ترغیب
تشویق (ترغیب؛ تحریض) به ایجاد شوق و رغبت به کارى در انسان گفته می شود.از آن به مناسبت در بابهاى طهارت، صلات، جهاد، قضاء و شهادت یاد شده است.
به فقیری که گدائی می‌کند اگر فقر او ثابت باشد ، می‌شود زکات داد ، ولی به کسی که زکات را در معصیت مصرف می‌کند ، نباید زکات داد ، بلکه احتیاط واجب آن است به کسی که دادن زکات موجب ترغیب او در معصیت می‌شود هر چند خود آن را در معصیت صرف نمی‌نماید ، زکات داده نشود .
عنوان مسئله:
به فقیری که گدائی می‌کند اگر فقر او ثابت باشد ، می‌شود زکات داد ، ولی به کسی که زکات را در معصیت مصرف می‌کند ، نباید زکات داد ، بلکه احتیاط واجب آن است به کسی که دادن زکات موجب ترغیب او در معصیت می‌شود هر چند خود آن را در معصیت صرف نمی‌نماید ، زکات داده نشود .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] آیا عمل نکردن به دستور احتیاط واجب، موجب گناه و عقاب است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در کشت گندم و جو، کاه هم بدست می آید و روشن است که مقداری از مصارف مربوط به کاه می باشد. حال اگر گندم و جو به حد نصاب رسید و زکات آن واجب شده، آیا کل مخارج مصرف شده از آن کسر می شود و زکات مابقی داده می شود و یا مصارفی که صرف حصول کاه شده کسر نمی شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] 1 - ایجاد زمینه و بسترسازی جرم و گناه چه حکمی دارد؟ 2 - اگر بسترسازی و ایجاد زمینه جرم و گناه از طریق محاکم قضائی (قاضی) و یا ضابطین قضائی صورت گیرد بدین شرح که فردی را با ترغیب و تشویق جهت پرداخت وجهی تحت هر عنوان و صرف نظر از تحقّق و یا عدم تحقّق هدف، موجب گرفتاری فرد یا افراد را فراهم آورند این عمل فی نفسه از نظر شرع مقدّس اسلام چه حکمی دارد و فقه پویای شیعه چه نگرشی بر این موضوع دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که مقلّد مرجعی است که میگوید، احتیاط واجب آن است که زکات فطره از محلّ خارج نشود در حالی که او مدّت زیادی از محلّ خارج مینموده است و الان متوجّه مسئله شده، آیا باید دوباره زکات فطره را بدهد یا این که می‌تواند به مرجعی رجوع کند که احتیاط او مستحبّی است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] با توجّه به روایات معتبر که می فرماید: (بر امام است که دین بدهکارانی که قادر به ادای آن نیستند، را بپردازد.) لطفاً بفرمایید: الف) آیا حکومت اسلامی وظیفه دارد دیون بدهکاران معسر را بپردازد؟ ب) در فرض تکلیف حکومت اسلامی، منبع پرداخت این دیون صرفاً صدقات و زکات است، یا در فرض کمبود صدقات، باید از بیت المال پرداخت شود؟ ج) آیا باید احراز شود که دین به واسطه انفاق بر عائله و در راه طاعت خدا بوده، نه بر اثر اسراف و صرف در معصیت؟ یا همین که معلوم نشود در چه راهی صرف نموده، و بتوان حمل بر صحّت کرد کفایت می کند؟
- [سایر] اگر همسرم از کاندوم استفاده کند و هیچ منی از او جایی ریخته نشود وبعد بلافاصله شستشو کند، آیا با هر بار نزدیکی غسل بر ما واجب است؟ و آیا اگر غسل کردنم موجب بروز حساسیت مانند آبریزش بینی و عطسه شود، مجوزی برای تیمم می شود؟ شوهرم هم که مایل به ارتباط زناشویی مکرر است انجام غسل برایش سخت است و دیگر غسل نمیکند بلکه تیمم می‌کند. لطفا راهنماییام کنید، آیا ما میتوانیم تیمم کنیم؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] الف اگر کسی بیست سال پیش، مبلغی به دیگری بدهکار بوده است، با توجهقدرت خرید، آن رقم به یکصدم و احیاناً کمتر کاهش یافته است! آیا ادای بدهی مطابق با رقم پیشین، امروز او را بریءالذمّه می کند؟ یک نمونه عام البلوی از این دیون، مهریه همسران است، که معمولا بعد از فوت شوهر یا طلاق، پس از دهها سال محاسبه و پرداخت می شود. ب اگر سرمایه کسی مخمس شد و با گذشت یک سال مالی، در اثر تورم ناشی از افزایش حجم پول در گردش، ارزش پولی آن افزایش یافت، آیا در اینجا ربح صدق می کند و مشمول خمس می شود یا خیر؟ ج اگر کسی مبلغی را به مدت یکسال به دیگری قرض داد و تورم ناشی از افزایش حجم پول در گردش، قدرت خرید پول او را به شدت کاهش داد، آیا حق مطالبه مابه التفاوت را دارد یا خیر؟ د با توجه به اینکه افزایش حجم پول با سیاستهای انبساطی پول، موجب کاهش قدرت خرید پول در دست مردم می شود، این اقدامات از سوی دولت، آیا مطلقاً مجاز و مشروع است؟ یا در صورت ضرورت، و با وجود مصلحت ملزمه و احیاناً با اِعمال ولایت، مجاز شمرده می شود؟ ه آیا خرید و فروش اسکناس صحیح می باشد؟ و آیا احکام ربای معاملی در آن جریان می یابد یا نه؟ و آیا دیگر احکام صرف (معامله نقدین) مانند وجوب قبض و اقباض در مجلس عقد، در مورد پول اعتباری هم مترتب است؟ ز آیا زکات که بر درهم و دینار تعلق می گیرد شامل اسکناس و سکه های ریالی نیز می شود؟ ح طبق فتوای مشهور، در مضاربه، سرمایه باید درهم و دینار باشد، آیا اسکناس می تواند جایگزین درهم و دینار در سرمایه گذاری گردد؟ ط آیا پول از مثلیات است یا قیمیات، و اصولا ملاک مثلی و قیمی چیست؟
- [سایر] با سلام. همانطور که می دانیم یکی از امورمهم در زندگی هر فردی ازدواج است.و اسلام نیز در این زمینه بسیار تاکید کرده و نوعی از ازدواج را نیز به عنوان ازدواج موقت تعریف کرده است.احادیث و روایاتی در این زمینه وجود دارد .از جمله :((امام باقر (ع) فرمودند : زنی که مالک نفس خود ( آزاد) باشد و سفیه ، مجنون و کودک نباشد . در چنین حالی شوهر کردن او بدون اجازه ولی جائز است.امام صادق (ع) فرمودند : هر زنی که بخواهد اگر مالک نفس خود باشد ( یعنی کنیز یا دیوانه نباشد ) می تواند ازدواج کند و اگر آن زن بخواهد می تواند وکیل بگیرد.امام صادق (ع) فرمودند : بکر و غیر بکر مساوی است که باید نکاح به اذن آن‌ها باشد و هیچ زنی را نکاح نمی توان کرد مگر به امر و رخصت او .ابو عبد الله (ع) فرمودند : باکره می تواند بدون اجازه پدرش ازدواج کند.امام صادق (ع) فرمودند : اگر دختر راضی شود بدون رضایت پدرش ازدواج موقت نماید اشکالی ندارد.امام صادق (ع) فرمودند :ازدواج موقت با دختر اشکالی ندارد . تا زمانی که دختر از باکره بودن خارج نشود . به خاطر آنکه ممکن است باکره نبودن دختر برای خانواده دختر یک عیب حساب شود.و روایتی را در این زمینه شنیده ام که ائمه صیغه های موقتی که شرط عدم مقاربت در آن‌ها باشد را بدون اذن ولی برای دیگران می خواندند. ازدواج موقت بین دختر و پسر از نظر اسلامی مانند ازدواج دائم است ولی اسلام شناسان و مراجع تقلید از زمان کهن تا به حال درباره اینکه دختر بتواند بدون اذن ولی ازدواج نماید اختلاف نظر داشته اند و بسیاری از آنان به خاطر دوری از هرج و مرج و فساد اذن ولی را شرط عقد می دانسته اند و می دانند . ولی بسیاری بر این عقیده اند که در اسلام بنابر حکم اولیه اذن ولی در عقد دختر بالغ و رشیده شرط نیست چرا که ائمه اطهار (ع) در بسیاری از اخبار رسیده اذن ولی را در ازدواج باکره رشیده شرط نمی دانند و حتی در برخی از روایات ازدواج موقت دختران را بدون اذن ولی و در صورت عدم ازاله بکارت جایز می دانند.