شیطان
اِبلیس نام جن یا فرشته‌ای که در بهشت بر آدم سجده نکرد و از آنجا رانده شد. بیشتر مفسران او را از جنیان دانسته و اندکی نیز او را فرشته می‌دانند.
چه ربطی بین خلقت شیطان از آتش، و آتش بودن عذاب جهنم است؟
آتشی که شیطان از آن آفریده شده، همان آتشی نیست که در جهنم گناهکاران را می سوزاند: رسول خدا صلی اللَّه علیه و آله فرمود: ای جبرئیل مرا از آتش اطلاع دهید که خداوند آن را چگونه آفریده است، جبرئیل گفت: خداوند هزار سال آن را افروخت تا قرمز شد، و بعد هزار سال دیگر سوخت تا سفید گردید، و هزار سال دیگر سوخت تا سیاه شد. آتش جهنم چنان سیاه و تاریک گردید که هیچ روشنائی در آن دیده نمی‌‌شود، ولی سوزش آن هم از بین نمی‌‌رود، سوگند به خدائی که تو را براستی برانگیخت اگر به اندازه سر سوزنی از آن در دنیا ظاهر گردد همه را خواهد سوزانید. اگر مردی را وارد دوزخ کنند و بعد او را از آنجا بیرون آورند همه اهل زمین را هلاک خواهد ساخت، در آن هنگام که او را بنگرند و حالات او را مشاهده کنند، و اگر یکی از آن زنجیره‌‌های آتشین را که در قرآن ذکر آنها آمده در کوه‌ها قرار دهند همه ذوب خواهند شد. اگر یکی از خازنان نوزده‌گانه دوزخ بر روی زمین افکنده شود، همه مردم از بوی متعفن آن خواهند مرد.[1] در حالی که آتشی که شیطان (ابلیس) از آن آفریده شده، امری بوده که سبب فخر او شده بود: وَ خَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ؛[2] و جنّ را از شعله‌های مختلط و متحرّک آتش خلق کرد. و شیطان نیز یکی از همین اجنه است: إِبْلیسَ کانَ مِنَ الْجِنِّ؛[3] ابلیس که از جن بود. مارج" در اصل از" مرج" (بر وزن مرض) به معنی اختلاط و آمیزش است، و در اینجا منظور اختلاط شعله‌های مختلف آتش می‌باشد، زیرا هنگامی که آتش شعله‌ور میشود گاه به رنگ سرخ، گاه به رنگ زرد، گاه به رنگ آبی، گاه به رنگ سفید درمی‌آید.بعضی گفته‌اند که معنی" تحرک" نیز در آن هست (از" امرجت الدابة" یعنی" حیوان را در چراگاه رها کردم" زیرا یکی از معانی" مرج" همان مرتع است).باز در اینجا دقیقا برای ما روشن نیست که آفرینش" جن" از این آتشهای رنگارنگ چگونه بوده است؟[4] یعنی از آتشهای مختلف سرخ و سیاه و سفید. و بعضی گویند: مارج، خالص و صاف از گل و شعله آتشی که دودی در آن نیست.[5] و بعد از دقت به فرق آتش جهنم، با آتشی که شیطان از آن آفریده شده، باید به این نیز دقت کنیم که آتش جهنم، تناسب کاملی با انسان دارد. چون خود اوست! و ثمره و حاصل اعمال پلید کافرانه و معاندانه اش! فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتی وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ أُعِدَّتْ لِلْکافِرینَ؛[6] بترسید از آتشی که برای کافران مهیّا شده و هیزم آن مردمان و سنگها هستند. [1]. بحار الأنوار ، ج67، ص: 393. [2]. الرحمن آیه 15. [3]. کهف آیه 50. [4]. تفسیر نمونه، ج23، ص: 120. [5]. ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج24، ص: 76. [6]. بقره آیه 24.
