اعتیاد
عادت کردن و خو گرفتن را اعتیاد گویند. این عنوان به مناسبت در باب‌های زکات، خمس، صوم، حج و نکاح مطرح شده است.
وظیفه فعلی کسانی که بدون آگاهی از حرام بودن اعتیاد به این بلا دچار شده‌اند چیست؟
وظیفه دارند خود را از این بلای خانمان سوز نجات دهند.
وظیفه دارند خود را از این بلای خانمان سوز نجات دهند.
پاسخ:
وظیفه دارند خود را از این بلای خانمان سوز نجات دهند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- بعد از گذشت دو روز از دفن میّتی، متوجّه شده‌اند که رو به قبله دفن نشده است، وظیفه چیست؟
- با توجّه به اینکه حرمت استفاده از موادّ مخدّر مانند حرمت شراب خواری در جامعه شیوع پیدا نکرده است تا آنجا که در عرف عوام اکثر اعتقاد به حلّیت آن دارند آیا با توجّه به عوارض خطرناک و منفی اعتیاد میتوان گفت که حرمت موادّ مخدّر مساوی با حرمت شراب خواری است و از احادیث شدیدی که در خصوص مشروبات الکلی آمده به منظور مبارزه فرهنگی با اعتیاد استفاده کرد به ویژه در مواردی مانند هروئین و حشیش که اثراتی مانند مشروبات الکلی دارند علی الخصوص که امروزه ضرر موادّ مخدّر برای جامعه ما به مراتب بیشتر از مشروبات الکلی است؟
- آیا دلایل حرمت یا حلّیت در گذر زمان دچار قبض و بسط میشوند، تغییر در این دلایل چگونه است؟
- اگر با مصدومی مواجه شدیم که از قسمتهای قفسه سینه و یا اندامی که نگاه کردن نامحرم به آن حرام میباشد دچار آسیب دیدگی شده باشد (و امدادگر زن و مصدوم مرد و یا بالعکس بود) و چارهای جز نگاه کردن و یا لمس نمودن برای مداوا نبود تکلیف چیست؟
- با توجّه به اصل 167 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران قاضی مکلّف است طبق قانون عمل کند نه بر مبنای اجتهاد شخصی و از طرفی قضات مأذون فعلی در واقع قاضی شرع مذکور در فقه نبوده و تقریباکار قضائی حالت کارشناسی داشته و از باب تطبیق موضوع بر قوانین مقرّره میباشد و با پیشرفت روزافزون حضور زنان در مسائل و علوم مختلف، از جمله حقوق به عنوان ابزار اساسی در مسائل قضائی کنونی، بفرمائید : الف - آیا در نظام قضائی موجود، ذکوریّت شرط لازم برای تصدّی امر قضا میباشد؟ ب - آیا زنان میتوانند به عنوان قاضی تحکیم عهدهدار فصل خصومت شوند؟ ج - با توجّه به اینکه امروزه غالبارسیدگی به دعاوی دو مرحلهای است (مرحله بدوی و تجدید نظر) و در مرحله بدوی، قاضی اصدار حکم میکند به خلاف مرحله تجدید نظر که در بسیاری موارد صرفاکار آنها رسیدگی شکلی است، یعنی بررسی حکم صادره از لحاظ مطابقت و یا عدم مطابقت با قانون موضوعه، در این صورت آیا زنان میتوانند به عنوان قاضی تجدید نظر انجام وظیفه نمایند؟ د - با توجّه به اینکه در احکام قابل تجدید نظر، رأی قاضی در دادگاه بدوی قطعی نیست و در صورت اعتراض هر یک از طرفین، دادگاه تجدید نظر نیز باید رأی صادره را از لحاظ شکلی و در مواردی از لحاظ ماهوی رسیدگی کند، آیا در اینگونه موارد میتوان از زنان در دادگاه بدوی به عنوان قاضی استفاده کرد؟ ه - اگر ذکوریّت در قضا شرط باشد با توجّه به اینکه در مسائل اختصاصی زنان شهادت آنان معتبر بوده و قاضی نیز بر این اساس حکم میدهد، آیا میتوان گفت زنان در این موارد حقّ قضا دارند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] چرا انسانهای مومن بیشتر دچار بلا و گرفتاری میشوند؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر عرق جنب از حرام چنین حکمی داشته باشد که دارد، پس تکلیف و وظیفه کسانی که از این حکم بی خبرند یا مدّتی بی خبر بودهاند و بعداً با خبر شده‌اند (اعم از انسانهای مکلّفی که بعد از چند سال از این آگاهی یافتهاند) چیست؟
- [آیت الله بهجت] آیا فراگیری محرمات همانند فراگیری واجبات لازم و واجب است؟ و از طریق چه کتاب هایی می توان به تمام محرمات در اسلام آگاهی یافت؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی نذر کرده که گوسفندان خود را صدقه بدهد و قبل از عمل به نذر، گوسفندان متعلّق زکات شده‌اند. اکنون وظیفه او چیست؟
- [سایر] اگر در صورت عدم آگاهی خوردن لقمه حرام اشکال ندارد؛ پس چرا انسان را قسی القلب میکند؟
- [سایر] شخصی که به حرمت استمنا آگاهی نداشته و بدون غسل، نماز و روزه میگرفته، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر مکلَّف برای عمره تمتع مُحرم گشت و سپس دچار اغما شد، وظیفه ولیّ او چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در ضمن عقد، زوجه شرط کرده باشد که در صورت تحقق پارهای امور مثل اعتیاد شوهرش، زندانی شدن، عدم پرداخت نفقه و غیره، وی وکیل بلا عزل باشد تا خود را مطلقه نماید، در صورت تحقق هر یک از این امور، آیا زن بدون مراجعه به حاکم میتواند وکالتاً از طرف زوج، صیغه طلاق را جاری سازد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] وظیفه کثیرالظن در نماز (یعنی کسی که زیاد دچار ظن و گمان می شود نه کثیرالشک) چیست؟ در مورد سایر اعمال (وضو و غسل و ...) وظیفه او چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] وظیفه ی کثیرالظن در نماز (یعنی کسی که زیاد دچار ظن و گمان می شود نه کثیرالشک) چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر با عین پولی که خمس آن را نداده ملکی بخرد، تصرّف او در آن ملک حرام ونمازش هم در آن باطل است در صورتی که با امکان و دسترسی بحاکم شرع جهت کسب اذن، اجازه نگرفته باشد وقصد ادأ خمس را هم نداشته باشد ولی در زکاْ بعید نیست معامله صحیح باشد و خواندن نماز در آن ملک بلا اشکال است ولی گناه بزرگی مرتکب شده است.
