آیا عزاداری برای امام حسین علیه السلام، در زمان امامان علیهم السلام سابقه دارد؟

آیا عزاداری برای امام حسین علیه السلام، در زمان امامان علیهم السلام سابقه دارد؟

بلی، در اینجا تنها به ذکر نمونه های اندکی از آنچه که در تاریخ نقل شده، بسنده می کنیم:
1. عزاداری بنی هاشم در ماتم سیدالشهدا؛ از امام صادق علیه السلام روایت شده است: (پس از حادثه عاشورا هیچ بانویی از بانوان بنی هاشم، سرمه نکشید و خضاب ننمود و از خانه هیچ یک از بنی هاشم دودی که نشانه پختن غذا باشد، بلند نشد تا آنکه ابن زیاد به هلاکت رسید. ما پس از فاجعه خونین عاشورا پیوسته اشک بر چشم داشته ایم)[1].
2. عزاداری امام سجاد علیه السلام؛ حزن امام سجاد علیه السلام بر آن حضرت به صورتی بود که دوران زندگی او، همراه با اشک بود. عمده اشک آن حضرت بر مصایب سیدالشهداء علیه السلام بود و آنچه بر عموها، برادران، عموزاده ها، عمه ها و خواهرانش گذشته بود تا آنجا که وقتی آب می آوردند تا حضرت میل کند، اشک مبارک شان جاری می شد و می فرمود: چگونه بیاشامم در حالی که پسر پیامبر را تشنه کشتند؟![2] و می فرمودند: (هرگاه شهادت اولاد فاطمه زهرا علیهاالسلام را به یاد می آورم گریه ام می گیرد).[3]
امام صادق علیه السلام به زراره فرمود: (جدم علی بن الحسین علیه السلام هرگاه حسین بن علی علیه السلامرا به یاد می آورد، آن قدر اشک می ریخت که محاسن شریفش پر از اشک می شد و بر گریه او حاضران گریه می کردند).[4]
3. عزاداری امام محمد باقر علیه السلام؛ امام باقر علیه السلام در روز عاشورا برای امام حسین علیه السلام مجلس عزا برپا می کرد و بر مصایب آن حضرت گریه می کردند. در یکی از مجالس عزا، با حضور امام باقر علیه السلام کمیت شعر می خواند، وقتی به اینجا رسید که: (قتیل بالطف ...)، امام باقر علیه السلام گریه زیاد کرده، فرمودند: (ای کمیت! اگر سرمایه ای داشتیم در پاداش این شعرت به تو می بخشیدیم؛ اما پاداش تو همان دعایی است که رسول خدا صلی الله علیه و آله درباره حسان بن ثابت فرمودند که همواره به جهت دفاع از ما اهل بیت علیهم السلام، مورد تأیید روح القدس خواهی بود).[5]
4. عزاداری امام صادق علیه السلام؛ امام موسی کاظم علیه السلام می فرماید: (چون ماه محرم فرا می رسید، دیگر پدرم خندان نبود؛ بلکه اندوه از چهره اش نمایان می شد و اشک بر گونه اش جاری بود، تا آنکه روز دهم محرم فرا می رسید. در این روز مصیبت و اندوه امام به نهایت می رسید. پیوسته می گریست و می فرمود: امروز، روزی است که جدم حسین بن علی علیه السلام به شهادت رسید).[6]
5. عزاداری امام موسی کاظم علیه السلام؛ از امام رضا علیه السلام نقل شده است که فرمود: (چون ماه محرم فرا می رسید، کسی پدرم را خندان نمی دید و این وضع ادامه داشت تا روز عاشورا: در این روز پدرم را اندوه و حزن و مصیبت فرا می گرفت و می گریست و می گفت: در چنین روزی حسین را که درود خدا بر او باد، کشتند).[7]
6. عزاداری امام رضا علیه السلام؛ گریه امام رضا علیه السلام در حدی بود که فرمودند: (همانا روز مصیبت امام حسین علیه السلام، پلک چشمان ما را مجروح نموده و اشک ما را جاری ساخته است).[8]
دعبل خدمت حضرت رضا علیه السلام آمد. آن حضرت درباره شعر و گریه بر سیدالشهدا علیه السلام کلماتی چند فرمودند؛ از جمله اینکه: (ای دعبل! کسی که بر مصایب جدم حسین علیه السلام گریه کند، خداوند گناهان او را می آمرزد. آنگاه حضرت بین حاضران و خانواده خود پرده ای زدند تا بر مصایب امام حسین علیه السلام اشک بریزند).
سپس به دعبل فرمودند: (برای امام حسین علیه السلام مرثیه بخوان، که تا زنده ای تو ناصر و مادح ما هستی، تا قدرت داری از نصرت ما کوتاهی مکن). دعبل در حالتی که اشک از چشمانش می ریخت، قرائت کرد:
أفاطم لوخلت الحسین مجد لا
و قد مات عطشانا بشط فرات
صدای گریه امام رضا علیه السلام و اهل بیت آن حضرت بلند شد.[9]
7. عزاداری امام زمان(عج)؛ بنابر روایات، امام زمان(عج) در زمان غیبت و ظهور بر شهادت جدّشان گریه می کنند. آن حضرت خطاب به جد بزرگوارشان سیدالشهدا علیه السلام می فرمایند:
(فلئن اخرتنی الدهور و عاقنی عن نصرک المقدور، و لم اکن لمن حاربک محاربا و لمن نصب لک العداوة مناصبا فلاَنْدُبنّک صباحا و مساء و لابکین لک بدل الدموع دما، حسرة علیک و تأسفا علی ما دهاک)[10]؛ (اگر روزگار مرا به تأخیر انداخت و دور ماندم از یاری تو و نبودم تا با دشمنان تو جنگ کنم و با بدخواهان تو پیکار نمایم؛ هم اکنون هر صبح و شام بر شما اشک می ریزم و به جای اشک در مصیبت شما خون از دیده می بارم و آه حسرت از دل پر درد بر این ماجرا می کشم).
در سوگ تو با سوز درون می گریم
از نیل و فرات و شط، فزون می گریم
گر چشمه چشم من، بخشکد تا حشر
از دیده به جای اشک، خون می گریم[11]

پی نوشت ها
____________________
[1]. نگا: امام حسن و امام حسین علیهماالسلام، ص 145.
[2]. بحارالانوار، ج 44، ص 145.
[3]. خصال، ج 1، ص 131.
[4]. بحارالانوار، ج 45، ص 207.
[5]. مصباح المتهجد، ص 713.
[6]. امام حسن و امام حسین علیهماالسلام، ص 143.
[7]. حسین، نفس مطمئنة، ص 56.
[8]. بحارالانوار، ج 44، ص 284.
[9]. همان، ج 45، ص 257.
[10]. بحارالانوار، ج 101، ص 320.
[11]. مصطفی آرنگ به نقل از اشک حسینی، سرمایه شیعه، ص 66.