حمد
حامدات به سوره‌هایی گفته می‌شود كه با کلمه حمد شروع می‌شوند. مانند: سوره‌های فاتحه، انعام، کهف، سباء، فاطر. [۱]
فرق حمد و شکر چیست؟
حمد تنها در مورد جمیل اختیاری یعنی فضیلت های و کمالات اختیاری که با تلاش و کوشش و اختیار و انتخاب حاصل می شود به کار می رود ولی شکر در برابر هر نوع نعمتی استعمال می شود . پس هر شکری حمد است ولی هر حمدی شکر نیست . مثلا نمی توان کسی را به خاطر زیبایی صورت او حمد کرد زیرا این امری اختیاری نیست ولی می توان او را مدح کرد . همچنین می توان فردی را به دلیل قامت و زیبایی اندام مدح کرد ولی نمی توان او راحمد کرد . ر. ک :1- قاموس قرآن ، سید علی اکبر قرشی ، ماده ح م د 2- مفردات راغب ، ماده ح م د بنا بر این در مورد خداوند هم حمد او درست است و هم شکر او و ما نسبت به هر دو وظیفه داریم . از برسی آیات و روایات و دعاها این نتیجه به دست می آید که مقام حامدین از رتبه شاکرین بالاتر و عالی تر است . (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 2/100112732)
حمد تنها در مورد جمیل اختیاری یعنی فضیلت های و کمالات اختیاری که با تلاش و کوشش و اختیار و انتخاب حاصل می شود به کار می رود ولی شکر در برابر هر نوع نعمتی استعمال می شود . پس هر شکری حمد است ولی هر حمدی شکر نیست . مثلا نمی توان کسی را به خاطر زیبایی صورت او حمد کرد زیرا این امری اختیاری نیست ولی می توان او را مدح کرد . همچنین می توان فردی را به دلیل قامت و زیبایی اندام مدح کرد ولی نمی توان او راحمد کرد . ر. ک :1- قاموس قرآن ، سید علی اکبر قرشی ، ماده ح م د 2- مفردات راغب ، ماده ح م د بنا بر این در مورد خداوند هم حمد او درست است و هم شکر او و ما نسبت به هر دو وظیفه داریم . از برسی آیات و روایات و دعاها این نتیجه به دست می آید که مقام حامدین از رتبه شاکرین بالاتر و عالی تر است . (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 2/100112732)
پاسخ:
حمد تنها در مورد جمیل اختیاری یعنی فضیلت های و کمالات اختیاری که با تلاش و کوشش و اختیار و انتخاب حاصل می شود به کار می رود ولی شکر در برابر هر نوع نعمتی استعمال می شود .
پس هر شکری حمد است ولی هر حمدی شکر نیست . مثلا نمی توان کسی را به خاطر زیبایی صورت او حمد کرد زیرا این امری اختیاری نیست ولی می توان او را مدح کرد . همچنین می توان فردی را به دلیل قامت و زیبایی اندام مدح کرد ولی نمی توان او راحمد کرد .
ر. ک :1- قاموس قرآن ، سید علی اکبر قرشی ، ماده ح م د
2- مفردات راغب ، ماده ح م د
بنا بر این در مورد خداوند هم حمد او درست است و هم شکر او و ما نسبت به هر دو وظیفه داریم . از برسی آیات و روایات و دعاها این نتیجه به دست می آید که مقام حامدین از رتبه شاکرین بالاتر و عالی تر است . (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 2/100112732)
- [سایر] تفاوت میان حمد، مدح و شکر چیست؟
- [سایر] آیا بین کلمات حمد، مدح و شکر تفاوت هست؟ چه ارتباطی با هم دارند؟
- [آیت الله مظاهری] در زیارت عاشورا آمده است (اللهم لک الحمد حمد الشاکرین لک علی مصابهم) منظور از شکر بر مصیبت سیّد الشهداء چیست؟
- [آیت الله خوئی] زیدی در نماز همچنانکه در سوره مبارکه حمد قصد قرآنیت داشته و در آیات قصد شکر و استعانت و ثناء داشته، در سوره مبارکهء قل اعوذ (سوره الناس) هم قصد قرآنیت داشته و هم قصد استعاذه نمازش چطور است؟
- [سایر] چرا بعضی از سوره‌های قرآن، مثل حمد، نامهای بسیاری دارند؟
- [آیت الله بهجت] آیا در نمازهای واجب، می توان بعد از حمد به جای سوره، بار دیگر سوره ی حمد را تکرار نمود؟
- [آیت الله بهجت] مأمومی که در بین حمد و یا سوره قصد فرادا کرده و نمی داند امام تا کجای حمد یا سوره را خوانده، اگر برگردد و از اوّل حمد بخواند جایز است؟
- [سایر] معنای تسبیح و حمد چیست؟
- [سایر] دکتر حمد تیجانی کیست؟
- [سایر] آیا میتوان بجای تسبیحات اربعه، حمد خواند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مأموم بعضی از کلمات حمد وسوره امام را بشنود، احتیاط واجب آن است که حمد وسوره را نخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مأموم بعضی از کلمات حمد و سوره امام را بشنود، احتیاط واجب آن است که حمد و سوره نخواند.
- [آیت الله بروجردی] اگر مأموم بعضی از کلمات حمد و سورهی امام را بشنود، احتیاط واجب آن است که حمد و سوره نخواند.
- [آیت الله مظاهری] اگر مأموم بعضی از کلمات حمد و سوره امام را بشنود، نباید حمد و سوره را بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر ماموم بعضی از کلمات حمد وسورة امام رابشنود ، احتیاط واجب آن است حمد و سوره را نخواند .
- [آیت الله اردبیلی] اگر عمدا سوره را پیش از حمد بخواند، نماز او باطل است و اگر سهوا سوره را پیش از حمد بخواند، چنانچه در بین آن به خاطر آورد، باید سوره را رها کند و بعد از خواندن حمد، سوره را از اوّل بخواند و اگر بعد از اتمام سوره و قبل از خواندن حمد یا در بین حمد یا پس از تمام کردن حمد و پیش از رفتن به رکوع به خاطر آورد، پس از حمد همان سوره یا سوره دیگری را به قصد رجا بخواند.
- [آیت الله مظاهری] اگر مأموم بعد از حمد و سوره امام نیّت فرادی کند لازم نیست حمد و سوره را بخواند، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیّت فرادی نماید، باید مقداری را که امام نخوانده بخواند.
- [آیت الله سبحانی] اگر مأموم به واسطه عذری بعد از حمد و سوره امام نیت فرادی کند لازم نیست حمد و سوره را بخواند، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فرادی نماید، باید مقداری را که امام نخوانده، بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر عمدا سوره را پیش از حمد بخواند نمازش باطل است و اگر اشتباها سوره را پیش از حمد بخواند و در بین آن یادش بیاید؛ باید سوره را رها کندو بعد از خواندن حمد؛ سوره را از اول بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر ماموم بعد از حمد و سوره امام؛ نیت فرادی کند؛ لازم نیست حمد و سوره را بخواند و اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فرادی نماید بنا بر احتیاط مقداری را که امام خوانده نیز بخواند.