با نامحرمان چطور رفتار کنیم که نظرشان به ما جلب نشود؟ و برخوردمان چطور باشد که گناه نکنیم؟ در این مورد خداوند هم وظیفه خانمها و هم وظیفه آقایان را در آیات 30 و 31 سوره مبارکه نور مشخص کرده است. (به مردان با ایمان بگو دیده فرو نهند و پاکدامنی ورزند که این برای آنان پاکیزه تر است زیرا خدا به آنچه می کنند آگاه است؛ و به زنان با ایمان بگو دیدگان خود را [از هر نامحرمی] فرو بندند و پاکدامنی ورزند و زیورهای خود را آشکار نگردانند مگر آنچه که طبعا از آن پیداست و باید روسری خود را بر سینه خویش [فرو] اندازند و زیورهایشان را جز برای شوهرانشان یا پدرانشان یا پدران شوهرانشان یا پسرانشان یا پسران شوهرانشان یا برادرانشان یا پسران برادرانشان یا پسران خواهرانشان یا زنان [همکیش] خود یا کنیزانشان یا خدمتکاران مرد که [از زن] بی نیازند یا کودکانی که بر عورتهای زنان وقوف حاصل نکرده اند آشکار نکنند و پاهای خود را [به گونه ای به زمین] نکوبند تا آنچه از زینتشان نهفته می دارند معلوم گردد ای مؤمنان همگی [از مرد و زن] به درگاه خدا توبه کنید امید که رستگار شوید.) مهمترین مسئله اینست که انسان بین خودش و خدا بتواند ادعا کند که سعی در جلب توجه نامحرم نداشته و به قول قرآن تبرج نکرده است. این شامل هر چیزی می شود و انسان خودش کاملا متوجه این مسئه هست و لازم نیست که برایش توضیح داده شود. (بَلِ الْإِنْسَانُ عَلَی نَفْسِهِ بَصِیرَةٌ؛ وَلَوْ أَلْقَی مَعَاذِیرَهُ؛ بلکه انسان خودش از وضع خود آگاه است ؛ هر چند در ظاهر برای خود عذرهایی بتراشد.) (سوره قیامت، 14 و 15) تبرج و جلوه گری به انحاء مختلف امکان پذیر است، حتی به شکل ایجاد ظواهر مومنانه. ممکن است شخصی با پوشش اسلامی هم مبتلا به گناه تبرج و جلوه گری باشد و البته که خودش از این مسئله آگاه است. /288/
با نامحرمان چطور رفتار کنیم که نظرشان به ما جلب نشود؟ و برخوردمان چطور باشد که گناه نکنیم؟
در این مورد خداوند هم وظیفه خانمها و هم وظیفه آقایان را در آیات 30 و 31 سوره مبارکه نور مشخص کرده است. (به مردان با ایمان بگو دیده فرو نهند و پاکدامنی ورزند که این برای آنان پاکیزه تر است زیرا خدا به آنچه می کنند آگاه است؛ و به زنان با ایمان بگو دیدگان خود را [از هر نامحرمی] فرو بندند و پاکدامنی ورزند و زیورهای خود را آشکار نگردانند مگر آنچه که طبعا از آن پیداست و باید روسری خود را بر سینه خویش [فرو] اندازند و زیورهایشان را جز برای شوهرانشان یا پدرانشان یا پدران شوهرانشان یا پسرانشان یا پسران شوهرانشان یا برادرانشان یا پسران برادرانشان یا پسران خواهرانشان یا زنان [همکیش] خود یا کنیزانشان یا خدمتکاران مرد که [از زن] بی نیازند یا کودکانی که بر عورتهای زنان وقوف حاصل نکرده اند آشکار نکنند و پاهای خود را [به گونه ای به زمین] نکوبند تا آنچه از زینتشان نهفته می دارند معلوم گردد ای مؤمنان همگی [از مرد و زن] به درگاه خدا توبه کنید امید که رستگار شوید.)
مهمترین مسئله اینست که انسان بین خودش و خدا بتواند ادعا کند که سعی در جلب توجه نامحرم نداشته و به قول قرآن تبرج نکرده است. این شامل هر چیزی می شود و انسان خودش کاملا متوجه این مسئه هست و لازم نیست که برایش توضیح داده شود. (بَلِ الْإِنْسَانُ عَلَی نَفْسِهِ بَصِیرَةٌ؛ وَلَوْ أَلْقَی مَعَاذِیرَهُ؛ بلکه انسان خودش از وضع خود آگاه است ؛ هر چند در ظاهر برای خود عذرهایی بتراشد.) (سوره قیامت، 14 و 15)
تبرج و جلوه گری به انحاء مختلف امکان پذیر است، حتی به شکل ایجاد ظواهر مومنانه. ممکن است شخصی با پوشش اسلامی هم مبتلا به گناه تبرج و جلوه گری باشد و البته که خودش از این مسئله آگاه است.
