حضرت علی
نخستین امام شیعیان علی(ع)
آیا حضرت علی(ع) اولین مسلمان بوده است؟
آیا حضرت علی(ع) اولین مسلمان بوده است؟ پاسخ : تمامی شیعیان و اکثریت قریب به اتفاق اهل تسنن، امیرالمومنین علی علیه السلام را اولین مسلمان می دانند ما در این جواب تنها به نقل برخی از روایات و منابع اهل تسنن می پردازیم که تصریح دارند حضرت علی علیه السلام اولین مسلمان بوده است این روایات را که تعدادشان بیش از یکصد روایت است مرحوم علامه امینی (قدس سره) در کتاب شریف (الغدیر) (ج 3 و ج 2) به طریقه ای مختلف از رسول خدا (ص) و امیر المؤمنین علیه السلام و سایر صحابه رسول خدا (ص) نقل کرده است که به چند نمونه آن اشاره می کنیم: 1- طبرانی و هیثمی و بیهقی و حافظ گنجی و دیگران به سندهای خود از سلمان و ابوذر و حذیفه از رسول خدا (ص) روایت کرده اند که درباره علی علیه السلام فرمود: (...ان هذا اول من آمن بی و هو اول من یصافحنی یوم القیامة، و هو الصدیق الاکبر و هذا فاروق هذه الامة، یفرق بین الحق و الباطل، و هذا یعسوب المؤمنین) (1) براستی که این مرد نخستین کسی است که به من ایمان آورده و او نخستین کسی است که در روز قیامت با من مصافحه کند (و دست به دست من دهد) و او است صدیق اکبر و او است فاروق این امت که میان حق و باطل را جدا سازد و او است بزرگ و سرور مؤمنان. 2 -حاکم در مستدرک و خطیب بغدادی در تاریخ خود و ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه و دیگران با مختصر اختلافی از رسول خدا (ص) روایت کرده اند که فرمود: (اول الناس ورودا علی الحوض اولهم اسلاما، علی بن ابیطالب) . (2) نخستین کسی که در کنار حوض بر من درآید نخستین آنها است در پذیرش اسلام و او علی بن ابیطالب است. 3 -ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه از جماعتی از صحابه رسول خدا (ص) مانند ابن عباس و جابر و اسماء بنت عمیس و ام ایمن و دیگران نقل کرده که رسول خدا (ص) در داستان ازدواج علی و فاطمه علیهما السلام به دخترش فاطمه فرمود: (زوجتک اقدم الامة اسلاما) . تو را به همسری کسی درآوردم که از همه امت در اسلام مقدم است. (3) 4 -نسائی و ابن ماجة و طبری در تاریخ خود و ابی داود و خطیب بغدادی و هیثمی و دیگران به سندهای خود از امیر المؤمنین علیه السلام روایات زیر را نقل کرده اند که فرمود: (انا اول رجل اسلم مع رسول الله (ص)) یعنی من نخستین مردی هستم که با رسول خدا اسلام را اختیار کردم. و در نقل دیگری اینگونه است که فرمود:(أنا اول من اسلم مع النبی (ص)) . و یا فرمود:(انا اول من صلی مع رسول الله) (4) 5 -و در بیش از دوازده کتاب از کتابهای معروف و معتبر اهل سنت، مانند جامع ترمذی و معجم طبرانی و مستدرک حاکم و استیعاب ابن عبد البر و فرائد السمطین حموی و دیگران به سندهای خود از انس بن مالک روایت کرده اند که گفته است: (بعث النبی (ص) یوم الاثنین و صلی علی علیه السلام یوم الثلثاء) . (5) رسول خدا (ص) روز دوشنبه مبعوث به رسالت گردید و علی علیه السلام روز سه شنبه نماز گزارد. 6 -و در بیش از هفت کتاب از کتابهای معتبر ایشان مانند مستدرک حاکم و کامل ابن اثیر و مجمع الزوائد هیثمی و استیعاب و غیره به سندهای خود از زید بن ارقم روایت کرده اند که گفته است: (اول من آمن بالله بعد رسول الله (ص) علی بن ابیطالب) . و یا به این تعبیر که گوید: (اول من صلی مع رسول الله (ص) علی) . (6) و دهها روایت دیگر که برای مطالعه بیشتر به الغدیر مراجعه فرمایید. پی نوشت 1- الغدیر ج 2 ص 313 و نظیر این روایت به سندهای مختلف در کتابهای شیعه مانند امالی شیخ طوسی (ره) و کشف الغمه روایت شده نیز در بحار الانوار ج 38 ص 211 ،213 نقل شده است. 2- الغدیر ج 30 ص 220 و221 3- الغدیر ج 30 ص 220 و221 4- الغدیر ج 3 ص 221 5- الغدیر، ج 3 ،ص 224 6- الغدیر ج 3 ص 225
