فروش
«معاملات» عبارت از احکام شرعی متعلق به امور دنیاست به اعتبار بقای شخص؛ مانند بیع، رهن، اجاره، نکاح و جز آن‌ها... و بالجمله آنچه مقصود اهم از آن دنیا باشد، معامله است. [۱]
آیا وصیّت کردن برای فروش بعضی از اعضاء قابل استفاده بدن مانند قلب و چشم جایز است؟
چیزی که دادنش در حال حیات جایز نباشد وصیّت به آن هم جایز نیست.
چیزی که دادنش در حال حیات جایز نباشد وصیّت به آن هم جایز نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا فروش کلیه یا یکی از اعضاء بدن جهت نیاز مالی و در صورتی که ضرر نداشته باشد جایز است؟
- آیا میتوان اعضاء را قبل از فوت فروخت یا وصیّت به اهداء کرد؟
- آیا میشود از اعضاء میّت به دیگری پیوند زد؟ اگر وصیّت نکرده باشد، آیا اولیاء میتوانند اجازه دهند؟
- آیا پیوند اعضاء مسلمان به غیر مسلمان جایز است؟
- اگر شخصی بخواهد عضوی از اعضای بدنش مانند کلیه را به دیگری بفروشد یا هدیه کند یا وصیّت کند پس از فوت او آن اعضاء را مجانایا با پول برداشته و به دیگری بدهند چه صورت دارد؟
- آیا فروش عضو قطع شده، در حدّ یا قصاص یا واگذاری آن به مسلمان دیگر جایز است یا خیر؟ و اگر جایز است رضایت چه کسی شرط است و پل از بابت فروش آن به چه کسی میرسد؟
- اگر پدر وصیّت کرده تا زمانی که همسرش (مادرم) در قید حیات است حقّ فروش منزل را ندارید آیا این وصیّت نافذ است و نماز خواندن ورثه یا دیگران در این منزل در صورتی که بعضی از ورثه نسبت به این وصیّت معترض هستند چگونه است؟
- کدام قسمت از بدن ماهی خوردنش جایز نیست؟
- بسیاری مواقع بچّههای نابالغ حتّی پنج ساله را میفرستند که از دکّان چیزی بخرد، آیا فروش به آن‌ها جایز است؟
- شخصی وصیّت کرده که ثلث مالش را خرج کتابخانهای در کربلا نمایند، حال که دسترسی ممکن نیست، آیا جایز است آن را خرج کتابخانهای در ایران نمایند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] آیا وصیت قبلی مسلمان در زمان حیات، در مورد استفاده از بدن او برای تشریح یا استفاده از بعضی اعضای او مانند کلیه، قلب و چشم، اثری در حکم جواز و رفع دیه دارد یا نه؟
- [آیت الله جوادی آملی] هنگامی که یک تیم پزشکی برای آزمایشها و تحقیقات پزشکی احتیاج دارند، قلب یا بعضی از اعضای میتی را از جسد جدا سازند و پس از رفع احتیاط، اقدام به دفع آن کنند. الف) آیا با توجه به اینکه امواتی که این آزمایشها بر روی آن‌ها اعمال میشود از مسلمانان هستند، اقدام به این کار جایز است؟ ب) آیا دفن قلب و بعضی از اعضاء جسد جدای از بدن میت جایز است؟
- [آیت الله سیستانی] ایا اهدا قلب و یا کلیه و دیگر اعضاء اشکال شرعی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] خرید و فروش اعضاء برای پیوند چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] پیوند اعضاء شخصی که مرگ مغزی شده است و با اعضای بدن او شخص بیمار دیگر از بیماری آسوده میشود و حیات مییابد جایز است؟
- [آیت الله سبحانی] پیوند بدن مسلمان از اعضاء کافر چگونه است ؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا بستن چشم در هنگام نماز، برای حضور قلب پیداکردن، باز هم مکروه است؟
- [آیت الله سیستانی] هدیه کردن کلیه مثلاً از آدمی زنده برای زنده دیگر و یا با وصیت مرده ای برای زنده اعم از مسلمان برای کافر ویا به عکس، جایز است؟ و آیا فرقی میان اعضاء هدیه شده وجود دارد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا تشریح بدن میت مسلمانی که وصیّت کرده بعد از وفاتش بدن وی برای تشریح به دانشگاه سپرده شود، جایز است؟
- [سایر] آیا استفاده از اعضای بدن شخصی که دچار مرگ مغزی شده (مانند قلب و کلیه )، برای نجات جان بیماران دیگر جایز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر کاری کند که معلوم شود از وصیّت خود برگشته مثلاً خانه را که وصیّت کرده به کسی بدهند بفروشد، یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید، وصیّت باطل میشود.
