جهان از عدم به معنای ناچیز خلق نشده است؛ بلکه آفرینش جهانِ هستی ابتدایی و غیروابسته به هر ماده پیشین است. به عبارت دیگر آفرینش جهان، صرفاً مستند به اراده حق تعالی است و نیازمند ماده پیشینی نیست که خداوند جهان را از آن پدید آورد؛ برخلاف خلاقیّت و آفرینش بشری که چیزی جز تغییر صورتها و ترکیب مواد نخستین برای پدید آوردن محصولی نو نیست. بنابراین حتی اگر در فیزیک کیهانی مواد نخستینی فرض شود که صورت موجود جهان، تابع تغییر آرایش آن مواد است، از نظر فلسفی آن مواد نیز مخلوق و معلول علت هستی بخش (خداوند) میباشد. امام صادق(ع) درباره آفرینش جهان میفرماید: (خداوند جهان را از (چیزی) نیافریده است، نه اینکه از (هیچ چیز) و (عدم)، جهان را آفریده باشد). دقت در عبارت فوق از سویی نمایانگر احاطه علمی و فلسفی امام صادق(ع) و از دیگر سو نشانگر قدرت بیپایان و بینیازی خداوند در آفرینش جهان است. در کتاب الاحتجاج شیخ طبرسی آمده است قال الزندیق لابی عبدالله(ع) من ای شی خلق قال علیه السلام: (لا من شی فقال کیف یحیی من لاشی. قال: ان الاشیاء لاتخلوا ان تکون خلقت من شی او من غیر شی فان کانت خلقت).: (از امام صادق(ع) پرسیده شد: جهان از چه چیزی آفریده شده است؟ فرمود: از چیزی آفریده نشده است. پرسیده شد: چگونه خداوند از هیچ چیز، زنده میکند. پاسخ داد: موجودات یا از چیزی آفریده میشوند و یا از غیر شیء (مادی) آفریده میشوند) محمد صالح مازندرانی، شرح اصول کافی، ج 3، ص 300 و 301.. ماجرای آفرینش الهی در قالب یک مثال ساده چنین است: همانطور که یک مهندس ابتدا نقشه ساختمانی را در ذهن خویش مجسّم میکند، سپس آن را به تصویر میکشد و در خارج محقّق میسازد. در آفرینش جهان هستی نیز حضرت حق قبل از آفرینش، به همه تار و پود و خصوصیات نظام هستی علم دارد و چون اراده کند، به معلومات خویش وجود میبخشد و آنها موجود میشوند. لذا قبل از اراده حق اشیاء نزد خداوند وجود علمی دارند و بعد از اراده پروردگار، وجود عینی و خارجی پیدا میکنند برای اطلاع بیشتر ر.ک: مبدأ و معاد، آیة اللَّه جوادی آملی، مقاله هشتم، نظام احسن جهان هستی.. بنابراین فرق است بین اینکه جهان (از چیزی خلق نشده باشد) و اینکه جهان از (عدم) یا (ناچیز) خلق شده باشد. سخن نخست درست و سخن دوم باطل است و اگر کسی به گونه دوم سخن بگوید، باید آن را به معنای اول فرا داد.
جهان از عدم به معنای ناچیز خلق نشده است؛ بلکه آفرینش جهانِ هستی ابتدایی و غیروابسته به هر ماده پیشین است. به عبارت دیگر آفرینش جهان، صرفاً مستند به اراده حق تعالی است و نیازمند ماده پیشینی نیست که خداوند جهان را از آن پدید آورد؛ برخلاف خلاقیّت و آفرینش بشری که چیزی جز تغییر صورتها و ترکیب مواد نخستین برای پدید آوردن محصولی نو نیست. بنابراین حتی اگر در فیزیک کیهانی مواد نخستینی فرض شود که صورت موجود جهان، تابع تغییر آرایش آن مواد است، از نظر فلسفی آن مواد نیز مخلوق و معلول علت هستی بخش (خداوند) میباشد.
امام صادق(ع) درباره آفرینش جهان میفرماید: (خداوند جهان را از (چیزی) نیافریده است، نه اینکه از (هیچ چیز) و (عدم)، جهان را آفریده باشد).
دقت در عبارت فوق از سویی نمایانگر احاطه علمی و فلسفی امام صادق(ع) و از دیگر سو نشانگر قدرت بیپایان و بینیازی خداوند در آفرینش جهان است.
