جواب اول: قرآن می فرماید: (کذالک و زوجنا هم بحورعین) (1) ترجمه: این چنیند بهشتیان و آنها را با حور العین تزویج می کنیم. آیات قبل و بعد دربارة پاداش بهشتیان است که در هفت قسمت خلاصه شده است، نخست اینکه پرهیزگاران در جایگاه امن و امانی هستند و هیچگونه ناامنی ندارد، قسمت دوم، آنها در میان باغها و چشمه ها بسر می برند و جایگاه آنها از هر سو با درختان و چشمه ها احاطه شده (فی جنات و عیون) قسمت سوم، به لباسهای زیبای آنها اشاره کرده و می افزاید: آنها لباسهایی از حریر لطیف و نازک و ضخیم می پوشند و در برابر یکدیگر بر تختها جای دارند. و قسمت چهارم، نوبت به همسران آنها می رسد، قرآن می گوید: آری اینچنین هستند بهشتیان و حور العین را به همسری آنها در می آوریم در آیه دیگر در سوره (ص) دیگر از حور العین صحبت نکرده است و اینگونه می فرماید: (و عندهم قاصرات الطرف اتراب) (2) و اطراف و نزد آنها همسرانی است که تنها چشم به همسرانشان دوخته و همگی هم سن هستند. و فقط به همسران خود عشق می ورزند و به غیر همسران خود نمی اندیشند. حدود 11 آیه در قرآن کریم، صفات همسران بهشتی را برمی شمرد و در آیات مختلف حالات آنها را با جملاتی زیبا تبیین می فرماید. در سوره بقره ویژگی های همسران بهشتی را این چنین توصیف می کند. (و لهم فیها ازواج مطره و هم فیها خالدون)ر (3) و برای آنها همسرانی پاک و پاکیزه است و جاودانه در آن خواهند بود. در آیه کریمه به دو موضوع اشاره می فرماید: یکی از نعمتهای بهشتی، همسران پاک و پاکیزه است. پاک از همة آلودگی هایی که در جهان ممکن است داشته باشند، پاک از نظر روح و قلب و پاک از نظر جسم و تن. یکی از اشکالاتی که نعمتهای دنیا دارد این است که انسان در همان حال که دارای نعمت است فکر زوال آن را می کند و خاطرش پریشان می شود و به همین دلیل هرگز این نعمتها نمی تواند آرامش آفرین باشند، اما نعمتهای بهشتی چون جاودانی هستند، فنا و زوال برای آنها نیست از هر جهت کامل و آرام بخش است. جواب دوم: در بهشت مردان هم زینت دارند م ج: بلی، این آیه مبارکه را بدقت با هم می خوانیم (غایتهم ثیات سندیی خضرو و اشتبراق و حلوا آساور من فقه و سقهم ربهم شراباً طهوراً) (4) ترجمه: و بر اندام آن بهشتیان لباسهایی از حریر نازک سبز رنگ و از دیبای ضخیم و با دستبندهایی از نقره تزئین یافته اند و پروردگارشان شراب طهور به آنها می نوشاند. اینها پاداش عظیم بهشتی هاست. در این آیه و آیات قبل، قسمتی از نعمتهای بهشتی را گوشزد می کند، نعمت، مسکن، تختها، سایه ها، میوه ها، نوشیدنی ها، ظرفها و گروه پذیرایی کنندگان همه اشاره شده است. خدای بزرگ از زیبایی و لباس و زینت همسران بهشتی تعریف می کند، می فرماید: بر اندام آنها لباسهایی است از حریر نازک سبز و از دیبای ضخیم. سپس می افزاید: و آنها دستبنهایی از نقره تزئین شده اند، نقره هایی شفاف که همچون بلور می درخشد و از یاقوت و در مروارید زیباتر است. در سوره کهف آمده است که بهشتیان با دستبندهایی از طلا تزئین می شوند (یحلون فیها من اساور من ذهب) (5) و این منافاتی با آنچه مورد بحث است ندارد، زیرا ممکن است از جهت تنوع گاه با این زینت شوند و گاه با آن. فقط در اینجا این سؤال پیش می آید که مگر دستبند طلا و نقره زینت زنانه نیست؟ چگونه برای مردان بهشتی این زینت ذکر شده است؟ جواب آن روشن است. چرا که بسیاری از محیط ها زینت طلا و نقره هم برای مردان است و هم برای زنان. (هر چند در اسلام زینت طلا برای مردان را تحریم کرده و نماز با آن باطل است) ولی البته نوع دستبند زنان و مردان متفاوت است و از آیه سوره زخرف که از قول فرعون نقل شده (چرا به موسی دستبندهایی از طلا داده نشده است؟) (6) بر می آید که دستبند طلا برای مردان در محیط مصر، نشانة عظمت محسوب می شده است و باید این را هم اضافه کنیم که برای نعمتهای بهشتی الفاظ معمولی این دنیا هرگز کافی نیست، راهی جز این وجود ندارد که با این الفاظ اشاراتی به آن نعمتهای عظیم و توصیف ناکردنی شود. جواب سوم: مردان این دنیا، همسران زنشان در بهشت هستند. م ج: بلی، اگر مایل باشند. قرآن می فرماید: (هم و ازدواجهم فی ظلال عن الا رائک مضکرون) (7) آنها و همسرانشان در سایه نهرها و درختان بهشتی بر تختها تکیه زده اند و برای آنها در بهشت، میوه بسیار لذت بخشی است و هر چه بخواهند، در اختیار آنها خواهد بود. مفسرین معظم، این آیه را اینگونه تفسیر کرده اند (ازدواج بمعنی همسران بهشتی و یا همسران با ایمانی است که در این دنیا داشته اند و اینکه بعضی احتمال داده اند بمعنی همطراز آن بوده باشد، و (ارائک) جمع اریکه بمعنی تختهایی است که در حجله گاه می باشد. و (ظلال) سایه ها، اشاره به سایه های درختان بهشتی است که تختهای بهشتیان در لابه لای آنها قرار گرفته است و یا سایه های قصرهای بهشتی است و همة اینها نشان می دهد که در آنجا نیز آفتابی وجود دارد، ولی نه آفتاب آزار دهنده) (8) با ذکر این آیه و آیات قبل (نویدی برای زنان در بهشت) بدست آمد. مطالعه کتب زیر ضروری است: 1 تفسیر نمونه. 2 در محضر لاهوتیان، زندگی عارف جعفر مجتهدی. 3 رهبر جاودان، زندگی امام زمان (عج). 4 فریادگر توحید، زندگی آیت الله بهجت. 5 توبه زیباترین پوزش، حسین جعفری. 6 کرامات رضویه، 2 جلد، اکبر مروج. 7 داروهای معنوی، ابراهیم خامه زرین. 8 پژوهشی دقیق در زندگی امام علی بن موسی الرضا (ع)، محمد صالحی. منابع: 1 دخان، 54. 2 (ص)، 52. 3 بقره، 25. 4 انسان، 21. 5 کهف، 30. 6 زخرف، 53. 7 یس، 56. 8 تفسیر نمونه، ج18، ص417. به نقل از اداره پاسخگویی آستان قدس رضوی (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 489/400008)
جواب اول: قرآن می فرماید: (کذالک و زوجنا هم بحورعین) (1) ترجمه: این چنیند بهشتیان و آنها را با حور العین تزویج می کنیم.
آیات قبل و بعد دربارة پاداش بهشتیان است که در هفت قسمت خلاصه شده است، نخست اینکه پرهیزگاران در جایگاه امن و امانی هستند و هیچگونه ناامنی ندارد، قسمت دوم، آنها در میان باغها و چشمه ها بسر می برند و جایگاه آنها از هر سو با درختان و چشمه ها احاطه شده (فی جنات و عیون) قسمت سوم، به لباسهای زیبای آنها اشاره کرده و می افزاید: آنها لباسهایی از حریر لطیف و نازک و ضخیم می پوشند و در برابر یکدیگر بر تختها جای دارند.
و قسمت چهارم، نوبت به همسران آنها می رسد، قرآن می گوید: آری اینچنین هستند بهشتیان و حور العین را به همسری آنها در می آوریم در آیه دیگر در سوره (ص) دیگر از حور العین صحبت نکرده است و اینگونه می فرماید: (و عندهم قاصرات الطرف اتراب) (2) و اطراف و نزد آنها همسرانی است که تنها چشم به همسرانشان دوخته و همگی هم سن هستند. و فقط به همسران خود عشق می ورزند و به غیر همسران خود نمی اندیشند.
حدود 11 آیه در قرآن کریم، صفات همسران بهشتی را برمی شمرد و در آیات مختلف حالات آنها را با جملاتی زیبا تبیین می فرماید.