آیا حضرت علی(ع) اولین مسلمان بوده است؟ پاسخ : تمامی شیعیان و اکثریت قریب به اتفاق اهل تسنن، امیرالمومنین علی علیه السلام را اولین مسلمان می دانند ما در این جواب تنها به نقل برخی از روایات و منابع اهل تسنن می پردازیم که تصریح دارند حضرت علی علیه السلام اولین مسلمان بوده است این روایات را که تعدادشان بیش از یکصد روایت است مرحوم علامه امینی (قدس سره) در کتاب شریف (الغدیر) (ج 3 و ج 2) به طریقه ای مختلف از رسول خدا (ص) و امیر المؤمنین علیه السلام و سایر صحابه رسول خدا (ص) نقل کرده است که به چند نمونه آن اشاره می کنیم: 1- طبرانی و هیثمی و بیهقی و حافظ گنجی و دیگران به سندهای خود از سلمان و ابوذر و حذیفه از رسول خدا (ص) روایت کرده اند که درباره علی علیه السلام فرمود: (...ان هذا اول من آمن بی و هو اول من یصافحنی یوم القیامة، و هو الصدیق الاکبر و هذا فاروق هذه الامة، یفرق بین الحق و الباطل، و هذا یعسوب المؤمنین) (1) براستی که این مرد نخستین کسی است که به من ایمان آورده و او نخستین کسی است که در روز قیامت با من مصافحه کند (و دست به دست من دهد) و او است صدیق اکبر و او است فاروق این امت که میان حق و باطل را جدا سازد و او است بزرگ و سرور مؤمنان. 2 -حاکم در مستدرک و خطیب بغدادی در تاریخ خود و ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه و دیگران با مختصر اختلافی از رسول خدا (ص) روایت کرده اند که فرمود: (اول الناس ورودا علی الحوض اولهم اسلاما، علی بن ابیطالب) . (2) نخستین کسی که در کنار حوض بر من درآید نخستین آنها است در پذیرش اسلام و او علی بن ابیطالب است. 3 -ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه از جماعتی از صحابه رسول خدا (ص) مانند ابن عباس و جابر و اسماء بنت عمیس و ام ایمن و دیگران نقل کرده که رسول خدا (ص) در داستان ازدواج علی و فاطمه علیهما السلام به دخترش فاطمه فرمود: (زوجتک اقدم الامة اسلاما) . تو را به همسری کسی درآوردم که از همه امت در اسلام مقدم است. (3) 4 -نسائی و ابن ماجة و طبری در تاریخ خود و ابی داود و خطیب بغدادی و هیثمی و دیگران به سندهای خود از امیر المؤمنین علیه السلام روایات زیر را نقل کرده اند که فرمود: (انا اول رجل اسلم مع رسول الله (ص)) یعنی من نخستین مردی هستم که با رسول خدا اسلام را اختیار کردم. و در نقل دیگری اینگونه است که فرمود:(أنا اول من اسلم مع النبی (ص)) . و یا فرمود:(انا اول من صلی مع رسول الله) (4) 5 -و در بیش از دوازده کتاب از کتابهای معروف و معتبر اهل سنت، مانند جامع ترمذی و معجم طبرانی و مستدرک حاکم و استیعاب ابن عبد البر و فرائد السمطین حموی و دیگران به سندهای خود از انس بن مالک روایت کرده اند که گفته است: (بعث النبی (ص) یوم الاثنین و صلی علی علیه السلام یوم الثلثاء) . (5) رسول خدا (ص) روز دوشنبه مبعوث به رسالت گردید و علی علیه السلام روز سه شنبه نماز گزارد. 6 -و در بیش از هفت کتاب از کتابهای معتبر ایشان مانند مستدرک حاکم و کامل ابن اثیر و مجمع الزوائد هیثمی و استیعاب و غیره به سندهای خود از زید بن ارقم روایت کرده اند که گفته است: (اول من آمن بالله بعد رسول الله (ص) علی بن ابیطالب) . و یا به این تعبیر که گوید: (اول من صلی مع رسول الله (ص) علی) . (6) و دهها روایت دیگر که برای مطالعه بیشتر به الغدیر مراجعه فرمایید. پی نوشت 1- الغدیر ج 2 ص 313 و نظیر این روایت به سندهای مختلف در کتابهای شیعه مانند امالی شیخ طوسی (ره) و کشف الغمه روایت شده نیز در بحار الانوار ج 38 ص 211 ،213 نقل شده است. 2- الغدیر ج 30 ص 220 و221 3- الغدیر ج 30 ص 220 و221 4- الغدیر ج 3 ص 221 5- الغدیر، ج 3 ،ص 224 6- الغدیر ج 3 ص 225
