ذات اقدساله همه انسانها رابرای ظرفیت عدالت آماده کرده است. این حداقل است. عادل یعنی کسی که واجبات راانجام میدهد و حرام راترک میکند. این حداقل وظیفه هر مسلمانی است.<BR>خداوند به همه ما استعداد کسب عدالت داده و راه آن را هم نمایانده است. عدالت مراتب دارد. از ضعیفترین مرحله عدالت که همان انجام واجبات و ترک محرمات است تا نزدیک مقام عصمت، مراتب بسیار وجود دارد. <BR>از مرز عدالت که بگذریم - البته عادل ممکن است سهواً خلاف کند؛ ولی معصوم سهواً هم خلاف نمیکند - به ملکه عصمت میرسیم. اگر کسی در راستای کسب عدالت تمرین کرد، کمکم به مرز عصمت نزدیک میشود؛ یعنی اگر قبلا هم معصوم نبود، از این به بعد میتواند معصوم باشد. <BR>البته عصمت نیز درجات فراوان دارد. معصوم شدن مخصوص کسی نیست، وجود مبارک حضرت زینب و حضرت ابوالفضل و بسیاری از فرزندان اهل بیت(علیهم السلام) شاید به درجاتی از عصمت رسیده باشند؛ ولی ذات اقدس اله پستهای کلیدی مثل نبوت، امامت و خلافت را به افراد خاص میدهد؛ یعنی به کسی که میداند با این که میتواند بلغزد تا آخر عمر نمیلغزد. به چنین افرادی مقام میدهد: (اللَّهُ أَعْلَمُ حَیْثُ یَجْعَلُ رِسالَتَهُ)؛ سوره انعام(6): آیه 124.<BR> <BR>حضرت علی(علیه السلام) در نهج البلاغه میفرماید: اگر تمام اقالیم هفتگانه را به من دهند و بگویند به موری ظلم کن، نمیکنم؛ یعنی من با آن که میتوانم، ظلم نمیکنم: (وَ اللَّهِ لَوْ أُعْطِیتُ الْأَقَالِیمَ السَّبْعَةَ بِمَا تَحْتَ أَفْلَاکِهَا عَلَی أَنْ أَعْصِیَ اللَّهَ فِی نَمْلَةٍ أَسْلُبُهَا جُلْبَ شَعِیرَةٍ مَا فَعَلْتُهُ).<BR>بنابراین، راه معصوم شدن باز است؛ هر چند رسیدن به مراحل عالیه عصمت کار سادهای نیست.
ذات اقدساله همه انسانها رابرای ظرفیت عدالت آماده کرده است. این حداقل است. عادل یعنی کسی که واجبات راانجام میدهد و حرام راترک میکند. این حداقل وظیفه هر مسلمانی است.<BR>خداوند به همه ما استعداد کسب عدالت داده و راه آن را هم نمایانده است. عدالت مراتب دارد. از ضعیفترین مرحله عدالت که همان انجام واجبات و ترک محرمات است تا نزدیک مقام عصمت، مراتب بسیار وجود دارد. <BR>از مرز عدالت که بگذریم - البته عادل ممکن است سهواً خلاف کند؛ ولی معصوم سهواً هم خلاف نمیکند - به ملکه عصمت میرسیم. اگر کسی در راستای کسب عدالت تمرین کرد، کمکم به مرز عصمت نزدیک میشود؛ یعنی اگر قبلا هم معصوم نبود، از این به بعد میتواند معصوم باشد. <BR>البته عصمت نیز درجات فراوان دارد. معصوم شدن مخصوص کسی نیست، وجود مبارک حضرت زینب و حضرت ابوالفضل و بسیاری از فرزندان اهل بیت(علیهم السلام) شاید به درجاتی از عصمت رسیده باشند؛ ولی ذات اقدس اله پستهای کلیدی مثل نبوت، امامت و خلافت را به افراد خاص میدهد؛ یعنی به کسی که میداند با این که میتواند بلغزد تا آخر عمر نمیلغزد. به چنین افرادی مقام میدهد: (اللَّهُ أَعْلَمُ حَیْثُ یَجْعَلُ رِسالَتَهُ)؛ سوره انعام(6): آیه 124.<BR> <BR>حضرت علی(علیه السلام) در نهج البلاغه میفرماید: اگر تمام اقالیم هفتگانه را به من دهند و بگویند به موری ظلم کن، نمیکنم؛ یعنی من با آن که میتوانم، ظلم نمیکنم: (وَ اللَّهِ لَوْ أُعْطِیتُ الْأَقَالِیمَ السَّبْعَةَ بِمَا تَحْتَ أَفْلَاکِهَا عَلَی أَنْ أَعْصِیَ اللَّهَ فِی نَمْلَةٍ أَسْلُبُهَا جُلْبَ شَعِیرَةٍ مَا فَعَلْتُهُ).<BR>بنابراین، راه معصوم شدن باز است؛ هر چند رسیدن به مراحل عالیه عصمت کار سادهای نیست.
