قرآن شریف می فرماید: وَ لا تَکْسِبُ کُلُّ نَفْسٍ إِلاَّ عَلَیْها و لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْری (164 انعام) هیچ کس، عمل (بدی) جز به زیان خودش، انجام نمی دهد و هیچ گنهکاری گناه دیگری را متحمّل نمی شود. همچنین در آیه دیگری می فرماید: وَ لِتُجْزی کُلُّ نَفْسٍ بِما کَسَبَتْ وَ هُمْ لا یُظْلَمُونَ (22 جاثیه) هر کس در برابر اعمالی که انجام داده است جزا داده شود و به آنها ستمی نخواهد شد! پس چگونه ممکن است بگوییم که گریه بازماندگان سبب عذاب میت می شود؟ و روایتی که بعضی از اهل سنت در این باره نقل می کنند و مدعی می شوند عمر گفته: ان المیّت یْعذَّب ببکاء اهله. میّت، با گریه بستگان خود در عذاب می افتد؛ چند اشکال دارد. اولا این ادعا با عمل و رفتار خود عمر تناسبی ندارد. و عمر در مواضع متعددی بر مردگان گریسته است. از جمله پس از رسیدن خبر مرگ نعمان ابن مقرن، پس از مرگ خالد بن ولید، پس از مرگ برادرش زید بن ابن خطاب و ... ثانیا این روایت توسط بزرگان اهل سنت، یک کج فهمی شمرده شده است. در کتاب صحیح مسلم به نقل از هشام ابن عروة و او از پدرش آمده است: در نزد عایشه از قول فرزند عمر این روایت نقل شد که: المیّت یعذّب ببکاء عایشه گفت: خدا پدر عبدالرحمن را بیامرزد، چیزی شنیده است، امّا به درستی آن را به خاطر نسپرده است.[حقیقت آن است که ]وقتی جنازه فردی یهودی از کنار رسول خدا عبور داده شد و بر او گریه می کردند، پیامبر فرمود: شما بر او گریانید، حال آنکه او در عذاب است. ابوداود در کتاب سنن خود، به نقل از عروة و او از عبداللّه ابن عمر آورده است:جمله ان المیّت لیعذّب ببکاء اهله علیه از رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم است. وقتی ماجرا به عایشه رسید گفت : وقتی پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم از کنار قبر فردی یهودی می گذشتند، فرمودند : صاحب این قبر معذّب است، در حالیکه بستگانش بر او می گریند امام شافعی می گوید: آنچه عایشه از رسول خدا روایت کرده است، به دلیل مفاد کتاب و سنّت، بیشتر از روایتی که از ابن عمر نقل شده، شبیه گفتار پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم است. سپس بعضی از آیات و روایات را ذکر می کند. و نکته دیگری که باید به آن توجه کرد، اینکه دین الهی مطابق فطرت انسانی است: فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنیفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْها لا تَبْدیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ (30 روم) پس روی خود را متوجّه آیین خالص پروردگار کن! این فطرتی است که خداوند، انسانها را بر آن آفریده دگرگونی در آفرینش الهی نیست. چگونه انسانی می تواند نسبت به مرگ عزیزانش بی تفاوت باشد، جز اینکه فطرت انسانی او از بین رفته باشد و درنده خویی پیشه کرده باشد.
قرآن شریف می فرماید: وَ لا تَکْسِبُ کُلُّ نَفْسٍ إِلاَّ عَلَیْها و لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْری (164 انعام) هیچ کس، عمل (بدی) جز به زیان خودش، انجام نمی دهد و هیچ گنهکاری گناه دیگری را متحمّل نمی شود.
همچنین در آیه دیگری می فرماید: وَ لِتُجْزی کُلُّ نَفْسٍ بِما کَسَبَتْ وَ هُمْ لا یُظْلَمُونَ (22 جاثیه) هر کس در برابر اعمالی که انجام داده است جزا داده شود و به آنها ستمی نخواهد شد!
پس چگونه ممکن است بگوییم که گریه بازماندگان سبب عذاب میت می شود؟
و روایتی که بعضی از اهل سنت در این باره نقل می کنند و مدعی می شوند عمر گفته: ان المیّت یْعذَّب ببکاء اهله. میّت، با گریه بستگان خود در عذاب می افتد؛ چند اشکال دارد.
اولا این ادعا با عمل و رفتار خود عمر تناسبی ندارد. و عمر در مواضع متعددی بر مردگان گریسته است. از جمله پس از رسیدن خبر مرگ نعمان ابن مقرن، پس از مرگ خالد بن ولید، پس از مرگ برادرش زید بن ابن خطاب و ...
ثانیا این روایت توسط بزرگان اهل سنت، یک کج فهمی شمرده شده است.
