هیچ مطلبی هرچند ضعیف در رابطه با تخریب اماکن تاریخی توسط ائمه معصومین(علیهم السلام) ندیده ایم.علاوه بر این خرابی آثار تاریخی معمولاً در جنگ ها و فتوحات اتفاق می افتد و ائمه(علیهم السلام) چنین جنگهایی نداشتند. حال با توجه به چند نکته پاسخ این سوال روشن می شود: نکته اول: دین اسلام در مورد مطالعه آثار دیگران و علم آموزی تاکید زیادی دارد. در متون دینی بارها بر این موضوع تاکید شده است که علم بیاموزید ولو از چین باشد. فراز (اطلبوا العلم ولو بالصین)(1) آویزه گوش مسلمانان بوده است. شاهد این مسئله نیز اهتمام عجیب مسلمانان به آموختن علوم مختلف از طریق ترجمه کتابها و آثار دیگر ممالک از جمله در مباحث فلسفی، طب، ریاضیات و ... در همان قرون ابتدایی اسلام بوده است. نکته دوم: در دین اسلام، بر مسافرت و دیدن آثار پیشینیان تاکید زیادی دارد. قرآن کریم بارها به مسلمانان گوشزد کرده است که آیا نمی بینید که بر اقوام گذشته چه آمده است؟ آیه شریفه(قُلْسیرُوافِیالْ أَرْضفَانْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الَّذینَ مِنْ قَبْلُ کانَ أَکْثَرُهُمْ مُشْرِکینَ )(2) شاهد گویای این ادعاست. نکته سوم:آثار باستانی که در کشورها وجود دارد، شامل بناهای تاریخی، مجسمه های سنگی و گلی و .. .است. امروزه تقریبا هیچ یک از مجسمه های تاریخی به عنوان بت مورد پرستش قرار نمیگیرد. اسلام نیز هیچ گاه اجازه تخریب آثار باستانی یک منطقه را به هیچ کسی نداده است. مواردی از تخریب بتها که در تاریخ وجود دارد مربوط به حضرت ابراهیم و جریان تخریب بتهای خانه کعبه است. در این موارد، پرستش آن بتها امری عمومی و واضح شده بود. نکته چهارم: عملکرد برخی افراد را نباید به حساب اسلام و اموزه های آن گذاشت. معیار و ملاک در صحت عمل یک فرد، مطابقت آن با آموزه های برآمده و گرفته شده از دین است نه بزرگی و شهرت یک فرد. اینکه امروزه گروهی افراطی به نام داعش کارهایی را به اسم اسلام انجام میدهد، قبلا طالبان در افغانستان و قبلتر وهابیون در عربستان انجام داده اند. این افراد نه تنها مجسمه ها را تخریب کرده اند بلکه بناهای تاریخی ای را تخریب کردند که هیچ شائبه بت پرستی ولو برای افراد اندک هم در مورد آنها وجود نداشت. با توجه به این نکات، دیدگاه اسلام مشخص است. از دیدگاه اسلامی، وجود بناهای تاریخی و باستانی نه تنها اشکالی ندارد، بلکه با توجه به جنبه های فرهنگی، عبرت آموزی از پیشنیان(که مورد تاکید اسلام نیز هست)، نشان دادن پیشینیه کشورها و اقوام مختلف فواید زیادی بر آن مترتب است. علاوه بر اینکه هیچ دلیل خاصی بر تخریب این بناها نداریم و از آنجا که این بناها به عنوان بیت المال و اموال عمومی به شمار میرود کسی حق تخریب آنها را ندارد و تخریب آنها موجب ضمان میشود. پی نوشتها: 1. مصباح الشریعه، ص13(ن. ا. جامع الاحادیث) 2. سوره روم، آیه42.
دیدگاه اهل بیت در مواجه با اماکن تاریخی چیست؟آیا قول معتبر یا سند قوی در باب تخریب اماکن تاریخی توسط اهل بیت وجود دارد؟
هیچ مطلبی هرچند ضعیف در رابطه با تخریب اماکن تاریخی توسط ائمه معصومین(علیهم السلام) ندیده ایم.علاوه بر این خرابی آثار تاریخی معمولاً در جنگ ها و فتوحات اتفاق می افتد و ائمه(علیهم السلام) چنین جنگهایی نداشتند.
حال با توجه به چند نکته پاسخ این سوال روشن می شود:
نکته اول: دین اسلام در مورد مطالعه آثار دیگران و علم آموزی تاکید زیادی دارد. در متون دینی بارها بر این موضوع تاکید شده است که علم بیاموزید ولو از چین باشد. فراز (اطلبوا العلم ولو بالصین)(1) آویزه گوش مسلمانان بوده است. شاهد این مسئله نیز اهتمام عجیب مسلمانان به آموختن علوم مختلف از طریق ترجمه کتابها و آثار دیگر ممالک از جمله در مباحث فلسفی، طب، ریاضیات و ... در همان قرون ابتدایی اسلام بوده است.
