود
- [آیت الله بروجردی] اگر ملکی را برای وقف معین کند و پیش از خواندن صیغهی وقف پشیمان شود یا بمیرد، وقف درست نیست.
- [آیت الله بهجت] اگر ملکی را برای وقف معین کند و پیش از خواندن صیغه وقف پشیمان شود یا بمیرد، وقف درست نیست.
- [آیت الله سبحانی] اگر ملکی را برای وقف معین کند و پیش از خواندن صیغه وقف پشیمان شود; یا بمیرد; وقف درست نیست.
- [آیت الله سبحانی] اگر ملکی را برای وقف معین کند و پیش از خواندن صیغه وقف پشیمان شود; یا بمیرد; وقف درست نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر ملکی را برای وقف معین کند، و پیش از خواندن صیغه وقف پشیمان شود، یا بمیرد، وقف درست نیست.