اگر کسی برای حفظ آبرو و پاکدامنی در مقابل تجاوز جنسی یا از این قبیل دست به خودکشی بزند، آیا گناه کرده و دچار عذاب الهی میشود؟ برای حفظ آبرو وپاک دامنی باید از راه درست وارد شد واز خود دفاع نمود و کسی که در راه دفاع از حق کشته شود اجرش شهید دارد ولی کسی حق ندارد دست به خود کشی بزند. با توجه به نکته مذکور، به یک آیه و دو حدیث شریف درباره حرمت شدید (خودکشی) اشاره می کنیم. خداوند می فرماید: (ولا تقتلوا انفسکم ان الله کان بکم رحیما و من یفعل ذلک عدوانا و ظلما فسوف نملیه نارا و کان ذلک علی الله یسیرا؛ و خود را مکشید زیرا خداوند به شما مهربان است و هر کس چنین کاری را از روی عداوت و ستم انجام بدهد، به زودی او را در آتش میاندازیم و این کار برای خدا آسان است)،(1) امام صادق(ع) با استناد به همین آیه می فرماید: (هر کس عمدا خودکشی کند، برای همیشه در آتش جهنم عذاب خواهد شد) (من قتل نفسه متعمدا فهو فی نار جهنم خالدا فیها قال الله عزوجل: (ولا تقتلوا انفسکم...)،(2) بدیهی است معنای آیه و روایت قطعی بودن جزا نیست زیرا ممکن است از طریق توبه یا شفاعت مشمول عفو الهی گردد. همه مفاسد و زیانهایی که در کشتن دیگران هست در خودکشی نیز وجود دارد از جمله: 1- خودکشی نافرمانی و سرپیچی از دستور خدا است و کسی که دستور خدا را نادیده انگارد و سرپیچی کند مستحق عذاب میگردد و از رسیدن به کمال باز میماند. 2- خودکشی دلیل بر عدم ایمان و یاس و نا امید شدن از خدا میباشد و یاس و ناامیدی از خداوند از بزرگترین گناهان است که گاهی در رتبه شرک و کفر قرار میگیرد. 3- کسی که دست به خودکشی زده همانند کسی که دیگری را کشته انسان و انسانیت در نظر او بیارزش شده است. از این جهت بین خودکشی یا کشتن دیگران فرقی نیست . 4- حکیم مفسر علامه طباطبایی دربارة زندگی برزخی می فرماید: ( انسان پس از مرگ از جهت اعتقاداتی که داشته و اعمال نیک و بدی که در دنیا انجام داده، بازپرسی خصوصی میشود. پس از محاسبه اجمالی طبق نتیجهای که گرفته شد، به یک زندگی شیرین و گوارا یا تلخ و ناگوار محکوم گردیده، با همان زندگی در انتظار روز رستاخیز عمومی به سر میبرد . حال انسان در زندگی برزخی بسیار شبیه است به حال کسی که برای رسیدگی اعمالی که از او سر زده، به یک سازمان قضایی احضار شود و مورد بازجویی و بازپرسی قرار گرفته، به تنظیم و تکمیل پروندهاش بپردازند، آن گاه در انتظار محاکمه در بازداشت به سر برد. روح انسان در برزخ، به صورتی که در دنیا زندگی میکرد، به سر میبرد. اگر از نیکان است، از سعادت و نعمت و جوار پاکان و مقربان درگاه خدا برخوردار میشود اما اگر از بدان است، در نقمت و عذاب و همنشینی شیاطین و پیشوایان گمراه برخوردار میگردد.(3) در مجموع از این بیان به دست می آید انسان در برزخ نوعی تجربه کمرنگ وموقت از حیات اخروی وزندگی پس از قیامت را پشت سر می گذارد که بسته به وضعیت رفتاری خود در دنیا با محاسبه ای مختصر شرایطی خاص را دارا می گردد ؛ یعنی اگر از اهل خیر و خوبی بود، زندگی خوب وخوشی را خواهد داشت، اگر از اهل شقاوت وبدی بود ،زندگی بد و دردناکی را خواهد دید. اگر مخلوطی از نیکی وبدی را در دنیا گذراند، در برزخ هم چنین وضعیتی را پیش روی خود خواهد دید. پی نوشت : 1. نساء (4) آیه 29 و 30. 2. وسایل الشیعه، ج 19، باب تحریم قتل الانسان نفسه، ص 13، ح 2 و 3، چ بیروت. 3. شیعه در اسلام، ص 100 101، نشر دار الکتب الاسلامیه، تهران ش.
