امارات
امارات، طریق مفید ظنّ نوعی نسبت به حکم واقعی است.
در صورتی که چنین اقراری ارزش اثباتی نداشته باشد آیا در عداد امارات و قراین قرار می‌گیرد؟
قطعااز امارات نخواهد بود.
قطعااز امارات نخواهد بود.
عنوان سوال:
در صورتی که چنین اقراری ارزش اثباتی نداشته باشد آیا در عداد امارات و قراین قرار می‌گیرد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در مورد ارزش اثباتی چنین اقراری آیا بین صورتی که چنین اقراری موجب علم و اقناع وجدانی شود با صورتی که موجب علم و اقناع وجدانی نشود تفاوتی وجود دارد؟
- اگر متّهمی در اثر سئوالات تلقینی یا اغفال یا اکراه و اجبار اقرار به جرم کند آیا چنین اقراری فاقد اثر و ارزش اثباتی است یا این که دارای اثر و ارزش اثباتی می‌باشد؟
- در مورد ارزش اثباتی چنین اقراری آیا بین حقوق الناس و حقوق اللّه تعالی تفاوتی هست؟(که در حقوق الناس دارای اثر اثباتی باشد و در حقوق اللّه نباشد)
- اگر اماره قضایی یا قرائن مفید علم بر وقوع اقرار از مدّعی علیه در زمان سابق وجود داشته باشد آیا می‌توان چنین اقراری را ثابت شده دانست و آیا در صورت اثبات می‌توان احکام شرعی و قانونی را بر اقرار سابق مترتّب کرد یا نه یعنی آیا چنین اقراری نزد قاضی حجّت است یا نه چرا؟
- سودی که بانک می‌دهد چون موجب جبران کمی از کاهش ارزش پول نزد مردم می‌گردد آیا به آن خمس تعلّق می‌گیرد؟
- در خیابانها بعضی از جوانان روابط نامشروع با دختران دارند در صورتی که انسان بداند اگر امر به معروف کند مورد توهین یا ضرب و شتم قرار می‌گیرد وظیفه چیست؟
- در مواردی که سارق مورد عفو قرار می‌گیرد، آیا حاکم شرع بنا به مصالحی می‌تواند حدّ را اجراء نماید یا خیر؟
- در فرض سئوال مذکور در ظروف به همان حالت گذاشتن و لو استفاده نشود و یا این که به مسجد دیگری که مورد استفاده قرار می‌گیرد انتقال دادن چه حکمی دارد؟
- پولی را که پدر دختر از داماد می‌گیرد آن را مهریه دخترش قرار می‌دهند به این معنی که مبلغ را کاملادختر از شوهر خود به عنوان مهریه خود اخذ کند هر مقداری را که دختر خواست برای خودش جهیزیه تهیّه کند و اضافه از آن را به پدر یا برادر خود هبه کند حلال است یا خیر و در صورتی که برای دختر حلالیّت پیدا کند آیا خمس آن بعد از یک سال به ذمّه پدر است یا دختر؟
- بانک برای تهیّه ماشین آلات و موّاد اوّلیه، وامی به صورت زیر در اختیار صاحب کارگاه قرار می‌دهد: جنس مورد نیاز را باید صاحب کارگاه انتخاب نماید و فروشنده را به بانک معرّفی کند بانک با خرید نقدی جنس مذکور از فروشنده آن را به صورت اقساط به صاحب کارگاه به زیاده می‌فروشد سئوال این است که اگر شخص، نیاز به جنس مذکور ندارد و فقط برای گرفتن پول از بانک فاکتوری صوری از فروشنده به بانک ارائه می‌دهد و پولی را که بانک به فروشنده بابت فاکتور می‌پردازد از او می‌گیرد: الف - در صورتی که مسئولین بانک علم به صوری بودن فاکتور داشته باشند پرداخت وجه چه صورتی دارد؟ ب - در صورتی که مسئولین بانک علم به صوری بودن فاکتور نداشته باشند چه صورتی دارد؟ ج - دادن فاکتور صوری توسط فروشنده و دریافت وجهی در قبال آن جهت دریافت وام چگونه است؟ د - دریافت اینگونه وام صوری و پرداخت زیاده در مقابل آن ربا محسوب می‌شود یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اینجانب طلاجاتی به ارزش یک میلیون تومان را دارا می‌باشم آیا به آنها خمس تعلّق می‌گیرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] علم قاضی که از اقاریر متّهم و کیفیّت اظهارات متخاصمین و محتویات پرونده و امارات و قراین موجود در آن حاصل می شود، آیا حجّت شرعی است و قاضی می تواند استناداً به چنین علمی حکم حدود و قصاص و سایر حقوق شرعی را صادر نماید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه قاضی با توجّه به پرونده، شهادت شهود و قرائن و امارات دیگر، حکمی صادر نماید، و آن حکم منطبق با واقعیّت نباشد، هر چند قاضی تمام سعی و تلاش خود را در کشف حقیقت نموده باشد; آیا مسؤولیّتی بر عهده قاضی هست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] علم قاضی که از اقاریر متّهم و کیفیّت اظهارات متخاصمین و محتویات پرونده و امارات و قراین موجود در آن حاصل می شود، آیا حجّت شرعی است و قاضی می تواند استناداً به چنین علمی حکم حدود و قصاص و سایر حقوق شرعی را صادر نماید؟
- [آیت الله بهجت] شخصی با فرزند خود هنگام شنا غرق می شوند و مشخص نیست پدر پس از فرزند مرده یا با هم مرده اند. اگر قراین حدسیة و امارات ظنیّه مانند قول پزشک به صورت نظریّه و نه شاهد قضیّه، بر تقدّم مرگ فرزند دلالت کند، آیا کفایت می کند یا باز هم حکم شکّ جاری است و از هم ارث می برند؟
- [آیت الله نوری همدانی] کالایی بر اثر کاهش ارزش پول، قیمتش افزوده می‌شود؛ آیا به مقدار زیاد شده، خمس تعلّق می‌گیرد یا خیر؟
- [سایر] آیا نظام اعتقادی اسلام در سنجش عقلانی قرار می‌گیرد؟
- [سایر] اگر ارثیه را به قصد تجارت و افزایش ارزش آن نگه دارد، آیا به ترقی قیمت آن پس از فروش خمس تعلق می‌گیرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] فرش یا وسیله دیگری از مسجد، که از ارزش بسیار بالایی برخوردار است، اگر مورد استفاده قرار گیرد، در مدّت بسیار کوتاهی ارزش آن به مقدار زیادی کاهش می یابد، در صورتی که فروش آن به نفع مسجد باشد، آیا فروش آن جایز است؟
- [سایر] چرا در امر فحشا، زن بیش از مردمورد سرزنش قرار می‌گیرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- خمس ماهی وحیوانات دیگری که انسان بدون فرو رفتن در دریا می‌گیرد، در صورتی واجب است که به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد.
- اگر جاعل مزد معیّنی برای کار قرار ندهد، مثلاً بگوید هرکس بچه مرا پیدا کند، پول به او می‌دهم ومقدار آن را معیّن نکند، چنانچه کسی آن عمل را انجام دهد باید مزد او را به مقداری که کار او در نظر مردم ارزش دارد، بدهد.
- درازای صورت را باید از بالای پیشانی جایی که موی سر بیرون می‌آید تا آخر چانه شست، و پهنای آن به مقداری که بین انگشت وسط و شست قرار می‌گیرد شسته شود، و اگر مختصری از این مقدار را نشوید وضو باطل است، و برای آن که یقین کند این مقدار کاملاً شسته شده باید کمی اطراف آن را هم بشوید.
- خیابانهایی که جدیداً احداث می‌شود وخانه واملاک مردم در مسیر آن قرار می‌گیرد ودولت به جبر واعمال زور آنها را خراب وخیابان کشی‌می‌کند، ظاهر این است که پس از خیابان کشی عبور از آنجاها جائز باشد، چون عرفاً در حکم مالی است که تلف شده باشد و به عبور کردن از آنجا تصرّف در اموال مردم گفته نمی‌شود ومانند کوزه و یا ظرف شکسته وخرد شده می‌باشد، که صاحبان آن املاک نسبت به آنها اولویّت دارند واین اولویّت مانع از تصرّف دیگران نمی‌شود واما آنچه از آثار ومصالح آن املاک باقی می‌ماند از ملک مالک خارج نشده است و در صورتی که دولت آنها را غصب کرده باشد، خرید وفروش آنها جائز نیست.
