خانم بارداری که زایمان او نزدیک است یا شیردهای که شیر او کم است، اگر روزه برای خودش یابچه ضرر دارد وظیفهاش چیست؟ الف) اگر ضرر به جان بچه داشته باشد؟ ب) اگر ضرر به جان مادر داشته باشد؟ امام خمینی:. ب) روزه واجب نیست، باید روزه را قضا نماید. و بنابر احتیاط واجب برای هر روز یک مدّ طعام کفاره بدهد. تذکر: اگر کسی پیدا شود که بچه را شیر دهد خواه اجرت بگیرد، یا بدون اجرت شیر دهد بنا بر احتیاط واجب بچه را به او بدهد و روزه بگیرد.(1) امام خامنه ای: حکم زن باردار: الف) مادر باردار اگر خوف ضرر بر جنین را دارد و خوف وی هم دارای منشاء عقلایی باشد واجب است روزه را افطار کند، باید روزه را بعداًَ قضا نماید و برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد. ب) مادر باردار اگر روزه برایش ضرر دارد، روزه اش صحیح نیست قضای آن بر او واجب است. حکم زن شیرده:. ب) مادر شیرده اگر برای خودش ضرر دارد روزه برای او واجب نیست و بنا بر احتیاط واجب برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد و در هر دو صورت روزه ها را باید قضا نماید. سؤال: خانم شیرده ای که شیر او کم است اگر روزه برای خودش یا نوزاد ضرر دارد ولی راه دیگری برای شیردادن نوزاد باشد، مثلاً شخصی با اجرت یا بدون اجرت به بچه شیر دهد یا از شیر دادن با شیشه و یا شیر خشک کمک بگیرد؛ آیا روزه بر او واجب است؟ بسمه تعالی. با فرض امکان جایگزینی طرق مذکور و عدم ضرر برای خود و نوزاد، بنا بر احتیاط واجب روزه بر او واجب است.(2) آیت الله العظمی حسینی سیستانی: آیت الله العظمی مکارم شیرازی: الف) روزه واجب نیست، باید روزه را قضا نماید. و برای هر روز یک مدّ طعام کفاره بدهد. ب) روزه واجب نیست، باید روزه را قضا نماید. کفاره ندارد. تذکر: اگر کسی پیدا شود که بدون اجرت، بچه را شیر دهد یا شخصی پیدا شود که اجرت دایه را بیمنت بپردازد، در این صورت روزه گرفتن واجب است.(4) آیت الله العظمی وحید خراسانی: الف) روزه صحیح نیست، باید روزه را بعداً قضا نماید. و برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد. ب) روزه صحیح نیست، باید روزه را قضا نماید. بنا بر احتیاط مستحب برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد. تذکر: در صورتی که شیر خوردن این بچه از راه دیگری میسر باشد واجب است آن زن روزه را بگیرد.(5) آیت الله العظمی شبیری زنجانی: حکم زن باردار الف) روزه واجب نیست و باید برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد. ب)روزه واجب نیست بنا بر احتیاط مستحب برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد. در هر دو صورت اگر تا ماه رمضان بعد بتواند بدون ضرر روزه بگیرد باید روزه ها را قضا نماید، بلکه به احتیاط واجب اگر بعد از آن نیز بتواند روزه بگیرد، قضای روزه بر او واجب میشود. حکم زن شیرده الف) روزه بر او واجب نیست برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد. ب) روزه بر او واجب نیست بنا بر احتیاط مستحب برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد و در هر دو صورت اگر تا ماه رمضان بعد عذرش برطرف شود و بتواند قضا کند باید روزه ها را قضا کند بلکه اگر بعد از آن نیز عذرش برطرف شد بنا بر احتیاط واجب باید قضا کند. تذکر: اگر کسی پیدا شود که بچه را شیر دهد خواه اجرت بگیرد یا بدون اجرت شیر دهد احتیاط واجب آن است که بچه را به او بدهد و روزه بگیرد.(6) آیت الله العظمی صافی گلپایگانی: الف) روزه واجب نیست، باید روزه را قضا نماید. بنا بر احتیاط واجب باید برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد،.