نکته دوم: در دین اسلام، بر مسافرت و دیدن آثار پیشینیان تاکید زیادی دارد. قرآن کریم بارها به مسلمانان گوشزد کرده است که آیا نمی بینید که بر اقوام گذشته چه آمده است؟ آیه شریفه(قُلْسیرُوافِیالْ أَرْضفَانْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الَّذینَ مِنْ قَبْلُ کانَ أَکْثَرُهُمْ مُشْرِکینَ )(2) شاهد گویای این ادعاست.
نکته سوم:آثار باستانی که در کشورها وجود دارد، شامل بناهای تاریخی، مجسمه های سنگی و گلی و .. .است. امروزه تقریبا هیچ یک از مجسمه های تاریخی به عنوان بت مورد پرستش قرار نمیگیرد. اسلام نیز هیچ گاه اجازه تخریب آثار باستانی یک منطقه را به هیچ کسی نداده است. مواردی از تخریب بتها که در تاریخ وجود دارد مربوط به حضرت ابراهیم و جریان تخریب بتهای خانه کعبه است. در این موارد، پرستش آن بتها امری عمومی و واضح شده بود.
نکته چهارم: عملکرد برخی افراد را نباید به حساب اسلام و اموزه های آن گذاشت. معیار و ملاک در صحت عمل یک فرد، مطابقت آن با آموزه های برآمده و گرفته شده از دین است نه بزرگی و شهرت یک فرد. اینکه امروزه گروهی افراطی به نام داعش کارهایی را به اسم اسلام انجام میدهد، قبلا طالبان در افغانستان و قبلتر وهابیون در عربستان انجام داده اند. این افراد نه تنها مجسمه ها را تخریب کرده اند بلکه بناهای تاریخی ای را تخریب کردند که هیچ شائبه بت پرستی ولو برای افراد اندک هم در مورد آنها وجود نداشت.
با توجه به این نکات، دیدگاه اسلام مشخص است. از دیدگاه اسلامی، وجود بناهای تاریخی و باستانی نه تنها اشکالی ندارد، بلکه با توجه به جنبه های فرهنگی، عبرت آموزی از پیشنیان(که مورد تاکید اسلام نیز هست)، نشان دادن پیشینیه کشورها و اقوام مختلف فواید زیادی بر آن مترتب است. علاوه بر اینکه هیچ دلیل خاصی بر تخریب این بناها نداریم و از آنجا که این بناها به عنوان بیت المال و اموال عمومی به شمار میرود کسی حق تخریب آنها را ندارد و تخریب آنها موجب ضمان میشود.
پی نوشتها:
1. مصباح الشریعه، ص13(ن. ا. جامع الاحادیث)
2. سوره روم، آیه42.
- [سایر] دیدگاه مکتب اهل بیت ع در مورد فتوای تخریب کلیساها از مفتی ها چیست؟
- [سایر] باب حطه چیست و چرا در روایات مَثَل اهل بیت را مثل باب حطه بهکار برده شده است؟
- [سایر] جهاد و تکلیف زن از دیدگاه اهل بیت(علیهم السلام) چیست؟
- [آیت الله مظاهری] با توجه به لزوم طهارت مساجد و اماکن متبرّکه، آیا ورود اهل کتاب و کفّار به اماکن متبرّکه (مانند حرم اهل بیت( و مساجد و امامزادهها جایز است؟
- [سایر] دیدگاه وهابیت در مورد اهل بیت به خصوص امیرمونان و حضرت زهرا و امام زمان(علیهم السلام) چیست؟
- [سایر] امام مهدی(عج) از دیدگاه روایات اهل بیت(ع) چه خصوصیات و اوصافی دارد؟
- [سایر] امام مهدی (عج) از دیدگاه روایات اهل بیت (ع) چه خصوصیّات و اوصافی دارد؟
- [سایر] امام مهدی (عج) از دیدگاه روایات اهل بیت (ع) چه خصوصیات و اوصافی دارد؟
- [سایر] ابومسلم خراسانی که بود؟ آیا دوستدار اهل بیت بود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا ذاکر اهل بیت می تواند برای ذکر فضائل و مصائب اهل بیت(علیهم السلام)اجرت طی کند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اشْهد انْ لا اله إلا الله وحْده لا شریک له: گواهی می دهم هیچ کس شایسته پرستش جز خداوند نیست، یگانه است و شریک ندارد. و اشْهد ان محمداً عبْده و رسوله: و گواهی می دهم محمد(صلی الله علیه وآله) بنده و فرستاده اوست. اللهم صل علی محمد و آل محمد: خداوندا! درود بفرست بر محمد(صلی الله علیه وآله) و اهل بیت او(علیهم السلام).
