غسل میت
شستن ميت پيش از دفن با آب سدر، كافور و آب خالص
در صورت نبودن محرم و مماثل، درباره غسل میّت چه باید کرد؟
غسّال باید از دستکش استفاده کند و نگاه به بدن میّت نکند و اعمال غسل را انجام دهد.
غسّال باید از دستکش استفاده کند و نگاه به بدن میّت نکند و اعمال غسل را انجام دهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر میّت زن باشد و زنی نباشد که او را غسل دهد و محرم هم نباشد که غسل دهد آیا نامحرم میتواند غسل دهد؟
- آیا زن و مرد محرم مثل زن و شوهر میتوانند در فیلم همدیگر را لمس کنند، ببوسند یا در آغوش بگیرند و آیا حکم این مسئله در صورتی که زن و مرد محرم نقش دو محرم یا دو نامحرم را بازی کنند متفاوت است؟
- شخصی گوسفندی را نذر حضرت عباس 7 کرده که دهم محرّم ذبح کند قبل از دهم محرّم گوسفند زائید نمائات منفصل مثل شیر و پشم هم داشته، آیا اینها جز نذر حساب می‌شود؟
- شخصی گوسفندی را نذر کرد و آن گوسفند را خریده و از آن نگهداری میکند، تا دهم محرم ذبح کند، قبل از محرّم سال خمسی او آمده آیا به گوسفند، خمس تعلّق میگیرد؟
- آیا عروس پسر و عروس دختر نسبت به خود آدم محرم هستند یا خیر؟
- اگر کسی خواست دختر نابالغ را برای خود محرم کند راه آن چیست؟
- آیا عروس خانواده بعد از مرگ شوهر یا طلاق بر پدر شوهر خود محرم است؟
- اگر در غسل میّت، ترتیب غسل از آب سدر، کافور و خالص رعایت نشود، وظیفه چیست و اگر میّت را دفن کرده باشند، چه صورت دارد؟
- اگر دختری را انسان در بدو تولّد به عنوان فرزندی پذیرفت، چگونه میتواند به پدرخوانده خود محرم شود؟
- زنی از شوهر قبلیاش پسری دارد که ازدواج کرده آیا همسر او بر شوهر فعلی این زن محرم است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر مماثل هست ولی قدرت بر غسل دادن ندارد، اما قدرت بر تیمّم دارد، آیا وظیفه، غسل توسّط غیر مماثل است یا وظیفه، تیمّم دادن میّت است؟
- [آیت الله اردبیلی] برای غسل دادن مرد میّت، زن مَحرَم و یا مردی موجود نیست و برای غسل دادن زن میّت، مرد مَحرَم و یا زنی در دسترس نیست. در این صورت چه باید کرد؟
- [آیت الله بهجت] در هنگام غسل دادن میّت، آیا پوشاندن تمام بدن یا بعضی از بدن میّت لازم است؟ اگر مماثل باشند چه طور؟
- [سایر] آیا خواهر زن با داماد محرم است؟ و دیدن جاهایی از او که باید حجاب آنها را رعایت کند، توسط داماد چگونه است؟ و آیا راهی وجود دارد که در صورت محرم نبودن محرم شوند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر برای غسل دادن زن میت که غیر از مرد مسلمان و کافر، فرد مَحرَم و همجنس برای غسل دادن او نیست، اولویت با کدام است؟
- [آیت الله بهجت] اگر به جهت جهل، با وجود مماثل یکی از محارم متوفّی را غسل دهد، وظیفه چیست؟ و اگر میّت را دفن کرده باشند چه طور؟
- [آیت الله بروجردی] آیا جایز است شخصی با بودن مماثل غسل میّت دهد محارم به نسب خود را چون خواهر و مادر و عمّه و جدّه پدری؟ زیرا زنها به واسطه جهل به موضوع و حکم و ندانستن کیفیّت تغسیل، نمیتوانند مباشرت کنند و درست به جا آورند، هر چند حکم در این صورت احوط بلکه اقوی اعتبار فقد مماثل وبودن از ورای ثیاب است و طریقه و ترتیب غسل از ورای ثیاب چگونه خواهد بود؟
- [آیت الله بهجت] بعد از تیمم دادن میّت (به دلیل نبودن آب یا...) اگر کسی به میّت دست بزند، آیا باید غسل کند؟
- [آیت الله بهجت] اگر مماثل هست ولی غسل صحیح را نمی داند یا نمی تواند انجام دهد و یا اطمینان به صحّت غسل او نیست، وظیفه چیست؟ چه زمانی در فرض سؤال نوبت به غیر مماثل می رسد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] انجام حنوط برای میّت مُحرِم چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر زنی بچهای را شیر دهد، به برادرهای آن بچه محرم نمیشود و نیز خویشان آن زن به برادر وخواهر بچهای که شیر خورده محرم نمیشوند.
