اولیاء
اولیاء اللّه، یعنی کاملانِ در ایمان و عبودیّت.
آیا می‌شود از اعضاء میّت به دیگری پیوند زد؟ اگر وصیّت نکرده باشد، آیا اولیاء می‌توانند اجازه دهند؟
جایز نیست و اولیاء میّت هم نمی‌توانند این کار را انجام دهند مگر اینکه حیات فرد مسلمان مریض توقف بر پیوند آن عضو مسلمان داشته باشد و راه دیگری نباشد .
جایز نیست و اولیاء میّت هم نمی‌توانند این کار را انجام دهند مگر اینکه حیات فرد مسلمان مریض توقف بر پیوند آن عضو مسلمان داشته باشد و راه دیگری نباشد .
عنوان سوال:
آیا می‌شود از اعضاء میّت به دیگری پیوند زد؟ اگر وصیّت نکرده باشد، آیا اولیاء می‌توانند اجازه دهند؟
پاسخ:
جایز نیست و اولیاء میّت هم نمی‌توانند این کار را انجام دهند مگر اینکه حیات فرد مسلمان مریض توقف بر پیوند آن عضو مسلمان داشته باشد و راه دیگری نباشد .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا پیوند اعضاء مسلمان به غیر مسلمان جایز است؟
- آیا میتوان عضوی از بدن انسان را به حیوانی پیوند زد؟
- در مورد قصاص نفس بفرمائید : الف - آیا اولیاء دم می‌توانند به جای قصاص نفس، عضوی از اعضای قاتل را قطع کنندمثلابه جای کشتن قاتل یکی از پاهای او را قطع نمایند)؟ ب - آیا اولیاء دم می‌توانند عضوی از بدن قاتل را قطع و نسبت به مابقی طلب دیه نمایند؟ ج - آیا اولیاء دم می‌توانند عضوی از بدن قاتل را قطع و نسبت به مابقی مصالحه نمایند؟ د - آیا رضایت و عدم رضایت قاتل در سه حالت فوق، تأثیری دارد؟
- آیا جایز است از مسلمان زنده یا مرده عضو مورد نیاز را به فرد مریضی پیوند زد؟
- اگر عضوی بخاطر حدّ یا قصاص بریده شود، آیا میتوان پیوند زد و اگر بخواهند آن عضو را به دیگری پیوند بزنند آیا جایز است و رضایت جانی شرط است یا مجنی علیه؟
- آیا میتوان اعضاء را قبل از فوت فروخت یا وصیّت به اهداء کرد؟
- در رساله حضرت آقا در مسئله 612 آمده اگر میّت وصیّت کرده باشد شخص معیّنی بر او نماز بخواند احتیاط واجب آن است که آن شخص از ولیّ میّت اجازه بگیرد.... تا آخر حال اگر وصیّت نکرده باشد آیا باز هم اجازه میخواهد در صورتی که اجازه واجب باشد در هر دو صورت کسی که 5 پسر دارد و 5 دختر از چه کسی باید اجازه بگیرد و اگر اصلاپسر نداشته باشد چطور؟
- آیا وصیّت کردن برای فروش بعضی از اعضاء قابل استفاده بدن مانند قلب و چشم جایز است؟
- شرکت تعاونی که دارای اعضاء است آیا دیگران می‌توانند با استفاده از آشنا و پارتی از سهمیه آن شرکت خارج از ضوابط استفاده کنند؟
- در صورتی که قاضی پرونده تشخیص دهد تشریح جهت کشف حقیقت لازم و ضروری است ولی اولیاء دم راضی به تشریح نباشند یا بعضی راضی باشند و بعضی دیگر راضی نباشند و یا میّت بر عدم تشریح وصیّت کرده باشد تکلیف چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اگر فردی طبق سوال قبل وصیت کرده و پزشک به وصیت عمل نموده است ، آیا اولیاء میت می توانند علیه پزشک شکایت نمایند ؟
- [آیت الله سبحانی] پیوند بدن مسلمان از اعضاء کافر چگونه است ؟
- [آیت الله نوری همدانی] خرید و فروش اعضاء برای پیوند چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در قرنیّه ای که از بدن میّت جدا شده و به بدن انسان دیگری پیوند زده می شود و در حالی که این کار غالباً بدون اجازه اولیاء میّت انجام می شود، دیه واجب است؟ و بر فرض وجوب، مقدار دیه هر یک از چشم و قرنیّه چقدر است؟
- [آیت الله خوئی] زیدی پیوند غصبی را به درخت خود زد. آیا نمو و میوه آن مال صاحب پیوند است یا صاحب درخت؟