- جائز است بریدن عضوی از بدن مرده کافر و یا مشکوک الاسلام، به منظور پیوند زدن آن به بدن شخص مسلمان وپس از پیوند زدن، چون جزو بدن مسلمان میشود، احکام بدن مسلمان بر او جاری است وهمینطور جائز است عضوی از اعضأ بدن حیوان نجس العین را به بدن شخص مسلمان پیوند زدن وچون پس از پیوند زدن جزو بدن مسلمان میگردد، احکام بدن مسلمان بر آن عضو جاری است ونماز خواندن با آن عضو نیز جائز است.
- مقداری از لبها و پلک چشم که موقع بستن، روی هم میآید و نیز جایی را که انسان نمیداند از ظاهر بدن است یا باطن آن، اگر نجس شود برفتن عین نجاست پاک میشود.
- فروش وخرید سهام واسناد بهادار از شرکتهای سهامی در صورتیکه در آن شرکتها معاملات ربوی انجام نشود، جائز است ولی اگر معاملات ربادار در آن شرکتها انجام شود، خرید سهام ولو بنحو الشرکه، جائز نیست.
- خرید و فروش ظرف طلا و نقره و پول و عوضی هم که فروشنده میگیرد جائز است اگرچه احتیاط استحبابی ترک او است.
- جائز است تلقیح نطفه شوهری به زن او، ولی غیر از شوهر جائز نیست کس دیگر متصدّی این عمل باشد در صورتی که مستلزم نگاه کردن به بدن آن زن و یا مسّ بدن او بوده باشد و حکم بچهای که با تلقیح تولید میگردد، حکم بقیه اولاد را دارد وفرقی بین آن‌ها نیست.
- جائز است بدن مرده کافر را تشریح کردن بتمام انواع تشریح وهمینطور است اگر مردهای اسلام او مشکوک باشد وفرق نمیکند که تشریح بدن کافر یا مشکوک الاسلام در بلاد اسلامی بوده باشد یا غیر اسلامی.
- اگر زنده ماندن یک مسلمانی متوقّف شود به تشریح بدن مرده مسلمانی وتشریح بدن غیر مسلمان و یا مشکوک الاسلام ممکن نباشد و راه دیگری برای زنده نگه داشتن آن مرد مسلمان نباشد، در این صورت جائز است که بدن مرده مسلمان را تشریح کنند ونسبت به لزوم پرداخت دیه در چنین صورت در باب دیات ذکر شده است.
- اگر جایی از بدن یا لباس که با زخم فاصله دارد، به رطوبت زخم نجس شود، جائز نیست با آن نماز بخواند، ولی اگر مقداری از بدن یا لباس که معمولاً بر طوبت زخم آلوده میشود، به رطوبت آن نجس شود، نماز خواندن با آن مانعی ندارد.