/288/
- [آیت الله بهجت] آیا هر کاری که موجب جلب توجه نامحرم شود اشکال دارد؟ حتی اگر پوشیدن چادر باشد؟
- [آیت الله بهجت] پوشیدن کفش های صدادار برای خانم ها اگر به قصد جلب توجه نامحرم نباشد، آیا اشکال دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در ایّام عاشورا زنان به دنبال هیئتهای عزاداری به راه میافتند و بعضابا حجاب نامناسب و زننده موجب جلب توجّه نامحرمان میشوند و لذا خواهران جلسات مخصوصی تشکیل داده و خود مستقلابه عزاداری میپردازند آیا مورد تائید است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا اقدام برخی از کشاورزان یا دلالان، در دور ریختن اقلام کشاورزی برای تنظیم قیمت بازار یا به عنوان اعتراض و جلب توجه دولت نسبت به مشکلاتشان، مصداق اسراف و گناه نیست؟
- [آیت الله بهجت] آیا با شوهر خواهر، باید همانند نامحرم رفتار کرد؟
- [سایر] چرا صحبت کردن مرد و زن نامحرم گناه دارد؟
- [سایر] آیا مرد نامحرم می تواند روی پا، کف پای زنان نامحرم را ببیند و آیا این کار گناه دارد؟
- [سایر] رعایت چه نکاتی می تواند در جلب توجه و محبت مرد و رضایت او از زندگی موثر باشد؟
- [آیت الله سیستانی] رنگ کردن همه و یا قسمتی از مو به نیّت جلب توجه در مجالس بانوان برای ازدواج، جایز است؟
- [سایر] آیا رفتار خوش با همسر و فرزند و ... موجب سوء استفاده آنها نمی شود؟
- [آیت الله مظاهری] حرف زدن زن و شنیدن آن، برای نامحرم در صورتی که شهوتانگیز نباشد، و سبب افتادن در گناه نشود و مفسده دیگری هم نداشته باشد و جالب هم نباشد اشکال ندارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .بودن مرد و زن نامحرم در مکانی که هیچ کس نمی تواند وارد شود، در صورت احتمال گناه حرام است و احتیاط مستحب است که در آن مکان نماز اقامه نشود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] شنیدن صدای زن نامحرم در صورتی که به قصد لذت نباشد و سبب افتادن در گناه نشود اشکالی ندارد، ولی زن نباید لحن صدای خود را طوری کند که هوس انگیز باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر اعراض نمودن و ترک معاشرت با معصیت کار موجب تخفیف معصیت می شود یا احتمال بدهد که موجب تخفیف می شود، واجب است.
- [آیت الله سیستانی] به فقیری که گدائی میکند اگر فقر او ثابت باشد ، میشود زکات داد ، ولی به کسی که زکات را در معصیت مصرف میکند ، نباید زکات داد ، بلکه احتیاط واجب آن است به کسی که دادن زکات موجب ترغیب او در معصیت میشود هر چند خود آن را در معصیت صرف نمینماید ، زکات داده نشود .
- [آیت الله اردبیلی] زن میتواند در جایی که نامحرم هست با صدای بلند صحبت کند، مگر این که صدای او موجب تحریک مردهای نامحرم باشد که در این صورت جایز نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 14 چنانچه موجب فساد و انحراف نشود جایز است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر اِعراض نمودن و ترک معاشرت با گنهکار، موجب شود که او کمتر مرتکب معصیت شود یا احتمال بدهد که موجب این امر شود، واجب است، اگرچه بداند که موجب ترک کامل معصیت نمیشود و این امر در صورتی است که با مراتب دیگر، نتواند کاملاً از معصیت جلوگیری کند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر اعراض نمودن وترک معاشرت با معصیت کار موجب تخفیف معصیت می شود با احتمال بدهد که موجب تخفیف می شود ، واجب است اگر چه بداند موجب ترک بکلّی نمی شود ، واین امر در صورتی است که با مراتب دیگر ، نتواند از معصیت جلوگیری کند .
- [امام خمینی] اگر اعراض نمودن و ترک معاشرت با معصیت کار موجب تخفیف معصیت میشود یا احتمال بدهد که موجب تخفیف میشود، واجب است اگر چه بداند موجب ترک بکلّی نمیشود، و این امر در صورتی است که با مراتب دیگر، نتواند از معصیت جلوگیری کند.