مال الاجاره
مالی كه بايد مستأجر بابت اجاره بپردازد.
آیا مال الاجاره نیز مشمول خمس است؟
بلی اگر مازاد بر مؤونه سال باشد، خمس دارد.
بلی اگر مازاد بر مؤونه سال باشد، خمس دارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مابه التفاوت قیمت مال موروثی مانند زمین یا خانه از زمان ارث تا زمان فروش آن آیا مشمول خمس است؟
- آیا پولی که بچّه نابالغ از راه کسب جمعآوری میکند، مشمول خمس است؟
- اگر کسی در ملک موقوفه ساختمانی را با پول خود بنا کرد و آن را اجاره داد، آیا مال الاجاره از آنِ موقوفه است یا خود شخص؟
- اگر به مرور زمان مال الاجاره اراضی وقفی زیاد شود و مستأجرین حاضر به پرداخت حقوق واقعی بر طبق زمان نباشند آیا متولیّ چه وظیفهای نسبت به موقوفه دارد در ضمن موقوفه جز موقوفات عامّ است؟
- شوهری مهریّه زنش را میدهد، در حالی که اصلاحساب سال ندارد و یقین دارد، به مال او خمس تعلّق گرفته است، خمس این مال بر عهده کیست؟
- مردی اهل خمس دادن نیست، آیا زنش میتواند بدون اجازه شوهر خمس مال را بدهد؟
- پولی که برخی ادارات مانند بنیاد شهید یا جانبازان به خانوادهها میدهند و پولی که پس از فوت شوهر از حقوق یا بیمه شوهر به زن میدهند یا بالعکس آیا مشمول خمس است؟
- کسی که خمس و زکاْ مال خود را نداده و از دنیا رفته آیا بر وصیّ واجب است که در درجه اوّل خمس و زکاْ مال متوفّی را بدهد؟
- آیا جهیزیّه دختر که خمس ندارد، باید از مال مخمّس تهیّه شده باشد یا اگر از غیر مخمّس هم باشد، باز خمس ندارد در فرض دوّم اگر خمس داشته باشد، دادن آن بعهده کیست؟
- آیا برای وکلای حضرتعالی، جایز است در هنگام تخمیس اموال مردم، مقداری از خمس را به صاحب مال ببخشد، زیرا در بسیاری موارد موجب دلگرمی مؤمنین و ادامه پرداخت خمس میگردد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] زنی طلای مشمول خمس دارد و درآمدی هم ندارد. آیا پرداخت خمس برعهده شوهر اوست؟
- [آیت الله اردبیلی] حکم نماز در لباسی که مشمول خمس شده است، چیست؟
- [آیت الله بهجت] فردی خانه ای را برای سکونت ساخته است ولی بعدا از مورد نیاز خارج شده و آن را اجاره داده است. آیا به مال الاجاره خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا می توان محصول زمین را به عنوان مال الاجاره زمین قرار داد؟
- [آیت الله جوادی آملی] جوایزی که بانکها به خاطر قرعهکشی به صاحبان حسابهای قرضالحسنه میپردازند مشمول خمس می‌باشد یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] کتبی که طلاب و فضلا از طریق شهریه میخرند، مشمول خمس می‌شود یا خیر؟
- [آیت الله خوئی] ملک موقوفه که مثلاً گندم کار است و جریبی ده من گندم مال الاجاره او هست آیا شخص میتواند که چند سال به همین مقدار مال الاجاره اجاره کند و هر ساله این مال الاجاره را بپردازد و به مصرف برساند و اما ملک را به خرج خودش به صورت محوطه و باغ در بیاورد و غرس اشجار نماید و انتفاع از ثمره و اشجارش تا موعد معین مثلاً سی سال یا بیشتر ببرد، یا از برای همیشه به این نحوه در ید خودش یا وارثش باشد و همین مال الاجاره را بپردازد.
- [آیت الله مظاهری] آیا شرکت ها و شخصیت های حقوقی مشمول خمس می شوند؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا هزینه تعمیر منزل که از پول بین سال تأمین می‌شود، مشمول خمس می‌شود؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا ترقی قیمت بازار و به عبارت دیگر تورم مشمول خمس می شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر ملکی را بر افراد مخصوصی مثلاً بر اولاد خود وقف کند که هر طبقهای بعد از طبقه دیگر از آن استفاده کنند، چنانچه متولّی ملک آن را اجاره دهد وبمیرد، اجاره باطل نمیشود در صورتی که مراعات مصلحت وقف وطبقه بعد شده باشد ولی اگر متولّی نداشته باشد ویک طبقه از کسانی که ملک بر آنها وقف شده، آن را اجاره دهند و در بین مدّت اجاره بمیرند اجاره باطل می‌شود مگر آن که طبقه بعدی اجاره دهند و در صورتی که مستأجر مال الاجاره تمام مدّت را داده باشد، مال الاجاره از زمان مردنشان تا آخر مدّت اجاره را از مال آنان میگیرد.
- اگر مالی را که خمس آن داده نشده بخرد، حاکم شرع میتواند پنج یک آن مال را بگیرد در صورتی که فروشنده خمس مال را ندهد.