اگر کسی برای حفظ آبرو و پاکدامنی در مقابل تجاوز جنسی یا از این قبیل دست به خودکشی بزند، آیا گناه کرده و دچار عذاب الهی میشود؟
برای حفظ آبرو وپاک دامنی باید از راه درست وارد شد واز خود دفاع نمود و کسی که در راه دفاع از حق کشته شود اجرش شهید دارد ولی کسی حق ندارد دست به خود کشی بزند.
با توجه به نکته مذکور، به یک آیه و دو حدیث شریف درباره حرمت شدید (خودکشی) اشاره می کنیم.
خداوند می فرماید: (ولا تقتلوا انفسکم ان الله کان بکم رحیما و من یفعل ذلک عدوانا و ظلما فسوف نملیه نارا و کان ذلک علی الله یسیرا؛
و خود را مکشید زیرا خداوند به شما مهربان است و هر کس چنین کاری را از روی عداوت و ستم انجام بدهد، به زودی او را در آتش میاندازیم و این کار برای خدا آسان است)،(1)
امام صادق(ع) با استناد به همین آیه می فرماید: (هر کس عمدا خودکشی کند، برای همیشه در آتش جهنم عذاب خواهد شد) (من قتل نفسه متعمدا فهو فی نار جهنم خالدا فیها قال الله عزوجل: (ولا تقتلوا انفسکم...)،(2) بدیهی است معنای آیه و روایت قطعی بودن جزا نیست زیرا ممکن است از طریق توبه یا شفاعت مشمول عفو الهی گردد.
همه مفاسد و زیانهایی که در کشتن دیگران هست در خودکشی نیز وجود دارد از جمله:
1- خودکشی نافرمانی و سرپیچی از دستور خدا است و کسی که دستور خدا را نادیده انگارد و سرپیچی کند مستحق عذاب میگردد و از رسیدن به کمال باز میماند.
2- خودکشی دلیل بر عدم ایمان و یاس و نا امید شدن از خدا میباشد و یاس و ناامیدی از خداوند از بزرگترین گناهان است که گاهی در رتبه شرک و کفر قرار میگیرد.
3- کسی که دست به خودکشی زده همانند کسی که دیگری را کشته انسان و انسانیت در نظر او بیارزش شده است. از این جهت بین خودکشی یا کشتن دیگران فرقی نیست .
4- حکیم مفسر علامه طباطبایی دربارة زندگی برزخی می فرماید:
( انسان پس از مرگ از جهت اعتقاداتی که داشته و اعمال نیک و بدی که در دنیا انجام داده، بازپرسی خصوصی میشود. پس از محاسبه اجمالی طبق نتیجهای که گرفته شد، به یک زندگی شیرین و گوارا یا تلخ و ناگوار محکوم گردیده، با همان زندگی در انتظار روز رستاخیز عمومی به سر میبرد . حال انسان در زندگی برزخی بسیار شبیه است به حال کسی که برای رسیدگی اعمالی که از او سر زده، به یک سازمان قضایی احضار شود و مورد بازجویی و بازپرسی قرار گرفته، به تنظیم و تکمیل پروندهاش بپردازند، آن گاه در انتظار محاکمه در بازداشت به سر برد.
روح انسان در برزخ، به صورتی که در دنیا زندگی میکرد، به سر میبرد. اگر از نیکان است، از سعادت و نعمت و جوار پاکان و مقربان درگاه خدا برخوردار میشود اما اگر از بدان است، در نقمت و عذاب و همنشینی شیاطین و پیشوایان گمراه برخوردار میگردد.(3)
در مجموع از این بیان به دست می آید انسان در برزخ نوعی تجربه کمرنگ وموقت از حیات اخروی وزندگی پس از قیامت را پشت سر می گذارد که بسته به وضعیت رفتاری خود در دنیا با محاسبه ای مختصر شرایطی خاص را دارا می گردد ؛ یعنی اگر از اهل خیر و خوبی بود، زندگی خوب وخوشی را خواهد داشت، اگر از اهل شقاوت وبدی بود ،زندگی بد و دردناکی را خواهد دید. اگر مخلوطی از نیکی وبدی را در دنیا گذراند، در برزخ هم چنین وضعیتی را پیش روی خود خواهد دید.