پاسخ:
آیا حضرت علی(ع) اولین مسلمان بوده است؟
پاسخ : تمامی شیعیان و اکثریت قریب به اتفاق اهل تسنن، امیرالمومنین علی علیه السلام را اولین مسلمان می دانند
ما در این جواب تنها به نقل برخی از روایات و منابع اهل تسنن می پردازیم که تصریح دارند حضرت علی علیه السلام اولین مسلمان بوده است این روایات را که تعدادشان بیش از یکصد روایت است مرحوم علامه امینی (قدس سره) در کتاب شریف (الغدیر) (ج 3 و ج 2) به طریقه ای مختلف از رسول خدا (ص) و امیر المؤمنین علیه السلام و سایر صحابه رسول خدا (ص) نقل کرده است که به چند نمونه آن اشاره می کنیم:
1- طبرانی و هیثمی و بیهقی و حافظ گنجی و دیگران به سندهای خود از سلمان و ابوذر و حذیفه از رسول خدا (ص) روایت کرده اند که درباره علی علیه السلام فرمود:
(...ان هذا اول من آمن بی و هو اول من یصافحنی یوم القیامة، و هو الصدیق الاکبر و هذا فاروق هذه الامة، یفرق بین الحق و الباطل، و هذا یعسوب المؤمنین) (1) براستی که این مرد نخستین کسی است که به من ایمان آورده و او نخستین کسی است که در روز قیامت با من مصافحه کند (و دست به دست من دهد) و او است صدیق اکبر و او است فاروق این امت که میان حق و باطل را جدا سازد و او است بزرگ و سرور مؤمنان.
2 -حاکم در مستدرک و خطیب بغدادی در تاریخ خود و ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه و دیگران با مختصر اختلافی از رسول خدا (ص) روایت کرده اند که فرمود:
(اول الناس ورودا علی الحوض اولهم اسلاما، علی بن ابیطالب) . (2) نخستین کسی که در کنار حوض بر من درآید نخستین آنها است در پذیرش اسلام و او علی بن ابیطالب است.
3 -ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه از جماعتی از صحابه رسول خدا (ص) مانند ابن عباس و جابر و اسماء بنت عمیس و ام ایمن و دیگران نقل کرده که رسول خدا (ص) در داستان ازدواج علی و فاطمه علیهما السلام به دخترش فاطمه فرمود:
(زوجتک اقدم الامة اسلاما) . تو را به همسری کسی درآوردم که از همه امت در اسلام مقدم است. (3)
4 -نسائی و ابن ماجة و طبری در تاریخ خود و ابی داود و خطیب بغدادی و هیثمی و دیگران به سندهای خود از امیر المؤمنین علیه السلام روایات زیر را نقل کرده اند که فرمود:
(انا اول رجل اسلم مع رسول الله (ص)) یعنی من نخستین مردی هستم که با رسول خدا اسلام را اختیار کردم.
و در نقل دیگری اینگونه است که فرمود:(أنا اول من اسلم مع النبی (ص)) .
و یا فرمود:(انا اول من صلی مع رسول الله) (4)
5 -و در بیش از دوازده کتاب از کتابهای معروف و معتبر اهل سنت، مانند جامع ترمذی و معجم طبرانی و مستدرک حاکم و استیعاب ابن عبد البر و فرائد السمطین حموی و دیگران به سندهای خود از انس بن مالک روایت کرده اند که گفته است:
(بعث النبی (ص) یوم الاثنین و صلی علی علیه السلام یوم الثلثاء) . (5) رسول خدا (ص) روز دوشنبه مبعوث به رسالت گردید و علی علیه السلام روز سه شنبه نماز گزارد.
6 -و در بیش از هفت کتاب از کتابهای معتبر ایشان مانند مستدرک حاکم و کامل ابن اثیر و مجمع الزوائد هیثمی و استیعاب و غیره به سندهای خود از زید بن ارقم روایت کرده اند که گفته است:
(اول من آمن بالله بعد رسول الله (ص) علی بن ابیطالب) .
و یا به این تعبیر که گوید: (اول من صلی مع رسول الله (ص) علی) . (6)
و دهها روایت دیگر که برای مطالعه بیشتر به الغدیر مراجعه فرمایید.
پی نوشت
1- الغدیر ج 2 ص 313 و نظیر این روایت به سندهای مختلف در کتابهای شیعه مانند امالی شیخ طوسی (ره) و کشف الغمه روایت شده نیز در بحار الانوار ج 38 ص 211 ،213 نقل شده است.