(7) آیت الله العظمی نوری همدانی: الف) روزه واجب نیست، باید روزه را قضا نماید. و برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد. تذکر: اگر کسی پیدا شود که بچه را شیر دهد، خواه اجرت بگیرد یا بدون اجرت شیر دهد احتیاط واجب آن است که بچه را به او بدهد و روزه بگیرد.(8) آیت الله العظمی بهجت: الف) واجب است افطار کند، باید روزه را قضا نماید.و برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد. ب) واجب است افطار کند، باید روزه را قضا نماید. باید برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد. تذکّر: اگر کسی پیدا شود که بچّه را شیر دهد خواه اجرت بگیرد یا بدون اجرت شیر دهد، واجب است که بچّه را به او بدهد و روزه بگیرد.(9) آیت الله العظمی فاضل لنکرانی: سؤال: خانم بارداری که زایمان او نزدیک است یا شیردهای که شیر او کم است، اگر روزه برای خودش یا بچه ضرر دارد وظیفهاش چیست؟ الف) ضرر به جان مادر ب) ضرر به جان بچه. ب) روزه واجب نیست، باید روزه را قضا نماید و در این فرض دادن یک مدّ طعام واجب نیست. ولی خوب است. تذکر: اگر کسی پیدا شود که بچه را شیر دهد خواه اجرت بگیرد یا بدون اجرت شیر دهد باید بچه را به او بدهد و روزه بگیرد.(10) آیت الله العظمی مدنی تبریزی: الف) روزه واجب نیست، باید روزه را قضا نماید. و برای هر روز یک مدّ طعام کفاره بدهد. ب) روزه واجب نیست، باید روزه را قضا نماید. و بنا بر احتیاط مستحب برای هر روز یک مدّ طعام کفاره بدهد. تذکر: اگر کسی پیدا شود که بچه را شیر دهد خواه اجرت بگیرد یا بدون اجرت شیر دهد، واجب است که بچه را به او بدهد و روزه بگیرد. و همچنین بنا بر احتیاط اگر مادر بتواند بچه خود را از شیر خشک معمولی غذا بدهد.(11) پی نوشت ها: 1- تحریرالوسیله، 1408ه.ق، ج1، ص295 و 296، م8 -توضیح المسائل، 1385، ص245، م 1729. 2-http://pasokhbesoalat.ir/ViewPasokh4.aspx?id=1632. 3-توضیح المسائل، 1425ه ق ، ص330، م1699 و1700 -منهاج الصالحین،1430ه.ق، ج1، ص331، الفصل الخامس. 4-توضیح المسائل، 1386 ص270،م1453، 1454 و 1455 -العروة الوثفی مع تعلیقات، 1388، ج2، ص57 و 56، الرابع و الخامس. 5-توضیح المسائل، 1389، ص301، م1736، 1737 منهاج الصالحین، 1386، ص296 و 295، الفصل الخامس. 6-توضیح المسائل، 1390، ص356، م1737 و1738و المسائل الشرعیه، 1428ه.ق، ص374، م1736 و 1737. 7-هدایةالعباد، 1416 ه ق،ج1، ص230، م 1364. 8-توضیح المسائل، 1386، ص332 و 333،م1725، 1726 -منتخب المسائل، 1420ه.ق، ص181، م472 و 473. 9-توضیح المسائل، 1377، ص266، م1365و 1366 وسیلة النجاة، 1423ه.ق، ص319، م8. 10-http://pasokhbesoalat.ir/ViewPasokh4.aspx?id=1632. 11-توضیح المسائل، 1385، ص256، م1738 و1737 -منهاج الصالحین، 1426ه.ق، ج1،ص281، الفصل الخامس.
خانم بارداری که زایمان او نزدیک است یا شیردهای که شیر او کم است، اگر روزه برای خودش یابچه ضرر دارد وظیفهاش چیست؟
الف) اگر ضرر به جان بچه داشته باشد؟
ب) اگر ضرر به جان مادر داشته باشد؟
امام خمینی:.
ب) روزه واجب نیست، باید روزه را قضا نماید. و بنابر احتیاط واجب برای هر روز یک مدّ طعام کفاره بدهد.
تذکر: اگر کسی پیدا شود که بچه را شیر دهد خواه اجرت بگیرد، یا بدون اجرت شیر دهد بنا بر احتیاط واجب بچه را به او بدهد و روزه بگیرد.(1)
امام خامنه ای:
حکم زن باردار:
الف) مادر باردار اگر خوف ضرر بر جنین را دارد و خوف وی هم دارای منشاء عقلایی باشد واجب است روزه را افطار کند، باید روزه را بعداًَ قضا نماید و برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد.
ب) مادر باردار اگر روزه برایش ضرر دارد، روزه اش صحیح نیست قضای آن بر او واجب است.
حکم زن شیرده:.
ب) مادر شیرده اگر برای خودش ضرر دارد روزه برای او واجب نیست و بنا بر احتیاط واجب برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد و در هر دو صورت روزه ها را باید قضا نماید. سؤال: خانم شیرده ای که شیر او کم است اگر روزه برای خودش یا نوزاد ضرر دارد ولی راه دیگری برای شیردادن نوزاد باشد، مثلاً شخصی با اجرت یا بدون اجرت به بچه شیر دهد یا از شیر دادن با شیشه و یا شیر خشک کمک بگیرد؛ آیا روزه بر او واجب است؟ بسمه تعالی. با فرض امکان جایگزینی طرق مذکور و عدم ضرر برای خود و نوزاد، بنا بر احتیاط واجب روزه بر او واجب است.(2)
آیت الله العظمی حسینی سیستانی:
آیت الله العظمی مکارم شیرازی:
الف) روزه واجب نیست، باید روزه را قضا نماید. و برای هر روز یک مدّ طعام کفاره بدهد.
ب) روزه واجب نیست، باید روزه را قضا نماید. کفاره ندارد.
تذکر: اگر کسی پیدا شود که بدون اجرت، بچه را شیر دهد یا شخصی پیدا شود که اجرت دایه را بیمنت بپردازد، در این صورت روزه گرفتن واجب است.(4)
آیت الله العظمی وحید خراسانی:
الف) روزه صحیح نیست، باید روزه را بعداً قضا نماید. و برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد.
ب) روزه صحیح نیست، باید روزه را قضا نماید. بنا بر احتیاط مستحب برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد.
تذکر: در صورتی که شیر خوردن این بچه از راه دیگری میسر باشد واجب است آن زن روزه را بگیرد.(5)
آیت الله العظمی شبیری زنجانی:
حکم زن باردار
الف) روزه واجب نیست و باید برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد.
ب)روزه واجب نیست بنا بر احتیاط مستحب برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد. در هر دو صورت اگر تا ماه رمضان بعد بتواند بدون ضرر روزه بگیرد باید روزه ها را قضا نماید، بلکه به احتیاط واجب اگر بعد از آن نیز بتواند روزه بگیرد، قضای روزه بر او واجب میشود.
حکم زن شیرده
الف) روزه بر او واجب نیست برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد.
ب) روزه بر او واجب نیست بنا بر احتیاط مستحب برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد و در هر دو صورت اگر تا ماه رمضان بعد عذرش برطرف شود و بتواند قضا کند باید روزه ها را قضا کند بلکه اگر بعد از آن نیز عذرش برطرف شد بنا بر احتیاط واجب باید قضا کند.
تذکر: اگر کسی پیدا شود که بچه را شیر دهد خواه اجرت بگیرد یا بدون اجرت شیر دهد احتیاط واجب آن است که بچه را به او بدهد و روزه بگیرد.(6)
آیت الله العظمی صافی گلپایگانی:
الف) روزه واجب نیست، باید روزه را قضا نماید. بنا بر احتیاط واجب باید برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد،.(7)
آیت الله العظمی نوری همدانی:
الف) روزه واجب نیست، باید روزه را قضا نماید. و برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد.
تذکر: اگر کسی پیدا شود که بچه را شیر دهد، خواه اجرت بگیرد یا بدون اجرت شیر دهد احتیاط واجب آن است که بچه را به او بدهد و روزه بگیرد.(8)
آیت الله العظمی بهجت:
الف) واجب است افطار کند، باید روزه را قضا نماید.و برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد.
ب) واجب است افطار کند، باید روزه را قضا نماید. باید برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد.
تذکّر: اگر کسی پیدا شود که بچّه را شیر دهد خواه اجرت بگیرد یا بدون اجرت شیر دهد، واجب است که بچّه را به او بدهد و روزه بگیرد.(9)
آیت الله العظمی فاضل لنکرانی:
سؤال: خانم بارداری که زایمان او نزدیک است یا شیردهای که شیر او کم است، اگر روزه برای خودش یا بچه ضرر دارد وظیفهاش چیست؟
الف) ضرر به جان مادر ب) ضرر به جان بچه.