- اگر پدر یا جدّ پدری طفل خود را که در محلّ دیگری است ونمیداند زنده است یا مرده برای محرم شدن به عقد کسی در آورد، بر حسب ظاهر محرم بودن حاصل می‌شود و چنانچه بعداً معلوم شود که در موقع عقد آن دختر زنده نبوده، عقد باطل است وکسانی که به واسطه عقد ظاهراً محرم شده بودند، نامحرمند.
- غسل مسّ میّت را باید مثل غسل جنابت انجام دهند ولی کسی که غسل مسّ میّت کرده، اگر بخواهد نماز بخواند بنابر احتیاط واجب باید وضو هم بگیرد.
- اگر شک کنند بچه به مقداری که علّت محرم شدن است شیر خورده یا نه، یا گمان داشته باشند که به آن مقدار شیر خورده، بچه به کسی محرم نمیشود، ولی بهتر آن است که احتیاط کنند.
- غسل میّت مثل غسل جنابت است و احتیاط واجب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است، میّت را غسل ارتماسی ندهند وجائز است در غسل ترتیبی فرو بردن هریک از سه قسمت بدن را در آب کثیر.
- مستحبّ است کسی که میّت را در قبر میگذارد، با طهارت و سر برهنه وپا برهنه باشد و از طرف پای میّت از قبر بیرون بیاید و غیر از خویشان میّت کسانی که حاضرند، با پشت دست خاک بر قبر بریزند وبگویند: )اًّنّا لِلّهِ وَاًّنّا اًّلَیْهِ راجِعون( اگر میّت زن است کسی که با او محرم میباشد او را در قبر بگذارد و اگر محرمی نباشد خویشانش او را در قبر بگذارند.
- مزد گرفتن برای غسل دادن میّت حرام است و اگر کسی برای گرفتن مزد، میّت را غسل دهد، آن غسل باطل است ولی مزد گرفتن برای کارهای مقدّماتی غسل حرام نیست.
- کسانی که به واسطه خویشی ارث میبرند سه دسته هستند: دسته اوّل - پدر ومادر واولاد میّت است و با نبودن اولاد، اولاد اولاد هرچه پایین روند، هرکدام آنان که به میّت نزدیکتر است ارث میبرد وتا یک نفر از این دسته هست دسته دوم ارث نمیبرند; دسته دوم - جدّ یعنی پدر بزرگ و جده یعنی مادربزرگ هرچه بالاتر رود و خواهر و برادر است و با نبودن برادر وخواهر، اولاد ایشان هرکدام آنان که به میّت نزدیکتر است ارث میبرد وتا یک نفر از این دسته هست، دسته سوم ارث نمیبرد; دسته سوم عمو وعمّه ودایی وخاله واولاد آنان است وتا یکنفر ازعموها وعمّهها وداییها وخالههای میّت زندهاند، اولاد آنان ارث نمیبرند، ولی اگر میّت عموی پدری وپسر عموی پدر ومادری داشته باشد، ارث به پسر عموی پدر ومادری میرسد وعموی پدری ارث نمیبرد در صورتی که وارث منحصر به اینها باشد.
- ازدواج با زنهایی که مثل مادر وخواهر ومادر زن با انسان محرم هستند، حرام است.
- تخته یا سنگی که روی آن میّت را غسل میدهند و پارچهای که با آن عورت میّت را میپوشانند و دست کسی که او را غسل میدهد، بعد از تمام شدن غسل، پاک می‌شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر برای غسل دادن میت مرد، مرد پیدا نشود، زنانی که با او نسبت دارند و محرمند، مثل مادر و خواهر و عمه و خاله، یا به واسطه ازدواج با او محرم شدهاند، مثل عروس و مادرزن، یا به واسطه شیر خوردن با او محرم شدهاند غسلش میدهند و بنا بر احتیاط در هنگام غسل باید لباس یا چیزی که بدن او را بپوشاند بر او باشد و نیز اگر برای غسل میت زن، زن دیگری نباشد، مردهایی که با او نسبت دارند و محرمند، یا به واسطه ازدواج یا شیر خوردن با او محرم شدهاند او را غسل میدهند و بنا بر احتیاط او را با لباس غسل دهند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر میت و کسی أه او را غسل می دهد هر دو مرد یا هر دو زن باشند ، جائز است أه غیر ازو عورت جاهای دیگر میت برهنه باشد و همینطور اگر محرم باشند .
