هر چند این اصطلاح را نخستین بار رسول خدا(ص) درباره پیروان علی(ع) به کار برده است،(1) مبدأ پیدایش آن به عنوان یک گروه، پس از رحلت رسول خدا(ص) بوده است. در عصر نبی اکرم(ص) تمامی مسلمانان دستورهای دینی و احکام حیات‌بخش اسلام را از آن حضرت اخذ می‌کردند و بعد از ارتحال آن حضرت مسلمانان به دو گروه تقسیم شدند بعضی معتقد بودند که مقام رهبری و خلافت مقام تعیینی است و باید جانشین پیامبر از جانب خداوند متعال تعیین گردد. این گروه به شیعیان علی(ع) مشهور شدند. و بعضی معتقد بودند که این مقام انتخابی و گزینشی است و امت باید فردی را پس از پیامبر(ص) برای رهبری و خلافت جهان اسلام انتخاب کنند و این گروه به اهل سنت معروف شدند. بنابراین مبدأ پیدایش شیعه به عنوان یک عده‌ای از صحابه بودند که اخلاص در محبت علی(ع) داشتند و او را سزاوارتر به خلافت می‌دانستند؛ به خاطر صفاتی که در او مشهود بود.(2) در کتب حدیث اهل سنت و شیعه فرمایش رسول خدا(ص) نسبت به پیروان حضرت علی(ع) چنین آمده است: (لما نزلت (ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات اولئک هم خیر البریه) قال رسول الله(ص) لعلی(ع): هو انت و شیعتک یوم القیامْ راضیین مرضیین);(3) زمانی که آیه (ان الذین...) نازل شد رسول خدا(ص) به علی(ع) فرمود: این گروه تو و شیعیان تو است که روز قیامت، خشنود از خداوند و خداوند نیز از آنان خشنود است. پی نوشت: 1.صواعق المحرقْ، ابن حجر، باب 11 2.فجر الاسلام، احمد امین، ص 266، دارالکتب بیروت 3.همان www.eporsesh.com
آیا حضرت محمد(صلی الله علیه وآله)شیعه بوده است یا سنی؟ پس چرا بعدها دو گروه به وجود آمده است؟
هر چند این اصطلاح را نخستین بار رسول خدا(ص) درباره پیروان علی(ع) به کار برده است،(1) مبدأ پیدایش آن به عنوان یک گروه، پس از رحلت رسول خدا(ص) بوده است.
در عصر نبی اکرم(ص) تمامی مسلمانان دستورهای دینی و احکام حیاتبخش اسلام را از آن حضرت اخذ میکردند و بعد از ارتحال آن حضرت مسلمانان به دو گروه تقسیم شدند بعضی معتقد بودند که مقام رهبری و خلافت مقام تعیینی است و باید جانشین پیامبر از جانب خداوند متعال تعیین گردد. این گروه به شیعیان علی(ع) مشهور شدند. و بعضی معتقد بودند که این مقام انتخابی و گزینشی است و امت باید فردی را پس از پیامبر(ص) برای رهبری و خلافت جهان اسلام انتخاب کنند و این گروه به اهل سنت معروف شدند.
بنابراین مبدأ پیدایش شیعه به عنوان یک عدهای از صحابه بودند که اخلاص در محبت علی(ع) داشتند و او را سزاوارتر به خلافت میدانستند؛ به خاطر صفاتی که در او مشهود بود.(2)
در کتب حدیث اهل سنت و شیعه فرمایش رسول خدا(ص) نسبت به پیروان حضرت علی(ع) چنین آمده است: (لما نزلت (ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات اولئک هم خیر البریه) قال رسول الله(ص) لعلی(ع): هو انت و شیعتک یوم القیامْ راضیین مرضیین);(3) زمانی که آیه (ان الذین...) نازل شد رسول خدا(ص) به علی(ع) فرمود: این گروه تو و شیعیان تو است که روز قیامت، خشنود از خداوند و خداوند نیز از آنان خشنود است.
پی نوشت:
1.صواعق المحرقْ، ابن حجر، باب 11
2.فجر الاسلام، احمد امین، ص 266، دارالکتب بیروت
3.همان
www.eporsesh.com
- [سایر] آیا مذهب حضرت علی(عله السلام) شیعه بوده یا سنی و آیا در زمان حضرت محمد(صلی الله علیه وآله) شیعه وجود داشته یا خیر؟
- [سایر] آیا در منابع اهل تسنن،برتری حضرت خدیجه بر دیگر زنان پیامبر اکرم، و شیعه بودن ام سلمه موجود است؟
- [سایر] علتهای اختلاف دیدگاه شیعه و اهل سنّت نسبت به زمان تولد پیامبر اسلام(ص) چیست؟
- [سایر] با توجه به آیات 2 سوره فتح و 19 سوره محمد، چرا اهل سنت عصمت پیامبراکرم(ص) را فقط در دریافت وحی می پذیرند؟
- [سایر] حضرت پیامبر(صلی الله علیه وآله) شیعه بود یا سنّی؛ چگونه اثبات می کنید که او شیعه بود؟
- [سایر] پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در چه سنی با عایشه ازدواج کردو هدف از این ازدواج چه بود؟
- [سایر] با توجه به آیات 2 سوره فتح و 19 سوره محمد،چرا اهل سنت عصمت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) را فقط در دریافت وحی می پذیرند؟
- [سایر] حضرت خدیجه(س) در چه سنی به همسری پیامبر اکرم(ص) برگزیده شدند و چند سال بچه دار نشدند و در چند سالگی فاطمه(س) را به دنیا آوردند و در چه سنی رحلت نمودند؟
- [سایر] نظر دانشمندان اهل سنت در مورد پرداختن پیامبراکرم(ص) به مسأله امامت در زمان حیاتش و نقد آن چیست ؟
- [سایر] اهل سنت معتقدند که پیامبر اکرم(ص) لقب فاروق را به عمر داده است آیا این مطلب صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است قبل از تکبیرة الاحرام بگوید: یا مُحْسِنُ قَدْ اَتَاکَ الْمُسِیَیءُ وَقَد اَمَرْتَ الْمُحْسِنَ اَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ الْمُسِییء أنْتَ الْمُحْسِنُ وَاَناَ المُسِیءُ بِحَقِّ مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد صَلِّ عَلَی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَتَجاوَزْ عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنِّی یعنی ای خدائی که به بندگان احسان می کنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد تو نیکوکاری و من گنهکار به حق محمد و آل محمد(صلی الله علیه وآله) رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدی هائی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله وحید خراسانی] هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول صلی الله علیه واله وسلم را مانند محمد و احمد یا لقب و کنیه ان جناب را مثل مصطفی و ابوالقاسم بگوید یا بشنود اگر چه در نماز باشد مستحب است صلوات بفرستد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هروقت انسان اسم مبارک حضرت رسول(صلی الله علیه وآله) مانند محمّد و احمد یا لقب و کنیه آن جناب مثل مصطفی و ابوالقاسم را بگوید یا بشنود، اگرچه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله مظاهری] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: (یا مُحْسِنُ قَد أَتاکَ الْمُسیئُ وَ قَدْ أَمَرْتَ الُْمحْسِنَ أَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ الْمُسیءِ أَنْتَ الْمُحْسِنُ وَ أَنَا الْمُسیئُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَ تَجاوَزْ عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) (ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گنهکار به حقّ محمّد و آل محمّدصلی الله علیه وآله وسلم رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر).