در سوره بقره ویژگی های همسران بهشتی را این چنین توصیف می کند. (و لهم فیها ازواج مطره و هم فیها خالدون)ر (3) و برای آنها همسرانی پاک و پاکیزه است و جاودانه در آن خواهند بود. در آیه کریمه به دو موضوع اشاره می فرماید: یکی از نعمتهای بهشتی، همسران پاک و پاکیزه است. پاک از همة آلودگی هایی که در جهان ممکن است داشته باشند، پاک از نظر روح و قلب و پاک از نظر جسم و تن.
یکی از اشکالاتی که نعمتهای دنیا دارد این است که انسان در همان حال که دارای نعمت است فکر زوال آن را می کند و خاطرش پریشان می شود و به همین دلیل هرگز این نعمتها نمی تواند آرامش آفرین باشند، اما نعمتهای بهشتی چون جاودانی هستند، فنا و زوال برای آنها نیست از هر جهت کامل و آرام بخش است.
جواب دوم: در بهشت مردان هم زینت دارند م ج: بلی، این آیه مبارکه را بدقت با هم می خوانیم (غایتهم ثیات سندیی خضرو و اشتبراق و حلوا آساور من فقه و سقهم ربهم شراباً طهوراً) (4) ترجمه: و بر اندام آن بهشتیان لباسهایی از حریر نازک سبز رنگ و از دیبای ضخیم و با دستبندهایی از نقره تزئین یافته اند و پروردگارشان شراب طهور به آنها می نوشاند. اینها پاداش عظیم بهشتی هاست.
در این آیه و آیات قبل، قسمتی از نعمتهای بهشتی را گوشزد می کند، نعمت، مسکن، تختها، سایه ها، میوه ها، نوشیدنی ها، ظرفها و گروه پذیرایی کنندگان همه اشاره شده است. خدای بزرگ از زیبایی و لباس و زینت همسران بهشتی تعریف می کند، می فرماید: بر اندام آنها لباسهایی است از حریر نازک سبز و از دیبای ضخیم. سپس می افزاید: و آنها دستبنهایی از نقره تزئین شده اند، نقره هایی شفاف که همچون بلور می درخشد و از یاقوت و در مروارید زیباتر است.
در سوره کهف آمده است که بهشتیان با دستبندهایی از طلا تزئین می شوند (یحلون فیها من اساور من ذهب) (5)
و این منافاتی با آنچه مورد بحث است ندارد، زیرا ممکن است از جهت تنوع گاه با این زینت شوند و گاه با آن. فقط در اینجا این سؤال پیش می آید که مگر دستبند طلا و نقره زینت زنانه نیست؟ چگونه برای مردان بهشتی این زینت ذکر شده است؟ جواب آن روشن است. چرا که بسیاری از محیط ها زینت طلا و نقره هم برای مردان است و هم برای زنان. (هر چند در اسلام زینت طلا برای مردان را تحریم کرده و نماز با آن باطل است) ولی البته نوع دستبند زنان و مردان متفاوت است و از آیه سوره زخرف که از قول فرعون نقل شده (چرا به موسی دستبندهایی از طلا داده نشده است؟) (6) بر می آید که دستبند طلا برای مردان در محیط مصر، نشانة عظمت محسوب می شده است و باید این را هم اضافه کنیم که برای نعمتهای بهشتی الفاظ معمولی این دنیا هرگز کافی نیست، راهی جز این وجود ندارد که با این الفاظ اشاراتی به آن نعمتهای عظیم و توصیف ناکردنی شود.
جواب سوم: مردان این دنیا، همسران زنشان در بهشت هستند. م ج: بلی، اگر مایل باشند. قرآن می فرماید: (هم و ازدواجهم فی ظلال عن الا رائک مضکرون) (7) آنها و همسرانشان در سایه نهرها و درختان بهشتی بر تختها تکیه زده اند و برای آنها در بهشت، میوه بسیار لذت بخشی است و هر چه بخواهند، در اختیار آنها خواهد بود.
مفسرین معظم، این آیه را اینگونه تفسیر کرده اند (ازدواج بمعنی همسران بهشتی و یا همسران با ایمانی است که در این دنیا داشته اند و اینکه بعضی احتمال داده اند بمعنی همطراز آن بوده باشد، و (ارائک) جمع اریکه بمعنی تختهایی است که در حجله گاه می باشد. و (ظلال) سایه ها، اشاره به سایه های درختان بهشتی است که تختهای بهشتیان در لابه لای آنها قرار گرفته است و یا سایه های قصرهای بهشتی است و همة اینها نشان می دهد که در آنجا نیز آفتابی وجود دارد، ولی نه آفتاب آزار دهنده) (8)
با ذکر این آیه و آیات قبل (نویدی برای زنان در بهشت) بدست آمد.