پی نوشت :
1. نساء (4) آیه 29 و 30.
2. وسایل الشیعه، ج 19، باب تحریم قتل الانسان نفسه، ص 13، ح 2 و 3، چ بیروت.
3. شیعه در اسلام، ص 100 101، نشر دار الکتب الاسلامیه، تهران ش.
- [سایر] آیا خودکشی گناه است؟
- [سایر] آیا برای حفظ آبرو می توان نماز باران را ترک کرد ؟
- [آیت الله بهجت] آیا فکر خودکشی گناه است؟
- [آیت الله بهجت] آیا اگر کسی تحت فشار روانی مجبور به خودکشی شود، گناه کار است؟
- [سایر] اهمیت عفت و پاکدامنی در قرآن را بیان کنید؟
- [سایر] آیا اصلاح نکردن ریش آشنایان مرده تا روز چهلم او دلیلی اسلامی دارد و اگر این طور نیست انجام آن برای حفظ آبرو چه حکمی دارد؟
- [سایر] نه ماه است عقد کردیم و قبل از عروسی باردار شده ام . شوهرم میگوید : بخاطر حفظ آبرو ، بچه را سقط کنیم . این درست است؟
- [سایر] آیا انجام بعضی از گناهان، نظیر خودکشی، باعث خواهد شد تا انسان اتوماتیک وار، وارد جهنم شود؟
- [سایر] حدیثی از امام رضا (ع) خواندم به این مضمون: بهترین مال آن است که صرف حفظ آبرو شود این جمله یعنی چه؟
- [سایر] برهان پروردگار برای حفظ یوسف از گناه چه بود و چگونه اتفاق افتاد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر حفظ جان خود یا کسی که حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب می باشد بدون شکستن نماز ممکن نباشد باید نماز را بشکند، ولی شکستن نماز برای مالی که اهمیّت ندارد مکروه است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر حفظ جان خود انسان یا کسی که حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی که نگهداری ان واجب می باشد بدون شکستن نماز ممکن نباشد باید نماز را بشکند
- [آیت الله سیستانی] اگر حفظ جان خود انسان یا کسی که حفظ جان او واجب است ، یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب میباشد ، بدون شکستن نماز ممکن نباشد ، باید نماز را بشکند .
- [آیت الله اردبیلی] اگر حفظ جان خود انسان یا کسی که حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب میباشد، بدون شکستن نماز ممکن نباشد، باید نماز را بشکند، ولی شکستن نماز برای مالی که اهمیت ندارد، مکروه است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر حفظ جان خود انسان یا کسی که حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب میباشد، بدون شکستن نماز ممکن نباشد، باید نماز ا بشکند ولی شکستن نماز برای مالی که اهمیّت ندارد مکروه است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر حفظ جان خود انسان، یا کسی که حفظ جان او واجب است، یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب می باشد، بدون شکستن نماز ممکن نباشد، باید نماز را بشکند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر حفظ جان خود انسان یا کسی که حفظ جان او واجب است؛ یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب می باشد؛ بدون شکستن نماز ممکن نباشد؛ باید نماز را بشکند.
- [آیت الله بروجردی] اگر حفظ جان خود انسان، یا کسی که حفظ جان او واجب است، یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب میباشد، بدون شکستن نماز ممکن نباشد، باید نماز را بشکند؛ ولی شکستن نماز برای مالی که اهمیت ندارد مکروه است.
- [آیت الله خوئی] اگر حفظ جان خود انسان یا کسی که حفظ جان او واجب است، یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب میباشد، بدون شکستن نماز ممکن نباشد، باید نماز را بشکند.
- [آیت الله بهجت] اگر حفظ جان خود یا کسی که حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب می باشد، بدون شکستن نماز ممکن نباشد باید نماز را بشکند.