آیا وحدت بین شیعه و سنی به معنای دست کشیدن از عقاید خودمان است؟
در پاسخ به این سوال لازم است به چند نکته ی مهم توجه شود: 1. عقاید هر کدام از شیعیان و مسلمانان سنی مذهب برای خودشان محترم است و هیچ کدام حق نداریم عقاید، احکام و مقررات یکدیگر را به باد تمسخر و استهزاء بگیریم یا نسبت به همدیگر توهینی و اهانت روا داریم. این نوع رفتار و برخورد از یک انسان مسلمان بدور است و دون شأن اوست. ما در برابر هم کیشان مسلمان خود از هر فرقه و مذهب که باشند با رأفت و مهربانی و برادرانه رفتار کنیم و از هر گونه رفتار ناشایست و غیر اخلاقی به شدت احتراز کنیم. نه تنها با همکیشان مسلمان بلکه با دیگر اقوام و ملل و پیروان مذاهب باید با مهربانی و عطوفت رفتار کنیم و از هر گونه اهانت بشدت پرهیز کنیم. آنان اگر برادر دینی ما نیستند به تعبیر امام و پیشوای بزرگمان حضرت علی (ع) "برادر انسانی" ما هستند و متحقق احترام و تکریم اند. 2. وحدت و برادری و دوستی به منزله کنار گذاشتن عقاید و باورها و دستورات دینی و مذهبی نیست. وقتی می‌گویم باید با یکدیگر دوست و مهربان بود به این معنی نیست که از اعتقادات و باورهای دینی و مذهبی خودمان دست بکشیم. و اعتقاد و باور دیگران و مذاهب دیگر را بپذیریم، ما باید مقید به اجرای دستورات دینی خودمان باشیم و هر جا که مراجع و علماء اجازه دادند برخی از مسایل را رها کنیم، بخاطر حفظ وحدت رها کنیم. مثل اینکه می‌گویند در نماز جماعت اهل سنت در مکه و مدینه شرکت کنید و بدون مهر نماز بخوانید. اگر اصرار بکنیم که باید مهر بگذاریم خلاف است و مصلحت همان چیزی است که مراجع می‌فرمایند ولی وقتی می‌گویند با آنان نماز بخوانید به این معنی نیست که مثل آنها بشویم و دست بسته نماز بخوانیم و بعد هم در منزل و مسجد خودمان هم همانند آنها نماز بخوانیم. ما باید به عقاید خودمان پای بند باشیم و آنها را انجام دهیم و هر جا که علمای ما اعلام کردند برخی از آداب را رها کنیم تا نشان بدهیم ما اهل وحدت هستیم باید این کار را بکنیم و تعصب به خرج ندهیم ولی جدای از آن رها کردن دستورات دینی خودمان جایز نیست. وحدت و همدلی و برادری آری، رها کردن مذهب و به مذهب آنان در آمدن ممنوع. 3. اگر بحث از مسایل مذهبی پیش آمد با دلیل و مدرک مستند بحث کنیم و اگر طرف مقابل قانع نشد با این عبارت که عقاید شما برای شما محترم است و ما هم به عقیده شما احترام می‌گذاریم، و اما ما نیز به عقاید خودمان پای‌بند هستیم و به آن عمل می‌کنیم. اگر چه در بخشی از مسائل جزئی با هم اختلاف داریم ولی در مسائل کلان مثل قبله، کتاب و بسیاری از مسائل دیگر با یکدیگر هماهنگ هستیم و اختلافی نداریم. 4.در شرایط فعلی جهان که دشمنان اسلام‌، سعی در اختلاف اندازی بین مسلمانها دارند، رابطه بین شیعه و سنی باید برادرانه و تفاهم‌آمیز باشد. برای ایجاد اتحاد می‌بایست بر مشترکات فیمابین تأکید کرد و اگر موقعیت زمانی و مکانی مناسبی با فرض مطالعات لازم جهت پاسخگویی به اشکالات و شبهه‌ها یافت شد، برادرانه و با استدلال به بحث و گفتگو پرداخت و در غیر این صورت طبق نظر حضرت امام (؛)بیان اختلافات و دامن زدن به آنها جایز نیست‌. 5.درباره چگونگی رفتار با اهل سنت و دیگر فرقه‌ های مذهبی باید به این نکته مهم توجه کرد که حساب (سردمداران بدعت‌گذار) از (پیروان دل‌پاک) جداست و سرانجام (دانایان لجاجت پیشه) از (ناآگاهان عبودیت پیشه) را باید جدا دانست. آنچه درباره (تبری) و لزوم (بغض) گفته شده است، بیشتر درباره گروه اول است. اما عموم مردم و پیروان ناآگاه، در صورتی که روحیه حق‌ پذیر و (قلب سلیم) داشته باشند، اما در تشخیص حق اشتباه کرده‌اند مورد لطف خداوند قرار می‌گیرند. ما نیز در رفتار با آنان باید نگاه محبت‌آمیز و هدایتگر داشته باشیم. اما باید توجه داشت که اختلاط و رفتارهای محبت‌آمیز موجب سستی در اعتقاد و بی‌اعتنایی به احکام ویژه مذهب خود ما نشود. بهترین شیوه در رفتار با اهل‌ سنت آن است که بدون تحریک احساسات و بروز تعصبات بر نقاط مشترک تکیه کنیم و هر چه بیشتر از فضایل اهل‌بیت و تعالیم و سیره آنان بازگو کنیم که در پرتو این گفتگوها محبت هر چه بیشتر حاصل آید و طبیعی است که به دنبال (محبت)،(متابعت) و پیروی خواهد آمد.
عنوان سوال:

آیا وحدت بین شیعه و سنی به معنای دست کشیدن از عقاید خودمان است؟


پاسخ:

در پاسخ به این سوال لازم است به چند نکته ی مهم توجه شود:

1. عقاید هر کدام از شیعیان و مسلمانان سنی مذهب برای خودشان محترم است و هیچ کدام حق نداریم عقاید، احکام و مقررات یکدیگر را به باد تمسخر و استهزاء بگیریم یا نسبت به همدیگر توهینی و اهانت روا داریم. این نوع رفتار و برخورد از یک انسان مسلمان بدور است و دون شأن اوست. ما در برابر هم کیشان مسلمان خود از هر فرقه و مذهب که باشند با رأفت و مهربانی و برادرانه رفتار کنیم و از هر گونه رفتار ناشایست و غیر اخلاقی به شدت احتراز کنیم. نه تنها با همکیشان مسلمان بلکه با دیگر اقوام و ملل و پیروان مذاهب باید با مهربانی و عطوفت رفتار کنیم و از هر گونه اهانت بشدت پرهیز کنیم. آنان اگر برادر دینی ما نیستند به تعبیر امام و پیشوای بزرگمان حضرت علی (ع) "برادر انسانی" ما هستند و متحقق احترام و تکریم اند.

2. وحدت و برادری و دوستی به منزله کنار گذاشتن عقاید و باورها و دستورات دینی و مذهبی نیست. وقتی می‌گویم باید با یکدیگر دوست و مهربان بود به این معنی نیست که از اعتقادات و باورهای دینی و مذهبی خودمان دست بکشیم. و اعتقاد و باور دیگران و مذاهب دیگر را بپذیریم، ما باید مقید به اجرای دستورات دینی خودمان باشیم و هر جا که مراجع و علماء اجازه دادند برخی از مسایل را رها کنیم، بخاطر حفظ وحدت رها کنیم. مثل اینکه می‌گویند در نماز جماعت اهل سنت در مکه و مدینه شرکت کنید و بدون مهر نماز بخوانید. اگر اصرار بکنیم که باید مهر بگذاریم خلاف است و مصلحت همان چیزی است که مراجع می‌فرمایند ولی وقتی می‌گویند با آنان نماز بخوانید به این معنی نیست که مثل آنها بشویم و دست بسته نماز بخوانیم و بعد هم در منزل و مسجد خودمان هم همانند آنها نماز بخوانیم. ما باید به عقاید خودمان پای بند باشیم و آنها را انجام دهیم و هر جا که علمای ما اعلام کردند برخی از آداب را رها کنیم تا نشان بدهیم ما اهل وحدت هستیم باید این کار را بکنیم و تعصب به خرج ندهیم ولی جدای از آن رها کردن دستورات دینی خودمان جایز نیست. وحدت و همدلی و برادری آری، رها کردن مذهب و به مذهب آنان در آمدن ممنوع.

3. اگر بحث از مسایل مذهبی پیش آمد با دلیل و مدرک مستند بحث کنیم و اگر طرف مقابل قانع نشد با این عبارت که عقاید شما برای شما محترم است و ما هم به عقیده شما احترام می‌گذاریم، و اما ما نیز به عقاید خودمان پای‌بند هستیم و به آن عمل می‌کنیم. اگر چه در بخشی از مسائل جزئی با هم اختلاف داریم ولی در مسائل کلان مثل قبله، کتاب و بسیاری از مسائل دیگر با یکدیگر هماهنگ هستیم و اختلافی نداریم.

4.در شرایط فعلی جهان که دشمنان اسلام‌، سعی در اختلاف اندازی بین مسلمانها دارند، رابطه بین شیعه و سنی باید برادرانه و تفاهم‌آمیز باشد. برای ایجاد اتحاد می‌بایست بر مشترکات فیمابین تأکید کرد و اگر موقعیت زمانی و مکانی مناسبی با فرض مطالعات لازم جهت پاسخگویی به اشکالات و شبهه‌ها یافت شد، برادرانه و با استدلال به بحث و گفتگو پرداخت و در غیر این صورت طبق نظر حضرت امام (؛)بیان اختلافات و دامن زدن به آنها جایز نیست‌.

5.درباره چگونگی رفتار با اهل سنت و دیگر فرقه‌ های مذهبی باید به این نکته مهم توجه کرد که حساب (سردمداران بدعت‌گذار) از (پیروان دل‌پاک) جداست و سرانجام (دانایان لجاجت پیشه) از (ناآگاهان عبودیت پیشه) را باید جدا دانست.
آنچه درباره (تبری) و لزوم (بغض) گفته شده است، بیشتر درباره گروه اول است. اما عموم مردم و پیروان ناآگاه، در صورتی که روحیه حق‌ پذیر و (قلب سلیم) داشته باشند، اما در تشخیص حق اشتباه کرده‌اند مورد لطف خداوند قرار می‌گیرند.
ما نیز در رفتار با آنان باید نگاه محبت‌آمیز و هدایتگر داشته باشیم. اما باید توجه داشت که اختلاط و رفتارهای محبت‌آمیز موجب سستی در اعتقاد و بی‌اعتنایی به احکام ویژه مذهب خود ما نشود.

بهترین شیوه در رفتار با اهل‌ سنت آن است که بدون تحریک احساسات و بروز تعصبات بر نقاط مشترک تکیه کنیم و هر چه بیشتر از فضایل اهل‌بیت و تعالیم و سیره آنان بازگو کنیم که در پرتو این گفتگوها محبت هر چه بیشتر حاصل آید و طبیعی است که به دنبال (محبت)،(متابعت) و پیروی خواهد آمد.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین