احادیث و روایاتی که از اهل بیت(علیهم السلام) درباره امام زمان(علیه السلام) به دست ما رسیده، از حیث سند و دلالت، مختلف هستند. برخی از آن ها، متواتر و برخی، مستفیض یا خبر واحد هستند و از جهتی، برخی، صحیح و برخی دیگر، حسن به شمار می آیند و برخی نیز به دلیل مجهول بودن روای حدیث یا غیر موثق بودن راوی، ضعیف شمرده می شوند.
احادیث مربوط به امام مهدی (عج) نیز از این قاعده مستثنا نیستند و از دیدگاه علم حدیث، هر یک از جایگاه جداگانه ای برخوردار هستند، ولی با این همه، برخی از مطالب، در بیش تر این احادیث، مشترک هستند و در اکثر احادیث به این مطالب اشاره شده، به همین دلیل می توان ادعا کرد که این مطالب مشترک اگر چه متواتر لفظی نباشند، متواتر معنوی هستند. بنابراین، بدون کم ترین شبهه ای، می توان به این مطالب استناد کرد.
در این جا تنها به مطالب مشترک اشاره می شود و برای هر یک از این مطالب، یک حدیث به عنوان شاهد آورده می شود:
1- امام مهدی (عج) هم‌نام رسول خدا(صلی الله علیه وآله) است:
قال النبی(صلی الله علیه وآله): (اسمه کاسمی و اسم أبیه کاسم ابنی و هومن ولد بنتی یظهر الله الحق بهم و یخمد الباطل باسیافهم...؛[1]
اسم او، مانند اسم من است و اسم پدرش، مانند اسم فرزندم است. او، از فرزندان دخترم است. خداوند، به دست آنان، حق را آشکار می کند و با شمشیرهای آنان، باطل را فرسوده می کند...).
2- از اهل بیت پیامبر(صلی الله علیه وآله) و از فرزندان امام حسین(علیه السلام) است:
قال النبی(صلی الله علیه وآله): (لاتذهب الدنیا حتّی یقومَ بأمر أُمتّی رجل من ولدالحسین یملأها عدلا کما ملئت ظلماً و جوراً؛[2]
دنیا به پایان نمی رسد، مگر این که مردی از فرزندان حسین(علیه السلام) برای اصلاح امر امّت من، قیام کند و جهان را پر از عدل کند، همان گونه که پر از ظلم و جور شده بود).
3- امام مهدی(علیه السلام) فرزند امام حسن عسکری(علیه السلام) است:
امام حسن عسکری (علیه السلام) به نرجس خاتون فرمود: (ستحملین ذکراً و اسمه م ح م د و هو القائم من بعدی؛
به زودی پسری به دنیا خواهی آورد که اسمش م ح م د است و او بعد از من قائم و امام است).[3]
4- آن حضرت قبل از ظهور به غیبت طولانی می روند:
پیامبر(صلی الله علیه و آله) فرمود: (المهدی من ولدی. اسمه اسمی و کنیته کنیتی أَشبه الناس بی خَلْقاً و خُلْقاً. تکون له غیبه و...؛[4]
مهدی، از فرزندان من است. اسمش، اسم من و کنیه اش، کنیه ی من است. از حیث خلق و خوی و شکل و صورت، شبیه ترین مردم به من است. برای او غیبتی است...).
5- به هنگام ظهور، زمین را پر از عدل و داد می کند و حضرت عیسی پشت آن حضرت نماز می گذارد:
ابن عباس، از رسول خدا (صلی الله علیه وآله) نقل می کند که آن حضرت فرمود: (جانشینان و اوصیای من و حجّت های خداوند بر خلق، بعد از من، دوازده نفرند. اولشان برادرم و آخرشان فرزندم است.). گفته شد: (یا رسول الله! برادر تو کیست؟). فرمود: (علی بن ابی طالب.). گفته شده: (فرزندت کیست؟). فرمود: (مهدی است که جهان را پر از قسط و عدل می کند، همان گونه که پر از ظلم و جور شود. قسم به آن که مرا مبعوث کرد! اگر از دنیا، فقط یک روز بماند، خداوند آن روز را طولانی کند تا این که در آن روز، فرزندم مهدی ظهور کند و روح الله عیسی بن مریم نزول کند و پشت سر او نماز بگزارد. و زمین به نور پروردگار او روشن شود و حکومتش شرق و غرب را فراگیرد).[5]
البته موارد و مطالب مشترک احادیث مربوط به امام مهدی(علیه السلام) بیش تر از موارد مذکور است، ولی به دلیل طولانی نشدن به همین اندازه اکتفا می شود.
پی نوشتها:
[1]. بحارالأنوار، ج 51، ص 67.
[2]. همان، ج 51، ص 66.
[3]. همان، ج 51، ص 161.
[4]. بحارالأنوار، ج 51، ص 72.
[5]. همان، ج 51، ص 71.
منبع: اندیشه قم