ب) روزه واجب نیست، باید روزه را قضا نماید و در این فرض دادن یک مدّ طعام واجب نیست. ولی خوب است.
تذکر: اگر کسی پیدا شود که بچه را شیر دهد خواه اجرت بگیرد یا بدون اجرت شیر دهد باید بچه را به او بدهد و روزه بگیرد.(10)
آیت الله العظمی مدنی تبریزی:
الف) روزه واجب نیست، باید روزه را قضا نماید. و برای هر روز یک مدّ طعام کفاره بدهد.
ب) روزه واجب نیست، باید روزه را قضا نماید. و بنا بر احتیاط مستحب برای هر روز یک مدّ طعام کفاره بدهد.
تذکر: اگر کسی پیدا شود که بچه را شیر دهد خواه اجرت بگیرد یا بدون اجرت شیر دهد، واجب است که بچه را به او بدهد و روزه بگیرد. و همچنین بنا بر احتیاط اگر مادر بتواند بچه خود را از شیر خشک معمولی غذا بدهد.(11)
پی نوشت ها:
1- تحریرالوسیله، 1408ه.ق، ج1، ص295 و 296، م8 -توضیح المسائل، 1385، ص245، م 1729.
2-http://pasokhbesoalat.ir/ViewPasokh4.aspx?id=1632.
3-توضیح المسائل، 1425ه ق ، ص330، م1699 و1700 -منهاج الصالحین،1430ه.ق، ج1، ص331، الفصل الخامس.
4-توضیح المسائل، 1386 ص270،م1453، 1454 و 1455 -العروة الوثفی مع تعلیقات، 1388، ج2، ص57 و 56، الرابع و الخامس.
5-توضیح المسائل، 1389، ص301، م1736، 1737 منهاج الصالحین، 1386، ص296 و 295، الفصل الخامس.
6-توضیح المسائل، 1390، ص356، م1737 و1738و المسائل الشرعیه، 1428ه.ق، ص374، م1736 و 1737.
7-هدایةالعباد، 1416 ه ق،ج1، ص230، م 1364.
8-توضیح المسائل، 1386، ص332 و 333،م1725، 1726 -منتخب المسائل، 1420ه.ق، ص181، م472 و 473.
9-توضیح المسائل، 1377، ص266، م1365و 1366 وسیلة النجاة، 1423ه.ق، ص319، م8.
10-http://pasokhbesoalat.ir/ViewPasokh4.aspx?id=1632.
11-توضیح المسائل، 1385، ص256، م1738 و1737 -منهاج الصالحین، 1426ه.ق، ج1،ص281، الفصل الخامس.
- [سایر] زن بارداری که به جهت حمل و شیردهی نتوانسته روزه ماه رمضان و قضای آن را تا سال بعد بگیرد؛ آیا تکلیف قضا از او ساقط میشود و حکم مریض را دارد؟
- [سایر] خداوند، یک مرتبه؛ در آیه 233 سوره بقره؛ اعلام می نماید که مدت شیردهی، دو سال کامل است (حولین کاملین)، اما در آیه 15 سوره احقاف مشاهده می نماییم که مجموع مدت بارداری و شیردهی، 30 ماه بیان شده است (ثلاثون شهرا) و با توجه به این که دوره بارداری، 9 ماه است، طبیعتا باید دوره شیردهی 21 ماه باشد، نه 24 ماه یا دو سال کامل. اختلاف میان این آیات چگونه توجیه پذیر است؟
- [آیت الله سیستانی] روزههایی که از زمان بارداری تا پایان شیردهی قضا دارم را چگونه باید ادا نمایم؟ آیا در صورت ناتوانی جسمی باید همه آنها را بگیرم؟
- [آیت الله مظاهری] زن بارداری که نمیداند روزه برای جنین او ضرر دارد یا خیر، آیا روزه گرفتن بر او واجب است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا روزه گرفتن بر زن بارداری که نمی داند روزه برای جنین او ضرر دارد یا خیر، واجب است؟
- [سایر] زنی که در ماه رمضان بچه شیر میدهد و روزه گرفتن برای خود یا بچه اش ضرر دارد و تا رمضان سال آینده به علت شیردهی نتوانسته روزه هایش را قضا کند. حال: 1. آیا بر چنین زنی در دو سالی که شیر میدهد غیر از کفاره شیردهی، کفاره تأخیر نیز واجب است؟ 2. آیا بر این زن بعد از دو سال شیردهی که عملاً میتوانست روزه هایش را قضا کند و تا رمضان آینده قضا نکرد کفاره تأخیر واجب است؟ و باید دو کفاره پرداخت کند؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا زنی که همسرش روزه نمیگیرد و خودش هم به خاطر شیردهی فعلاً روزه نیست، جنب شدنشان حرام است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] خانمی باردار یا شیردهی که نمیداند روزه برای خود و یا فرزندش ضرر دارد یا خیر، چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] عدّه از خانمها جهت جلوگیری از بارداری قرص 4جلوگیری از حاملگی مصرف می کنند و دراثرمصرف آن قرص عادت ماهانه ایشان قطع میشود لذا مادامیکه بایست در آن ایام بالخصوص میدید حالا نمیبیند، درایام ماه مبارک رمضان درآن روزهاکه عادت این خانم است و خون نمیبیند حکم روزه و نمازش چیست و آیا میتواند آن اعمال که در ایام عادتش حرام بود انجام بدهد از قبیل مس قرآن و مسجد رفتن و همبستر شدن با شوهرش و غیره یا خیر؟
- [سایر] زن بارداری که نتوانسته روزه بگیرد، تکلیفش چیست؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] زن بارداری که روزه برای حملش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست و باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و نیز اگر روزه برای خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست و بنا بر احتیاط مستحب برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و در هر دو صورت اگر تا ماه رمضان بعد بتواند بدون ضرر روزه بگیرد باید روزههایی را که نگرفته قضا کند، بلکه به احتیاط واجب اگر بعد از آن نیز بتواند روزه بگیرد، قضای روزه بر او واجب میشود.
- [آیت الله مظاهری] کسی که روزه قضا یا روزه واجب دیگری دارد میتواند روزه مستحبّی یا روزه استیجاری بگیرد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر پدر و مادر غیر از روزه رمضان روزه واجب دیگری را مانند روزه نذر نگرفته باشند، احتیاط واجب آن است که پسر بزرگ تر قضا نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بداند که روزه است، و عمداً برای غسل سر را در آب فرو برد، چنانچه روزه او مثل روزه رمضان واجب معین باشد، بنابر احتیاط واجب باید دوباره غسل کند، و روزه را هم باید بنابر احتیاط واجب قضا نماید، و اگر روزه مستحب یا روزه واجبی باشد که مثل روزه کفّاره وقت معینی ندارد، غسل صحیح و روزه بنابر احتیاط واجب باطل می باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کسی که مرده غیر از روزه ماه رمضان روزه واجب دیگری را مانند روزه نذر نگرفته باشد بنابر احتیاط واجب آن را نیز پسر بزرگتر قضا نماید.
- [آیت الله سبحانی] اگر پدر و یا مادر غیر از روزه رمضان، روزه واجب دیگری را مانند روزه نذر نگرفته باشد، قضای آن بر پسر بزرگتر واجب نیست. احکام روزه مسافر
- [آیت الله بهجت] کسی که پیش از اذان صبح در غیر روزه معین واجب، مثل روزه ماه مبارک رمضان، بدون نیت روزه خوابیده است، اگر پیش از ظهر بیدار شود و در حال اختیار نیت کند، روزه او صحیح است، چه روزه او واجب باشد چه مستحب، و اگر بعد از ظهر بیدار شود، نمیتواند نیت روزه واجب نماید.
- [آیت الله بهجت] هرگاه در ماه رمضان یا روزه واجب معین، نیت روزه را عمداً ترک نماید تا صبح داخل شود، روزه آن روزش صحیح نیست و قضا بر او واجب است، ولی وجوب کفّاره محل تأمل است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر پدر غیر از روزه ماه رمضان روزه واجب دیگری را مانند روزه نذر نگرفته باشد واجب است که پسر بزرگتر قضا نماید ولی اگر برای روزه اجیر شده و نگرفته باشد قضای ان بر پسر بزرگ لازم نیست
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر بداند که روزه است و عمداً برای غسلکردن سر را در آب فرو برد، چنانچه روزه او مثل روزه رمضان واجب معین باشد، روزه و غسل هر دو باطل است، و اگر روزه مستحب باشد یا روزه واجبی باشد که مثل روزه کفاره، وقت معینی ندارد و تمامکردن آن واجب نباشد، غسل صحیح، و روزه باطل میباشد.