- جائز نیست بدن مرده مسلمان را تشریح کردن و اگر تشریح کنند، بر گردن تشریح کننده دیه لازم میشود به طوری که تفصیل آن را در کتاب دیات بیان کردهایم.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] جایز است بریدن عضوی از بدن مردة کافر و یا مشکوک الاسلام، به منظور پیوند زدن آن به بدن شخص مسلمان و پس از پیوند زدن چون جزء بدن مسلمان میشود، احکام بدن مسلمان بر او جاری است و همین طور جایز است عضوی از اعضاء بدن حیوان نجسالعین را به بدن شخص مسلمان پیوند زدن و چون پس از پیوند زدن جزء بدن مسلمان میگردد، احکام بدن مسلمان بر آن عضو جاری است و نماز خواندن با آن عضو نیز جایز است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی وصیت کند بدن او را در جای معینی دفن کنند و به وصیت او عمل نکنند و در جای دیگری دفن شود جایز نیست قبر او را نبش کنند و به جای مورد وصیت انتقال دهند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 47 خرید و فروش خون برای نجات جان بیمار جایز است، ولی در مورد خرید و فروش اعضای بدن مانند کلیه و امثال آن، احتیاط آن است که اگر پولی می خواهند بگیرند در مقابل اجازه برداشتن عضو از بدن شخص دهنده بوده باشد، نه در مقابل خود عضو و اصل این کار در صورتی جایز است که برای دهنده تولید خطر نکند.
- [آیت الله وحید خراسانی] بریدن عضوی از اعضای بدن مسلمان مرده مانند چشم و غیر ان به منظور پیوند زدن ان به بدن شخص زنده جایز نیست و قطع کننده باید دیه ان عضو را که دیه اعضای جنین مسلمان است بپردازد ولی چنانچه زنده ماندن مسلمان متوقف باشد بر این که عضو بدن مسلمان مرده ای را ببرند و به او پیوند زنند بریدن ان عضو جایز است ولی قطع کننده باید دیه ان را بپردازد و پس از پیوند که جزء بدن زنده گشت احکام بدن زنده بر ان جاری است و اگر کسی در حال حیات خود وصیت کند که پس از مردن او عضوی از اعضای او را قطع کنند و به دیگری پیوند زنند صحت این وصیت محل اشکال است
- [آیت الله سیستانی] اگر کاری کند که معلوم شود از وصیّت خود برگشته، مثلاً خانهای را که وصیّت کرده به کسی بدهند، بفروشد، یا دیگری را با التفات به وصیّت سابق برای فروش آن وکیل نماید، وصیّت باطل میشود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کاری کند که معلوم شود از وصیّت خود برگشته، مثلاً خانهای را که وصیّت کرده به کسی بدهند، بفروشد یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید، وصیّت باطل میشود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر کاری کند که معلوم شود از وصیت خود برگشته، مثلاً خانه ای را که وصیت کرده به کسی بدهند، بفروشد، یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید وصیت باطل می شود.
- [آیت الله بروجردی] اگر کاری کند که معلوم شود از وصیت خود برگشته، مثلاً خانهای را که وصیت کرده به کسی بدهند بفروشد، یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید، وصیت باطل میشود.
- [آیت الله بهجت] اگر کاری کند که معلوم شود از وصیت خود برگشته، مثلاً خانهای را که وصیت کرده به کسی بدهند، بفروشد، یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید، وصیت باطل میشود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] پیوند قلب، یا کلیه، یا اعضای دیگر جایز است، خواه آن عضو از انسان زنده ای گرفته شده باشد یا از میت و خواه آن میت، میت مسلمان باشد یا غیر مسلمان، ولی در صورتی می توان آن عضو را از بدن (میت مسلمان) قطع کرد و به بدن دیگری پیوند زد که حفظ جان آن مسلمان موقوف بر این پیوند باشد، همچنین اگر حفظ عضو مهمی مانند چشم موقوف بر این کار باشد و در هر صورت احتیاط آن است که قطع کننده عضو میت مسلمان، دیه قطع عضو را مطابق آنچه در کتابهای فقهی مفصل آمده است، بپردازد.