در کتاب الاحتجاج شیخ طبرسی آمده است قال الزندیق لابی عبدالله(ع) من ای شی خلق قال علیه السلام: (لا من شی فقال کیف یحیی من لاشی. قال: ان الاشیاء لاتخلوا ان تکون خلقت من شی او من غیر شی فان کانت خلقت).: (از امام صادق(ع) پرسیده شد: جهان از چه چیزی آفریده شده است؟ فرمود: از چیزی آفریده نشده است. پرسیده شد: چگونه خداوند از هیچ چیز، زنده میکند. پاسخ داد: موجودات یا از چیزی آفریده میشوند و یا از غیر شیء (مادی) آفریده میشوند) محمد صالح مازندرانی، شرح اصول کافی، ج 3، ص 300 و 301..
ماجرای آفرینش الهی در قالب یک مثال ساده چنین است: همانطور که یک مهندس ابتدا نقشه ساختمانی را در ذهن خویش مجسّم میکند، سپس آن را به تصویر میکشد و در خارج محقّق میسازد. در آفرینش جهان هستی نیز حضرت حق قبل از آفرینش، به همه تار و پود و خصوصیات نظام هستی علم دارد و چون اراده کند، به معلومات خویش وجود میبخشد و آنها موجود میشوند. لذا قبل از اراده حق اشیاء نزد خداوند وجود علمی دارند و بعد از اراده پروردگار، وجود عینی و خارجی پیدا میکنند برای اطلاع بیشتر ر.ک: مبدأ و معاد، آیة اللَّه جوادی آملی، مقاله هشتم، نظام احسن جهان هستی..
بنابراین فرق است بین اینکه جهان (از چیزی خلق نشده باشد) و اینکه جهان از (عدم) یا (ناچیز) خلق شده باشد. سخن نخست درست و سخن دوم باطل است و اگر کسی به گونه دوم سخن بگوید، باید آن را به معنای اول فرا داد.
- [سایر] آیا در روایات آمده است خداوند جهان هستی را برای پنج تن آلعبا آفریده است ؟
- [سایر] آیا در روایات آمده است خداوند جهان هستی را برای پنج تن آلعبا آفریده است ؟
- [سایر] چرا خداوند جهان را این همه بزرگ و با مجهولات فراوان آفریده که انسان با تمام تلاش خود در دنیا نسبت به دنیا جاهل می ماند!
- [سایر] هر چیزی رو خدا آفریده و از ابتدای هستی با آینده همه چیز را خدا آفریده یعنی خالق هر چیزی خداست، پس خدا رو کی آفریده؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در قرآن بیان شده است که آفرینش از عدم صورت گرفته است ولی عدم یعنی نبود وجود موجود مادی و یا نیستی محض. چطور ممکن است که این همه مادیات و موجودات جهان هستی از عدم آفریده شده باشند زیرا عدم یعنی نبود وجود و نبود محض، زیرا یا باید خدا از وجود خود مادیات را آفریده باشد و یا اینکه جهان مادیات از اول وجود داشته است ؟ اگر خدا از وجود خود ما را آفریده است و ما از خود وجودی نداشتیم و در نیستی محض بودیم که خدا ما را از وجود خود آفرید و به ما هستی و شعور و وجود بخشید این نظر نیز تناقض آمیز و غیر معقول میباشد چون اگر این طور باشد خدا نیز باید مادی باشد !
- [سایر] آیا خدا انسانهایی مانند خارجی ها را بی حجاب آفریده است؟ چرا خدا این ها را بی حجاب آفریده؟
- [سایر] چرا اول آدم سپس حوا آفریده شد؟
- [سایر] اینکه گفته شده انسان از خاک آفریده شده آیا منظور حضرت آدم است یا اینکه ما نیز از خاک آفریده شده ایم؟
- [سایر] فرض کنیم خداوند در روز X این جهان را خلق کرد در میلیاردها سال قبل از این روز چرا خداوند این جهان را خلق نکرده بود؟ (خداوند کجا بود؟) علاوه پیدایش هر چیزی در این جهان منشأ دارد مثلاً علت اینکه من به این دنیا آمده ام پدر و مادرم هست و آنطوری که ما می دانیم ما را خداوند آفریده است حال خود خداوند چه جوری به وجود آمده است؟ (آیا خداوند از اول وجود داشته؟ چه جوری؟ و آن اول کی بوده؟)
- [آیت الله نوری همدانی] الف اینکه می گویند خلقت آدم پس از خلقت انسان بوده یعنی چه ؟ آیا انسان با آدم فرق دارد ؟ ب خداوند می فرماید که (ای محمّد ! اگر تو نبودی جهان را خلق نمی کردم ) لطفا بفرمایید که چرا خداوند ، جهان را آفریده و بعد از یک مدتی بسیار طولانی آدم را خلق کرده و باز بعد از یک مدت طولانی پیامبر( صلی الله علیه و آله وسلم ) را فرستاده و بعد ایشان را از این جهان بردند ، چرا خداوند از همان ابتدا پیامبر را خلق نفرمودند ؟