حال بسیاری از مراجع به علت مسائل اجتماعی ازدواج موقت را با اذن پدر احتیاط واجب یا واجب و لازم دانسته اند.که به حق می توان گفت صحیح است.با وجوداینکه حکم مراجع تقلید سند است و باید به آن عمل شود از حضرت عالی می خواستم بپرسم آیا گفته های مرا تایید می کنید یا در برخی جملات آن ایراداتی مشاهده می کنید.لطفا آن‌ها را ذکر کنید. من مشغول به تحقیق در این زمینه هستم. سوال دوم من این است.من و دختر خانومی که به هم علاقه داشتیم،از طریق تلفن و پیام کوتاه و گاهی نیز به شکل حضوری ارتباط داشتیم. ارتباط ما فقط در حد صحبت کردن با یکدیگر بود.اما مرجع تقلیدم این ارتباط را جایز نمی دانستند.من در آن زمان حکم دقیق مرجع تقلیدم را در مورد ازدواج موقت نمی دانستم و بی اذن ولی دختر او را به عقد موقت خود در آوردم. شرط عقد ما این بود که ارتباط ما به احترام پدر دختر با وجود محرم بودن در همان حد صحبت کردن باقی بماند واز آن حد تجاوز نکند. (آیا تا اینجا به دلیل اینکه که عالم نبودیم گناهی مرتکب شدیم؟) اما بعدا فهمیدم که ما می بایست تکلیفا از پدر دختر اجازه می گرفتیم.و عقد ما صحیح است اما دختر مرتکب گناه شده است. ولی ما عقدمان را به هم نزدیم و ارتباط خودمان را به همان شکل حفظ کردیم.و از حد صحبت تجاوز نکرد.به یکدیگرجملات عاشقانه می گفتیم اما از گفتن خیلی از جملات نیز خودداری می کردیم.آیا با بر هم نزدن عقد بعد از آگاه شدن از حکم صحیح آن،مرتکب گناه شدیم؟آیا با گفتن جملات عاشقانه به یکدیگرمرتکب گناه شدیم؟لازم به ذکر است که بعدا به لطف خداوند خانواده های خود را از علاقه مان به یکدیگر آگاه ساختیم و الان نیز با هم زن و شوهر هستیم.
مسائل مرتبط از این مرجع
- به سیّدی که خمس را صرف در معصیت می‌کند ، نمیشود خمس داد ، بلکه اگر دادن خمس کمک به معصیت او باشد احتیاط واجب آن است که به او خمس ندهند ، هر چند آن را صرف در معصیت ننماید . و همچنین احتیاط واجب آن است که به سیّدی که شراب میخورد یا نماز نمیخواند و یا آشکارا معصیت می‌کند خمس ندهند .
- فقیری که میداند زکات بر انسان واجب نشده ، اگر چیزی بابت زکات بگیرد و پیش او تلف شود ضامن است ، پس موقعی که زکات بر انسان واجب می‌شود ، اگر آن فقیر به فقر خود باقی باشد ، می‌تواند عوض چیزی را که به او داده بابت زکات حساب کند .
- فقیری که فطره به او میدهند ، لازم نیست عادل باشد ، ولی احتیاط واجب آن است که به شرابخوار ، و بی نماز ، و کسی که آشکارا معصیت می‌کند ، فطره ندهند .
- فقیری که می‌تواند کسب کند ومخارج خود وعیالش را تهیه نماید و از روی تنبلی اقدام نمیکند جایز نیست زکات بگیرد ، وطلبه فقیری که کسب مانع ادامه تحصیل اوست در هیچ صورتی نمیتواند از سهم فقرا زکات بگیرد ، مگر این که تحصیل بر او واجب عینی باشد ، واز سهم سبیل اللّه در صورتی که تحصیل او منفعت عمومی داشته باشد با اجازه حاکم شرع بنابر احتیاط لازم جایز است ، و فقیری که یاد گرفتن صنعت برای او مشکل نیست بنابر احتیاط واجب نمیتواند با گرفتن زکات ، زندگی کند ، ولی تا وقتی مشغول یاد گرفتن است می‌تواند زکات بگیرد .
- به کسی که شرابخوار است ، یا نماز نمیخواند ، همچنین به کسی که معصیت کبیره را آشکارا بجا میآورد ، احتیاط واجب آن است که زکات ندهند .
- کسی که زنش سیّده است بنابر احتیاط واجب نباید خمس خود را به او بدهد که به مصرف مخارج خودش برساند ، ولی اگر مخارج دیگران بر آن زن واجب باشد و نتواند مخارج آنان را بدهد ، جایز است انسان خمسش را به آن زن بدهد که به مصرف آنان برساند . و همچنین است دادن خمس به او که در نفقات غیر واجبهاش صرف نماید .