مطالعه کتب زیر ضروری است:
1 تفسیر نمونه. 2 در محضر لاهوتیان، زندگی عارف جعفر مجتهدی. 3 رهبر جاودان، زندگی امام زمان (عج). 4 فریادگر توحید، زندگی آیت الله بهجت. 5 توبه زیباترین پوزش، حسین جعفری. 6 کرامات رضویه، 2 جلد، اکبر مروج. 7 داروهای معنوی، ابراهیم خامه زرین. 8 پژوهشی دقیق در زندگی امام علی بن موسی الرضا (ع)، محمد صالحی.
منابع:
1 دخان، 54.
2 (ص)، 52.
3 بقره، 25.
4 انسان، 21.
5 کهف، 30.
6 زخرف، 53.
7 یس، 56.
8 تفسیر نمونه، ج18، ص417.
به نقل از اداره پاسخگویی آستان قدس رضوی (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 489/400008)
- [سایر] پاداش زنان بهشتی چیست؟
- [سایر] آیا زنان بهشتی هم پاداش دارند؟
- [سایر] آیا برای زنان نیز همسران بهشتی ( حورالعین ) وجود دارد؟
- [سایر] آیا زنان دنیا در بهشت برتری بر حوریان بهشتی دارند؟
- [سایر] پاداش زنان در قرآن به اندازه مردان است؟
- [سایر] در آخرت کدام یک از زنان بهشتی همسر حضرت محمد (ص) خواهند شد؟
- [سایر] این که گفته شده: در تولد حضرت زهرا(س) زنان بهشتی به کمک خدیجه آمدند (بحارج4ص30) یعنی چه؟
- [سایر] مردان متقی در جهان باقی هم بالین حورالعین خواهند بود. برای زنان مومنه چه پاداش مشابهی در آن جا هست؟
- [سایر] مقصود از (زوراء) که در روایات مربوط به نشانههای ظهور حضرت مهدی(عج) آمده، بغداد است یا تهران؟ آیا اینکه زنان در این مکان شبیه حوریان بهشتی هستند، صحت دارد؟
- [سایر] ظروف بهشتی چگونه است؟
- [آیت الله جوادی آملی] .اذان و اقامه نماز جماعت مردان را باید مرد بگوید و اذان و اقامه نماز جماعت زنان , نیز زنان و مردان محرم را زن می تواند بگوید , هرچند احتیاط در صورت اخیر, ترک است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] برای زنان پوشانیدن موهای مصنوعی و زینتهای پنهانی (مانند دستبند و گردن بند) نیز لازم است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] زنان باردار یا زنانی که بچه شیر می دهند ممکن است حائض شوند.
- [آیت الله بهجت] نگاه کردن به زنان اهل ذمّه، بلکه به زنان کافری که از هنگام تولد محکوم به کفر هستند به جاهایی از بدن آنها که عادتاً پوشانیده نمیشود، بدون قصد لذت و در صورتی که خوف واقع شدن در حرام نباشد، جایز است. و بنابر اظهر نگاه کردن به زنان بادیهنشین و غیر آنها که عادت به پوشاندن ندارند، بدون قصد لذت، جایز است، مگر در صورت خوف وقوع در حرام، پس معاشرت با آنها در داد و ستد و سایر نیازها، جایز است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اذان واقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید ولی در جماعت زنان، اگر زن اذان واقامه بگوید کافی است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نماز جمعه تنها توسط مردان منعقد می شود، ولی زنان هم می توانند در آن شرکت کنند.
- [آیت الله بهجت] رقصیدن زن در مجالس زنان، و یا مرد در مجالس مردان اشکال دارد و احتیاط واجب در ترک است.
- [آیت الله نوری همدانی] نماز جمعه تنها توسّط مردان مُنعَقد می شود ، ولی زنان هم می تواند در آن شرکت کنند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . ولی زن، شوهر او است و بعد از او، مردانی که از میت ارث می برند مقدم بر زنان ایشانند.
- [آیت الله اردبیلی] نگاه کردن بدون قصد لذّت و بدون این که بترسد به گناه بیفتد، به صورت، دست و موی زنان روستایی که معمولاً موی خود را نمیپوشانند یا به صورت، دست و موی زنان بدحجابی که عمدا مراعات حجاب شرعی را نمیکنند، هرچند خلاف احتیاط است، ولی ظاهرا اشکال ندارد.