در کتاب صحیح مسلم به نقل از هشام ابن عروة و او از پدرش آمده است: در نزد عایشه از قول فرزند عمر این روایت نقل شد که: المیّت یعذّب ببکاء عایشه گفت: خدا پدر عبدالرحمن را بیامرزد، چیزی شنیده است، امّا به درستی آن را به خاطر نسپرده است.[حقیقت آن است که ]وقتی جنازه فردی یهودی از کنار رسول خدا عبور داده شد و بر او گریه می کردند، پیامبر فرمود: شما بر او گریانید، حال آنکه او در عذاب است.
ابوداود در کتاب سنن خود، به نقل از عروة و او از عبداللّه ابن عمر آورده است:جمله ان المیّت لیعذّب ببکاء اهله علیه از رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم است. وقتی ماجرا به عایشه رسید گفت : وقتی پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم از کنار قبر فردی یهودی می گذشتند، فرمودند : صاحب این قبر معذّب است، در حالیکه بستگانش بر او می گریند
امام شافعی می گوید: آنچه عایشه از رسول خدا روایت کرده است، به دلیل مفاد کتاب و سنّت، بیشتر از روایتی که از ابن عمر نقل شده، شبیه گفتار پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم است. سپس بعضی از آیات و روایات را ذکر می کند.
و نکته دیگری که باید به آن توجه کرد، اینکه دین الهی مطابق فطرت انسانی است:
فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنیفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْها لا تَبْدیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ (30 روم) پس روی خود را متوجّه آیین خالص پروردگار کن! این فطرتی است که خداوند، انسانها را بر آن آفریده دگرگونی در آفرینش الهی نیست.
چگونه انسانی می تواند نسبت به مرگ عزیزانش بی تفاوت باشد، جز اینکه فطرت انسانی او از بین رفته باشد و درنده خویی پیشه کرده باشد.
- [سایر] آیا گریه کردن برای شخص مرده، سبب رنج او در آن دنیا می شود؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] گریه کردن هنگام نماز خواندن ، سبب باطل شدن نماز می شود؟
- [سایر] آیا درست است که گریه پدر و مادر برای از دست دادن فرزند باعث عذاب او خواهد شد؟
- [آیت الله اردبیلی] اعضای داخلی بدن شخص زنده که با عمل جراحی جدا میشوند یا اعضای داخلی میّت که به سبب تشریح خارج میشوند، آیا سبب نجاست و وجوب غسل مسّ میّت به جهت تماس با آنها میشوند؟
- [سایر] آیا همراه میت دفن تربت کربلا و تسبیح، باعث کاهش عذاب خواهد شد؟
- [سایر] آیا اگر بازماندگان، بیش از سه روز لباس سیاه بپوشند، میت با این رفتارشان عذاب خواهد شد؟
- [سایر] آیا امام خمینی می گوید: گریه و عزاداری بر سیدالشهداء امام حسین(ع) و اقامه مجالس حسینی، سبب بقای دین از چهارده قرن پیش تا کنون است؟ به چه دلیل؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا جنب یا حائض یا کسی که غسل مسّ میّت بر عهده اوست، میتواند میّت را غسل دهد و کفن و دفن نماید؟
- [آیت الله خوئی] شخصی میخواهد یک جواب قانع کنندهای از سبب عدم جواز تقلید میت ابتداءً بداند، به طوری که برای این شخص جهل مرکب یا تعصبی نباشد.
- [سایر] عذاب الهی با عذاب دنیایی چه تفاوتی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] احتیاط واجب آن است که در گریه بر میت صدا را خیلی بلند نکنند.
- [آیت الله بروجردی] احتیاط واجب آن است که در گریة بر میت صدا را خیلی بلند نکنند.
- [امام خمینی] احتیاط واجب آن است که در گریه بر میت، صدا را خیلی بلند نکنند.
- [آیت الله اردبیلی] احتیاط واجب آن است که در گریه بر میّت صدا را خیلی بلند نکند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] احتیاط واجب آن است که در گریه بر میت صدا را خیلی بلند نکنند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] احتیاط مستحب آن است که در گریه بر میت صدا را خیلی بلند نکنند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . احتیاط واجب آن است که در گریه بر میت صدا را خیلی بلند نکنند.
- [آیت الله وحید خراسانی] احتیاط مستحب ان است که در گریه بر میت صدا را خیلی بلند نکنند
- [آیت الله سبحانی] احتیاط واجب آن است که در گریه بر میّت صدا را خیلی بلند نکنند. نماز لیلة الدفن
- [آیت الله سیستانی] احتیاط مستحب آن است که در گریه بر میّت ، صدا را خیلی بلند نکنند . نماز وحشت