عزرائیل کلمه ای عبری است.[1] که نام فرشته قابض جان هاست.
عزرائیل یکی از چهار فرشته برتر الهی است:
پیامبر (ص) فرموده‌اند: خداوند از از فرشتگان، جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و عزرائیل را برگزیده است.[2]
که در هنگام برپایی قیامت آخرین موجودی است که فانی می شود:
امام سجاد (ع) درباره روز فزع اکبر می فرمایند: (امر فرماید خداوند باسرافیل نفخه دیگری بدمد که از آن سری که بطرف زمین است صدائی بیرون آید و از آن صدا هیچ جنبنده‌‌ای باقی نماند نه از بشر و نه از جن و نه از شیاطین و نه از غیر ایشان، و از آن سری که بطرف آسمان است صدائی خارج شود که در آسمان ذی روحی باقی نماند مگر آن کسانی که خدا بخواهد زنده بمانند و آنها عبارتند از جبرائیل و میکائیل و اسرافیل و عزرائیل، پس خدای تعالی فرماید ای عزرائیل چه کسانی باقیمانده‌‌اند (و حال آنکه خودش میداند) گوید: أنت الحی الذی لا یموت، پروردگارا جبرائیل و میکائیل و اسرافیل و عزرائیل، پس امر فرماید قبض کند روح جبرائیل و میکائیل و اسرافیل را، سپس فرماید چه کسی باقی مانده (و حال آنکه خودش میداند) ملک الموت گوید بنده ضعیف مسکین تو عزرائیل، خطاب رسد بمیر ای ملک الموت، پس ملک الموت صیحه زند که اگر این صیحه را مردم پیش از مردن می‌‌شنیدند همه می‌مردند و تلخی مرگ در دهانش پیدا شود و گوید اگر می‌دانستم در قبض ارواح چنین سخت و تلخست هر آینه مهربانی و مدارا میکردم بمؤمنین.)[3]
عزرائیل تجلی اسماء قهریه الهی است و با بهره بردن از همین اسماء توانایی قبض ارواح را دارد. کما اینکه در دعا خدا را به حق عزرائیل می خوانیم و در توصیف او می گوییم که اسماء قهریه الهی در نزد او به ودیعت گذاشته شده است.[4]
[1]. فرهنگ ابجدی عربی فارسی، متن، ص: 608.
[2]. روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ج2، ص: 405.
[3]. إرشاد القلوب إلی الصواب، ج1، ص54.
[4]. أَسْأَلُکَ بِمَا أَوْدَعْتَهُ عِزْرَائِیلَ مِنْ أَسْمَائِکَ الْقَهْرِیَّةِ فَانْفَعَلَتْ لَهُ النُّفُوسُ بِالْقَهْر - بحار الأنوار، ج53، ص226.
