حضرت علی (ع) می فرمایند: مَعْرِفَةُ النَّفْسِ أَنْفَعُ الْمَعَارِفِ؛[1] خود شناسی، پر سود ترین معرفت هاست. کمال هر موجودی استفاده کامل از استعدادهای ذاتی و شکوفا کردن آن، و رسیدن به بالاترین حد ممکن است، و طبیعتا چنین اقدامی بدون خود شناسی ممکن نیست. انسان اگر توانایی های خود را کشف کند، می تواند در نقطه اوج قرار بگیرد. و الا ممکن است به پایین ترین مراتب راضی شده و تمام همتش صرف گذران یک زندگی تحمیلی باشد. با توجه به این حقیقت، خود شناسی، علم و معرفت لازمی برای رسیدن به کمال و سعادت است. و از طریق فهم اهمیت مساله سعادت نیز می توانیم، اهمیت خودشناسی را بیابیم. مطابق این سخن فرقی نمی کند که شخص معتقد به دین باشد یا اینکه در زندگی خود دین را دخیل نداند، و در هر دو صورت خودشناسی مساله ای بسیار ضروری است. و اگر ضرورت دین داری را کشف کرده باشیم، مساله بسیار شفاف تر خود را نشان می دهد. چون با درک ارتباط وثیق بین دین داری و خودشناسی می توانیم اهمیت خودشناسی را بفهمیم. کَیْفَ الطَّرِیقُ إِلَی مَعْرِفَةِ الْحَقِّ فَقَالَ ص مَعْرِفَةُ النَّفْس؛[2] از پیامبر (ص) پرسیدند که چگونه خدا را بشناسیم، حضرت فرمودند از طریق خود شناسی. کسی که خودش را بشناسد، خود را ارزان نمی فروشد: علی علیه السّلام فرمودند: آیا آزاد مردی نیست که این پس مانده را به اهلش برگرداند بهای شما فقط بهشت است، و آن را جز به بهشت نفروشید.[3] و در این زمینه باید در معنای حقیقی خود شناسی نیز تامل کرد. و به مسائل بسیاری که قابل طرح است توجه نمود. از مسائل ساده ای نظیر اینکه، خود شناسی، شناختن شناسنامه ای نیست، تا اینکه خود شناسی بطون و لایه های مختلفی دارد و از آیت قرار گرفتن برای اثبات خدا، تا تجلی تام جلوه الهی شدن خلیفه الله را در بر می گیرد. [1]. تصنیف غرر الحکم و درر الکلم ص 232. [2]. بحار الأنوار ج67 ص 72. [3]. بحار الانوار ج70 ص 132.
حضرت علی (ع) می فرمایند: مَعْرِفَةُ النَّفْسِ أَنْفَعُ الْمَعَارِفِ؛[1] خود شناسی، پر سود ترین معرفت هاست.
کمال هر موجودی استفاده کامل از استعدادهای ذاتی و شکوفا کردن آن، و رسیدن به بالاترین حد ممکن است، و طبیعتا چنین اقدامی بدون خود شناسی ممکن نیست. انسان اگر توانایی های خود را کشف کند، می تواند در نقطه اوج قرار بگیرد. و الا ممکن است به پایین ترین مراتب راضی شده و تمام همتش صرف گذران یک زندگی تحمیلی باشد. با توجه به این حقیقت، خود شناسی، علم و معرفت لازمی برای رسیدن به کمال و سعادت است. و از طریق فهم اهمیت مساله سعادت نیز می توانیم، اهمیت خودشناسی را بیابیم. مطابق این سخن فرقی نمی کند که شخص معتقد به دین باشد یا اینکه در زندگی خود دین را دخیل نداند، و در هر دو صورت خودشناسی مساله ای بسیار ضروری است.
و اگر ضرورت دین داری را کشف کرده باشیم، مساله بسیار شفاف تر خود را نشان می دهد. چون با درک ارتباط وثیق بین دین داری و خودشناسی می توانیم اهمیت خودشناسی را بفهمیم.
