1. در قرآن کریم، ابشار و انذار توأمان و با یکدیگر مطرح شده اند:
(یَأَیُّهَا النَّبِیُّ إِنَّآ أَرْسَلْنَکَ شَهِدًا وَ مُبَشِّرًا وَ نَذِیرًا؛[احزاب،45] ای پیامبر(صلی الله علیه وآله)، به درستی که ما تو را به عنوان گواه بشارت دهنده و بیم دهنده فرستادیم.)
(إِنَّا أَرْسَلْناکَ بِالْحَقِّ بَشیراً وَ نَذیراً؛[بقره 119] ما تو را به حق، برای بشارت و بیم دادن (مردم جهان) فرستادیم)
(وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلاَّ کَافَّةً لِلنَّاسِ بَشیراً وَ نَذیراً؛[سباء 28] و ما تو را جز برای همه مردم نفرستادیم تا (آنها را به پاداشهای الهی) بشارت دهی و (از عذاب او) بترسانی)
2. دلیل توأم بودن بشارت وانذار آن است که، نیمی از وجود انسان را علاقه جلب منفعت و نیم دیگر آن را، دفع ضرر تشکیل می دهد.
3. در نگاهی دیگر، بشارت و انذار یا تشویق و تهدید، بخش مهمی از فرآیند تربیتی انسان، و نیز انگیزه فعالیت های اجتماعی او را تشکیل می دهد. تشویق در برابر انجام کار نیک، سبب آمادگی بیشتر انسان در پیمودن آن مسیر شده، و نیز کیفر در قبال انجام کار بد، موجب دست برداشتن انسان از آن راه خطا می گردد.
4. تعادل میان این دو ویژگی انسان; یعنی جلب منفعت و دفع ضرر، و دو حالت درونی متناسب با آن ; یعنی بیم و امید، ضروری بوده، و نباید پایه تربیتی انسان تنها بر روی یک قسمت باشد; زیرا اگر تشویق و امید از حد مجاز خود بگذرد، سبب جرئت و غفلت انسان، و چنان چه بیم و انذار بیش ازاندازه باشد، یأس و ناامیدی را به دنبال خواهد داشت. درست به همین دلیل است که در قرآن کریم، بشارت و انذار، در کنار یکدیگر ذکر شده اند.
5. البته علیرغم ذکر توأمان بشارت وانذار در قرآن کریم، در اکثر آیات، بشارت مقدم ذکر شده است. این، بدان جهت است که در مجموع، رحمت خدا بر عذاب و غضب او، پیشی گرفته است; همان که در دعاها آمده است: یا من سبقت رحمته غضبه; ای کسی که رحمت تو، بر خشم تو، پیشی گرفته است.
برای مطالعه بیشتر ر.ک:
1. المیزان با ترجمه، ج 16، ص 515.
2. تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی و دیگران، ج 17، ص 361، دار الکتب الاسلامیه.
3. مجمع البیان فی تفسیر القرآن7 الطبرسیی، ج 8، ص 168، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات
4. روح البیان، ج 7، ص 196.
5. تفسیر الکبیر، ج 25، ص 216.