- [آیت الله نوری همدانی] پیوند اعضاء اهل کتاب به مؤمن و بر عکس چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سبحانی] آیا پیوند اعضاء و نسوج از بیمارانی که مرگ مغزی شده اند و همچنین پیوند از حیوان نجس العین به انسان جایز است؟
- [آیت الله نوری همدانی] در صحنه جنگ مسلمانان با کفار در صورتی که حیات رزمنده مسلمان متوقف بر پیوند اعضاء باشد آیا می توان اعضای میت غیر مسلمان را قطع و برای پیوند استفاده نمود ؟ بر فرض جواز آیا در این صورت دیه لازم است یا خیر ؟ و بر عهده بیمار است یا قطع کننده ؟ آیا عضو پیوند شده برای نماز اشکال ایجاد نمی کند ؟
- [امام خمینی] اگر پیوند غصبی را به درخت خود زد نمو آن و میوهاش مال کی است؟
- [آیت الله بهجت] آیا می توان از اعضای بدن خوک به انسان پیوند زد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- جائز نیست بریدن عضوی از اعضأ بدن مرده مسلمان مانند چشم و یا عضو دیگر بمنظور پیوند زدن آن عضو به بدن شخص زنده دیگر وقطع کننده ملزم است که دیه آن عضو را با اجازه حاکم شرع صرف حج یا سایر خیرات ومبّرات خود میّت نماید، ولی چنانچه زنده ماندن یک فرد مسلمان متوقّف گردد که عضو بدن مرده مسلمانی را ببرند و به او پیوند زنند، جائز است بریدن آن عضو ولیقطع کننده باید دیه آن را بپردازد و در هر دو صورت پیوند زدن عضو قطع شده به بدن دیگری اشکال ندارد وپس از پیوند چون جزو بدن شخص زنده میگردد، احکام بدن زنده بر او جاری است. و ظاهر این است که جائز نباشد شخصی در حال حیات خود وصیت کند که پس از مردن او عضوی از اعضأ او را قطع کنند و به دیگری پیوند زنند و در این صورت بریدن عضو آن میّت دیه دارد.
- اگر مصرفی را که میّت معیّن کرده، از ثلث مال او بیشتر باشد و پیش از مردن او ورثه اجازه بدهند که وصیّت او عملی شود، بعد از مردن او نمی‌توانند از اجازه خود برگردند.
- اگر مصرفی را که میّت معیّن کرده از ثلث مال او بیشتر باشد، وصیّت او در بیشتر از ثلث در صورتی صحیح است که ورثه حرفی بزنند، یا کاریکنند که معلوم شود عملی شدن وصیّت را اجازه دادهاند و تنها راضی بودن آنان کافی نیست، و اگر مدّتی بعد از مردن او هم اجازه بدهند صحیح است.
- اگر کسی چند وصی برای خود معیّن کند، چنانچه اجازه داده باشد که هرکدام به تنهایی به وصیّت عمل کنند، لازم نیست در انجام وصیّت از یکدیگر اجازه بگیرند و اگر اجازه نداده باشد، چه گفته باشد که هر دو باهم به وصیّت عمل کنند یا نگفته باشد، باید با نظر یکدیگر به وصیّت عمل نمایند و اگر حاضر نشوند که با یکدیگر به وصیّت عمل کنند، حاکم شرع آنها را مجبور میکند و اگر اطاعت نکنند به جای آنان دیگران رامعیّن مینماید.
- اگر فرزند بدون اجازه پدر، و زن بدون اجازه شوهر قسم بخورد، پدر وشوهر می‌توانند قسم آنان را به هم بزنند.
- اگر وصیّت کند چیزی به کسی بدهند و آنکس پیش از آن که قبول کند یا ردّ نماید بمیرد، تا وقتی ورثه او وصیّت را ردّ نکردهاند، می‌توانند آن چیز را قبول نمایند ولی در صورتی است که وصیّت کننده از وصیّت خود برنگردد وگرنه حقّی به آن چیز ندارند.
- اگر اجیر پیش از تمام کردن نمازهای میّت بمیرد وخودش هم نماز قضا داشته باشد، باید از مال او برای نمازهایی که اجیر بود دیگری را اجیر نمایند در صورتی که شرط نکرده باشند مباشرت خودش والاّ اجاره باطل می‌شود نسبت به مابقی، و اگر چیزی زیاد آمد، در صورتی که وصیّت کرده باشد و ورثه اجازه بدهند، برای تمام نمازهای او اجیر بگیرند، و اگر اجازه ندهند ثلث آن را به مصرف نماز خودش برسانند بلکه اگر اجازه هم بدهند می‌شود از ثلث مال، اجیر گرفت مگر آن که خودش وصیّت کردهباشد که از اصل مال گرفته شود که در مازاد از ثلث بستگیبه اجازه ورثه دارد.