کَیْفَ الطَّرِیقُ إِلَی مَعْرِفَةِ الْحَقِّ فَقَالَ ص مَعْرِفَةُ النَّفْس؛[2] از پیامبر (ص) پرسیدند که چگونه خدا را بشناسیم، حضرت فرمودند از طریق خود شناسی.
کسی که خودش را بشناسد، خود را ارزان نمی فروشد:
علی علیه السّلام فرمودند: آیا آزاد مردی نیست که این پس مانده را به اهلش برگرداند بهای شما فقط بهشت است، و آن را جز به بهشت نفروشید.[3]
و در این زمینه باید در معنای حقیقی خود شناسی نیز تامل کرد. و به مسائل بسیاری که قابل طرح است توجه نمود. از مسائل ساده ای نظیر اینکه، خود شناسی، شناختن شناسنامه ای نیست، تا اینکه خود شناسی بطون و لایه های مختلفی دارد و از آیت قرار گرفتن برای اثبات خدا، تا تجلی تام جلوه الهی شدن خلیفه الله را در بر می گیرد.
[1]. تصنیف غرر الحکم و درر الکلم ص 232.
[2]. بحار الأنوار ج67 ص 72.
[3]. بحار الانوار ج70 ص 132.
- [سایر] خودشناسی در دین چه جایگاهی دارد؟
- [سایر] 5 نکته در موضوع مطالعه رابیان کنید.
- [سایر] وقوف در عرفات چگونه باعث خودشناسی می شود؟
- [سایر] وقوف در عرفات چگونه باعث خودشناسی می شود؟
- [سایر] وقوف در عرفات چگونه باعث خودشناسی می شود؟
- [سایر] آیا می توان از راه خودشناسی به خداشناسی رسید؟
- [سایر] می خواستم بدانم برای قبل از ازدواج چه دانستنی هایی ضروری است؟ این دانستنی ها را چگونه و از کجا به دست بیاوریم؟ یکی از چیزهایی که شنیده ام خودشناسی قبل از ازدواج است؟ یعنی خودشناسی به سوالات خواستگاری وابستگی زیادی دارد؟ برای این خودشناسی دنبال منبع خوب می گردم. شما چه راهکارها و چه منابعی را پیشنهاد می کنید؟
- [سایر] اسرار غیبت امام زمان علیه السلام رابیان نمایید.
- [سایر] روشهای افزایش رفتار مطلوب در دانش آموزان رابیان کنید.
- [آیت الله علوی گرگانی] حدّ حجاب خانمها در نماز و غیر آن رابیان فرمائید؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر معروف یا منکر از اموری باشد که شارع مقدس به آن اهمیّت زیاد می دهد مثل اصول دین یامذهب و حفظ قرآن مجید وحفظ عقاید مسلمانان یا احکام ضروریّه ، باید ملاحظه اهمیّت شود ، و مجردّ ضرر ، موجب واجب نبودن نمی شود ، پس اگر توقّف داشته باشد ، حفظ عقائد مسلمانان یا حفظ احکام ضروریّه اسلام بر بذل جان و مال ، واجب است بذل آن
- [امام خمینی] اگر معروف یا منکر از اموری باشد که شارع مقدس به آن اهمیت زیاد میدهد مثل اصول دین یا مذهب و حفظ قرآن مجید و حفظ عقاید مسلمانان یا احکام ضروریه، باید ملاحظه اهمیت شود، و مجرد ضرر، موجب واجب نبودن نمیشود، پس اگر توقف داشته باشد حفظ عقاید مسلمانان یا حفظ احکام ضروریه اسلام بر بذل جان و مال، واجب است بذل آن.
