با توجه به اینکه طبق برخی روایات مانند روایات زیر از نوحه و گریه بر درگذشتگان نهی شده است، چرا برای امام حسین(ع) گریه و اشک می ریزیم؟
مثلاً در روایات داریم: پیامبر صلی الله علیه وسلم می‌فرماید: (هر کس به صورت بزند و گریبانش را پاره کند از ما نیست).( بخاری کتاب الجنائز – باب لیس منا من شق الجیوب حدیث 1294.) و ایشان صلی الله علیه وسلم فرمود: (من از زنی که فریاد می‌زند و آن که مویش را می‌تراشد و آن که گریبانش را چاک می‌کند بیزار هستم).( مسلم کتاب الایمان حدیث 167.) و فرمود: (نوحه‌خوان اگر توبه نکند روز قیامت در حالی حشر می‌شود که جامعه و شلواری از قیر بر تن خواهد داشت).( مسلم کتاب الجنائز حدیث 934.)
ائمه معصومین(ع) در برپایی مجالس سوگواری و عزاداری برای خاندان عصمت و طهارت(ع) و خصوصاً حضرت اباعبدالله(ع) تأکید زیادی نموده اند. امام رضا(ع) در این مورد می‌فرماید: (کسی که مصیبت‌های ما را بیان کند و به خاطر آنچه بر ما وارد شده است بگرید روز قیامت با ما و در درجه ما است و فردی که مصائب ما برایش بیان شود و اشک بریزد و بگریاند در روز قیامت که تمامی چشم‌ها گریان است چشم او گریان نخواهد بود و...)، (1).
پیرامون حادثه عاشورا و عزاداری حضرت اباعبدالله(ع) یک سری سنت‌ها و مراسم میان مردم معمول است و این سنت‌های رایج گاهی پشتوانه دینی دارد و متکی به روایات و مستند به فقه و حدیث است، برخی هم از ابداعات و ساخته های مردم و تقلیدهای بی اساس است.
و اما حدیثی که از اهل سنت نقل کرده اید در منابع شیعی نیز با اندک تفاوتی نقل شده است:
اولاً، این احادیث مربوط به جایی است که انسان برای عزیز از دست رفته اش خودزنی و گریبان چاک کند آن هم در حالی که معترض به قضای الهی باشد و حرف‌هایی بزند و نوحه هایی گوید که موجب خشم خداوند است؛ اما گریه بر امام حسین(ع) و عزاداری بر آنحضرت از افضل قربات است و از مصادیق تعظیم شعائر الهی و اعلام وفاداری نسبت به بزرگان مکتب و پیشوایان دینی است و فلسفه های سازنده و تربیتی متعددی دارد از جمله:
1- زنده نگه‌داشتن یاد و تاریخ حماسه و نهضت عاشورا.
2- پالایش روح و تزکیه و احساس نزدیکی به خدا.
3- پیوند عمیق عاطفی بین امت و الگوهای راستین (ائمه(ع)) و... .
ثانیا، گریبان چاک کردن نیز در مواردی استثناء شده است و اشکال ندارد. مانند گریبان چاک کردن در فوت پدر، مادر، برادر، چنان که موسی(ع) و امام حسن عسکری(ع) در فراق هارون و امام هادی گریبان چاک کرده اند، (2).
بنابراین گریه و نوحه و عزاداری و گریبان چاک کردن در ماتم ائمه(ع) خصوصا امام حسین(ع) که پدر معنوی امت اسلامی می باشند اشکال ندارد بلکه موجب سعادت انسان و قرب به خدای سبحان است.
گریه و نوحه ای که در روایات مورد مذمت قرار گرفته است، نوحه ای است که با عدم رضایت خداوند همراه باشد و این همان شیوه ای است که در جاهلیت مرسوم بود و روایت پیامبر اسلام(ص) که فرموده است: (لیس منا من ضرب الخدود و شق الجیوب و دعا بدعوة الجاهلیة ) ناظر به این نوع عزاداری است.
اما عزاداری امام حسین(ع) مقوله جداست و روایات ما نیز به این امر تشویق می‌کند، چون در این عزاداری بقای اسلام و تزلزل حکومت فاسدان و ظالمان نهفته است و ثمرات معنوی و اجتماعی را به همراه دارد.
اگر به سخنان و خطبه های اهل بیت(ع) بویژه امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) در طول مدت اسارت توجه داشته باشیم،سرشار از رضایت به خواست خداوند متعال است.جمله معروف ام المصائب زینب کبری(س) که فرمود:ما رأیت الا جمیلا،نمونه بارز این صبر بر بلا و مصیبت است.
در مجلس ابن زیاد؛ آن گاه که آن ملعون با نیش زبانش نمک به زخم زینب می پاشد و برای آزردن او می گوید:(کیف رایت صنع الله باخیک و اهل بیتک(3)؛ کار خدا را با برادر و خانواده ات چگونه یافتی؟) او در واقع با تعریض می خواهد بگوید که دیدی خدا چه بلایی به سرتان آورد؟
زینب علیهاالسلام در پاسخ درنگ نمی کند، با آرامشی که از صبر و رضای قلبی او حکایت داشت فرمود:( ما رایت الا جمیلا(4) جز زیبایی ندیدم.)
پی نوشتها:
(1). بحارالانوار، ج 44، ص 288.
(2). وسائل الشیعه، ج 22،ص 402، باب کفاره شق الثوب علی المیت و ج 3، ص 274، ابواب الدفن.
(3). بحارالانوار، ج45، صص115- 116.
(4). همان، ص116.