آتشی که شیطان از آن آفریده شده، همان آتشی نیست که در جهنم گناهکاران را می سوزاند: رسول خدا صلی اللَّه علیه و آله فرمود: ای جبرئیل مرا از آتش اطلاع دهید که خداوند آن را چگونه آفریده است، جبرئیل گفت: خداوند هزار سال آن را افروخت تا قرمز شد، و بعد هزار سال دیگر سوخت تا سفید گردید، و هزار سال دیگر سوخت تا سیاه شد. آتش جهنم چنان سیاه و تاریک گردید که هیچ روشنائی در آن دیده نمی‌‌شود، ولی سوزش آن هم از بین نمی‌‌رود، سوگند به خدائی که تو را براستی برانگیخت اگر به اندازه سر سوزنی از آن در دنیا ظاهر گردد همه را خواهد سوزانید. اگر مردی را وارد دوزخ کنند و بعد او را از آنجا بیرون آورند همه اهل زمین را هلاک خواهد ساخت، در آن هنگام که او را بنگرند و حالات او را مشاهده کنند، و اگر یکی از آن زنجیره‌‌های آتشین را که در قرآن ذکر آنها آمده در کوه‌ها قرار دهند همه ذوب خواهند شد. اگر یکی از خازنان نوزده‌گانه دوزخ بر روی زمین افکنده شود، همه مردم از بوی متعفن آن خواهند مرد.[1] در حالی که آتشی که شیطان (ابلیس) از آن آفریده شده، امری بوده که سبب فخر او شده بود: وَ خَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ؛[2] و جنّ را از شعله‌های مختلط و متحرّک آتش خلق کرد. و شیطان نیز یکی از همین اجنه است: إِبْلیسَ کانَ مِنَ الْجِنِّ؛[3] ابلیس که از جن بود. مارج" در اصل از" مرج" (بر وزن مرض) به معنی اختلاط و آمیزش است، و در اینجا منظور اختلاط شعله‌های مختلف آتش می‌باشد، زیرا هنگامی که آتش شعله‌ور میشود گاه به رنگ سرخ، گاه به رنگ زرد، گاه به رنگ آبی، گاه به رنگ سفید درمی‌آید.بعضی گفته‌اند که معنی" تحرک" نیز در آن هست (از" امرجت الدابة" یعنی" حیوان را در چراگاه رها کردم" زیرا یکی از معانی" مرج" همان مرتع است).باز در اینجا دقیقا برای ما روشن نیست که آفرینش" جن" از این آتشهای رنگارنگ چگونه بوده است؟[4] یعنی از آتشهای مختلف سرخ و سیاه و سفید. و بعضی گویند: مارج، خالص و صاف از گل و شعله آتشی که دودی در آن نیست.[5] و بعد از دقت به فرق آتش جهنم، با آتشی که شیطان از آن آفریده شده، باید به این نیز دقت کنیم که آتش جهنم، تناسب کاملی با انسان دارد. چون خود اوست! و ثمره و حاصل اعمال پلید کافرانه و معاندانه اش! فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتی وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ أُعِدَّتْ لِلْکافِرینَ؛[6] بترسید از آتشی که برای کافران مهیّا شده و هیزم آن مردمان و سنگها هستند. [1]. بحار الأنوار ، ج67، ص: 393. [2]. الرحمن آیه 15. [3]. کهف آیه 50. [4]. تفسیر نمونه، ج23، ص: 120. [5]. ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج24، ص: 76. [6]. بقره آیه 24.