2- الغدیر ج 30 ص 220 و221
3- الغدیر ج 30 ص 220 و221
4- الغدیر ج 3 ص 221
5- الغدیر، ج 3 ،ص 224
6- الغدیر ج 3 ص 225
- [سایر] آیا حضرت علی(ع) اولین مسلمان بوده است؟
- [سایر] آیا حضرت علی(ع) اولین مسلمان بوده است؟
- [سایر] اولین مسلمان چه کسی بود؟ حضرت علی (ع) یا ابوبکر؟
- [سایر] چگونه وقتی امام علی (ع) هنوز بالغ نشده بودند ما او را از مسلمانان صدر اسلام میدانیم. (به عنوان اولین مرد مسلمان)؟
- [سایر] با سلام خدمت استاد گرامی. در شب 23 ماه مبارک رمضان درمراسم احیا شب قدر جنابعالی فرمودید اولین مسلمانان به ترتیب ، اول حضرت محمد(ص) بعد حضرت علی (ع) و سپس بانو خدیجه(ع) بوده اند . اما تا جائی که از قبل می دانستم و باز هم نحقیق کردم اول حضرت خدیجه(ع) مسلمان شدند و سپس جضرت علی (ع). آیا اشتباه نکردید ؟
- [سایر] مسئله جانشینی حضرت امام علی(ع) اولین بار در چه زمانی مطرح شد؟
- [سایر] اولین کسی که سب امام علی(ع) را شروع کرد چه کسی و چه زمانی بود؟
- [سایر] آیا ابوطالب پدر حضرت علی(ع) مسلمان بود؟
- [سایر] امام علی(ع) در نامه 31 نهج البلاغه به فرزندش امام حسن (ع) چه سفارشهایی میفرمایند؟
- [سایر] آیا نام مبارک علی اولین بار که برای نامیدن بشر بهکار رفته بر روی حضرت علی(ع) گذاشته شده یا قبل از حضرت هم بر روی کسی بوده است؟
- [آیت الله جوادی آملی] ) .االله اکبر) یعنی خدای سبحان بزرگتر از آن است که وصف شود. (أشهد أن لا إله الاّ االله ), یعنی شهادت می دهم که غیر خدای یکتا و یگانه خدای دیگری نیست . (أشهد أنّ محمداً رسول االله ); یعنی شهادت میدهم که حضرت محمدبن عبداالله(ص) پیامبر و فرستاده خداست . (أشهد أنّ علیاً امیرالمؤمنین و ولیّ االله)؛ یعنی شهادت میدهم که حضرت علی(ع)امیر مؤمنان و ولیّ خدا بر همه خلق است . (حیّ علی الصلاة )؛ یعنی بشتاب برای اقامه نماز، (حیّ علی الفلاح)؛ یعنی بشتاب برای رستگاری، (حیّ علی خیر العمل )؛ یعنی بشتاب برای بهترین کار که نماز است، (قد قامت الصلاة)؛ یعنی به تحقیق نماز برپا شد، (لا إله الاّ االله )؛ یعنی خدایی؛ جز خدای یکتا و یگانه, سزاوار پرستش نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] اذان هیجده جمله است : اللهً اکبرُ چهار مرتبه اشهدً ان لا الهَ الا اللهً ، اشهدً انّ محّمداً رسولً اللهِ ، حیّ علی الصلاهِ، حیَّ علی الفلاحِ ، حیّ علی خیرِ العملِ ، الله اکبرُ ، لا الهَ الا اللهً هر یک دو مرتبه ، و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه الله اکبرُ از اول اذان و یک مرتبه لا اِلَه الّا اللهً از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حیّ علی خیرِ العملِ باید دو مرتبه قد قامتِ الصلاهً اضافه نمود .
- [آیت الله جوادی آملی] .اذان, هجده جمله است : (االله اکبر ) چهار مرتبه، (أشهد أن لا إله الاّ االله )، (أشهد أنّ محمداً رسول االله )، (حیّ علی الصلاة )، (حیّ علی الفلاح)، (حیّ علی خیر العمل )، (االله اکبر )، (لا إله الاّ االله )، هر کدام دو مرتبه، و اقامه , هفده جمله است : دو مرتبه (االله اکبر )، از اول اذان و یک مرتبه (لا إله الاّ االله ) از آخر آن , کم می شود و دو مرتبه (قد قامت الصلاة ) بعد از (حیّ علی خیر العمل) افزوده می‌شود.