- اگر کسی بگوید من وصیّ میّتم که مال او را به مصرفی برسانم یا میّت، مرا قیّم بچه‌های خود قرار داده، در صورتی باید حرف او را قبول کرد که دو مرد عادل گفته او را تصدیق نمایند.
- اگر خانه یا دکان یا اطاقی را اجاره کند وصاحب ملک با او شرط کند که فقط خود او از آنها استفاده نماید، مستأجر نمی‌تواند آن را بدیگری اجاره دهد، و اگر شرط نکند می‌تواند آن را به دیگران اجاره دهد در صورتی که قرائن دالّ بر استفاده خوداو نباشد، ولی اگر بخواهد بزیادتر مقداری که اجاره کرده آن را اجاره دهد باید در آن، کاری مانند تعمیر وسفیدکاری انجام داده باشد، یا بغیر جنسی که اجاره کرده آن را اجاره دهد مثلاً اگر با پول اجاره کرده به گندم یا چیز دیگر اجاره دهد.
- زنی که باید شماره عادت خویشان خود را حیض قرار دهد، چنانچه خویش نداشته باشد، یا شماره عادت آنان مثل هم نباشد، باید در هر ماه از روزی که خون می‌بیند تا هفت روز را بنابر احوط حیض وبقیّه را استحاضه قرار دهد، اگرچه بعید نیست که چنین زنی مخیّر باشد در قرار دادن حیض خود از سه روز تا ده روز ولی اگر در خون روزهای وسط یا آخر نشانه‌های حیض بیشتر باشد، باید هفت روز وسط یا آخر را حیض قرار دهد، در صورتی که بر خلاف عادت وقتیّه خودش نباشد.
- اگر کسی که تربیت درختها به او واگذار شده بمیرد، چنانچه در عقد شرط نکرده باشند که خودش آنها را تربیت کند ورثه‌اش به جای او هستند و چنانچه خودشان عمل را انجام ندهند واجیر هم نگیرند، حاکم شرع از مال میّت اجیر می‌گیرد، وحاصل را بین ورثه میّت ومالک قسمت می‌کند، و اگر شرط کرده باشند که خود او درختها را تربیت نماید، پس اگر قرار گذاشته‌اند که به دیگری واگذار نکند، با مردن او معامله به هم می‌خورد، و اگر قرار نگذاشته‌اند مالک می‌تواند عقد را به هم بزند یا راضی شود که ورثه او یا کسی که آنها اجیرش می‌کنند درختها را تربیت نمایند.
- جائز است بانک بابت انجام عمل گشایش وتعهّدات مربوطه مبلغی از سفارش دهنده وخریدار بعنوان کارمزد دریافت بدارد واین عمل بانک را می‌شود از نظر شرعی به یکی از دو عنوان فقهی تطبیق کرد: 1 - ممکن است گفته شود که خریدار بانک را برای این عمل اجیر می‌کند وکارمزد پرداختی را که با نسبت معیّنی از بهای کالای مورد سفارش که مورد توافق بانک و خریدار می‌باشد، بابت اجرت عمل مزبور به بانک می‌پردازد و در صورتی که این عمل با بانک دولتی انجام گردد، چون بانک از پولی که در اختیار دارد، قیمت کالای مورد سفارش را به فروشنده می‌دهد، لازم نیست از حاکم شرع یا وکیل او اجازه داشته باشد و همینطور در مسائل بعد اگر طرف معامله بانک دولتی بوده باشد. 2 - ممکن است این عمل از باب عقد جعاله بوده باشد، یعنی سفارش دهنده با بانک قرار می‌گذارد که اگر بانک عمل گشایش اعتبار را برای او انجام دهد، مبلغی را که بعنوان کارمزد می‌گیرد، به بانک بپردازد وبانک پس از انجام عمل گشایش اعتبار حق دارد که آن مبلغ را از او دریافت بدارد وممکن است عمل بانک را یک نوع معامله خرید وفروش بدانیم از این جهت که بانک مبلغ سفارش را با ارز خارجی و به پول کشور فروشنده کالا به او می‌پردازد و از خریدار به پول رایج کشور خودش عوض آن را می‌گیرد، پس از آن ارز خارجی را در ذمّه خریدار به پول کشور خودش با فائده‌ای‌که می‌گیرد، می‌فروشد وچون مورد معامله ارزی دونوع مختلف می‌باشد، اشکالی پیدا نمی‌کند وجائز است.