- اگر مالی به ارث به او برسد وبداند کسی که این مال از او به ارث رسیده خمس آن را نداده، باید خمس آن را بدهد و نیز اگر در خود آن مال خمس نباشد ولی انسان بداند کسی که آن مال از او به ارث رسیده، خمسبدهکار است، باید ذمّه میّت را فارغ نماید از مالی که به او تعلّق گرفتهاست.
- اگر مال حلال با مال حرام به طوری مخلوط شود که انسان نتواند آنها را از یکدیگر تشخیص دهد وصاحب مال حرام ومقدار آن، هیچکدام معلوم نباشد، باید خمس تمام مال را بدهد، و بقیه مال حلال می‌شود.
- انسان نمیتواند بدون اذن حاکم شرع از مال کسی که میداند خمس نمیدهد، خمس را بردارد و به حاکم شرع برساند.
- کسی که خمس بدهکار است نمیتواند آن را به ذمّه بگیرد یعنیخود را بدهکار اهل خمس بداند و در تمام مال تصرّف کند و چنانچه تصرّف کند و آن مال تلف شود باید خمس آن را بدهد مگر آن که با حاکم شرع دست گردان کند یا اجازه بگیرد.
- اگر با عین پول خمس نداده جنسی را بخرد یعنی به فروشنده بگوید این جنس را با این پول میخرم، چنانچه خمس او را بعد از معامله بدهد، معامله صحیح است و اگر خمس آن را نداد حاکم شرع میتواند خمس را از عین مال که در دست مشتری است بگیرد وتصرّفش در مال، حرام بوده است مگر این که قبلاً به ضمانت شرعی عمل نماید.
- اگر چیزی را که خمس آن داده نشده به کسی ببخشد، پنج یک آن چیز، مال او نمیشود.
- اگر انسان در زمینی که ملک کسی نیست، گنجی پیدا کند، مال خود اوست و باید خمس آن را بدهد.
- اگر پیش از آن که مدّت اجاره تمام شود، ملک را به مستأجر بفروشد، اجاره به هم نمیخورد ومستأجر باید مال الاجاره را بفروشنده بدهد و همچنین است اگر آن را به دیگری بفروشد ومشتری علم باجاره دادن او داشته باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر مستأجر در پرداخت مال الاجاره از حدّ متعارف تأخیر کند، اجاره دهنده میتواند اجاره را به هم بزند.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر از فامیل دوری که احتمال ارث بردن از او داده نمی شد , ارثی به کسی رسید ، باید خمس آن را پرداخت کند . در این فرض , چنانچه بداند عین آن مال یا عوض آن یا ذمّه مورّث (فامیل دور ) مشمول خمس بوده است، خمس آن را دو بار باید بپردازد، یک بار برای تعلّ ق خمس به عین؛ یا عوض یا ذمّه مورّث و بار دوم به عنوان (ارث مَن لایحتسب). خمس در خمس
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر زمینی را برای زراعت اجاره دهد و مال الاجاره را حاصل همان زمین یا زمین دیگر که فعلا موجود نیست قرار دهد اجاره صحیح نیست و اگر مال الاجاره بالفعل موجود باشد یا به مافی الذمه اجاره کند مانعی ندارد
- [آیت الله مکارم شیرازی] هیچ گونه تفاوتی میان کسب ها و درآمدهای کسب نیست، ولی اگر انسان چیزی را به عنوان وام از دیگری بگیرد خمس ندارد، همچنین اموالی که به عنوان ارث به او می رسد مشمول خمس نیست، مگر این که بداند شخص میّت خمس آن را نداده، یا به خاطر سایر اموالش بدهکار خمس است . و اگر مال ارث ترقّی قیمت پیدا کند و سال خمسی بر آن بگذرد مقدار تفاوت آن خمس دارد.
- [آیت الله سبحانی] اگر زمینی را برای زراعت جو; یا گندم اجاره دهد و مال الاجاره را جو، یا گندم یا دیگر محصولات همان زمین قرار دهد اجاره صحیح نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زمینی را برای زراعت جو، یا گندم اجاره دهد و مال الاجاره را جو، یا گندم همان زمین قرار دهد، اجاره صحیح نیست.
- [آیت الله بروجردی] اگر زمینی را برای زراعت جو یا گندم اجاره دهد و مال الاجاره را جو یا گندم همان زمین قرار دهد، اجاره صحیح نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر زمینی را برای زراعت جو یا گندم یا محصول دیگر اجاره دهد و مال الاجاره را از محصول همان زمین قرار دهد اجاره صحیح نیست.
- [آیت الله مظاهری] مالی را که مستأجر بابت اجاره میدهد باید معلوم باشد، بنابراین اگر خانه را اجاره نماید و مبلغ مال الاجاره را تعیین نکند اجاره باطل است.
- [آیت الله مظاهری] اگر زمینی را برای زراعت جو یا گندم یا محصول دیگر اجاره دهد، گرچه مال الاجاره را از محصول همان زمین قرار دهد، اجاره صحیح است.