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است بعد از تکبیره الاحرام بگوید : یا مُحسنُ قداتاکَ المسیءُ و قد امَرتَ المحسنَ ان یتجاوَز عنِ المسی ءِ انتَ المحسنُ و انا المُسی ءُ بحقّ محمّدٍ و آلِ محّمدٍ صل عَلی محّمدِ و ال محّمدِ و تجاوَز عن قبیحِ ما تعلمُ منّی .یعنی ای خدائی که به بندگان احسان می کنی بندة گنهکار به در خانة تو آمده و تو امر کرده ای که نییکوکار از گنهکار بگذرد ، تو نیکو کاری و من گناهکار بحقّ محّمدٍ و آل محّمدٍ صلی اللهُ علیه و آله و سّلم .رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیها یی که می دانی از من سر زده . بگذر .
- [امام خمینی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: "یا محسن قد اتاک المسیی ء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیی ء انت المحسن و انا المسیی ء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان می کنی، بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله خوئی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید:" یا محسن قد اتاک المسییء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیء انت المحسن و انا المسیء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله علوی گرگانی] در قنوت نماز عید فطر وقربان هر دعا وذکری بخوانند کافی است ولی بهتر است این دعا را بخوانند: )أللّهُمَّ أهْلَ الکِبْرِیأِ وَالعَظَمََْ وَأهْلَ الجُودِ وَالجَبَرُوتِ وَأهْلَ العَفْوِ وَالرَّحْمََْ وَأهْلَ التَّقوی وَالمَغْفِرََْ أسْئَلُکَ بِحَقِّ هذا الیَوْمِ الَّذیجَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمینَ عِیداً وَلِمُحَمَّدً صَلّی اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ ذُخْراً وَشَرَفاً وَکَرامًَْ وَ مَزیداً أنْ تُصَلّیَ عَلی مُحَمَّدً وَآلِ مُحَمَّدً وَأنْ تُدْخِلَنی فِی کُلِّ خَیْرً أدْخَلْتَ فِیهِ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّدً وَأنْ تُخْرِجَنی مِنْ کُلِّ سُؤً أخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّدً صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَعَلَیْهِم اللّهُمَّ اًّنّی أسْئَلُکَ خَیْرَ ماسَئَلَکَ بِهِ عِبادُکَ الصّالِحُونَ وَأعوذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُکَ المُخْلَصون(.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در قنوت نماز عید فطر و قربان هر دعا و ذکری بخوانند کافی است. ولی بهتر است این دعا را بخوانند: اللّهُمَّ اَهْلَ الْکِبْرِیَاءِ وَالْعَظَمَةِ وَاَهْلَ الْجوُدِ وَالْجَبَروُتِ وَاَهْلَ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ وَاَهْلَ التَّقْوی وَالْمَغْفِرَةِ اَسْألُکَ بِحَقِّ هَذَا الْیَوْمِ الَّذی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمینَ عیداً وَلِمُحَمَّد صلی الله علیه وآله ذُخراً وَشَرَفاً وَکَرامَةً وَمَزیداً أَنْ تُصَلّی عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَاَنْ تُدْخِلَنی فی کُلِّ خَیْر أدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّد وَأَنْ تُخْرِجَنی مِنْ کُلِّ سوُء اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّد صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَعَلَیْهِمْ اللّهُمَّ إنّی اَسْألُکَ خَیْرَ ما سَألَکَ بِهِ عِبَادُکَ الصَّالِحوُنَ وَأَعوُذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعَاذَ مِنْهُ عِبَادُکَ الْمُخْلَصوُنَ
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است قبل از تکبیرة الاحرام بگوید: (یا مُحْسِنُ قَدْ أَتَاکَ المُسیءُ وقَدْ أَمَرْتَ المُحْسِنَ أَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِیءِ، أَنْتَ المُحْسِنُ وأَنا المُسِیءُ، بحقِّ مُحمَّدٍ و آل محمّد صَلِّ علی مُحمَّدٍ و آلِ مُحمَّدٍ وتَجاوَزْ عَنْ قَبِیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سرزده بگذر.