- [آیت الله سبحانی] اذان هیجده جمله است: اللّهُ أَکْبَر چهار مرتبه. أَشْهَدُ أَنْ لا اِلَهَ اِلاَّ اللّهُ، أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ، حَیَّ عَلَی الصَّلاَةِ، حَیَّ عَلَی الفَلاَح، حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَلِ، اللّهُ أَکْبَر، لاَ اِلهَ اِلاَّ اللّهُ هر یک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه اللّهُ أَکْبَر از اول اذان و یک مرتبه لاَ اِلهَ اِلاَّ اللّهُ از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَلِ باید دو مرتبه قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ اضافه نمود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اذان هیجده جمله است: "اللهُ أکْبَرُ" چهار مرتبه؛ "أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ اللهُ" "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله" "حَیَّ عَلی الصّلاة" "حَیَّ عَلَی الْفَلاَح" "حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل" "اللهُ أَکْبَرُ" "لاَ إِلَهَ إِلاَّ الله" هر یک دو مرتبه. اقامه هفده جمله است یعنی: دو مرتبه "اللهُ أکْبَرُ" از اول اذان و یک مرتبه "لا إِلَهَ إِلاَّ الله" از آخر آن کم می شود وبعد از گفتن "حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل"باید دو مرتبه "قَدْ قامَتِ الصَّلاة" اضافه نمود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اذان هیجده جمله است: اَلله اکبرُ چهار مرتبه اَشهدُ اَنْ لا الهَ اِلاّاللهُ، اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسولُ الله حیَّ عَلَی الصَّلوةِ حَیَّ عَلَی الفَلاحِ حَیَّ عَلی خیرِ العملِ، الله اکبرُ لااِلَه اِلاّالله هر یک دو مرتبه و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه الله اکبرُ از اوّل اذان و یک مرتبه لااِلهَ اِلاّالله از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حَیَّ عَلَی خیرِ العَمَل باید دو مرتبه قَد قامَتِ الصَّلوةُ اضافه نمود.
- [آیت الله خوئی] اذان هیجده جمله است:" الله اکبر" چهار مرتبه،" اشهد ان لا اله الا الله، أشهد ان محمداً رسول الله، حی علی الصلاة، حی علی الفلاح، حی علی خیر العمل، الله اکبر، لا اله الا الله"، هر یک دو مرتبه، و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه" الله اکبر" از اوّل اذان، و یک مرتبه" لا اله الا الله" از آخر آن کم می‌شود، و بعداز گفتن" حی علی خیر العمل" باید دو مرتبه" قد قامت الصلاه" اضافه نمود.
- [امام خمینی] اذان هیجده جمله است: "الله اکبر" چهار مرتبه، "اشهد ان لا اله الا الله،اشهد ان محمدا رسول الله، حی علی الصلاه، حی علی الفلاح، حی علی خیر العمل، الله اکبر، لا اله الا الله"، هر یک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه"الله اکبر" از اول اذان، و یک مرتبه "لا اله الا الله" از آخر آن کم می شود، و بعداز گفتن "حی علی خیر العمل" باید دو مرتبه "قد قامت الصلاه" اضاضه نمود.
- [آیت الله بهجت] اذان هیجده جمله است: (اللّه اَکبَر) چهار مرتبه؛ (اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللّه)؛ (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّه)؛ (حَی عَلَی الصَّلاة)؛ (حَی عَلَی الفَلاح)؛ (حَی عَلی خَیرِ الْعَمَل)؛ (اللّه اَکبَر)؛ (لا اِلهَ اِلاَّ اللّه) هر یک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله است؛ یعنی دو مرتبه (اللّه اکبر) از اول اذان و یک مرتبه (لا اِلهَ الاَّ اللّه) از آخر آن کم می‌شود، و بعد از گفتن (حَی عَلی خَیرِ الْعَمَل) باید دو مرتبه (قَدْ قامَتِ الصَّلاة) اضافه نمود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اذان هیجده جمله است: )اللّهُ أکْبَر( چهار مرتبه، )أشْهَدُ أن لا اًّلهَ اًّلاّ اللّهُ، أشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّه، حَیَّ عَلی الصَّلاِْ، حَیَّ عَلی الفَلاحِ، حَیَّ عَلی خَیْرِ العَمَل، اللّهُ اکْبَر، لا اًّلهَ اًّلاّ اللّه( هریک دو مرتبه . واقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه اللّهُ أکبَر از اوّل اذان ویک مرتبه )لا اًّلهَ اًّلاّ اللّهُ( از آخر آن کم می‌شود و بعد از گفتن )حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَل(، باید دو مرتبه )قَدْ قامَتِ الصّلاْ( اضافه نمود.