آیا اطّلاعی در مورد ازدواج حضرت حمزه در دسترس هست، که آیا ایشان ازدواج کردند یا نه؟ آیا همسر و فرزند نداشت؟ زیرا پس از جنگ احد، نقل شده که پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمودند که عمویم کسی را ندارد که برایش سوگواری کند.

آیا اطّلاعی در مورد ازدواج حضرت حمزه در دسترس هست، که آیا ایشان ازدواج کردند یا نه؟ آیا همسر و فرزند نداشت؟ زیرا پس از جنگ احد، نقل شده که پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمودند که عمویم کسی را ندارد که برایش سوگواری کند.

پاسخ: در منابع آمده است که رسول خدا سال هفتم هجرت برای حج وارد شهر مکه شد . پس از انجام حج آن حضرت آماده شد که از مکه خارج شود. در این حال، دختر حمزه او را صدا کرد : عمو عمو و پشت سر پیامبر به راه افتاد. علی علیه السلام دختر حمزه را آورد و به حضرت زهرا فرمود: این دختر عموی توست که بسیار جایگاه بلندی دارد. سپس حضرت علی او را با خود راهی ساخت. بین علی علیه السلام , جعفر بن ابی طالب و زید بن حارثه برای سرپرستی دختر حمزه ، بحث شد و هر کدام می خواستند او را نزد خود پرورش دهند. علی ( ع ) فرمود : من او را آورده ام و او دختر عموی من است پس باید من از او سرپرستی کنم. جعفر گفت : او دختر عموی من است و خاله او همسر من است ، پس بر من سزاوار تر است که او را تحت تکفل خود قرار دهم. زید گفت : او پسر برادر من است پس باید پرورشش با من باشد. هر سه نزد رسول ا لله رفتند تا او داوری کند. حضرت او را به جعفر سپرد و فرمود: خاله در حکم مادر است. سپس رسول الله به علی ( ع ) فرمود: تو از من و من از توام و به جعفر فرمود: ( تو از لحاظ شباهت ظاهری و اخلاقی بسیار به من شبیه هستی ) و به زید فرمود: تو برادر ما و دوست ویاور ما هستی) . [1]. این دختر عماره نام داشت و مادرش سلمی بنت عمیس بود . حضرت علی در مکه از پیامبرپرسیده بود : آیا دختر عمویمان حمزه را بین مشرکین تنها و یتیم رها کنیم؟ حضرت رسول ، علی (ع) را از آوردن دختر حمزه نهی نکرد. علی نیز دختر حمزه را با خود از مکه خارج کرد.[2] به دنبال این جریان ، زید به سخن آمده و درخواست سرپرستی او را نموده و خود را سزاوراترین به این کار معرفی کرد. بعضی اسم این دختر را ( امة الله ) , بعضی ( ام ابیها) و بعضی ( امامه ) گفته اند. [3] مقریزی می گوید: این مجادله ها هنگامی بود که به مدینه نزدیک شدند. اما حضرت علی به ایشان گفت: من او را از دست مشرکان نجات دادم و نسب شما نسبت به او، از فامیلی و خویشاوندی من نسبت به او بالاتر نیست[4]. گفت شده رسول الله دختر حمزه به ازدواج سلمه بن ابی سلمه درآورد . سلمه بن ابی سلمه پسر ام سلمه همسر پیامبر از پدرش، ابی سلمه بود.[5] ابن حجر آورده است: سرپرستی دختر تا هنگامی که جعفر زنده بود با او بود . پس از شهادت جعفر او وصیت کرد که دختر را به علی (ع) بسپارند. دختر حمزه مدتی نزد حضرت علی بود تا آنگاه که به سن بلوغ رسید . [6].
شیخ طوسی و ابن عبدالبر و ابن اثیر آورده اند که خوله دختر ثامر انصاری همسر حمزه است و از زنان صحابی رسول خدا و راوی حدیث از آن حضرت است.( ریاحین الشریعه ج 3 ص 408) این می رساند که حمزه همسر دیگری به نام خوله هم داشت .
کنیه حمزه را ابو عماره و ابو یعلی گفته اند .. ( دائره المعارف تشیع ج 6 ص 520 )این می رساند که حمزه پسری به نام یعلی داشته است .
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
[1] - ترجمه آزاد از : البدایة و النهایة ،ابن کثیر، بیروت : دارالفکر ، 1407، ج 4 ص 234.تاریخ الاسلام ، ذهبی ج 2 ، ص 467 ؛ سبل الهدی ،صالحی شامی ج 15 ص 196 ؛ بهجة المحافل و بغیة الاماثل ج1 ص 379 ؛ مسند احمد ، ج 1 ص 115 ؛صحیح بخاری ، بخاری ،دارالفکر ، 1401، ج 3 ص [2] - اسدالغابة،ابن اثیر، بیروت : دارالفکر ، 1409، ج 6 199 1[3] - انساب الاشراف ،بلاذری، تحقیق محمد حمیدالله ، مصر: دار المعارف، ج 4 ص 283 [4] - امتاع الاسماء، مقریزی، تحقیق محمد عبدالحمید النمیسی ، بیروت : دارالکتب العلمیه ، چاپ اول ، 1420،ج 1 ص 333 [5] - دلائل النبوة ، بیهقی ،تحقیق عبدالمعطی ، قلعجی ، بیروت: دارالکتب العلمیه ، چاپ اول ، 1405، ج 4 ص 340 . [6] - فتح الباری ، ابن حجر ، بیروت : دارالمعرفه ، بی تا ، ج 7 ص 391.
[2] - اسدالغابة،ابن اثیر، بیروت : دارالفکر ، 1409، ج 6 ص 199
[3] - انساب الاشراف ،بلاذری، تحقیق محمد حمیدالله ، مصر: دار المعارف، ج 4 ص 283
[4] - امتاع الاسماء، مقریزی، تحقیق محمد عبدالحمید النمیسی ، بیروت : دارالکتب العلمیه ، چاپ اول ، 1420،ج 1 ص 333 .
[5] - دلائل النبوة ، بیهقی ،تحقیق عبدالمعطی ، قلعجی ، بیروت: دارالکتب العلمیه ، چاپ اول ، 1405، ج 4 ص 340 .
[6] - فتح الباری ، ابن حجر ، بیروت : دارالمعرفه ، بی تا ، ج 7 ص 391.