- [سایر] ولایت فقیه؛ فقیه عادل یا فقیه معصوم؟
- [سایر] در بحث سکوت معصوم(ع)، آیا تشخیص موضوعات هم بر عهدهی معصوم است؟ مثلاً اگر مردم میگویند فلانی عادل است و معصوم میداند که عادل نیست آیا بر معصوم لازم است بگوید یا سکوت کند؟ آیا نسبت به این مورد وظیفهای دارد؟
- [سایر] اگر خداند عادل است، پس چرا با اعطای «عصمت» عدهای را از گناه مصون کرده است و به مابقی این عصمت را نداده است تا مرتکب گناه شوند؟!
- [آیت الله بهجت] در عدالت عادل هایی که شاهِد طلاق می شوند، آیا حسن ظاهر کافی است یا احراز عدالت واقعی لازم است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا احراز عدالت در قسامه، همانند عدالت شهود، شرط است؟
- [سایر] آیا عدالت معتبر در مرجع تقلید با عدالت امام جماعت، تفاوت دارد؟
- [سایر] آیا خداوند متعال ظرفیت انسان ها را برای کسب عصمت تعیین می کند یا خودشان آن را به دست می آورند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر دو عالم عادل خبره بگویند: (زید اعلم است) و یک عالم عادل خبره بگوید: (عمرو اعلم است) و یک عالم عادل خبره دیگر بگوید: (بکر اعلم است) در این صورت آیا حتماً باید از زید تقلید کرد، یا چون یک عالم عادل خبره گفته عمرو اعلم است و عالم عادل خبره دیگر بکر را اعلم میداند، اینها روی هم میشوند دو عالم عادل خبره، و در نتیجه بین نظر این دو عالم عادل خبره و نظر دو عالم عادل خبرهای که زید را اعلم میدانند تعارض پیش میآید، و شخص مخیّر است که از هر کدام از این سه نفر تقلید نماید؟
- [آیت الله بهجت] آیا بین عدالت لازم در تقلید، با عدالت قاضی و یا امام جماعت تفاوت مرتبه وجود دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] این که گفته می شود باید از مجتهدی تقلید نمود که عادل باشد، مقصود از عادل چه کسی است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] امامی را که عادل بوده، اگر شک کند که هنوز عادل است یا نه، میتواند به او اقتدا نماید.
- [آیت الله مظاهری] امامی را که عادل میدانسته، اگر شک کند به عدالت خود باقی است یا نه، میتواند به او اقتدا نماید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر شک کند امامی که عادل میدانسته به عدالت خود باقی است یا نه، میتواند به او اقتدا نماید.
- [آیت الله بروجردی] امامی را که عادل میدانسته، اگر شک کند به عدالت خود باقیست یا نه، میتواند به او اقتدا نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] امامی را که عادل میدانسته، اگر شک کند به عدالت خود باقیاست یا نه، میتواند به او اقتدا نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] عدالت امام جماعت باید برای مأموم محرز باشد و با شک در اصل عدالت نمی توان به او اقتدا کرد و در صورتی که امامی را که عادل می دانسته، اگر شک کند به عدالت خود باقی است یا نه، می تواند به او اقتدا نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کسی بگوید که میت وصیت کرده فلان مبلغ به من بدهند چنانچه دو مرد عادل گفته او را تصدیق کنند یا قسم بخورد و یک مرد عادل هم گفته او را تصدیق نماید یا یک مرد عادل و دو زن عادل یا چهار زن عادل به گفته او شهادت دهند باید مقداری را که می گوید به او بدهند و اگر یک زن عادل شهادت دهد باید یک چهارم چیزی را که مطالبه می کند به او بدهند و اگر دو زن عادل شهادت دهند نصف ان را و اگر سه زن عادل شهادت دهند سه چهارم ان را به او بدهند و نیز اگر دو مرد کافر کتابی که در دین خود عادل باشند گفته او را تصدیق کنند در صورتی که میت ناچار بوده است که وصیت کند و مرد و زن عادلی هم در موقع وصیت نبوده باید چیزی را که مطالبه می کند به او بدهند
- [آیت الله سبحانی] هرگاه بر اثر شیاع یا شهادت دو عادل یا یک عادل، ثابت شود که نقطه مورد نظر مسجد است، اعتکاف در آن جایز است.
- [آیت الله وحید خراسانی] امامی را که عادل می دانسته اگر شک کند که به عدالت خود باقی است یا نه می تواند به او اقتدا نماید
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] امامی را که عادل می دانسته؛ اگر شک کند که به عدالت خود باقی است یا نه؛ می تواند به او اقتدا نماید.