- اگر مجتهدی که انسان از او تقلید می‌کند از دنیا برود، حکم بعد از فوت او حکم زنده بودنش است، بنابراین اگر او أعلم از مجتهد زنده باشد باید با علم به اختلاف در مسائل محل ابتلاء و لو اجمالاً بر تقلید او باقی بماند. و چنانچه مجتهد زنده أعلم از او باشد باید به مجتهد زنده رجوع کند. و اگر أعلمیتی در میان آن‌ها معلوم نشود یا مساوی باشند، پس اگر اورعیت یکی از آن‌ها ثابت شود به این معنا که در فتوا دادن بیشتر احتیاط کند باید از او تقلید کند و اگر ثابت نشود مخیر است عمل خود را با فتوای هرکدام تطبیق نماید، مگر در موارد علم اجمالی، یا قیام حجت اجمالی بر تکلیف مانند موارد اختلاف در قصر و تمام که بنا بر احتیاط واجب باید رعایت هر دو فتوا را بنماید. و مراد از تقلید در صدر این مسأله صرف التزام به متابعت از فتوای مجتهد معین است، نه عمل کردن به دستور او.
- اگر انسان در چند شهر که فصل رسیدن حاصل آن‌ها با یکدیگر اختلاف دارد و زراعت و میوه آن‌ها در یک وقت بدست نمی آید ، گندم یا جو و خرما یا انگور داشته باشد و همه آن‌ها محصول یک سال حساب شود ، چنانچه چیزی که اول میرسد به اندازه نصاب باشد ، باید زکات آن را موقعی که میرسد بدهد و زکات بقیه را هر وقت بدست میآید ادا نماید ، و اگر آنچه اول میرسد به اندازه نصاب نباشد ، صبر می‌کند تا بقیه آن برسد ، پس اگر روی هم به مقدار نصاب شود ، زکات آن واجب است ، و اگر به مقدار نصاب نشود ، زکات آن واجب نیست .
- خرما بر سه قسم است : 1 خرمائی که خشکش میکنند ، و حکم زکات آن گفته شد . 2 خرمائی که در حال رطب بودن قابل مصرف است . 3 خرمائی که نارس (خلال) آن را میخورند . در قسم دوم چنانچه مقداری باشد که خشک آن به مقدار نصاب برسد ، احتیاط مستحب آن است که زکات آن را بدهند . امّا قسم سوم ظاهر این است که زکات بر آن واجب نباشد .
- شرط سوم : لباس نمازگزار که به تنهائی میتوان با آن عورت را پوشانید ، باید از اجزاء مردار حیوانی که خون جهنده دارد یعنی حیوانی که اگر رگش را ببُرند خون از آن جستن می‌کند نباشد ، و این شرط بنابر احتیاط واجب در لباسی که به تنهائی نمیتوان با آن عورت را پوشانید نیز ثابت است . و احتیاط مستحب آن است که با لباسی که از مردار حیوانی که خون جهنده ندارد مانند مار تهیه شده ، نماز نخواند .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] به فقیری که گدایی می‌کند، می‌شود زکات داد، ولی به کسی که زکات را در معصیت مصرف می‌کند، نمیشود زکات داد.
- [آیت الله خوئی] به فقیری که گدایی می‌کند، می‌شود زکات داد، ولی به کسی که زکات را در معصیت مصرف می‌کند نباید زکات داد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] بنا بر احتیاط واجب به فقیری که گدایی می‌کند نمیتوان زکات داد.
- [آیت الله وحید خراسانی] به فقیری که گدایی می کند می شود زکات داد ولی به کسی که زکات را در معصیت صرف می کند نمی شود زکات داد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] به فقیری که گدائی می کند، می شود زکات داد، ولی به کسی که زکات را در معصیت مصرف می کند نمی شود زکات داد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . به فقیری که گدایی می کند، می شود زکات داد. ولی به کسی که زکات را در معصیت مصرف می کند، نمی شود زکات داد.
- [امام خمینی] به فقیری که گدایی می کند می شود زکات داد، ولی به کسی که زکات را در معصیت مصرف می کند نمی شود زکات داد.
- [آیت الله علوی گرگانی] به فقیری که گدایی می‌کند، می‌شود زکاْ داد، ولی به کسی که زکاْ را در معصیت مصرف می‌کند نمیشود زکاْ داد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] فقیری که فطره به او میدهند لازم نیست عادل باشد، ولی به شرابخوار و نیز کسی که زکات دادن کمک به معصیت اوست نمیتوان فطره داد، همچنین بنا بر احتیاط واجب به فقیری که گدایی می‌کند فطره ندهند چنانچه در مسأله 1953 و 1954 گذشت.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] به فقیری که گدائی می کند؛ می شود زکاه داد. ولی به کسی که زکاه را در معصیت مصرف می کند؛ نباید زکاه داد.