- اگر میّت وصیّت نکرده باشد که کفن را از ثلث مال او بردارند وبخواهند از اصل مال بردارند، احتیاط واجب آن است که مقدار واجب کفن را به ارزانترین قیمتی که ممکن است تهیّه نمایند ولی اگر کسانی از ورثه که بالغ هستند اجازه بدهند که از سهم آنان بردارند، مقداری را که اجازه دادهاند، از سهم آنان می‌شود برداشت.
- اگر میّت برای غسل و کفن و دفن و نماز خود غیر از ولیّ، کسی دیگر را معیّن کند تعیین او نافذ است و لازم نیست کسی که میّت، او را برای انجام این کارها معیّن کرده، این وصیّت را قبول کند در صورتی که در حال حیات میّت این وصیّت را رد کرده باشد و خبر آن به موصی رسیده باشد. ولی اگر قبول کرد یا رد وصیّت بموصی نرسیده باشد باید به آن عمل نماید.
- حجّی که بر میّت واجب است و بدهکاری و حقوقی را که مثل خمس و زکاْ و مظالم ادا کردن آنها واجب میباشد باید از اصل مال میّت بدهند، اگرچه میّت بر آنها وصیّت نکرده باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر میت وصیت کرده باشد که شخص معیّنی بر او نماز بخواند، بنا بر احتیاط آن شخص از ولیّ میت اجازه بگیرد و ولیّ میت هم اجازه بدهد.
- [آیت الله خوئی] جایز نیست بریدن عضوی از اعضاء بدن مردة مسلمان مانند چشم و یا عضو دیگر به منظور پیوند زدن آن عضو به بدن شخص زندة دیگر و قطع کننده ملزم شود که دیة آن عضو را به ورثة مرده بپردازد، ولی چنانچه زنده ماندن یک فرد مسلمان متوقف گردد که عضو بدن مردة مسلمانی را ببرند و به او پیوند زنند، جایز است بریدن آن عضو ولی قطع کننده باید دیة آن را بپردازد و در هر دو صورت پیوند زدن عضو قطع شده به بدن دیگری اشکال ندارد و پس از پیوند چون جزء بدن شخص زنده میگردد، احکام بدن زنده بر او جاری است .... و ظاهر این است که جایز باشد در حال حیات خود وصیت کند که پس از مردن او عضوی از اعضاء او را قطع کنند و به دیگری پیوند زنند و در این صورت بریدن عضو آن میت دیه ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر میت وصیت کرده باشد که شخص معینی بر او نماز بخواند احتیاط آن است که آن شخص از ولی میت اجازه بگیرد، و ولی هم اجازه بدهد.
- [آیت الله مظاهری] اگر میّت وصیّت کرده باشد شخص معیّنی بر او نماز بخواند، لازم نیست که از ولیّ میّت اجازه بگیرد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] پیوند قلب، یا کلیه، یا اعضای دیگر جایز است، خواه آن عضو از انسان زنده ای گرفته شده باشد یا از میت و خواه آن میت، میت مسلمان باشد یا غیر مسلمان، ولی در صورتی می توان آن عضو را از بدن (میت مسلمان) قطع کرد و به بدن دیگری پیوند زد که حفظ جان آن مسلمان موقوف بر این پیوند باشد، همچنین اگر حفظ عضو مهمی مانند چشم موقوف بر این کار باشد و در هر صورت احتیاط آن است که قطع کننده عضو میت مسلمان، دیه قطع عضو را مطابق آنچه در کتابهای فقهی مفصل آمده است، بپردازد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر حفظ عضو مهم و مؤثّری از مسلمان، متوقّف بر قطع عضو میّت مسلمان باشد، در این صورت نیز بنابر اقوی قطع و پیوند آن عضو جایز است، بخصوص اگر خودِ میّت به آن وصیّت کرده باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر میت وصیت کرده باشد که شخص معینی بر او نماز بخواند احتیاط مستحب ان است که ان شخص از ولی میت اجازه بگیرد و ولی میت هم اجازه بدهد
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه میت وصیت کرده شخص معینی بر او نماز بخواند، عمل به وصیت او واجب است و لازم نیست از ولی اجازه بگیرد، هرچند احتیاط مستحب آن است که اجازه بگیرد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر میت وصیت کرده باشد که شخص معینی بر او نماز بخواند؛ احتیاط مستحب آن است که آن شخص از ولی میت اجازه بگیرد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر میت وصیت کرده باشد که شخصی معینی بر او نماز بخواند ، احتیاط مستحب آن است که آن شخص از ولی میت ، اجازه بگیرد .