- عقیده مسلمان به اصول دین باید از روی دلیل باشد، و نمیتواند در اصول دین تقلید نماید، یعنی بدون دلیل گفته کسی را قبول کند، ولی در احکام دینی که علم به حکم آن از جهت ضروری بودن آن پیدا نکرده است باید یا مجتهد باشد که بتواند احکام را از روی دلیل به دست آورد، یا از مجتهد تقلید کند یعنی به دستور او رفتار نماید، یا از راه احتیاط طوری به وظیفه خود عمل نماید، که یقین کند تکلیف خود را انجام داده است، مثلاً اگر عدهای از مجتهدین عملی را حرام میدانند و عدّه دیگر میگویند حرام نیست، آن عمل را انجام ندهد، و اگر عملی را بعضی واجب و بعضی مستحب میدانند، آن را بجا آورد، پس کسانی که مجتهد نیستند و نمیتوانند به احتیاط عمل کنند، واجب است از مجتهد تقلید نمایند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] غیر از روزههایی که گفته شد، روزههای حرام دیگری نیز وجود دارند که در کتابهای مفصّل عنوان شده‌اند.
- [آیت الله بهجت] اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد و بعد بفهمد که مقدار حرام بیشتر از خمس بوده، باید در مقداری که میداند از خمس بیشتر است، به وظیفه فعلی خود عمل نماید و در مقداری که نمیداند و احتمال میدهد، مطابق مسئله قبلی عمل نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] خوردن یا نوشیدن چیزی که برای انسان ضرر مهمّی دارد حرام است، کشیدن سیگار و سایر انواع دخانیّات مخصوصاً مواد مخدّر مطلقاً حرام است؛ خواه به صورت تزریق یا دود کردن یا خوردن و یا به هر طریق دیگری بوده باشد. همچنین تولید، خرید و فروش و هرگونه کمک به انتشار آن حرام است. و بر افراد معتاد به سیگار یا مواد مخدّر واجب است شرعاً برای ترک اعتیاد تلاش کنند.
- [آیت الله اردبیلی] خوردن و آشامیدن چیز نجس، حرام است؛ و نیز خوراندن عین نجس به اطفال در صورتی که ضرر داشته باشد حرام میباشد، بلکه اگر ضرر نیز نداشته باشد، نباید به آنان خورانده شود؛ ولی غذاهایی را که نجس شده‌اند، در صورتی که به واسطه سرایت نجاست از دست خود طفل نجس شده باشند، میتوان به طفل خوراند، وگرنه بنابر احتیاط نباید به او بخورانند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر سکوت علماء اعلام موجب تقویت ظالم شود یا موجب تأیید او گردد یا موجب جرأت او شود بر سایر محرّمات ، واجب است اظهار حق وانکار با طل ، اگر چه تأثیر فعلی نداشته باشد .
- [امام خمینی] اگر سکوت علمای اعلام موجب تقویت ظالم شود یا موجب تأیید او گردد یا موجب جرأت او شود بر سایر محرمات، واجب است اظهار حق و انکار باطل اگر چه تأثیر فعلی نداشته باشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .نجس کردن مسجد زمین، دیوار درون و سقف آن حرام است; همچنین نجس کردنِ سمت بیرون دیوار و بیرون سقف؛ یعنی بام آن, اگر جزء مسجد باشد , حرام است ; وگرنه احتیاط , ترک آن است . برطرف کردن نجاست مسجد, بر کسی که به آن آگاهی یافت, واجب است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر سکوت علماء اعلام موجب تقویت ظالم شود یا موجب تأیید او گردد یا موجب جرأت او شود بر سایر محرمات، واجب است اظهار حق و انکار باطل اگر چه تأثیر فعلی نداشته باشد.
- [آیت الله بهجت] استعمال آلات مختص به لهو در غیر لهو بنابر احتیاط واجب جایز نیست، و استعمال آنها در لهو مطلقاً حرام است، و موسیقی مطرب استماع آن هم حرام است، و میزان در مطرب بودن اطراب شأنی است نه فعلی، و تشخیص آن با خود مکلف است.
- [آیت الله اردبیلی] وظیفه نفساء در امور واجب و حرام مانند حائض است؛ همچنین اعمالی که برای حائض مستحب و مکروه است، برای نفساء نیز مستحب و مکروه میباشد.