- اگر صاحب کار بنّا را وکیل کند که برای او عمله بگیرد چنانچه بنّا کمتر از مقداری که از صاحب کار می‌گیرد به عمله بدهد، زیادی آن بر او حرام است و باید آن را به صاحب کار بدهد ولی اگر اجیر شود که ساختمان را تمام کند وبرای‌خود اختیار بگذارد که خودش بسازد، یا به دیگری بدهد در صورتی که کمتر از مقداری که اجیر شده به دیگری بدهد، زیادی آن برای او حلال می‌باشد در صورتی که دیگری شاگرد او باشد که ماهانه حقوق دریافت می‌کند در غیر این صورت گرفتن زیادی اشکال دارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] خون اگر عرفاً دارای مالیت باشد و منافع حلالی داشته باشد که در معامله مورد قصد قرار می‌گیرد، فروش آن اشکال ندارد.
- [آیت الله بهجت] در مواردی که خانه مثلاً به اجرت کمتری اجاره داده می‌شود و همراه آن پولی به‌عنوان قرض یا رهن در اختیار مالک قرار می‌گیرد، که پس از پایان مدت اجاره به صاحبش برگردانده شود، در صورتی که در ضمن اجاره، شرط قرض کرده باشد و معامله متعارف باشد، اشکالی ندارد.
- [آیت الله سیستانی] اگر چیز نجس را عاریه دهد ، باید در صورتی که در مسأله (2014) گذشت ، نجس بودن آن را به کسی که می‌گیرد ، بگوید .
- [آیت الله شبیری زنجانی] خمس ماهی و حیوانات دیگری که انسان از دریا می‌گیرد در صورتی واجب است که به تنهایی یا با منفعتهای دیگر او از مخارج سالش زیاد بیاید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر رنگرز قرار بگذارد که مثلا پارچه را بانیل رنگ کند، چنانچه با رنگ دیگر رنگ نماید حق ندارد چیزی بگیرد بلکه اگر سبب خرابی یا کمی ارزش پارچه شود ضامن است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] عاریه دادن چیز غصبی و چیزی که مال انسان است ولی منفعت آن را به دیگری واگذار کرده مثلا آن را اجاره داده، در صورتی جایز است که مالک چیز غصبی یا کسی که آن چیز را اجاره کرده بگوید به عاریه دادن راضی هستم یا از قرائن رضایت او معلوم باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] هر گاه انسان کسی را وصیّ کند و بگوید که اگر آن کس بمیرد فلانی وصیّ باشد، بعد از آن که وصیّ اوّل مرد، مسؤولیّت امر بر عهده وصیّ دوم قرار می‌گیرد.
- [آیت الله مظاهری] مأموم نباید جلوتر از امام بایستد بلکه باید مساوی یا قدری عقب‌تر از امام بایستد، و چنانچه قد او بلندتر از امام باشد به طوری که در رکوع و سجودش جلوتر از امام قرار می‌گیرد اشکال ندارد.
- [آیت الله بهجت] مالی که مورد وصیت قرار می‌گیرد باید قابلیت تملّک داشته باشد؛ پس وصیت به شراب یا سگ و خوک و امثال آنها باطل است، مگر آنکه مقصود او جهت حلالی، مثل وصیت به شراب برای سرکه کردن باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر فروشنده به جای جنسی که قرار داد کرده، جنس دیگری بدهد، در صورتی که مشتری راضی شود اشکال ندارد.