با استفاده از آیات و روایات، به روشنی ثابت می‌شود: روزه اگر چه عبادت مهمی است و دارای ثواب بسیار است؛ اما مقدمهای برای رسیدن به مرحله تقوا است: (یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ)[1]؛ (ای کسانی که ایمان آوردهاید! روزه بر شما مقرر شده است، همان‌گونه که بر کسانی که پیش از شما [ بودند] مقرر شده بود، باشد که پرهیزگاری کنید).
هدایت کامل متقین، وابسته به بهرهمندی از قرآن است: (الم ذلِکَ الْکِتابُ لارَیْبَ فِیهِ هُدیً لِلْمُتَّقِینَ)[2] ؛ (الم این کتابی است که در [ حقانیت] آن هیچ تردیدی نیست [ و] مایه هدایت تقواپیشگان است).
از این رو فضیلت مهم ماه رمضان، به نزول قرآن در این ماه است: (شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدیً لِلنّاسِ)[3] ؛ ماه رمضان [ همان ماه] است که در آن، قرآن فرو فرستاده شده است که مردم را راهبر است).
از این رو رابطه خاصی بین قرآن و ماه رمضان وجود دارد. همان طور که در فصل بهار، عالم طبیعت و انسان شادابی خاص و حیات مجددی پیدا می‌کند، قرآن نیز بهار دلها است که با خواندن و یادگیری و فهمیدن معارف آن، دلها همواره زندگی ویژهای مییابد. امام علی علیهالسلام میفرماید: (تعلّموا کتاب الله تبارک و تعالی، فانه احسن الحدیث و ابلغ الموعظة، و تفقهوا فیه فانه ربیع القلوب)[4]؛ (کتاب خداوند تبارک و تعالی را یاد بگیرید؛ زیرا آن زیباترین گفتار و رساترین موعظهها است و فهم در قرآن پیدا کنید؛ زیرا آن بهار دلها است). بنابراین رابطه قرآن با ماه رمضان، خیلی عمیق است و انسان با خواندن و یادگیری قرآن و تدبیر و تعمیق در آن، در این ماه میتواند به حیات طیبه رسیده و شب قدر را که با حقیقت قرآن متّحد است درک کند و بنابر فرمایش رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله (در خطبه جمعه آخر ماه شعبان)، خواندن یک آیه از قرآن در ماه رمضان، معادل با ثواب یک ختم قرآن، در ماه‌های دیگر است[5].
[1]. بقره2، آیه 183.
[2]. همان، آیه 1 و 2.
[3]. همان، آیه 185.
[4]. تحف العقول، ابن شعبة الحرانی، ص 150.
[5]. عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 266.
