چرا باید قرآن، نماز و دعاها را به صورت عربی بخوانیم؟
درباره قرآن مساله بسیار واضح است. متن قرآن از جهت فصاحت و بلاغت در اوج قرار دارد، به گونه ای که هیچ بشری، نمی تواند نظیر آن را بیان کند. پس با تبدیل زبان عربی، به زبان دیگری، این جنبه اعجاز را از دست می دهیم. علاوه بر اینکه حتی اگر الفاظ قرآن معجزه نبود، بازهم ترجمه، اصل آن را تغییر می داد. فرض کنید که اشعار حافظ به زبان انگلیسی ترجمه شود، آیا لذت خواندن اشعار به زبان فارسی، به همان نحو در ترجمه آن نیز وجود دارد؟ اینها همه در کنار این است که به نظر بسیاری از کارشناسان، ترجمه نمی تواند تمام مفاهیم زبان مبدا را در زبان مقصد بیان کند. به عنوان نمونه، هیچ کدام از مترجمین قرآن، مدعی ترجمه دقیقی از "بسم الله الرحمن الرحیم " نیستند. با روشن شدن جواب در چرایی عربی خواندن قرآن، مساله تا حدود زیادی نیز درباره نماز روشن می شود. چون در نماز عمده تلاوت مربوط به سوره های قرآنی است. و در بعضی از اذکار نظیر "الله اکبر" نیز دقت کنیم، می بینیم که ترجمه آن نمی تواند منعکس کننده همه مفهوم و همه زیبایی هایش باشد. البته در قنوت نماز می توانیم به زبانی غیر از زبان عربی، خواسته خود را مطرح کنیم.[1] و در دعاها نیز فرقی بین عربی خواندن و غیر آن وجود ندارد. مگر اینکه متن دعایی از معصوم رسیده باشد. که در این جا خواندن آن دعا، نه به جهت عربی بودن، بلکه به جهت محتوای آن است. تا با عالی ترین بیانات و معرفت، خدا را بخوانیم. اما اگر این مساله نباشد، چه بسا دعا خواندن به زبان مادری برتر نیز باشد. چون شاید عده ای به زبان عربی خوب آشنا نباشند و اگر با زبان مادری دعا کنند، بهتر از عمق جان خود سخن می گویند. در کنار همه این ها، باید به این نکته نیز توجه کنیم که فهم متنی که می خوانیم بسیار مهم است. و بنا نیست که الفاظی را طوطی وار تکرار کنیم. و مسائل دیگری نیز درباره وجه عربی خواندن نماز و قرآن و ... می توان مطرح کرد، مثل وحدت، ارتباط وثیق فرهنگ با زبان و ... . [1]. عروة الوثقی، فصل فی القنوت؛ آیت اللّه بهجت، مسئله 922؛ آیت اللّه خامنه‌­ای، اجوبة الاستفتائات، ج 1، ص 497. توضیح المسائل مراجع ج1، مسئله 1135.
عنوان سوال:

چرا باید قرآن، نماز و دعاها را به صورت عربی بخوانیم؟


پاسخ:

درباره قرآن مساله بسیار واضح است. متن قرآن از جهت فصاحت و بلاغت در اوج قرار دارد، به گونه ای که هیچ بشری، نمی تواند نظیر آن را بیان کند. پس با تبدیل زبان عربی، به زبان دیگری، این جنبه اعجاز را از دست می دهیم.
علاوه بر اینکه حتی اگر الفاظ قرآن معجزه نبود، بازهم ترجمه، اصل آن را تغییر می داد. فرض کنید که اشعار حافظ به زبان انگلیسی ترجمه شود، آیا لذت خواندن اشعار به زبان فارسی، به همان نحو در ترجمه آن نیز وجود دارد؟

اینها همه در کنار این است که به نظر بسیاری از کارشناسان، ترجمه نمی تواند تمام مفاهیم زبان مبدا را در زبان مقصد بیان کند. به عنوان نمونه، هیچ کدام از مترجمین قرآن، مدعی ترجمه دقیقی از "بسم الله الرحمن الرحیم " نیستند.
با روشن شدن جواب در چرایی عربی خواندن قرآن، مساله تا حدود زیادی نیز درباره نماز روشن می شود. چون در نماز عمده تلاوت مربوط به سوره های قرآنی است. و در بعضی از اذکار نظیر "الله اکبر" نیز دقت کنیم، می بینیم که ترجمه آن نمی تواند منعکس کننده همه مفهوم و همه زیبایی هایش باشد.
البته در قنوت نماز می توانیم به زبانی غیر از زبان عربی، خواسته خود را مطرح کنیم.[1]

و در دعاها نیز فرقی بین عربی خواندن و غیر آن وجود ندارد. مگر اینکه متن دعایی از معصوم رسیده باشد. که در این جا خواندن آن دعا، نه به جهت عربی بودن، بلکه به جهت محتوای آن است. تا با عالی ترین بیانات و معرفت، خدا را بخوانیم. اما اگر این مساله نباشد، چه بسا دعا خواندن به زبان مادری برتر نیز باشد. چون شاید عده ای به زبان عربی خوب آشنا نباشند و اگر با زبان مادری دعا کنند، بهتر از عمق جان خود سخن می گویند.
در کنار همه این ها، باید به این نکته نیز توجه کنیم که فهم متنی که می خوانیم بسیار مهم است. و بنا نیست که الفاظی را طوطی وار تکرار کنیم.
و مسائل دیگری نیز درباره وجه عربی خواندن نماز و قرآن و ... می توان مطرح کرد، مثل وحدت، ارتباط وثیق فرهنگ با زبان و ... .

[1]. عروة الوثقی، فصل فی القنوت؛ آیت اللّه بهجت، مسئله 922؛ آیت اللّه خامنه‌­ای، اجوبة الاستفتائات، ج 1، ص 497. توضیح المسائل مراجع ج1، مسئله 1135.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین