همسایه
جار، در لغت به معنای همسایه است. در باره همسایه و حقوق او مطالب و توصیه‌هایی در قرآن و حدیث و اخلاق آمده است.
اگر ریشه درخت همسایه در ملک انسان بیاید، می‌تواند از آن جلوگیری کند و چنانچه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد می‌تواند از صاحب درخت بگیرد.
عنوان مسئله:
اگر ریشه درخت همسایه در ملک انسان بیاید، می‌تواند از آن جلوگیری کند و چنانچه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد می‌تواند از صاحب درخت بگیرد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی درختی در زمین خود غرس میکند و ریشه آن به زمین شخصی دیگری میرسد و از آن نهال میروید آیا آن نهال از آن صاحب زمین میشود یا از آن صاحب درخت است؟
- اگر برگرداندن مال غصبی به غاصب ضرری وارد کند، مثلامال مغصوبه را در ساختمان استفاده کرده است در صورتی که صاحب مال عین مالش را میخواهد، وظیفه چیست؟
- آیا بچّه می‌تواند ملک خودش را وقف نماید یا خیر؟
- چند برادر در یک خانه زندگی میکنند مال و ملکشان مشاع میباشد یکی از برادران در زمین مشاع درختی غرس میکند و پسر در زمین پدر بدون اجازه یا با اجازه پدر درخت غرس میکند، یا زارع و دهقان و یا کارگر و یا خادم کسی در زمین صاحب زمین درخت مینشاند آیا شرعاآن درختان مال کدام یک از آنها میباشد؟
- آیا پیوند زدن سر انسان به انسانی دیگر جایز است؟ در صورت جواز آیا احکام صاحب سر بر آن جاری است یا احکام صاحب بدن؟
- آیا اگر جانی را صاحب حقّ عفو نماید، حاکم شرع می‌تواند بنا به مصالحی جانی را تعزیر نماید؟
- آیا انسان می‌تواند در اعمالش از دو مجتهد تقلید کند؟
- شخصی ملک موقوفهای را اجاره میکند سپس بخشی از زمینهای موات حریم آن را احیاء میکند، آیا مستأجر می‌تواند مالک آنها شود؟
- کسانی ملک خود را بین خود تقسیم میکنند و هر کدام بالای زمین خود را آباد و عمارت ساخته و درخت غرس مینمایند و مدّت پنجاه سال یا بیشتر از این تصمیم گذشته است آنهایی که ملک را تقسیم کردهاند فوت شدهاند نوبت به اولاد میرسد و حتّی نوبت به نوهها میرسد آیا آن تقسیم اشخاص متوفّی نافذ است یا وارثین میتوانند از اوّل تقسیم نمایند؟
- آیا سهم امام 7، سهم سادات، زکات، ردّ مظالم، کفّارات و سایر چیزهائی که باید بدست مجتهد برسد پس از رسیدن به دست او، می‌تواند قرض بدهد یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] هرگاه شخصی در زمین خود درختی غرس کند که شاخههای آن بر روی فضای زمین همسایه کشیده باشد و به زمین او ضرری وارد آورده باشد، آیا حق دارد که صاحب درخت را اجبار کند به قطع آن شاخهها یا خیر؟ در صورت حق داشتن آیا صاحب درخت ضامن خسارتی که به زمین همسایه رسیده خواهد بود یا خیر؟ و اگر شاخههای آن درخت بر زمین همسایه کشیده نشده و فقط سایه افکنده و بر زمین او خسارتی وارد شده، باز هم صاحب درخت ضامن است یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه شخصی در زمین خود درختی غرس کند که شاخههای آن بر روی فضای زمین همسایه کشیده باشد و به زمین او ضرری وارد آورده باشد، آیا حق دارد که صاحب درخت را اجبار کند به قطع آن شاخهها یا خیر؟ در صورت حق داشتن آیا صاحب درخت ضامن خسارتی که به زمین همسایه رسیده خواهد بود یا خیر؟ و اگر شاخههای آن درخت بر زمین همسایه کشیده نشده و فقط سایه افکنده و بر زمین او خسارتی وارد شده، باز هم صاحب درخت ضامن است یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا ایجاد حصار، یا دیوار در اطراف ملک جهت اشراف نداشتن (صاحب ملک به ملک همسایه و بالعکس) نیاز به تحصیل رضایت همسایه دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که ریشه درخت وقفی در باغ همسایه تبدیل به درخت شده باشد،درخت ،میوه و سایر منافع آن متعلق به چه کسی است؟ و اگرمزاحم بود می توان آن را قطع کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] فردی قلمه، یا شاخه، یا ریشه ای از درخت غیر را غصب نموده، و در ملک خود می کارد. در صورتی که رشد کند و تبدیل به درخت شود، چه کسی مالک آن درخت و میوه اش می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی در زمین دیگری درختی دارد که آن را قطع می کند ولی از ریشه آن درخت نهالی می روید و تبدیل به درخت می شود، آیا این درخت متعلّق به صاحب اصلی درخت می باشد و یا از صاحب زمین می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی درختی در زمین خودش می کارد و ریشه آن به زمین شخص دیگری می رسد و از آن نهال می روید آیا آن نهال از صاحب زمین است و یا از صاحب درخت؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] قسمتی از شاخه های درخت انجیر و انگور همسایه در حیاط ما قرار گرفته است، آیا می توانیم بدون اجازه از میوه آن بچینیم وبخوریم؟ حکم میوه هایی که از درخت همسایه در حیاط ما ریخته شده، چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] دیوار اختصاصی همسایه رو به خرابی است. و با خراب شدن آن، مالک مجاور متحمّل ضرر می گردد. چنانچه وضع ویژه ملک به گونه ای باشد که دفع ضرر جز با تخریب و بازسازی دیوار ناممکن، یا مستلزم ضرری تحمّل ناپذیر و هنگفت برای مالک مجاور باشد، آیا می توان همسایه را اجبار به تخریب دیوار و بازسازی آن نمود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا می شود میوه شاخه درخت همسایه را که وارد خانه دیگری شده مصرف کرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که می‌تواند بایستد اگر بترسد که به واسطه ایستادن مریض شود یا ضرری به او برسد، می‌تواند نشسته نماز بخواند و اگر از نشستن هم بترسد، می‌تواند خوابیده نماز بخواند.
- هرگاه دکتر به مریض یا ولیّ او بگوید که اگر ضرری به مریض برسد ضامن نباشد، در صورتی که دقّت و احتیاط خود را بکند و به مریض ضرری برسد یا بمیرد، دکتر ضامن نیست.
- اگر انسان در بین سالی که اعلان میکند از پیدا شدن صاحب مال ناامید شود، می‌تواند آن را صدقه بدهد.
- اگر طفل یا دیوانهای از شیعه فقیر باشد، انسان می‌تواند به ولیّ او زکاْ بدهد، به قصد این که آنچه را که میدهد ملک طفل یا دیوانه باشد.
- اگر طفل شیعهای فقیر باشد، انسان می‌تواند فطره را به مصرف او برساند یا به واسطه دادن به ولیّ طفل، ملک طفل نماید.
- اگر دکتر به دست خود دوا بدهد و در معالجه خطا کند و به مریض ضرری برسد یا بمیرد، دکتر ضامن است ولی اگر درد و دوای مریض را به او بگوید، یا فقط بگوید فلان دوا برای فلان مرض فائده دارد و به واسطه خوردن دوا ضرری به مریض برسد یا بمیرد، ضامن نیست.
- اگر زمینی را به دیگری واگذار کند که در آن درخت بکارد و آنچه عمل میآید مال هردو باشد، معامله باطل است پس اگر درختها مال صاحب زمین بوده بعد از تربیت هم مال اوست و باید مزد کسی که آنها را تربیت کرده بدهد و اگر مال کسی بوده که آنها را تربیت کرده، بعد از تربیت هم مال اوست ومیتواند آن را بکند ولی باید گودالهایی را که به واسطه کندن درختها پیدا میشود، پر کند واجاره زمین را از روزی که درختها را کاشته به صاحب زمین بدهد ومالک هم می‌تواند او را مجبور نماید که درختها را بکند و اگر به واسطه کندن درخت، عیبی در آن پیدا شود، باید تفاوت قیمت آن را به صاحب درخت بدهد در صورتی که مالک کنده باشد و نمیتواند او را مجبور کند که با اجاره، یا بدون اجاره، درخت را در زمین باقیبگذارد.
