حصار
حصار در لغت به معنی قلعه یا محاصره کردن کسی در جنگ آمده است.» [۱]
آیا مخارج حصار بندی از جنس زکوی کسر گذاشته می‌شود یا خیر؟
حصار بندی اگر از چوب باشد و مدخلیّت در به دست آمدن و حفظ شدن میوه زکوی آن سال داشته باشد، بعد از فروش چوب آن در آخر سال اگر چیزی باقی بماند بعید نیست از مؤونه باشد. لکن اگر دیوار باشد که برای حفظ باغ در سنین متعدّده دور آن می‌کشند، احتساب آن از مؤونه مشکل است، بلکه بعید نیست عدم.
حصار بندی اگر از چوب باشد و مدخلیّت در به دست آمدن و حفظ شدن میوه زکوی آن سال داشته باشد، بعد از فروش چوب آن در آخر سال اگر چیزی باقی بماند بعید نیست از مؤونه باشد. لکن اگر دیوار باشد که برای حفظ باغ در سنین متعدّده دور آن می‌کشند، احتساب آن از مؤونه مشکل است، بلکه بعید نیست عدم.
پاسخ:
حصار بندی اگر از چوب باشد و مدخلیّت در به دست آمدن و حفظ شدن میوه زکوی آن سال داشته باشد، بعد از فروش چوب آن در آخر سال اگر چیزی باقی بماند بعید نیست از مؤونه باشد.
لکن اگر دیوار باشد که برای حفظ باغ در سنین متعدّده دور آن می‌کشند، احتساب آن از مؤونه مشکل است، بلکه بعید نیست عدم.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا مخارج حفر و لایه روبی قنات از جنس زکوی موضوع می‌شود؟
- مالک هنگام تَعَلُّق زکات بر جنس زکوی خود، آیا میتواند خَرصْ و تخمین بزند و زکاتش آن چه می‌شود - جنس یا قیمت آن را - به ذمّه خود گرفته و در آن تصرّف نماید و پس از ضبط حاصل آن چه به ذمّه گرفته اداء نماید یا خیر؟
- در زکات که مؤونه زراعت از اوّل تا به آخر موضوع می‌شود، آیا نسبت به عواید دیگر این زراعت مثل کاه و علفچر آن و خوشههایی که بعد اززراعت میماند و یا به کسی بخشیده می‌شود، چگونه حساب می‌شود؟ آیا تمام قیمت کاه و غیره از مؤونه کسر می‌شود، یا به نسبت آن‌ها به اصل گندم از مخارج کسر می‌شود؟ یا آن که توجّهی به آن‌ها نشده و تمام مخارج از اصل گندم حاصل شده کسر می‌شود؟
- یک نفر ملکی را که دارای نخیلات است به صیغه مصالحه اجاره مینماید در ظرف چهار سال مثلاً به مال المصالحه به قرار سالی پول یا جنس معیّنی، آیا مال المصالحه در باب زکات از مؤونه زراعت است که اگر بعد از وضع مال المصالحه و سایر مخارجات دیگر، اجناس زکوی به حد نصاب برسد زکات بدهد و الّا ندهد؟
- بنده همیشه اوقات جنس وارد مینمایم و وجه آن را میرسانم، اشخاصی هستند که در ولایات پول دارند و باید به مدّت یک ماه و دو ماه دیگر وصول نمایند، سند خود را پیشنهاد و فروش میکنند و مقدار وجهی بابت مدّت و خرج وصول آن کسر مینمایند، آیا میتوانم از این ارقام برات خریداری نمایم؟ وجهی که کسر می‌شود ربا است، یا چنین عملی مانعی ندارد؟
- روغن زرد با روغن دنبه در باب ربا یک جنس اند یا دو جنس؟
- شیر گاو و گوسفند در باب ربا یک جنس محسوب میشوند یا دو جنس؟
- مرسوم است اشخاصی که از حج مراجعت میکنند مخارج رفت و آمد و ولیمه دارند و هم چنین اشیایی برای خویشان و دوستان خود به رسم سوقات میآورند، آیا این مخارج جزء مؤونه حج می‌باشد یا خیر؟
- کشمشی که سرکه میاندازند اگر برگ مو در آن پیدا شود، آیا حکم غیر جنس را دارد یا خیر؟
- شخصی جنسی از غریب خریده و پول آن را نداده، هر چه از صاحب آن جنس تفحّص نموده او را پیدا نکرده و مدّتیست از حال او اطّلاعی پیدانکرده نمیداند اهل کجاست، آیا زنده است یا مرده، وارثی دارد یا ندارد، تکلیف او چیست؟ و نیز نمیداند صاحب آن جنس مسلمان بوده یا یهودی.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا می توان دور قبرستان عمومی را حصار کشید به نحوی که حصار در زمین قبرستان واقع می شود؟
- [سایر] اگر مال مخمس با مال غیر مخمس، در یک حساب بانکی جمع شود ؛ آیا میتوانیم برای مخارج زندگی نیت کنیم مال غیرمخمس کسر شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مهریه خانمی چند برابر استطاعت اوست آیا بعد از فوت زن بر ورثه لازم است که قبل از تقسیم ترکه مخارج حج را کسر کنند؟
- [آیت الله بهجت] آیا با مال زکوی می توان لباس خرید و در آن لباس نماز خواند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مهریه خانمی چند برابر استطاعت اوست آیا بعد از فوت زن بر ورثه لازم است که قبل از تقسیم ترکه مخارج حج را کسر کنند؟
- [آیت الله بهجت] گندم را چیده و در خرمن جمع نموده ایم، آیا می توان مخارج کارگرانی که مزد گرفته اند، از گندم کسر نماییم و بعد زکات بدهیم؟
- [آیت الله بهجت] آیا استهلاک تراکتور، موتور آب و ماشین سواری که در امر زراعت مورد استفاده قرار گرفته اند، جزو مخارج می باشند و کسر می گردند یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مهریه خانمی چند برابر استطاعت اوست آیا بعد از فوت زن بر ورثه لازم است که قبل از تقسیم ترکه مخارج حج را کسر کنند؟
- [سایر] حکم خوردن و بردن گیاه خودرو که جنبه زراعی نداشته و خوردنی است، از مزرعهای بدون حصار، در مسیر مقصد، چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسانی زکات پرداخت نکنند و با عین مال زکوی، ازدواج کرده اند، عقد آن ها چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر در اوّل سال برای مخارج خود قرض کند و پیش از تمام شدن سال منفعتی ببرد، میتواند مقدار قرض خود را از آن منفعت کسر نماید.
- احتیاط واجب آن است که فقیر و مسکین بیشتر از مخارج سال خود و عیالاتش را از زکات نگیرد و اگر مقداری پول یا جنس دارد، فقط به اندازهی کسری مخارج یک سالش زکات بگیرد.
- اگر زمین و اسباب زراعت یا یکی از این دو ملک خود او باشد، نباید کرایهی آن‌ها را جزء مخارج حساب کند و نیز برای کارهایی که خودش کرده، یا دیگری بیاجرت انجام داده، چیزی از حاصل کسر نمیشود.
- کسی که مانند تاجر و کاسب باید برای دادن خمس سال قرار دهد، اگر منفعتی به دست آورد و در بین سال بمیرد، باید مخارج تا موقع مرگش را از آن منفعت کسر کنند و خمس باقی مانده را بدهد.
- تخمی را که به مصرف زراعت رسانده اگر از خودش باشد، به مقدار وزن آن میتواند از حاصل کسر کند و اگر خریده باشد میتواند قیمتی را که برای خرید آن داده جزء مخارج حساب نماید.
- اگر زمینی را بخرد و در آن زمین گندم یا جو بکارد، پولی را که برای خرید زمین داده جزء مخارج حساب نمیشود، ولی اگر زراعت را بخرد، پولی را که برای خرید آن داده میتواند جزء مخارج حساب نماید و از حاصل کم کند، امّا باید قیمت کاهی را که از آن به دست میآید از پولی که برای خرید زراعت داده کسر نماید؛ مثلاً اگر زراعتی را پانصد تومان بخرد و قیمت کاه آن صد تومان باشد، فقط چهار صد تومان آن را میتواند جزء مخارج حساب نماید.
- اگر در یک زمین جو و گندم و چیزی مانند برنج و لوبیا که زکات آن واجب نیست بکارد، چنانچه مقصودش از زراعت کردن چیزی بوده که زکات ندارد و بعداً چیزی را که زکات دارد زراعت کرده، نباید مخارج را حساب کند و اگر مقصودش زراعت کردن چیزی بوده که زکات دارد و بعداً چیزی را که زکات ندارد زراعت کرده، میتواند مخارج را حساب نماید و از حاصل کم کند و در صورتی که مقصودش زراعت هر دو بوده، مخارجی را که کرده باید به هر دو قسمت نماید، مثلاً اگر هر دو به یک اندازه بوده میتواند نصف مخارجی را از جنسی که زکات دارد، کسر نماید.
- اگر مقداری از سرمایه از بین برود و از باقی ماندهی آن منافعی ببرد که از خرج سالش زیاد بیاید، نمیتواند مقداری را که از سرمایه کم شده از منافع بردارد؛ ولی اگر با سرمایهای که برای او مانده، نتواند کسبی کند که سزاوار شأن او باشد، یا منافعی که از آن پیدا می‌شود برای مخارج سال او کافی نباشد، میتواند مقداری را که از سرمایه کم شده از منافع کسر نماید.
- مخارج انداختن در دریا و مخارج محکم کردن قبر میت را در صورتی که لازم باشد، باید از اصل مال میت بردارند.
- انسان نمیتواند مخارج کسانی را که مثل اولاد خرجشان بر او واجب است از زکات بدهد، ولی اگر مخارج آنان را ندهد، دیگران میتوانند به آنان زکات بدهند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در یک سال منفعتی نبرد، نمیتواند مخارج آن سال را از منفعتی که در سال بعد میبرد کسر نماید.
- [آیت الله خوئی] اگر در یک سال منفعتی نبرد، نمیتواند مخارج آن سال را از منفعتی که در سال بعد میبرد کسر نماید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در یک سال منفعتی نبرد، نمیتواند مخارج آن سال را از منفعتی که در سال بعد میبرد کسر نماید.
- [آیت الله سیستانی] اگر در یک سال منفعتی نبرد ، نمیتواند ، مخارج آن سال را از منفعتی که در سال بعد میبرد ، کسر نماید .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در یک سال منفعتی نبرد، نمیتواند مخارج آن سال را از منفعتی که در سال بعد میبرد، کسر نماید.
- [آیت الله اردبیلی] مخارجی را که برای گندم، جو، خرما و انگور کرده است، میتواند از محصول کسر کند و چنانچه پس از کسر مخارج، باقیمانده به حدّ نصاب برسد، زکات واجب است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کسی منفعتی بدست آورد و در بین سال بمیرد باید مخارج تا موقع مرگش را از آن منفعت کسر کنند و خمس باقیمانده را بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در اوّل سال برای مخارج خود قرض کند و پیش از تمام شدن سال منفعتی ببرد می تواند مقدار قرض خود را از آن منفعت کسر نماید .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در یک سال منفعتی نبرد نمی تواند مخارج ان سال را از منفعتی که در سال بعد می برد کسر نماید
- [آیت الله سیستانی] اگر منفعتی بدست آورد و در بین سال بمیرد ، باید مخارج تا موقع مرگش را از آن منفعت کسر کنند ، و خمس باقیمانده را فوراً بدهند .