عیب و زشتی از خوبان، زشت تر است. فرض کنید کسی به صورت کودک خردسال شما، سیلی بزند اگر این کار توسط یک دیوانه انجام شده باشد، زشت تر است، یا اگر توسط یک استاد دانشگاه متشخص انجام شده باشد؟
حتی آنچه انجامش توسط کسی عمل نیک به شمار می آید، ممکن است انجامش توسط کس دیگری که مقام بالاتری دارد، زشت شمرده شود:
(حَسَنَاتُ الْأَبْرَارِ سَیِّئَاتُ الْمُقَرَّبِینَ؛[1] کارهای نیک خوبان برای مقربان عمل زشت محسوب می شود)
حضرت یونس (ع) قریب 30 سال تبلیغ نمود و تنها دو نفر به او ایمان آوردند، و بعد از این همه سال صبر و استقامت و تبلیغ دین الهی، قوم خود را ترک کرد و خداوند صبر او را اندک شمرد:
(فَاصْبِرْ لِحُکْمِ رَبِّکَ وَ لا تَکُنْ کَصاحِبِ الْحُوتِ إِذْ نادی وَ هُوَ مَکْظُومٌ؛[قلم/48] در برابر فرمان پروردگارت صابر باش و چون صاحب ماهی مباش که با دلی پراندوه ندا در داد.)
در حالی که همین مقدار صبر برای دیگران می تواند فضیلت بسیار جدی ای باشد. در واقع انسان هر چقدر جایگاه برتری داشته باشد، توقعات از او بیشتر می شود. اگر شما تولد دوست صمیمی خود را تنها با کلامی ساده به او تبریک بگویید و برایش کادوئی نخرید، از شما ناراحت می شود اما همان نوع کلام از کسی که رابطه چندانی با او نداشته، برایش بسیار مسرت بخش خواهد بود و او را بسیار خوشحال خواهد کرد.
البته باید توجه کرد که این معنا سبب سستی انگیزه انسان، در تعالی بخشی به معنویاتش نشود. چرا که اگر کسی در تعالی معنوی خود کوتاهی کند، همین امر می تواند توبیخ او را در پیش داشته باشد علاوه بر اینکه هیچ عاقلی به دلیل این گونه ترس ها، منفعت و فواید بزرگ را از دست نمی دهد.
انسان باید با توکل بر خدای متعال گام در مسیر بگذارد و باقی امور را به خدای متعال بسپارد که او شکرگزار و بخشنده است:
(لِیُوَفِّیَهُمْ أُجُورَهُمْ وَ یَزیدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ غَفُورٌ شَکُورٌ[فاطر/30] (آنها این اعمال صالح را انجام می‌دهند) تا خداوند اجر و پاداش کامل به آنها دهد و از فضلش بر آنها بیفزاید که او آمرزنده و شکرگزار است!)
[1]. بحار الأنوار، ج25، ص205.