- [آیت الله جوادی آملی] .خیار غبن که مغبون میتواند معامله را به هم بزند , در صورتی است که تفاوت قیمت، مورد اهمیت باشد و مغبون از آن تفاوتِ مهم, آگاه نباشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] به طور کلی در امر به معروف و نهی از منکر انسان باید با توجه به اهمیت معروف یا منکر در مقایسه با ضرر یا مؤونه ای که امر به معروف و نهی از منکر دارد اقدام کند که اگر اهمیت معروف یا منکر کمتر از ضرر و مؤونه امر به معروف و نهی از منکر باشد واجب نیست بلکه جایز نیست. و اگر اهمیت معروف و منکر بسیار زیادتر از ضرر و مؤونه نهی از منکر و امر به معروف باشد واجب است، هر چند ضرر زیادی داشته باشد و حتی اگر متوقف بر بذل جان و مال باشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگرخریدار قیمت جنس را نداند، یا در موقع معامله غفلت کند وجنس را گرانتر از قیمت معمولی آن بخرد، چنانچه به قدری گران خریده که مردم به آن اهمیّت میدهند، میتواند معامله را به هم بزند و نیز اگر فروشنده قیمت جنس را نداند یا موقع معامله غفلت کند وجنس را ارزانتر از قیمت آن بفروشد در صورتی که مردم به مقداری که ارزان فروخته اهمیّت بدهند، میتواند معامله را به هم بزند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر خریدار قیمت جنس را نداند یا در موقع معامله غفلت کند و جنس را گرانتر از قیمت معمولی آن بخرد، چنانچه به قدری گران خریده که مردم به آن اهمیت میدهند، میتواند معامله را به هم بزند، و نیز اگر فروشنده قیمت جنس را نداند، یا موقع معامله غفلت کند و جنس را ارزانتر از قیمت آن بفروشد در صورتی که مردم به مقداری که ارزان فروخته اهمیت بدهند، میتواند معامله را به هم بزند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر خریدار قیمت جنس را نداند؛ یا در موقع معامله غفلت کند و جنس را گرانتر از قیمت معمولی آن بخرد؛ چنانچه به قدری گران خریده که مردم به آن اهمیت می دهند؛ می تواند معامله را به هم بزند و نیز اگر فروشنده قیمت جنس را نداند؛ یا موقع معامله غفلت کند و جنس را ارزانتر از قیمت آن بفروشد؛ در صورتی که مردم به مقداری که ارزان فروخته اهمیت بدهند؛ می تواند معامله را به هم بزند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر معروف یا منکر از اموری باشد که شارع مقدّس به آن اهمیّت زیاد میدهد، مثل اصول دین یا مذهب و حفظ قرآن مجید و حفظ عقاید مسلمانان یا احکام ضروری اسلام، باید ملاحظه این اهمیّت بشود و مجرّدِ خوف ضرر، موجب سقوط وجوب آن نمیشود؛ پس اگر حفظ عقاید مسلمانان یا حفظ احکام ضروری اسلام بر بذل جان و مال توقّف داشته باشد، بذل آن واجب است.
- [آیت الله بروجردی] اگر خریدار قیمت جنس را نداند، یا در موقع معامله غفلت کند و جنس را گرانتر از قیمت معمولی آن بخرد، چنانچه به قدری گران خریده که مردم به آن اهمیت میدهند، میتواند معامله را به هم بزند و نیز اگر فروشنده قیمت جنس را نداند، یا موقع معامله غفلت کند و جنس را ارزانتر از قیمت آن بفروشد، در صورتی که مردم به مقداری که ارزان فروخته اهمیت بدهند، میتواند معامله را به هم بزند.
- [آیت الله خوئی] اگر خریدار قیمت جنس را نداند یا در موقع معامله غفلت کند و جنس را گرانتر از قیمت معمولی آن بخرد، چنانچه بقدری گران خریده که مردم به آن اهمیت میدهند، میتواند معامله را به هم بزند، و نیز اگر فروشنده قیمت جنس را نداند یا موقع معامله غفلت کند و جنس را ارزانتر از قیمت آن بفروشد، در صورتی که مردم به مقداری که ارزان فروخته اهمیت بدهند، میتواند معامله را به هم بزند.