- [امام خمینی] اگر میت و کسی که او را غسل می دهد، هر دو مرد یا هر دو زن باشند، جایز است که غیر از عورت، جاهای دیگر میت برهنه باشد، و همین طور اگر محرم باشند.
- [آیت الله مظاهری] اگر برای غسل میتّی که مرد است، مرد پیدا نشود زنانی که با او محرمند میتوانند غسلش بدهند. و نیز اگر برای غسل میّت زن، زن دیگری نباشد مردهایی که با او محرمند، میتوانند او را غسل دهند. ولی در هر صورت باید عورت میّت پوشانده شود و اگر محرم هم پیدا نشود، غسل و تیمّم ساقط است.
- [آیت الله اردبیلی] مردانی که با میت زن نسبت دارند و با او محرمند و یا به واسطه شیر خوردن با او محرم شدهاند، بنابر احتیاط نمیتوانند او را غسل دهند، مگر این که زنی برای غسل دادن او یافت نشود؛ همچنین زنانی که با میت مرد نسبت دارند و با او محرمند و یا به واسطه شیر خوردن با او محرم شدهاند، بنابر احتیاط نمیتوانند او را غسل دهند، مگر این که مردی برای غسل دادن او یافت نشود و در هر دو صورت بنا بر احتیاط واجب، غسل باید از روی لباس صورت گیرد و اگر برای غسل دادن میت، نه همچنس او یافت شود و نه محرم او، احتیاطا باید او را بدون غسل و با لباس خودش دفن کنند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر برای غسل دادن میتی که مرد است، مرد پیدا نشود، زنانی که با او نسبت دارند و محرمند مثل مادر و خواهر و عمه و خاله یا به واسطه شیرخوردن با او محرم شده اند می توانند از زیر لباس غسلش بدهند. و نیز اگر برای غسل میت زن، زن دیگری نباشد مردهائی که با او نسبت دارند و محرمند، یا به واسطه شیرخوردن با او محرم شده اند، می توانند از زیر لباس، او را غسل دهند.
- [امام خمینی] اگر برای غسل دادن میتی که مرد است مرد پیدا نشود، زنانی که با او نسبت دارند و محرمند مثل مادر و خواهر و عمه و خاله، یا به واسطه شیر خوردن با او محرم شده اند، می توانند غسلش بدهند. و نیز اگر برای غسل میت زن، زن دیگری نباشد، مردهایی که با او نسبت دارند و محرمند، یا به واسطه شیر خوردن با او محرم شده اند، می توانند از زیر لباس او را غسل دهند.
- [آیت الله سیستانی] مرد نمی تواند زن نا محرم را غسل بدهد ، و همچنین زن نمی تواند مرد نامحرم را غسل بدهد ، و زن و شوهر میتوانند یکدیگر را غسل بدهند .
- [آیت الله بهجت] اگر برای غسل دادن میّتی که مرد است، مرد پیدا نشود، زنانی که با او نسبت دارند و محرمند، مثل مادر و خواهر و عمه و خاله، یا بهواسطه شیر خوردن با او محرم شدهاند، بنابر احوط باید از زیر لباس یا چیزی که بدن او را بپوشاند غسلش بدهند. و نیز اگر برای غسل میّت زن، زن دیگری نباشد، مردهایی که با او نسبت دارند و محرمند، یا بهواسطه شیر خوردن با او محرم شدهاند بعد از اینکه از سایر اولیای میّت خصوصاً شوهر او اجازه بگیرند، بنابر احوط باید از زیر لباس او را غسل دهند.
- [آیت الله اردبیلی] بنابر احتیاط واجب برای مسّ بدن شهیدی که او را غسل میّت نمیدهند و همچنین برای مسّ بدن کسی که پیش از اجرای قصاص یا حد، غسل میّت انجام داده است، باید غسل مسّ میّت انجام داد.