- اگر در زمینی که غصب کرده زراعت کند یا درخت بنشاند، زراعت و درخت و میوه آن مال خود اوست، و چنانچه صاحب زمین راضی نباشد که زراعت ودرخت در زمین بماند، کسی که غصب کرده باید فوراً زراعت یا درخت خود را اگرچه ضرر نماید از زمین بکند و نیز باید اجاره زمین را در مدّتی که زراعت ودرخت در آن بوده به صاحب زمین بدهد وخرابیهایی را که در زمین پیدا شده، درست کند مثلاً جای درختها را پر نماید و اگر به واسطه اینها قیمت زمین از اوّلش کمتر شود، باید تفاوت آن را هم بدهد ونمیتواند صاحب زمین را مجبور کند که زمین را به او بفروشد یا اجاره دهد و نیز صاحب زمین، نمیتواند او را مجبور کند که درخت یا زراعت را به او بفروشد.
- انسان مالی را می‌تواند گرو بگذارد که شرعاً بتواند در آن تصرّف کند و اگر مال کس دیگر را گرو بگذارد، در صورتی صحیح است که صاحب مال بگوید بگرو گذاشتن راضی هستم.
- اگر صاحب ملک به زبان، اجازه نماز خواندن بدهد وانسان بداند که قلباً راضی نیست، نماز خواندن در ملک او باطل است، و اگر اجازه ندهد وانسان یقین کند که قلباً راضی است، نماز صحیح است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر ریشه درخت همسایه در ملک انسان بیاید، می تواند از آن جلوگیری کند وچنان چه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد، می تواند از صاحب درخت بگیرد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر ریشه درخت همسایه در ملک انسان بیاید؛ می تواند از آن جلوگیری کند و چنانچه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد؛ می تواند از صاحب درخت بگیرد.
- [آیت الله بروجردی] اگر ریشهی درخت همسایه در ملک انسان بیاید، می‌تواند از آن جلوگیری کند و چنانچه ضرری هم از ریشهی درخت به او [صاحب ملک] برسد، می‌تواند از صاحب درخت بگیرد.
- [آیت الله اردبیلی] درخت میوهای که شاخه آن از دیوار باغ بیرون آمده، اگر صاحبش از خوردن میوه آن منع نکند و انسان نیز نداند که صاحب آن راضی نیست، می‌تواند از میوه آن بخورد، مشروط بر آن که اتفاقا از آنجا عبور کند و به قصد خوردن میوه به آنجا نرفته باشد، ولی نمیتواند چیزی از میوه آن را با خود ببرد و نیز نباید کاری کند که به درخت آسیب برسد.
- [آیت الله مظاهری] کسی که می‌تواند بایستد اگر بترسد که به واسطه ایستادن مریض شود یا ضرری به او برسد می‌تواند نشسته نماز بخواند و اگر از نشستن هم بترسد می‌تواند خوابیده نماز بخواند.
- [آیت الله بروجردی] کسی که می‌تواند بایستد، اگر بترسد که به واسطهی ایستادن مریض شود، یا ضرری به او برسد، می‌تواند نشسته نماز بخواند و اگر از نشستن هم بترسد، می‌تواند خوابیده نماز بخواند.
- [آیت الله خوئی] کسی که می‌تواند بایستد اگر بترسد که به واسط ایستادن، مریض شود یا ضرری به او برسد، می‌تواند نشسته نماز بخواند، و اگر از نشستن هم بترسد، می‌تواند خوابیده نماز بخواند.
- [آیت الله بهجت] کسی که می‌تواند بایستد، اگر بترسد که بهسبب ایستادن مریض شود یا ضرری به او برسد، می‌تواند نشسته نماز بخواند و اگر از نشستن هم بترسد، می‌تواند خوابیده نماز بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که می‌تواند بایستد اگر بترسد که به واسطه ایستادن، مریض شود یا ضرری به بدن او برسد، می‌تواند نشسته نماز بخواند و اگر از نشستن هم بترسد، می‌تواند خوابیده نماز بخواند.
- [امام خمینی] کسی که می‌تواند بایستد اگر بترسد که به واسط? ایستادن مریضشود یا ضرری به او برسد، می‌تواند نشسته نماز بخواند و اگر از نشستن هم بترسد، می‌تواند خوابیده نماز بخواند.