- [آیت الله وحید خراسانی] دراشامیدن اب چند چیز مستحب است اول اب رابه طور مکیدن بیاشامد دوم در روز ایستاده اب بیاشامد سوم پیش از اشامیدن اب بسم الله وبعداز ان الحمدالله بگوید چهارم به سه نفس اب بیاشامد پنجم از روی میل اب بیاشامد ششم بعداز اشامیدن اب حضرت ابی عبدالله علیه السلام و اهل بیت ایشان را یاد کند و قاتلان ان حضرت را لعنت نماید
- [آیت الله بروجردی] در آشامیدن آب چند چیز مستحب است:اوّل:آب را به طور مکیدن بیاشامد.دوم:در روز ایستاده آب بخورد.سوم:پیش از آشامیدن آب (بسم الله) و بعد از آن (الحمد لله) بگوید.چهارم:به سه نفس آب بیاشامد.پنجم:از روی میل آب بیاشامد.ششم:بعد از آشامیدن آب حضرت ابا عبدالله (- ع) و اهل بیت ایشان را یاد کند و قاتلان آن حضرت را لعنت نماید.
- [آیت الله اردبیلی] چند چیز در لباس نمازگزار مکروه است که از آن جملهاند: پوشیدن لباس سیاه مگر برای عزای اهل بیت علیهمالسلام و همچنین لباس چرک و تنگ و لباس شرابخوار و لباس کسی که از نجاست پرهیز نمیکند و پوشیدن لباسی که نقش صورت دارد و نیز باز بودن دکمههای لباس و به دست کردن انگشتری که نقش صورت دارد.
- [آیت الله اردبیلی] در آشامیدن آب چند چیز مستحب است: اوّل:آب را به طور مکیدن بیاشامد. دوم:در روز ایستاده آب بخورد.سوم:پیش از آشامیدن آب (بسم اللّه) و بعد از آن (الحمداللّه) بگوید.چهارم: به سه نفس آب بیاشامد. پنجم:از روی میل آب بیاشامد.ششم:بعد از آشامیدن آب حضرت ابا عبداللّه علیهالسلام و اهل بیت و یاران ایشان را یاد کند و قاتلان آن حضرت را لعنت نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در آشامیدن آب، چند چیز مستحب است: اول آب را به طور مکیدن بیاشامد. دوم در روز، ایستاده آب بخورد. سوم پیش از آشامیدن آب (بِسْمِ الله) و بعد از آن (اَلْحَمْدُ لله) بگوید. چهارم به سه نفس آب بیاشامد. پنجم از روی میل آب بیاشامد. ششم بعد از آشامیدن آب، حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام و اهل بیت بزرگوارش را یاد کند، و قاتلان آن حضرت را لعنت نماید.
- [آیت الله مظاهری] شش کار در آشامیدن آب مستحب است: اوّل: آب را به طور مکیدن بیاشامد. دوّم: در روز ایستاده آب بخورد. سوّم: پیش از آشامیدن آب بسم اللَّه و بعد از آن الحمدللَّه بگوید. چهارم: به سه نفس آب بیاشامد. پنجم: از روی میل آب بیاشامد. ششم: بعد از آشامیدن آب حضرت ابا عبداللَّهعلیه السلام و اهلبیت ایشان را یاد کند و قاتلان آن حضرت را لعنت نماید.
- [آیت الله نوری همدانی] در آشامیدن آب چند چیز مستحّب است : اوّل : آب را بطور مکیدن بیاشامد . دوّم : در روز ایستاده آب بخورد . سوّم : پیش از آشامیدن آب بِسْمِ اللهِ و بعد از آن اَلْحَمْدُ لِلهِ بگوید . چهارم : به سه نفس آب بیاشامد . پنجم : بعد از آشامیدن آب حضرت اَبا عَبْدِ اَللهِ ( علیه السّلام ) و اهل بیت ایشان را یاد کند و قاتلان آن حضرت را لعن نماید . مکروهات آب آشامیدن
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در آشامیدن آب چند چیز مستحب است: اوّل: آب را به طور مکیدن بیاشامد. دوّم: در روز ایستاده آب بخورد.سوّم: پیش از آشامیدن آب بسم الله و بعد از آن الحمد لله بگوید. چهارم: به سه نفس آب بیاشامد. پنجم: از روی میل آب بیاشامد. ششم: بعد از آشامیدن آب حضرت ابا عبدالله (علیه السلام) و اهل بیت ایشان را یاد کند و قاتلان آن حضرت را لعنت نماید. مکروهات آب آشامیدن
- [امام خمینی] در آشامیدن آب چند چیز مستحب است: اول: آب را به طور مکیدن بیاشامد. دوم: در روز ایستاده آب بخورد. سوم: بیش از آشامیدن آب "بسم الله" و بعد از آن "الحمد لله" بگوید. چهارم: به سه نفس آب بیاشامد. پنجم: از روی میل آب بیاشامد. ششم: بعد از آشامیدن آب حضرت ابا عبد الله علیه السلام و اهل بیت ایشان را یاد کند و قاتلان آن حضرت را لعنت نماید.