پاسخ:
آتشی که شیطان از آن آفریده شده، همان آتشی نیست که در جهنم گناهکاران را می سوزاند:
رسول خدا صلی اللَّه علیه و آله فرمود: ای جبرئیل مرا از آتش اطلاع دهید که خداوند آن را چگونه آفریده است، جبرئیل گفت: خداوند هزار سال آن را افروخت تا قرمز شد، و بعد هزار سال دیگر سوخت تا سفید گردید، و هزار سال دیگر سوخت تا سیاه شد. آتش جهنم چنان سیاه و تاریک گردید که هیچ روشنائی در آن دیده نمی‌‌شود، ولی سوزش آن هم از بین نمی‌‌رود، سوگند به خدائی که تو را براستی برانگیخت اگر به اندازه سر سوزنی از آن در دنیا ظاهر گردد همه را خواهد سوزانید. اگر مردی را وارد دوزخ کنند و بعد او را از آنجا بیرون آورند همه اهل زمین را هلاک خواهد ساخت، در آن هنگام که او را بنگرند و حالات او را مشاهده کنند، و اگر یکی از آن زنجیره‌‌های آتشین را که در قرآن ذکر آنها آمده در کوه‌ها قرار دهند همه ذوب خواهند شد. اگر یکی از خازنان نوزده‌گانه دوزخ بر روی زمین افکنده شود، همه مردم از بوی متعفن آن خواهند مرد.[1]
در حالی که آتشی که شیطان (ابلیس) از آن آفریده شده، امری بوده که سبب فخر او شده بود:
وَ خَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ؛[2] و جنّ را از شعله‌های مختلط و متحرّک آتش خلق کرد.
و شیطان نیز یکی از همین اجنه است:
إِبْلیسَ کانَ مِنَ الْجِنِّ؛[3] ابلیس که از جن بود.
مارج" در اصل از" مرج" (بر وزن مرض) به معنی اختلاط و آمیزش است، و در اینجا منظور اختلاط شعله‌های مختلف آتش می‌باشد، زیرا هنگامی که آتش شعله‌ور میشود گاه به رنگ سرخ، گاه به رنگ زرد، گاه به رنگ آبی، گاه به رنگ سفید درمی‌آید.بعضی گفته‌اند که معنی" تحرک" نیز در آن هست (از" امرجت الدابة" یعنی" حیوان را در چراگاه رها کردم" زیرا یکی از معانی" مرج" همان مرتع است).باز در اینجا دقیقا برای ما روشن نیست که آفرینش" جن" از این آتشهای رنگارنگ چگونه بوده است؟[4]
یعنی از آتشهای مختلف سرخ و سیاه و سفید. و بعضی گویند: مارج، خالص و صاف از گل و شعله آتشی که دودی در آن نیست.[5]
و بعد از دقت به فرق آتش جهنم، با آتشی که شیطان از آن آفریده شده، باید به این نیز دقت کنیم که آتش جهنم، تناسب کاملی با انسان دارد. چون خود اوست! و ثمره و حاصل اعمال پلید کافرانه و معاندانه اش!
فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتی وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ أُعِدَّتْ لِلْکافِرینَ؛[6] بترسید از آتشی که برای کافران مهیّا شده و هیزم آن مردمان و سنگها هستند.
[1]. بحار الأنوار ، ج67، ص: 393.
[2]. الرحمن آیه 15.
[3]. کهف آیه 50.
[4]. تفسیر نمونه، ج23، ص: 120.
[5]. ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج24، ص: 76.
[6]. بقره آیه 24.
- [سایر] آتش جهنم چه رابطه ای با ماده اولیه خلق شیطان دارد؟
- [سایر] شیطان که خود از آتش است، چگونه در جهنم خواهد سوخت؟
- [سایر] مجرمین برای رهایی از عذاب و آتش دوزخ چه تلاشهایی می کنند؟
- [سایر] نام جهنم مرادف با کلمه نار و آتش است. چرا خداوند از آتش برای عذاب ستمکاران استفاده می‌کند و از عذابهای دیگر... استفاده نمیکند؟
- [سایر] شیطان با این که می داند در آینده ای نه چندان دور در آتش بزرگ جهنم گرفتار می شود؛ چرا توبه نمی کند؟
- [سایر] شیطان با اینکه می داند در اینده ای نه چندان دور در اتش بزرگ جهنم گرفتار می شود و هم جهنم را دیده و هم بهشت را چرا توبه نمی کند
- [سایر] اگر شیطان از آتش است، چگونه در آتش خواهد سوخت؟
- [سایر] اگر شیطان از آتش است، چگونه در آتش خواهد سوخت؟
- [سایر] اگر شیطان از آتش است، چگونه در آتش خواهد سوخت؟
- [سایر] آیا آتش جهنم مانند آتش این دنیا است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] هرگاه کسی پسری را از روی شهوت ببوسد، حاکم شرع از سی تازیانه تا نودونه تازیانه هرقدر صلاح میداند، به او میزند، وروایت شده است که خداوند عالم دهانهای از آتش بدهان او میزند وملائکه آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت میکنند و جهنّم برای او مهیّا خواهد بود ولی اگر توبه کند، توبه او قبول میشود.
- [آیت الله بروجردی] هرگاه پسری را از روی شهوت ببوسد، حاکم شرع از سی تا نود هر قدر صلاح میداند تازیانه به او میزند و روایت شده که خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و ملائکة آسمان و زمین و ملائکة رحمت و غضب بر او لعنت میکنند و جهنم برای او مهیا خواهد بود، ولی اگر توبه کند توبهی او قبول میشود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . آب انگوری که با آتش جوش آمده اگر آن قدر بجوشد که ثلثان شود یعنی: دو قسمت آن کم شود و یک قسمت آن بماند پاک می شود. ولی اگر به خودی خود جوش بیاید و به آتش یا غیر آتش ثلثان شود، یا به آتش جوش بیاید و به غیر آتش ثلثان شود فقط به سرکه شدن پاک می شود. و این حکم بنابر قول به نجاست عصیر است به جوش آمدن و گذشت که اقوی طهارت است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اب انگوری که به اتش جوش بیاید حرام می شود و اگر ان قدر به اتش بجوشد که دو قسمت ان کم شود و یک قسمت ان بماند حلال می شود و در مساله گذشت که به جوش امدن به اتش نجس نمی شود و اگر به غیر اتش جوش بیاید حرام و بنابر احتیاط نجس می شود و احتیاط واجب ان است که به غیر از سرکه شدن پاک و حلال نمی شود
- [آیت الله خوئی] هر گاه کسی پسری را از روی شهوت ببوسد، حاکم شرع از سی تازیانه تا نود و نه تازیانه هر قدر صلاح میداند، به او میزند. و روایت شده است که خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و ملائکة آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت میکنند و جهنم برای او مهیا خواهد بود. ولی اگر توبه کند توبة او قبول میشود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انگور و آب انگور بخودی خود، یا به واسطه پختن جوش بیاید پاک است، ولی خوردن آن حرام است و آنچه به آتش جوش آمده اگر به آتش دو ثلث آن کم شود حلال می شود و آنچه به غیر آتش جوش آمده با سرکه شدن حلال می شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هرگاه کسی پسری را از روی شهوت ببوسد، حاکم شرع از سی تا نود و نه تازیانه هر قدر صلاح میداند به او میزند، و روایت شده است که خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و ملائکه آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت میکنند، و جهنم برای او مهیا خواهد بود، ولی اگر توبه کند، توبه او قبول میشود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] هرگاه کسی پسری را از روی شهوت ببوسد؛ حاکم شرع از سی تازیانه تا نود و نه تازیانه هر قدر صلاح می داند؛ به او می زند. و روایت شده است که خداوند عالم دهانه ای از آتش به دهان او می زند و ملائکه آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت می کنند و جهنم برای او مهیا خواهد بود. ولی اگر توبه کند توبه او قبول می شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] چیزی که معلوم نیست غوره است، یا انگور اگر با آتش بجوشد، حرام نمی شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] آب انگوری که به سبب آتش یا به خودی خود جوش بیاید، خوردن آن حرام و بنا بر احتیاط نجس میشود، چنانچه در مسأله 114 گذشت و آب انگوری که به سبب آتش جوش آمده اگر آن قدر با آتش بجوشد که ثلثان شود، یعنی دوسوم آن کم شود، پاک شده و خوردن آن حلال است؛ ولی اگر به خودی خود جوش آمده، بنا بر احتیاط فقط به سرکه شدن پاک و حلال میشود.