چرا در حادثه غدیر رسول خدا لفظ مولی را به کار بردند و خلیفه و وصی را استفاده نکردند تا سنی و شیعه برداشت های مختلفی از آن نکرده و تفرقه و اختلاف در امت ایجاد نشود?
پاسخ: اولا : اگر بنابر توجیه روایات و محمل تراشیها و تفسیرهای نابجا باشد با هیچ عبارتی نمی توان مطلبی را اثبات کرد. مثلا آیا اگر پیامبر(ص) به جای کلمه مولی کلمه خلیفه را بکار می برد، آنان که حدیث غدیر را با این همه وضوح توجیه کرده اند نمی گفتند منظور از خلیفه، خلیفه در ردّ امانات و ادای دیون و امثال آن است؟ و یا ادعا نمی کردند منظور از خلیفه، امام است ولی بالمآل و در نهایت، پس منافات با خلافت دیگران قبل از او ندارد.
حقیقت آن است که رسول خدا(ص) با هر زبانی خلافت و امامت علی(ع) را بیان کرد. مگر نه آن است که در روایات بسیاری با عنوان (خلیفه من) علی(ع) را معرفی کرده است، پاسخ اهل سنت به آن روایات چیست؟
به عنوان نمونه چند مورد از روایاتی که رسول خدا(ص) در آنها علی(ع) را به عنوان خلیفه خود نام برده است از مصادر عامه بیان می کنیم:
1 تاریخ الامم والملکوک، حافظ ابن جریر الطبری، ج1، ص541؛
2 الکامل ، ابن اثیر، ج2، ص62؛
3 کنز العمال، العلامة المتقی الهندی، ج13، ص114؛
4 المستدرک علی الصحیحین، الحافظ الحاکم النیشابوری، ج3، ص133؛
4 التلخیص، الحافظ الذهبی (چاپ شده در حاشیه مستدرک حاکم)، ج3، ص133 .
اضافه بر اینها علامه امینی در روایت رسول اکرم(ص) لفظ (خلیفتی) را از منابع بسیار متعدد روایی، تفسیری و تاریخی اهل سنت نظیر: مسند احمد حنبل، تفسیر کشف البیان ثعلبی، جمع الجوامع سیوطی وخصائص نسائی نقل می کند که برای آگاهی بیشتر می توانید به کتاب ارزشمند الغدیر ج2، ص278 مراجعه بفرمایید.
ثانیا :
دلایل وقراین بیشماری بر اینکه مراد از مولی در حدیث غدیر ولایت وسرپرستی است وجود دارد که ذیلا به برخی از آنها اشاره میکنیم تفصیل مطلب را میتوانید به کتاب الغدیر ویا ترجمه خلاصه آن که چاپ شده است مراجعه کنید .
أ- هیچ کدام از معانی مولی با حدیث غدیر مناسب نیست به جزهمان معنای ولایت یعنی سرپرستی واولی به تصرف بودن یکی از معانی مولی رب و پروردگار است که قطعا مراد نیست معنای همسایه میهمان داماد نیز قطعا مراد نیست به دلیل سبک و ناصحیح بودن آن معنی ندارد که پیامبر بفرماید هر که من همسایه ویا داماد اویم پس علی دامادو همسایه اوست دیگر از معانی آن دوست و یاری کننده است که که بسیار از اهل سنت انرا به این معنی دانسته اند این معنی نیز نمیتواند مراد باشد چون دوستی میان مسلمانان مطلب جدیدی نبود که پیامبر اکرم آن اجتماع بزرگ را در آفتاب سوزان نگه دارد واشاره به نزدیک شدن مرگش بفرماید وبعد بگوید علی را دوست بدارید دوستی میان آحاد مسلمانان مطلب جدیدی نیست که پیامبر بخواهد آنرا در آن موقعیت بیان کند در آیات متعددی از قرآن این مطلب قبلا به مسلمانان گوشزد شده بود و اختصاص دادن این دوستی به امیر مومنان علیه السلام هم وجه منطقی ندارد علاوه بر اینکه قراین قبل و بعد کلام نافی این برداشت است که به آن در مطالب بعدی اشاره میشود
ب- پیامبر اکرم در آغاز حدیث غدیر میفرماید آیا من بر شما از خودتان سزوارتر نیستم یعنی آیا من بر شما ولایت مطلقه ندارم آنگاه حضرت به دنبال این سخن میفرماید پس هر که من مولای اویم علی مولای اوست در حقیقت این سخن متفرع بر جمله قبلی است که میفرماید الست اولی بکم من انفسکم که همین ولایت برای پیامبر در قرآن کریم آمده است (النَّبِیُّ أَوْلی بِالْمُؤْمِنینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ) جمله اول حدیث را بزرگانی از محدثان اهل سنت همچون احمد بن حنبل ابن ماجه نسائی طبری ترمذی وسیوطی نقل کرده اند .
ت- سخن پیامبر در پایان حدیث غدیر که میفرماید الله اکبر بر کامل شدن دین وتکمیل نعمت خشنودی خداوند به پیامبری من و ولایت علی بن ابی طالب .
ث- سخن حضرت پیش از بیان حدیث که میفرماید نزدیک است که فراخوانده شوم واجابت نمایم و یا مطابق نقلی نزدیک است که فرشته پروردگارم بیاید و من پذیرای دعوت او باشم که با این جملات حضرت نزدیکی مرگ خود را بیان می کنند و به مردم میفهمانند امر مهمی از تبلیغ باقی مانده بوده که حضرت نگران بوده مبادا پیش از ابلاغ آن مرگش فرا برسد وفرصت تبلیغ پیدا نکند ورسالتش نا تمام بماند .
ج- سخن پیامبر که پس از حدیث غدیر میفرماید به من تبریک بگویید زیرا خداوند مرا به پیامبری واهل بیتم را به امامت برگزید این مطلب را خرکوشی نیشابوری ازاهل سنت در بشاره المصطفی آورده است ضمن آنکه پس از حدیث غدیر تهنیت گویی به پیامبر وامیرمومنان آغاز شده و از جمله تهنیت گویان خلیفه دوم بوده است که به امیر مومنان میگوید به به ای علی گردیدی مولای من ومولای هر مرد وزن مومن .
ح- در شروع خطبه مطابق برخی از نقل ها پیامبر میفرماید ای مردم به چه چیز شهادت میدهید آنان گفتند شهادت به لااله الا الله فرمود پس از آن به چه؟ گفتند به این که محمد بنده وفرستاده اوست بعد فرمود ولی شما کیست گفتند خدا ورسولش مولای ما هستند در این لحظه پیامبر بازوی علی را بلند کرد وفرمود هرکس خدا ورسولش مولای اوست همانا این علی مولای اوست این عبارت را ابن جریر نقل کرده است .
خ- برداشت حاضران در صحنه و ادبا و لغت شناسان بزرگی که پس از مدت زمانی آنرا شنیدند همین معنی را برداشت کرده اند از جمله خود امیر مومنان علیه السلام که در ضمن اشعاری به معاویه مینویسد ولایت مرا بر شما در روز غدیر رسول خدا واجب نمود ای اشعار را ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه ج4 ص 122 و ابن حجر در صواعق ص133 نقل کرده اند و از جمله شاعر بزرگ حسان بن ثابت است قیس بن سعد محمد محمد بن عبد الله حمیری عمر عاص کمیت شاعر ودهها نفر دیگر که جهت اطلاع بر مستندات این مطالب از کتب اهل سنت ودیگر قراین که هیجده قرینه شمارش شده میتوانید به کتاب ترجمه خلاصه غدیر مراجعه کنید .
