به نظر شما امام زمان(عج) آمدنی است یا آوردنی؟
به نظر شما امام زمان(عج) آمدنی است یا آوردنی؟ یکی از مطالب مهمی که در میان آیات نورانی قرآن بارها مورد تصریح قرار گرفته، مسئله (قانون‌های حاکم بر جهان هستی و تاریخ و جامعه) است. طبق آیات فراوانی، تاریخ بشر و سرنوشت انسان‌ها در دایره نظام خاصی رقم می‌خورد به طوری که هر گونه دگرگونی و انقلابی، تابع یک سلسله قوانین مشخص و معیّنی است که از سوی خداوند، برای تدبیر جهان به اجرا درآمده است. در تعابیر قرآنی از آنها با عنوان (سنت‌های الهی) یاد شده است. شاید بتوان یکی از این سنت‌ها را، (سنت دریافت پاداش به اندازه تلاش و کوشش) نامید. طبق این سنت، بهره‌مندی از نعمت‌های الهی، به میزان سعی و تلاش آدمی بستگی دارد و این انسان است که در پرتو اختیار، با عمل، خویش یا جامعه را به پیش می‌برد و تاریخ را تکامل می‌بخشد و یا به خاطرسستی و عدم تلاش، قابلیت دریافت نعمت‌های الهی را از دست می‌دهد و در سرازیری سقوط قرار می‌گیرد. قرآن درباره این سنت می‌فرماید: صلی الله علیه وسلم‌وَ أَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسانِ إِلاَّ ما سَعی‌ وَ أَنَّ سَعْیَهُ سَوْفَ یُری‌)؛ نجم (53)، آیه 40 - 39.. بنابراین اعطای نعمت‌های الهی - اعم از مادی یا معنوی - بسته به چگونگی تلاش و کوشش انسان است. البته باید در نظر داشت که در کنار این سنت، قانون امدادرسانی و تأییدات غیبی خداوند - که در مواقع لزوم برای یاری انسان‌های پاک و مصلح به اجرا در می‌آید - تحت الشعاع واقع نمی‌شود؛ بلکه هر گاه انسان تا حدودی به وظایف خویش در قبال تکالیف الهی عمل کنند، آن سنت نیز به اجرا درخواهد آمد. خداوند می‌فرماید: صلی الله علیه وسلم‌یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ یَنْصُرْکُمْ وَ یُثَبِّتْ أَقْدامَکُمْ)؛ محمد (47)، آیه 7.؛ فصلنامه انتظار، ش 7، ص 232. براساس این آیه، مرحله فعلیت رسیدن به سنت حضرت و یاری مؤمنان مشروط به انجام دادن وظیفه از سوی آنان است. با توجه به این مقدمه، روشن می‌شود که حضرت مهدی هم آمدنی است و هم آوردنی، یعنی باید مردم - یا حداقل یکتاپرستان و مؤمنان - به وظایف خود عمل کنند و آماده ظهور آن حضرت بوده و زمینه را برای قیام فراهم سازند. هم چنین بستری فراهم سازند که مردم جهان، نوعی آمادگی ذهنی و درخواست قلبی برای ظهور منجی آسمانی داشته باشند. از طرفی خداوند متعال با توجه به اوضاع و شرایط جامعه و مناسب بودن زمینه‌ها و بسترها و براساس نیاز جامعه جهانی، هر وقت اراده کند، اذن قیام را صادر خواهد کرد. از این لحاظ امام مهدی آمدنی است و ممکن است براساس اراده الهی، و با توجه به نیاز شدید بشر، منتظر بعضی از زمینه‌ها و شرایط نباشد. اما آنچه در این جا اهمیت دارد، اراده و اختیار انسان‌ها است. زیرا بخشی از مقدمات در اختیار انسان‌ها نهاده و از آنان خواسته شده است در این جهت گام بردارند و هرگز سستی و کاهلی از خود نشان ندهند. در واقع براساس فلسفه متعالی تاریخ (نگرش دینی به آینده جهان) آینده بشر، جبری و الزامی نیست؛ بلکه منوط به اراده و خواست انسان‌ها است و تا این خواست همگانی صورت نگیرد، احتمال ظهور کم‌رنگ‌تر می‌شود. اما در نظر فیلسوفان تاریخ و نحله‌های مختلف فکری (مانند هگل، مارکس، کانت و...) آینده تاریخ جبری است و اختیار انسان‌ها در شکل‌گیری مقصد و مسیر تاریخ تأثیر چندانی ندارد ر.ک: نگارنده، آینده جهان، ص 45-34.. براساس سنت‌های الهی نیز سرنوشت هر جامعه‌ای بسته به رویکرد و اراده آن جامعه دارد، بدین معنا که اراده جمعی مردم سبب پدید آمدن زمینه‌ها و بسترهایی می‌شود و بر این اساس است که در بعضی از روایات اشاره به زمینه‌سازان شده است که باعث آمدن امام مهدی(عج) می‌شوند: (یخرج ناس من المشرق فیوطئون للمهدی یعنی سلطانه)؛ (از مشرق زمین مردمانی خروج می‌کنند و زمینه‌ساز حاکمیت مهدی موعود می‌گردند) بحارالانوار، ج 51، ص 87 (از رسول گرامی اسلام).. (مهدویت2، رحیم کارگر، کد: 8/500028)
عنوان سوال:

به نظر شما امام زمان(عج) آمدنی است یا آوردنی؟


پاسخ:

به نظر شما امام زمان(عج) آمدنی است یا آوردنی؟

یکی از مطالب مهمی که در میان آیات نورانی قرآن بارها مورد تصریح قرار گرفته، مسئله (قانون‌های حاکم بر جهان هستی و تاریخ و جامعه) است. طبق آیات فراوانی، تاریخ بشر و سرنوشت انسان‌ها در دایره نظام خاصی رقم می‌خورد به طوری که هر گونه دگرگونی و انقلابی، تابع یک سلسله قوانین مشخص و معیّنی است که از سوی خداوند، برای تدبیر جهان به اجرا درآمده است. در تعابیر قرآنی از آنها با عنوان (سنت‌های الهی) یاد شده است.
شاید بتوان یکی از این سنت‌ها را، (سنت دریافت پاداش به اندازه تلاش و کوشش) نامید. طبق این سنت، بهره‌مندی از نعمت‌های الهی، به میزان سعی و تلاش آدمی بستگی دارد و این انسان است که در پرتو اختیار، با عمل، خویش یا جامعه را به پیش می‌برد و تاریخ را تکامل می‌بخشد و یا به خاطرسستی و عدم تلاش، قابلیت دریافت نعمت‌های الهی را از دست می‌دهد و در سرازیری سقوط قرار می‌گیرد.
قرآن درباره این سنت می‌فرماید: صلی الله علیه وسلم‌وَ أَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسانِ إِلاَّ ما سَعی‌ وَ أَنَّ سَعْیَهُ سَوْفَ یُری‌)؛ نجم (53)، آیه 40 - 39..
بنابراین اعطای نعمت‌های الهی - اعم از مادی یا معنوی - بسته به چگونگی تلاش و کوشش انسان است.
البته باید در نظر داشت که در کنار این سنت، قانون امدادرسانی و تأییدات غیبی خداوند - که در مواقع لزوم برای یاری انسان‌های پاک و مصلح به اجرا در می‌آید - تحت الشعاع واقع نمی‌شود؛ بلکه هر گاه انسان تا حدودی به وظایف خویش در قبال تکالیف الهی عمل کنند، آن سنت نیز به اجرا درخواهد آمد.
خداوند می‌فرماید: صلی الله علیه وسلم‌یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ یَنْصُرْکُمْ وَ یُثَبِّتْ أَقْدامَکُمْ)؛ محمد (47)، آیه 7.؛ فصلنامه انتظار، ش 7، ص 232. براساس این آیه، مرحله فعلیت رسیدن به سنت حضرت و یاری مؤمنان مشروط به انجام دادن وظیفه از سوی آنان است.
با توجه به این مقدمه، روشن می‌شود که حضرت مهدی هم آمدنی است و هم آوردنی، یعنی باید مردم - یا حداقل یکتاپرستان و مؤمنان - به وظایف خود عمل کنند و آماده ظهور آن حضرت بوده و زمینه را برای قیام فراهم سازند. هم چنین بستری فراهم سازند که مردم جهان، نوعی آمادگی ذهنی و درخواست قلبی برای ظهور منجی آسمانی داشته باشند.
از طرفی خداوند متعال با توجه به اوضاع و شرایط جامعه و مناسب بودن زمینه‌ها و بسترها و براساس نیاز جامعه جهانی، هر وقت اراده کند، اذن قیام را صادر خواهد کرد. از این لحاظ امام مهدی آمدنی است و ممکن است براساس اراده الهی، و با توجه به نیاز شدید بشر، منتظر بعضی از زمینه‌ها و شرایط نباشد. اما آنچه در این جا اهمیت دارد، اراده و اختیار انسان‌ها است. زیرا بخشی از مقدمات در اختیار انسان‌ها نهاده و از آنان خواسته شده است در این جهت گام بردارند و هرگز سستی و کاهلی از خود نشان ندهند. در واقع براساس فلسفه متعالی تاریخ (نگرش دینی به آینده جهان) آینده بشر، جبری و الزامی نیست؛ بلکه منوط به اراده و خواست انسان‌ها است و تا این خواست همگانی صورت نگیرد، احتمال ظهور کم‌رنگ‌تر می‌شود.
اما در نظر فیلسوفان تاریخ و نحله‌های مختلف فکری (مانند هگل، مارکس، کانت و...) آینده تاریخ جبری است و اختیار انسان‌ها در شکل‌گیری مقصد و مسیر تاریخ تأثیر چندانی ندارد ر.ک: نگارنده، آینده جهان، ص 45-34..
براساس سنت‌های الهی نیز سرنوشت هر جامعه‌ای بسته به رویکرد و اراده آن جامعه دارد، بدین معنا که اراده جمعی مردم سبب پدید آمدن زمینه‌ها و بسترهایی می‌شود و بر این اساس است که در بعضی از روایات اشاره به زمینه‌سازان شده است که باعث آمدن امام مهدی(عج) می‌شوند: (یخرج ناس من المشرق فیوطئون للمهدی یعنی سلطانه)؛ (از مشرق زمین مردمانی خروج می‌کنند و زمینه‌ساز حاکمیت مهدی موعود می‌گردند) بحارالانوار، ج 51، ص 87 (از رسول گرامی اسلام).. (مهدویت2، رحیم کارگر، کد: 8/500028)





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین