روزه مستحبی
روزه مستحب از اقسام روزه است و ازاحکام آن در باب صوم سخن گفتهاند.
شخصی عمداً روزه رمضان را به یکی از مبطلات باطل کرده، بعداً قضای آن روز را گرفته ولی کفّاره آن را به یکی از خصال ثلاثه عمل نکرده و می‌خواهد در ایّام رجب روزه مستحبّی بگیرد، آیا می‌تواند یا خیر؟
نمی‌تواند.
نمی‌تواند.
عنوان سوال:
شخصی عمداً روزه رمضان را به یکی از مبطلات باطل کرده، بعداً قضای آن روز را گرفته ولی کفّاره آن را به یکی از خصال ثلاثه عمل نکرده و می‌خواهد در ایّام رجب روزه مستحبّی بگیرد، آیا می‌تواند یا خیر؟
پاسخ:
نمی‌تواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی قضای روزه یقینی بر ذمّه ندارد ولی می‌خواهد در ایّام رجب و شعبان روزه بگیرد و به این طریق نیّت روزه کند که اگر روزه واجب بر ذمّه من باشد از آن باب حساب شود و الّا آن روزه مستحبّی، چه صورت دارد؟
- آیا در کفّاره شهر رمضان با گذشتن سال میتوان وجه نقد داد، یا در این هم مثل کفّاره خصال باید اطعام نمود؟
- شخصی که کفّاره ماه رمضان به او تَعَلُّق گرفته و اختیار اطعام شصت مسکین را نموده، آیا می‌تواند به هر مسکینی پول طعام یک نفر را بدهد یا خیر؟
- شخص یوم الشک به عنوان آخر شعبان قصد روزه کرده، بعداً قبل از ظهر همان یوم الشک به ذهنش رسیده که قضای رمضان از سابق در ذمّه داشته، پس نیّت استحبابی آخر شعبان را مبدّل به قضا نموده، در این صورت، با حفظ این که عدول از صوم به صوم دیگر جایز نیست، واجبین کانا، أو مستحبّی ن، أو مختلفین. در صورت بقای اشتباه للتالی این صوم عوض قضاء مذکور محسوب است یاخیر؟ و در صورت رفع اشتباه و معلوم شدن یوم الشک از رمضان، این صوم عوض رمضان محسوب است یا خیر؟
- در کفّاره افطار عمدی روزه رمضان، هر گاه شخص اختیار دو ماه روزه را بنماید، آیا می‌تواند تمام دو ماه را متفرّقاً روزه بگیرد، یا باید سی و یک روز از آن را متوالیاً روزه بگیرد؟ و آیا می‌تواند بیست و نه روز متفرّق را مُقَدَّم بدارد، بعد سی و یک روز متوالی را بگیرد یا خیر؟
- شخصی در ماه رمضان نیّت روزه ندارد و بنا ندارد روزه بگیرد و در روز قبل از خوردن و آشامیدن عمل حرامی مثل زنا یا استمناء مرتکب شود، آیا در این صورت نیز باید کفّاره جمع بدهد، یا چون بنای روزه گرفتن نداشته، کفّاره ندارد؟
- هر گاه شخصی نذر کرده باشد که روز معیّنی روزه بگیرد و اتّفاقاً در آن روز مسافرت کند و خیال کند که روزه نذری در مسافرت صحیح است، بعد معلوم شود که صحیح نیست، بلکه باید برای گرفتن روزه قصد اقامه کند، آیا در این صورت روزه او چه صورت دارد؟ در (توضیح المسائل) در صفحه 250 مسأله 1579 نوشته شده: اگر در روزه واجب معیّنی مثل روزه رمضان مردّد شود که روزه خود را باطل کند یا نه، یا قصد کند که روزه را باطل کند، روزهاش باطل می‌شود. اگر از قصدی که کرده توبه نماید و کاری هم که روزه را باطل میکند انجام ندهد، آیا در این صورت قضای آن روز را باید بگیرد یا خیر؟ و در صورت وجوب قضا، کفّاره، یا عدم وجوب، باید کفّاره بدهد یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] همان طور که مستحضرید شخصی که روزه واجب دارد نمی‌تواند روزه مستحب بگیرد. حال اگر شخصی مثلاً در یکی از ایام ماه رجب روزه مستحبی بگیرد و بعد متوجه شود که روزه قضای واجب به گردنش بوده و بر اثر فراموشی و غفلت روزه مستحبی گرفته، آیا روزهایی را که روزه مستحبی گرفته برایش به جای روزه واجب منظور می‌شود یا خیر؟ بطور کلی کسی که روزه واجب به گردن دارد و روزه مستحبی بگیرد روزهاش باطل است یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] بهترین وقت اعتکاف در روایات، دهه آخر رمضان ذکرشده، آیا ایام البیض ماه رجب نیز چنین خصوصیّتی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی روزه ماه رمضان را عمداً خورده است و همین طور روزه قضای ماه رمضان را بعدازظهر خورده است و نمی دانسته کفاره دارد، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که روزه واجبی بر عهده دارد؛ مثل قضای روزه ماه رمضان و روزه نذر و ...، آیا می‌تواند روزه مستحبّی بگیرد؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی که برای قضای روزه ماه رمضان اجیر شده و بعد از ظهر افطار کرده، آیا کفاره دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی برای قضای روزه ماه رمضان اجیر شده و بعد از ظهر افطار کرده، آیا کفاره دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که نذر کرده تا آخر عمرش را روزه بگیرد، چگونه می‌تواند روزه رمضان، روزه کفّاره، روزه قضای همین نذر یا قضای رمضان یا روزه قضای پدر را به جا آورد؟
- [سایر] علاوه بر اینکه در ماه رمضان روزه واجب است می بینیم که در ماه هایی مانند رجب و شعبان روزه گرفتن مستحب است. سؤالم این است که روزه چه آثار تربیتی بر انسان می گذارد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی روزه ماه رمضان را عمدا نگرفت، آیا علاوه بر قضای روزه و یکی از کفّارات ثلاث، باید برای هر روزی یک مدّ طعام نیز بدهد؟
- [آیت الله اردبیلی] مکلّفی که در شب، نیّت روزه مستحبّی یا روزه قضای رمضان یا روزه نذری یا روزه کفّاره میکند و میخوابد، ولی بعد از اذان صبح با حالت جنابت بیدار می‌شود، آیا می‌تواند در آن روز روزه بگیرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر روزهدار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه غیر جماع کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد، برای همهی آنها یک کفاره کافی است.
- کسی که می‌خواهد قضای روزهی رمضان را بگیرد، هرگاه تا اذان صبح جُنب بماند، اگر چه از روی عمد نباشد، روزهی او باطل است.
- کسی که قضای روزهی رمضان را گرفته، اگر وقت قضای روزهی او تنگ نباشد، می‌تواند پیش از ظهر روزهی خود را باطل نماید.
- اگر روزهی رمضان را عمداً نگیرد و در روز مکرّر جماع کند، بنا بر احتیاط واجب کفاره هم مکرّر می‌شود، ولی اگر چند مرتبه کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد مثلاً چند مرتبه غذا بخورد یک کفاره کافی است.
- کسی که قضای روزهی رمضان را گرفته، اگر بعد از ظهر عمداً کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد، باید به ده فقیر هر کدام یک مُد که تقریباً ده سیر است طعام بدهد و اگر نمی‌تواند سه روز روزه بگیرد.جاهایی که فقط قضای روزه واجب است
- کسی که در شب ماه رمضان برای هیچ کدام از غسل و تیمّم وقت ندارد، اگر خود را جنب کند، روزهاش باطل است و قضا و کفّاره بر او واجب می‌شود؛ ولی اگر برای تیمّم وقت دارد، چنانچه خود را جنب کند، بنا بر احتیاط واجب باید تیمّم نماید و روزه بگیرد و قضای آن را هم به جا آورد.
- اگر در روزهی واجبی غیر روزهی رمضان و قضای آن، تا اذان صبح جنب بماند ولی از روی عمد نباشد، چنانچه وقت آن روزه معین است مثلاً نذر کرده که آن روز را روزه بگیرد روزهاش صحیح است و اگر مثل روزهی کفاره وقت آن معین نیست، احتیاط واجب آن است که غیر از آن روز، روز دیگری را روزه بگیرد.
- اگر در روزهی رمضان عمداً قی کند، یا در شب جُنب شود و به تفصیلی که در مسأله (1639) گفته شد بیدار شود و دوباره بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود، فقط باید قضای آن روز را بگیرد، ولی اگر کار دیگری که روزه را باطل میکند عمداً انجام دهد، در صورتی که میدانسته آن کار روزه را باطل میکند، قضا و کفاره بر او واجب می‌شود.
- اگر بداند که روزه است و عمداً برای غسل سر را در آب فرو برد، چنانچه روزهی او مثل روزهی رمضان واجب معین باشد، روزه و غسل هر دو باطل است و اگر روزهی مستحب باشد یا روزهی واجبی باشد که مثل روزهی کفّاره وقت معینی ندارد، غسل صحیح و روزه باطل می‌باشد.
- اگر در ماه رمضان پیش از ظهر کافر مسلمان شود و از اذان صبح تا آن وقت کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد، بنا بر احتیاط واجب باید نیت روزه کند و روزه را تمام نماید و اگر آن روز را روزه نگیرد، قضای آن را به جا آورد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] باقی ماندن بر جنابت در روزه رمضان و بقیه روزههای واجب معیّن، چنانچه از روی عمد نباشد، باعث باطل شدن روزه نمیشود؛ ولی کسی که می‌خواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، هرگاه تا اذان صبح جنب بماند، اگرچه از روی عمد نیز نباشد، روزه او باطل است و بنابر احتیاط واجب حکم بقیه روزههای واجب غیر معیّن (مثل روزه کفّاره) نیز مثل قضای روزه رمضان است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که می‌خواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، اگر بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده است، و بداند پیش از اذان محتلم شده است، چنانچه وقت قضای روزه تنگ است، مثلاً پنج روز روزه قضای رمضان دارد، و پنج روز هم به رمضان مانده است، بنابر احتیاط واجب باید آن روز را روزه بگیرد، و بعد از رمضان هم عوض آن را به جا آورد، و اگر وقت قضای روزه تنگ نیست، روزهاش باطل است.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که می‌خواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، هرگاه تا اذان صبح جنب بماند، اگرچه از روی عمد نباشد روزه او باطل است.
- [آیت الله مظاهری] کسی که قضای روزه رمضان را گرفته، اگر وقت قضای روزه او تنگ نباشد می‌تواند پیش از ظهر روزه خود را باطل نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که قضای روزه رمضان را گرفته اگر وقت قضای روزه او تنگ نباشد، می‌تواند پیش از ظهر روزه خود را باطل نماید.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که قضای روزه رمضان را گرفته، اگر وقت برای قضای روزههای او تنگ نباشد، می‌تواند پیش از ظهر روزه خود را باطل نماید.
- [آیت الله خوئی] کسی که می‌خواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، اگر بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده و بداند پیش از اذان محتلم شده است روزة او باطل است ولی چنانچه وقت روزه تا آمدن ماه رمضان دیگر تنگ است، مثلًا پنچ روز روز قضای رمضان دارد و پنج روز هم به رمضان مانده است بهتر آن است که آن روز را روزه بگیرد و بعد از رمضان هم عوض آن را بهجا آورد.
- [آیت الله مظاهری] کسی که می‌خواهد در غیر ماه رمضان روزه بگیرد هرگاه تا اذان صبح جنب بماند گرچه از روی عمد نباشد روزه او باطل است، ولی اگر روزه معیّنی می‌خواهد بگیرد و یا وقت قضای روزه ماه رمضان تنگ باشد اگر از روی عمد نباشد باید آن روز را روزه بگیرد.
- [آیت الله خوئی] کسی که می‌خواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، هرگاه تا اذان صبح جنب بماند، اگرچه از روی عمد نباشد، روز او باطل است.
- [آیت الله سیستانی] در قضای روزه رمضان می‌تواند پیش از ظهر ، روزه خود را باطل نماید ؛ ولی اگر وقتِ قضا تنگ باشد ، بهتر آن است که باطل ننماید .